„ეს არის კორონავირუსის საწინააღმდეგო პირველი წამალი, რომლის მიღება სახლში შეიძლება,“ - ჯანდაცვის ექსპერტი ზაზა წერეთელი

ნორვეგიის სამეფოს ჯანდაცვის სამინისტროს უფროსი მრჩეველი, ზაზა წერეთელი სოციალურ ქსელში ახალი შტამების წინააღმდეგ ვაქცინების ეფექტურობის შესახებ ინფორმაციას აქვეყნებს:

,,​სანამ საქართველოში მსჯელობენ, ერთი სპეციალისტის მიერ გაჟღერებული სტატუსის მერე, ხომ არ სჯობს რომ ყველა დაინფიცირდეს და ასე ჩამოიყალიბოს კოვიდის საწინააღმდეგო იმუნიტეტი..(ყველა სხვა სიკეთესთან ერთად წესების დაცვაც აღარ იქნება საჭირო).....

მსოფლიოში რატომღაც ჯერ კიდევ გრძელდება ვაქცინებზე და მათ მნიშვნელობაზე საუბარი და ჯერ კიდევ აინტერესებთ, როგორ მუშაობენ ვაქცინები ახალი შტამების მიმართ. კიდევ ერთი საინტერესო კვლევა ამ მიმართულებით, რომლის შედეგებიც 16 სექტემბერს გამოქვეყნდა.

SARS-CoV-2-ისევე როგორც ყველა რნმ-ვირუსი-მიდრეკილია მის გენეტიკურ კოდში შემთხვევითი შეცდომების წარმოქმნისა მათი გამრავლების დროს. ასეთი შეცდომებით იქმნება მუტაციები და 2021 წლის აგვისტოსათ, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) დაასახელა ოთხი SARS-CoV-2 ვარიანტი, როგორც "შეშფოთების ვარიანტები" (VOC) და ხუთი როგორც ინტერესის ვარიანტი (VOI)

ახალი ვარიანტების საწინააღმდეგო ვაქცინის ეფექტურობის განხილვისას, გასათვალისწინებელია სულ მცირე სამი ელემენტი: (1) ახლანდელი ვაქცინებით გამოწვეულ ანტისხეულებს შეუძლიათ თუ არა ამ ახალი ვარიანტების ამოცნობა და განეიტრალება, (2) არსებობს თუ არა ჯვარედინი რეაქტიული უჯრედული იმუნური პასუხები ამ ვარიანტებზე, და (3), რაც მთავარია, ვარიანტების რეალური გავლენა ვაქცინებით უზრუნველყოფილ კლინიკურ დაცვაზე. ეს კვლევაც სწორედ განიხილავდა ამ სამ ელემენტს

როგორც ცნობილია SARS-CoV-2 შეიცავს ოთხ ძირითად სტრუქტურულ პროტეინს: spike (S), გარსი (M), კონვერტი (E) და ნუკლეოკაფსიდის ცილებს. S ცილები პასუხისმგებელნი არიან მასპინძელი უჯრედული რეცეპტორის ამოცნობაზე ვირუსის შეყვანის დასაწყებად და ამიტომაც არიან პირველადი სამიზნე COVID-19 ვაქცინებისთვის (გამონაკლისი არის ინაქტივირებული და ცოცხლად დასუსტებული ვირუსული ვაქცინები, რომლებიც იყენებენ მთელ ვირუსს). როგორც ცნობილია სხვადასხვა სამკურნალო საშუალებებისადმი ადამიანს შეიძლება ჩამოუყალიბდეს რეზოსტენტობა, მაგალითად ანტიბიოტიკების მიმართ. ვაქცინების შემთხვევაში, ვაქცინებზე იმუნური გაქცევის ვარიანტების გაჩენა განსხვავებულია და ხდება უფრო ნელა. ეს იმიტომ, რომ ვაქცინები ხელს უშლიან ინფექციას, ხოლო (უმეტესობა) წამლები გამოიყენება ჩამოყალიბებული ინფექციების სამკურნალოდ. გარდა ამისა, ზოგიერთი ვაქცინაც კი, რომელიც მხოლოდ S ცილებს აკოდირებს, მაინც აწარმოებს ანტისხეულების და T უჯრედების პასუხებს, რომლებიც ცნობს ცილის სხვადასხვა ნაწილს, რაც ნაკლებად სავარაუდოდ ხდის ფაქტს რომ ერთმა მუტაციურმა ცვლილებამ არსებითად შეამციროს დაცვა. ეს ნიშნავს, რომ ვაქცინებისადმი მდგრადი ვარიანტების გაჩენის შესაძლებლობა ბევრად უფრო მცირეა ვიდრე წამლებისადმი მდგრადი ვარიანტების. მიუხედავად ამისა, S ცილაში მუტაციების დაგროვებამ, რომლებიც ვითარდება სხვადასხვა მექანიზმების საშუალებით, მათ შორის გაძლიერებული გადაცემის მიზნით, შეიძლება გავლენა იქონიოს ვაქცინის ეფექტურობაზე.

