რა დაავადებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ბავშვის სიმაღლეში ზრდის შეფერხება და რა მეთოდებით ხდება დიაგნოზის დადგენა? - ამ და სხვა საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ენდოკრინოლოგი მაია რეხვიაშვილი.
- რა დაავადებებმა შეიძლება გამოიწვიოს მოზარდის სიმაღლეში ზრდის შეფერხება და რა მიზეზები იწვევს ამ დაავადებებს?
- სიმაღლეში ზრდა ბავშვთა და მოზარდთა ნორმალური ფიზიკური განვითარების ინდიკატორია. ბავშვთა ფიზიკური ზრდა-განვითარების შეფერხება საკმაოდ ხშირად გვხვდება ენდოკრინოლოგიურ პრაქტიკაში. ზრდაში ჩამორჩენა ასევე სხვადასხვა ქრონიკულ დაავადებათა მნიშვნელოვანი გამოვლინებაა. ასეთებია: საკვების მონელება, შეწოვის დარღვევებით მიმდინარე ავადმყოფობები, გენეტიკური დარღვევები, ორგანიზმის სხვადასხვა ორგანოთა სისტემის, მაგალითად, თირკმლის ქრონიკული უკმარისობა, გულის თანდაყოლილი მანკები და ა.შ. ზრდის შეფერხება მიუთითებს, რომ ორგანიზმი იმყოფებოდა ან იმყოფება არახელსაყრელ პირობებში ინდივიდუალური გავითარების რომელიღაც ეტაპზე, დაწყებული ჯერ კიდევ საშვილოსნოს შიდა განვითარების პერიოდიდან. გასათვალისწინებელია დედის ქრონიკული დაავადებები და არასრულფასოვანი კვება, ალკოჰოლის ან ნიკოტინის გამოყენება (ორსულობის დროს), სამშობიარო გზებში განვითარებული ნაყოფის ტრავმული დაზიანებები და ა.შ. განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ფსიქო-სოციალური პრობლემებით გამოწვეულ ზრდაში ჩამორჩენას. აქედან გამომდინარე, არანაკლებ მნიშვნელოვანია ჯანსაღი იყოს ის გარემო და ურთიერთობები, რომელშიც ბავშვი იზრდება – დედისა და ბავშვის, ბავშვისა და ოჯახის.
- თუ არსებობს ისეთი სიმპტომები (ნიშნები), რომელთა არსებობის შემთხვევაში აუცილებელია ბავშვი მივიყვანოთ ბავშვთა ენდოკრინოლოგთან?
- არსებობს მრავალი სიმპტომი, რომლის შენიშვნის შემდეგაც ბავშვმა უნდა გაიაროს ბავშვთა-ენდოკრინოლოგის კონსულტაცია და თუ ეს საჭიროა, სპეციალური ლაბორატორიული თუ სხვა პარაკლინიკური გამოკვლევები. ესენია: ზრდის შეფერხება, ჭარბი წონა, მეორადი სასქესო ნიშნების ადრეული განვითარება ან სქესობრივი მომწიფების დაგვიანება. დროული დიაგნოსტიკა და საჭირო სამედიცინო ჩარევა ნაკლებ პრობლემებს უქმნის ბავშვს საზოგადოებრივ ცხოვრებაში და საბოლოო კარგი შედეგისთვის მნიშვნელოვან განმაპირობებელ ფაქტორს წარმოადგენს.
- რა მეთოდებით ხდება დიაგნოზის დადგენა და მკურნალობის პროცესი?
- როგორც აღვნიშნე, ჩვენი მუშაობის ძირითადი მიზანი არის ზრდაში ჩამორჩენის მიზეზების დროული დაიგნოსტიკა და შესაბამისი მკურნალობის დანიშვნა. პაციენტის შეფასება ხდება მისი სიმაღლის, წონის, სხეულისი მასის ინდექსის, ძვლოვანი ასაკის დადგენის, გენეტიკური ანალიზის და ზრდის ჰორმონის კონცენტრაციის განმსაზღვრელი კვლევების ჩატარების შემდეგ. ხშირ შემთხვევაში საჭიროა სხვადასახვა ჰორმონული კვლევისა და თავის ტვინის კომპიუტერული გამოკვლევაც, თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში გამოკვლევის სქემა ინდივიდუალურად განისაზღვრება პაციენტის სუბიექტური და ობიექტური მდგომარეობიდან გამომდინარე. მას შემდეგ, რაც შესაბამისი კვლევებით დადასტურდება დიაგნოზი, იწყება შესაბამისი მკურნალობა ზრდის ჰორმონით. საქართველოში ორ დიაგნოზზე - ზრდის ჰორმონის დეფიციტსა და ტერნერის სინდრომზე, როგორც იშვიათ დაავადებებზე, მოქმედებს სახელმწიფო პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც მკურნალობა ზრდის ჰორმონით უფასოა. მკურნალობა ტარდება სამიზნე სიმაღლის მიღწევამდე, რომელიც ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში ინდივიდუალურად განისაზღვრება, ხოლო მედიკამენტის დოზირება ინიშნება სხეულის ზედაპირის ფართობის მიხედვით.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF
