Baby Bag

,,სამწუხაროდ, საზოგადოების ნაწილი გადაჭარბებულ იმედს ამყარებს უახლოეს მომავალში მძლავრი ვირუსსაწინააღმდეგო პრეპარატის „შემოსვლაზე“ და ამ იმედით სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან ვაქცინაციაზე ამბობს უარს''

,,სამწუხაროდ, საზოგადოების ნაწილი გადაჭარბებულ იმედს ამყარებს უახლოეს მომავალში მძლავრი ვირუსსაწინააღმდეგო პრეპარატის „შემოსვლაზე“ და ამ იმედით სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან ვაქცინაციაზე ამბობს უარს''

MomsEdu.ge ქართველ ექიმთა და მეცნიერთა ჯგუფის მიმართვას გთავაზობთ, რომელიც საქართველოში კორონავირუსის გავრცელებისა და ვაქცინაციის თემას ეხება:

,,დღეს ჩვენ ვიმყოფებით რეალობაში, სადაც კორონავირუსი უკონტროლოდ ვრცელდება საქართველოში, სრულად ვაქცინირებულთა რიცხვი არ აღემატება 10%-ს, საავადმყოფოები დაავადებულ პაციენტებს ვერ იტევს და ადამიანური მსხვერპლი საგანგაშოდ მაღალია. ასეთ ეპიდვითარებას ვერ გაუძლებს ვერცერთი ქვეყანა, მით უმეტეს საქართველოსთვის ამხელა დანაკარგი შეუვსებელია.

ამ მოცემულობაში, მოსახლეობის მასობრივი ვაქცინაცია რჩება პანდემიასთან ბრძოლის მთავარ ეფექტურ იარაღად. არსებული ვაქცინები უსაფრთხო და ეფექტურია, განსაკუთრებით მძიმე ავადობის და სიკვდილიანობის შემცირების მხრივ. ქვეყნებში, სადაც ვაქცინაცია მასობრივად ტარდება, კოვიდ-ვაქცინამ უკვე გადაარჩინა მრავალი ადამიანის სიცოცხლე. ამ უზარმაზარ საერთაშორისო გამოცდილებაზე დაყრდნობით ფაიზერის ვაქცინას ამერიკის მთავარმა მარეგულირებელმა უკვე საბოლოო ავტორიზაციაც მიანიჭა.

ამასთან, მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ ამჟამად არ არსებობს კოვიდ-19-ის სამკურნალო სპეციფიკური პრეპარატი და დაავადების მძიმე შემთხვევებში სიკვდილიანობა ძალიან მაღალია.

სამწუხაროდ, საზოგადოების ნაწილი გადაჭარბებულ იმედს ამყარებს უახლოეს მომავალში მძლავრი ვირუსსაწინააღმდეგო პრეპარატის „შემოსვლაზე“ და ამ იმედით სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან ვაქცინაციაზე ამბობს უარს. იღუპებიან აუცრელი პაციენტები. დაღუპულთა შორის არიან ახალგაზრდებიც. ახალგაზრდების ხვედრითი წილი ყოველდღიურად იზრდება. გარდა ამისა, ვირუსის სწრაფი გავრცელების დროს ჩნდება მუტაციები რომლებიც ვირუსს უფრო მოქნილს ხდის და ყოველ ჯერზე უფრო ხელსაყრელ თვისებას სძენს. ვირუსი ახალ თვისებებს იძენს და უფრო საშიში ხდება.