ახალი მტკიცებულება მხარს უჭერს ანტისხეულების ნეიტრალიზაციის მნიშვნელობას ინფექციის თავიდან ასაცილებლად, რაც აჩვენებს ასოციაციას ანტისხეულების დონის განეიტრალებასა და გარღვევის ინფექციებს შორის (Khoury et al., 2021). თუმცა, ნეიტრალიზების ანტისხეულები, ალბათ, არ არის დაცვის ერთადერთი მექანიზმი, ხოლო T უჯრედები და არამანეიტრალიზებელი ანტისხეულები ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ, განსაკუთრებით სიმპტომური ინფექციისა და მძიმე დაავადებისგან დაცვის მხრივ. მაგალითად, T უჯრედები, როგორც ჩანს, SARS-CoV-2 ინფექციის კონტროლის მთავარი კონტრიბუტორია (Tan et al., 2021). ვაქცინებს ასევე შეუძლიათ გამოიწვიონ B და T უჯრედების ჯვარედინი დამცავი რეაქციები, რაც აღმოჩენილია Pfizer-BioNTech და Moderna mRNA ვაქცინებისთვის (რეინოლდსი და სხვები, 2021; Stamatatos et al., 2021). მნიშვნელოვანია, რომ B და T უჯრედებს შეუძლიათ აღიარონ სხვადასხვა SARS-CoV-2 ვარიანტი და მინიმალური გავლენა იქონიონ S მუტაციებზე (Tarke et al., 2021). ამრიგად, მიუხედავად ზოგიერთი ამ ვარიანტის მიმართ ანტისხეულების ტიტრების შემცირებისა, ვაქცინით გამოწვეული იმუნიტეტი, იცავს ადამიანს ამჟამად მოცირკულირე ვარიანტებისგან.

დაცვის ეფექტურობა იხილეთ​​ ცხრილებში​

კვლევაში ასევე განხილულია ვაქცინების ეფექტუროაბ ყველა არსებული შტამის მიმარტ. აქ მხოლოდ დელტა ვარიანტს მოვიყვან, რამეთუ ის არის ახალ დომინანტური საქართველოში

ინგლისის ანალიზმა აჩვენა დელტასთან ჰოსპიტალიზაციისგან მდგრადი დაცვა ალფასთან შედარებით, 96% და 92% BNT162b2 და ChAdOx1 მეორე დოზების შემდეგ. ნიუ იორკში, mRNA ვაქცინების მაღალი ეფექტურობა ჰოსპიტალიზაციის წინააღმდეგ ნაჩვენები იყო, როდესაც დელტა მიმოქცევაში იყო (91,9%–95,3%). ინგლისისა და კანადას ანალიზის თანახმად, სიმპტომური დაავადებისგან დაცვა მნიშვნელოვნად დაბალი იყო დელტაზე ვაქცინის ერთი დოზის შემდეგ, ალფასთან შედარებით. მიუხედავად ამისა, ეფექტურობა აღდგა მეორე დოზის შემდეგ, 85% –90% და 61% –72% ეფექტურობით BNT162b2 და ChAdOx1.

მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელში ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებულმა პირველადმა მონაცემებმა გამოიწვია შეშფოთება, რაც მიუთითებდა სიმპტომური დელტა ინფექციის ეფექტურობის მნიშვნელოვან ვარდნაზე, შემდგომ გამოქვეყნებულ პრეპრინტზე ეს მაჩვენებლები აღარ გამოქვეყნებულა. ინფექციის წინააღმდეგ ვაქცინის ეფექტურობა გაცილებით ძნელია გავზომოთ, რადგან ამ შეფასებებზე გავლენას ახდენს სხვადასხვა ფაქტორები, როგორიცაა ტესტირების კრიტერიუმები, მოსახლეობის ქცევა, ზემოქმედების რისკი, მოსახლეობის იმუნიტეტის მდგომარეობა. ადრეულმა კვლევებმა აჩვენა 55% –80% ეფექტურობა ინფექციის წინააღმდეგ დელტას გამოჩენამდე, ხოლო დელტას გამოჩენის შემდეგ ინფექციით პრევენციის უმნიშვნელო შემცირება შეინიშნება. შოტლანდიაში ვაქცინის ეფექტურობა RT-PCR დადასტურებული SARS-CoV-2 დელტა ინფექციის თავიდან აცილებაში იყო 79% BNT162b2 და 60% AstraZeneca– ს ორი დოზის მიღების შემდეგ. ინგლისში სისტემატურ ტესტირებაზე დაფუძნებულმა ბოლოდროინდელმა ანალიზმა აჩვენა, რომ Pfizer-BioNTech და AstraZeneca ვაქცინები უაღრესად დამცავია ნებისმიერი ინფექციისგან, მსგავსი ალფა, მათ შორის მაღალი ვირუსული დატვირთვით (Ct <30).

ასე რომ, თქვენი გადასაწყვეტია რულეტკას ითამაშებთ და დაინფიცირებაზე ჩამოხვალთ ფსონს (აცრის მაგივრად) აზარტული თამაშის მოყვარული ბევრია საქართველოში, მაგრამ კოვიდ ვირუსთან თამაშით არა მგონია ისე მყისიერად გამდიდრდეთ, როგორც ეს აზარტული თამაშების რეკლამებშია დახატული'' - აღნიშნავს ზაზა წერეთელი.