კიდევ ერთხელ გვინდა მოგიწოდოთ დაუყოვნებლივ ჩაერთოთ საყოველთაო ვაქცინაციის პროცესში. პანდემიასთან ბრძოლაში ვაქცინაციას ალტერნატივა არ აქვს. ასევე, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ეფექტური ანტივირუსული პრეპარატის არსებობის შემთხვევაშიც კი ამ მასშტაბის პანდემიის ჩახშობა შეუძლებელია ფართომასშტაბიანი ვაქცინაციის გარეშე. ძლიერი ანტივირუსული პრეპარატი უდავოდ დაგვეხმარებოდა და ვაქცინაციასთან ტანდემში უფრო გაგვიმარტივებდა პანდემიის კონტროლს, მაგრამ ანტივირუსული თერაპია დამხმარე საშუალებაა და ვაქცინაციას ვერ ჩაანაცვლებს. სამწუხაროდ, მოსახლეობაში ჯერ კიდევ არსებობს სკეპტიციზმი და ირაციონალური შიში ვაქცინაციისადმი. ჩვენ, ექიმები და მეცნიერები, თავს ვალდებულად ვთვლით საზოგადოებას მივაწოდოთ მეცნიერულად დასაბუთებული ინფორმაცია ყველასათვის გასაგებ ენაზე. ამას მეტ-ნაკლები წარმატებით ვახერხებთ კიდეც.

ჩვენი გმირი ექიმები სიცოცხლის რისკის ფასად, მუხლმოუხრელად შრომობენ. ნაწილი საავადმყოფოებში, ნაწილი რეგიონებში კარდაკარ დადის, მოსახლეობასთან საინფორმაციო შეხვედრებს მართავს და საყოველთაო აცრებს საკუთარი ხელით აწარმოებს. შედეგიც არ აყოვნებს.

გვსურს, სრული თანადგომა გამოვხატოთ საქართველოში ვაქცინაციის პროცესში ჩართული კოლეგების მიმართ.

ასევე, როგორც მედიცინის სხვადასხვა დარგში მომუშავე პროფესიონალებმა, გვინდა ვისარგებლოთ შემთხვევით და ყველას შევახსენოთ აცრების უსაფრთხოებასა და უკუჩვენებების შესახებ:

1. კოვიდ-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინა არის ეფექტური და უსაფრთხო.

2. აცრილ პირებში სიკვდილიანობა მინიმუმ 15-ჯერ დაბალია აუცრელებთან შედარებით.

3. ამჟამად, ბევრ ქვეყანაში, აცრა რეკომენდებულია 12 წელს გადაცილებული პირებისთვის.

4. კოვიდ-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინას აქვს მხოლოდ 2 ძალიან იშვიათი უკუჩვენება:

a. ანაფილაქსიური რეაქცია ამ ვაქცინის შემადგენელ კომპონენტებზე

b. ანაფილაქსიური რეაქცია ვაქცინის პირველ დოზაზე

5. ალერგია აცრის უკუჩვენება არ არის.

6. აცრა რეკომენდებულია ყველა ქრონიკული დაავადების მქონე პაციენტისთვის.

7. აცრა რეკომენდებულია ორსულობის დროს.

8. აცრა რეკომენდებულია ძუძუთი კვების დროს.

9. აცრა არ იწვევს უშვილობას.

10. აცრა რეკომენდებულია ონკოლოგიური პაციენტებისთვის.

11. აცრა რეკომენდებულია ორგანოგადანერგილი პირებისთვის.

12. აცრა რეკომენდებულია კოვიდ-19-ის გადატანის შემდეგ.

13. ვაქცინა არ შეიცავს ცოცხალ ვირუსს და კოვიდ-19-ით დაავადებას ვერ გამოიწვევს.

14. აცრა არ ახდენს გავლენას გენეტიკურ მასალაზე.

ამავდროულად:

1. აცრის წინ საჭირო არ არის წინასწარი ანალიზი და გამოკვლევა. ნუ დახარჯავთ ამაზე დროს და რესურსს.

2. ასევე, აცრის შემდეგ საჭირო არ არის არანაირი ანალიზი და გამოკვლევა.

3. ნუ შეგაშფოთებთ აცრის შემდეგ მცირე დისკომფორტი, როგორიცაა სიცხე, შემცივნება, სისუსტე, კუნთების და ინექციის ადგილის ტკივილი. ეს ნორმალური მოვლენაა და სწრაფად გაივლის.

კვლავ გამოვხატავთ მზადყოფნას გამოვეხმაუროთ საზოგადოების ნებისმიერ კითხვას განხილულ საკითხებთან დაკავშირებით.

პატივისცემით,

სოფო ბერიძე, ბათუმის რეფერალური ჰოსპიტალი,

ეკატერინე ბერიშვილი, ჟენევის უნივერსიტეტი, შვეიცარია

თეა ბერულავა, Evotec SE, გიოთინგენი, გერმანია

რევაზ ბოჭორიშვილი, კლერმონ-ფერანის საუნივერსიტეტო კლინიკა, საფრანგეთი

მაია ბუწაშვილი, ნეოლაბი, თბილისი

მარინა გვახარია, რეპროდუქციული კლინიკა, სანჰოზე, კალიფორნია

გიორგი (გოგი) გეგელაშვილი, კოპენჰაგენის უნივერსიტეტი, დანია

ნანა გეგეჭკორი, მაიმონიდის ჰოსპიტალი, ნიუ-იორკი, აშშ

ზურაბ გურული, მონტგომერის სახელობის ფედერალური კლინიკა, მისისიპის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ჯექსონი, მისისიპი, აშშ

ვახტანგ კალოიანი, ნიუ ჰოსპიტალსი, თბილისი

გიორგი კამკამიძე, ნეოლაბი, თბილისი

ზაზა კოკაია, ლუნდის უნივერსიტეტის მედიცინის ფაკულტეტი, შვედეთი

ბიძინა კულუმბეგოვი, ალერგიისა და იმუნოლოგიის ცენტრი, თბილისი

ქეთევან ლობჟანიძე, პარიზის ტრუსოს საავადმყოფო, საფრანგეთი

არჩილ მარშანია, STENA Ltd, აბერდინი, დიდი ბრიტანეთი

მამუკა მაჩაიძე, ჯონს ჰოპკინსის ჰოსპიტალი, ბალტიმორი, აშშ

დავით მრელაშვილი, ექიმი ნევროლოგი, აშშ

ნინო ნაცვალაძე, შტუტგარტის კლინიკა, გერმანია

ზაზა უჯმაჯურიძე, კოპენჰაგენის საუნივერსიტეტო კლინიკა, დანია

ანი ქავთარაძე, წმ. იოანე მოწყალის სახელობის პრივატკლინიკა, თბილისი

ნატალია ქვარცხავა, დუსელდორფის საუნივერსიტეტო კლინიკა, გერმანია

თამრიკო ქვარცხავა, Global PV Source, მორისტაუნი, ნიუჯერსი, აშშ

ლიკა ჭყონია, რეპროარტი, ქართულ-ამერიკული რეპროდუქციული კლინიკა, საქართველო

ცოტნე ჯავახიშვილი, კალიფორნიის ბიოსამედიცინო კვლევების ინსტიტუტი, სან დიეგო, კალიფორნია, აშშ.''

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის შექმნა ახალი სივრცე. გაწევრიანდით ჯგუფში ყველაფერი ჯანმრთელ​ობაზე

„ხალხო, გვეშველა, მინდა ხმამაღლა ვიყვირო...“ - გიორგი ფხაკაძის ახალი ვიდეომიმართვა
​პროფესორმა გიორგი ფხაკაძემ სოციალურ ქსელში ახალი ვიდეომიმართვა გაავრცელა, რომელშიც მაყურებელს ამერიკის წამლის სააგენტოს მიერ ფაიზერის ვაქცინისთვის ავტორიზაციის მინიჭების შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია:„მ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,მოგვეწონებოდა, ასე დაუკითხავად ჩვენს ფოტოებს, რომ აფრიალებდნენ ტრაგედიის ხაზგასასმელად?''

,,მოგვეწონებოდა, ასე დაუკითხავად ჩვენს ფოტოებს, რომ აფრიალებდნენ ტრაგედიის ხაზგასასმელად?''
ფსიქოლოგი ჯანა ჯავახიშვილი ბათუმის ტრაგედიის შესახებ წერს. პოსტში, ფსიქოლოგი რამდენიმე სხვადასხვა საკითხს განიხილავს:

,,მეგობრებო, ბევრი პოსტი შემომხვდა დღეს ამ სივრცეში, რომელიც ამბობს, რომ ფსიქოლოგები უკვე ამ ეტაპზე უნდა ეხმარებოდნენ ბათუმის ტრაგედიაში დაზარალებულ ადამიანებს. რომ არ მოხდეს მცდარი შეხედულებების გავრცელება, მინდა ამაზე კომენტარი გავაკეთო: უბედური შემთხვევისა თუ კატასტროფების დროს რეაგირების მიდგომები უნდა ეყრდნობოდეს სამეცნიერო მტკიცებულებას იმის თაობაზე, რა არის ეფექტური და რა ეხმარება ადამიანებს გაუმკლავდნენ უბედურებას, და რა არ ეხმარება და პირიქით, აზიანებს.

მტკიცებულება გვიჩევენებს, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია, ვაცალოთ ადამიანებს, რომლებმაც პოტენციურად მატრავმირებელი გამოცდილება მიიღეს, რომ თავისი ბუნებრივი გამკლავების რესურსები ჩართონ.

პოტენციურად მატრავმირებელ გამოცდილებას ექვემდებარება მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 85%, მაგრამ პოსტტრავმული სტრესული აშლილობა უვითარდება მსოფლიო მოსახლეობის საშუალოდ დაახლოებით 3%-ს (ცოტა მეტს), ხოლო მათგან, ვინც დაექვემდებარა მატრავმირებელ გამოცდილებას - საშუალოდ დაახლოებით 6%-ს.

აქვთ სტრესმედეგობა (ინგლისურად resilience) ადამიანებს, ოჯახებს, სამეზობლოს. და უნდა ვაცალოთ, რომ ეს ბუნებრივი დაძლევის მექანიზმები ჩაირთოს და ამუშავდეს, აქ არ შეიძლება "მკურნალობა" დავუწყოთ, აქ არ შეიძლება ფსიქოლოგიზაცია, ფსიქიატრიზაცია, ფსიქოთერაპიზაცია, "დამამშვიდებელი წამლების მიცემა".

სხვა არის, თუ ადამიანი ისეა გამოსული წყობიდან, რომ თავს ვეღარ უვლის, ყოველდღიურ მოვალეობებს ვეღარ ასრულებს - ამ შემთხვევაში მწვავე სტრესულ რეაქციებთან გვაქვს საქმე და საჭიროა პროფესიული დახმარება. სხვა შემთხვევაში - უნდა ვაცალოთ.

უნდა ვენდოთ ადამიანის და მისი უახლოესი გარემოცვის დაძლევის რესურსებს, მათ ჩვეულ გამკლავების სტრატეგიებს (იქნება ეს რელიგიურ რწმენაზე დაფუძნებული თუ სხვა სტრატეგიები) - ეკოლოგიურები უნდა ვიყოთ ჩვენს მიდგომებში, ამ სიტყვის ფართო გაგებით. უნდა ვაცალოთ.

ტრავმული გამოცდილებიდან ერთი თვის მანძილზე ბუნებრივია, რომ ადამიანებს ჰქონდეთ სიმპტომები - განმეორებადი არაკონტორლირებადი მოგონებები, სიზმრები გადატანილ ტრავმულ გამოცდილებაზე, ძილის დარღევები, აწეული შფოთვა და გაღიზიანებადობა, ადვილად შეკრთომა მოულოდნელ ხმაურზე, თავის არიდება ტრავმულ გამოცდილებასთან დაკავშირებული სიტუაციების, შესაძლოა ემოციების ერთგვარი დაქვეითებაც ("ანესთეზია"), შესაძლოა დაწეული გუნება-განწყობილება, ბრალეულობის განცდა (მაგ., ე.წ. გადარჩენილის ბრალეულობის განცდა" - რომელიც ირაციონალურია - ადამიანის ბრალი არ არის რომ ის გადარჩა როცა სხვა ადამიანი დაიღუპა, მაგრამ მას შესაძლოა აწუხებდეს ეს აზრი). და ასე შემდეგ. ამგვარი სიმპტომების გაჩენა ტრავმული გამოცდილების მიღების მერე - ბუნებრივი რეაქციებია იმ არანორმალურ გარემოებებზე, რაც ადამიანმა გამოიარა, მაგრამ - მხოლოდ ერთი თვის მანძილზე - თუ სიმპტომები არ განილევა პირველი თვის ბოლოსთვის ეს შესაძლოა პოსტტრავმული სტრესული აშლილობის განვითარებაზე მიგვითითებდეს. მაგრამ ერთი თვის მანძილზე სიმპტომების არსებობა - ბუნებრივია და ამ სიმტპომების დახმარებით ადამიანი უმკლავდება ტრავმულ გამოცდილებას, "ინელებს" მას. აქ არ უნდა ჩავერიოთ "მკურნალობით" და არ უნდა შევუშალოთ ხელი ბუნებრივ გამკლავებას.

ამავე დროს, ტრავმული გამოცდილების მიღებიდან ერთი თვის მანძილზე უაღრესად მნიშნელოვანია ე.წ. "ფხიზელი დაკვირვება" - იმისა, მცირდება თუ არა სიმპტომების ინტენსივობა და სიხშირე ერთი თვის მანძილზე. თუ მცირდება - ესე იგი, მუშაობს ადამიანის ბუნებრივი დაძლევის, გამკლავების რესურსები (ადამიანისა და მისი სოციალური გარემოცვისა). თუ პირიქით, იზრდება სიმპტომების სიხშირე და ინტენსივობა და მდგომარეობა უარესდება - აი აქ საჭიროა პროფესიული დახმარება. მაგრამ ამას ვერ ვიტყვით დღეს. ამას უნდა ფხიზელი დაკვირვება. და თუ ადამიანს ესაჭიროება დახმარება - აქაც არსებობს მტკიცებულებითი მეთოდები. ბათუმში არის ძალიან კარგი სერვისი, კლუბი სინერგია, რომელიც მომზადებულია ამ საკითხებში და მობილიზებულია და გაუწევს დახმარებას იმ ადამიანებს, ვისაც დასჭირდება დახმარება.

ამავე დროს, ამ ტრაგედიაში არიან განსაკუთრებით დაზარალებული ადამიანები, ისინი, ვისაც ოჯახის წევრები დაეღუპა. და მათ ამ ეტაპზე განსაკუთრებული მზრუნველობა ესაჭიროებათ ყველა ჩვენგანის მხრიდან. განსაკუთრებული თანადგომა. ქედის მოხრა მათი ტკივილის წინაშე. მაგრამ არა "მკურნალობა" (თუ ეს არ არის მწვავე მდგომარეობა, რომელიც ზევით აღვწერე). მათაც უნდა ვაცალოთ, რომ მათ და მათი უახლოესი გარემოცვის გამკლავების რესურსებს არ შევუშალოთ ხელი ზედმეტი ჩარევით ამ ეტაპზე. აქ ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ეს რამდენიმე დღე რომ გაივლის, არ მივატოვოთ ეს ადამიანები.

ამ წუთში მეცნიერებაში კარგად ცნობილი ფენომენია გაცოცხლებული ჩვენს საზოგადოებაში, რომელსაც "თაფლობის თვეს" უწოდებენ ფსიქოტრავმატოლოგიაში - როდესაც ყველა ვისაც ამა თუ იმ კუთხით შეეხო ტრაგედია, ყურადღების ცენტრშია და საზოგადოება მათ თანადგომასა უცხადებს და დახმარებას ცდილობს. მაგრამ ყველაზე მნიშნელოვანი ეტაპი დადგება "ხვალ" (და ეს ხვალ შეიძლება იყოს რამდენიმე დღე, კვირა ან თვე, ან, გნებავთ - წელიწადი - როდესაც საზოგადოება ყურადღებას უკვე სხვა მოვლენებზე გადაიტანს. აი ამ დროს ეს ადამიანები არ უნდა დარჩნენ მარტო. "ომი დამთავრდა, მშვიდობის გეშნოდეთ" = ამაზეც არის ნათქვამი. ამ ტრაგედიიდან რამდენიმე თვის მერე, ერთი წლის მერე, რამდენიმე წლის მერე - ეს ადამიანები არ უნდა დარჩნენ მარტო, როგორც ეს, მაგალითად, 2015 წლის წყალდიდობის შედეგად დაზარალებული ოჯახების შემთხვევაში მოხდა, რომელთაც სახელმწიფო არაფრით დაეხმარა.

აქვე მინდა ვთქვა, რომ ფსიქოლოგებისგან განსხვავებით, რომლებიც ამ ეტაპზე არ არიან დახმარების პირველი რგოლი, განსხვავდება ჟურნალისტების პროფესიული როლი და მისია - პასუხსიმგებლიანი ჟურნალისტი, ტრავმის მიმართ მგრძნობიარე და კომპეტენტური, თუ იცის როგორ ეურთიერთოს ადამიანს, რომელსაც უბედურება დაატყდა თავს - უნდა მივიდეს და დაელაპარაკოს ადამიანს, მაგრამ, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ადამიანს აქვს ამისი სურვილი. ჟურნალისტმა უნდა გააშუქოს მოვლენები, ასეთია ჟურნალისტის პროფესია, და ის არ იმსახურებს საზოგადოების მხრიდან გაკიცხვას იმის გამო, რომ ასრულებს თავის პროფესიულ მოვალეობას. ოღონდ, კიდევ უნდა გავიმეორო - ეს უნდა იყოს პასუხისმგებლიანი და არა სენსაციის მაძიებელი ჟურნალისტი და მედია.

და კიდევ ერთი რამ: დღეს, როცა მედია ყველა ჩვენ გავხდით, სოციალური ქსელების საშუალებით, ჩვენც უნდა დავაყენოთ თავი ამ ადამიანების ადგილზე და ვკითხოთ ჩვენს თავს - მოგვეწონებოდა ასე დაუკითხავად ჩვენს ფოტოებს რომ აფრიალებდნენ ტრაგედიის ხაზგასასმელად? ალბათ არა. იქნებ ამაზე თავი შევიკავოთ, იმიტომ რომ, სოციალური ქსელების საშუალებით, ახლა ყველა გარკვეულწილად "ჟურლანილსტები" ვართ, და იქნებ ფოტოების გარეშე გამოვხატოთ ჩვენი კოლექტიური გლოვა.

კიდევ მინდა შევეხო იმას, რომ თურმე 11 ოქტომბერი გამოცხადებულა ხელისუფლების მხრიდან ოფიციალურ "გლოვის დღედ". ხოდა არ მიმაჩნია ეს სწორი. გლოვობს დღეს მთელი საქართველო და ასე აწონილ-ფორმალურად არ შეიძლება ამ ვითარებაში გლოვის "გამოცხადება". გუშინდლიდან მოყოლებული უკვე გლოვის დღეები აქვს საქართველოს და ამის არა გამოცხადება, არამედ უბრალოდ კონსტანტაციაა საჭირო და შესაბამისი მოქმედება ხელისუფლების მხრიდან.

როგორ უნდა დავძლიოთ კოლექტიურ დონეზე ეს უბედურება? იმით, რომ პრობლემებს თვალი არ დავუხუჭოთ და ორი მუშა არ ჩავთვალოთ დამნაშავედ ამ სისტემურ პრობლემაში, რასაც უსისტემო მშენებლობები, მიშენებები და საავარიო სახლების იგნორირება ჰქვია. ამ გლოვას მხოლოდ იმ შემთხვევაში გავუმკლავდებით ღირსეულად, თუ ვითარების გამოსწორებაზე ვიმუშავებთ და არა განტევების ვაცის ძიებაზე, და თუ შევამცირებთ მომავალში ასეთი უბედურების განმეორების რისკს. და აქ ალბათ უნდა დაისვას შეკითხვა: რა ვისწავლეთ 2015 წლის წყალდიდობიდან? გამოვასწორეთ რამე? თუ ისევ გასცემენ ვერეს ხეობაში მშენებლობების ნებართვებს? რა შეიცვლება ბათუმის ტრაგედიის მერე? კიდევ ორი მუშის, ღატაკისა და უქონელის, ოჯახები გაუბედურდება, სავარაუდოდ. პასუხისმგებელი "ჩინოვნიკები" კი 11-ში "ოფიციალურ გლოვის დღეს" იგლოვებენ, ნორმირებულად,'' - აღნიშნავს ჯანა ჯავახიშვილი. 
წაიკითხეთ სრულად