ამერიკაში მოღვაწე ქართველი ექიმი ზურაბ გურული სოციალურ ქსელში პოსტს შემდეგი სათაურით აქვეყნებს - ,,როცა შეზღუდვები ინტელექტს დასცინის ...''. როგორც ექიმი აღნიშნავს, აბსოლუტური უაზრობაა მაგალითად, ღია სივრცეში ნიღაბის ტარება...ანალოგიური სულელური შეზღუდვაა კომენდანტის საათიც:
,,გონიერ ადამიანებში ამბოხის დაუძლეველი სურვილი განსაკუთრებით მაშინ იღვიძებს, როდესაც ბრძანების შესრულება მის ინტელექტუალურ შეურაცხყოფას იწვევს. გამონაკლისი არც კოვიდ-პანდემიის პერიოდი ყოფილა. მსოფლიოს ეპიდემიოლოგიური კასტის მიერ შემოღებულმა ურთიერთგამომრიცხავმა, ხშირად სრულიად დაუსაბუთებელმა და სულელურმა შეზღუდვებმა არაერთი პასიური თუ აქტიური პროტესტი გამოიწვია. ეს შეზღუდვები მრავალი მიზეზით იყო გაპირობებული; ძირითადათ გაურკვევლობითა და ვირუსის ბუნების არასრულყოფილი ცოდნით; საკმაოდ ხშირად უბრალოდ პოლიტიკური კონიუნქტურით. ამ პროტესტების და ინსტიქტური ამბოხის გამო გონიერი ადამიანები ხშირად აბსოლუტურად უაზროდ იქცეოდნენ და იქცევიან, რაც საბოლოოდ ძალიან კონტრპროდუქტიული და უბრალოდ საშიშია.
ბოლოდროინდელი კომიკური გადაწყვეტილება ამერიკული დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ანგარიშზეა, რომელმაც დახურულ სივრცეებში აცრილი ადამიანებისათვის ნიღაბის ტარების აუცილებლობა გააუქმა. გადაწყვეტილება იმდენად სულელური იყო, ახალი ადმინისტრაციის და სამედიცინო ხელმძღვანელობის მიმართ უკიდეგანოდ ლოიალური ადამიანებიც კი აღაშფოთა.
აბსოლუტური უაზრობაა მაგალითად, ღია სივრცეში ნიღაბის ტარება, თუ ადამიანი მარტოა, საკუთარი ოჯახის წევრებთან ერთადაა, ან მინიმუმ ორი მეტრითაა დაშორებული სხვა ადამიანებისაგან. ეს უკვე დამტკიცებულია როგორც ემპირიულად, ასევე მეცნიერულადაც. მსგავსი სულელური შეზღუდვა მართებულ პროტესტს იწვევს და შემდეგ ეს პროტესტი დახურულ სივრცეებზეც ვრცელდება, სადაც ნიღაბის ტარება გონივრული და სასურველია.
ანალოგიური სულელური შეზღუდვაა კომენდანტის საათიც, რომლის გახანგრძლივებულ გამოყენებას სასოწარკვეთილ სიბრაზემდე და დეპრესიამდე მიჰყავს ადამიანი. თუ ხანმოკლე პერიოდისათვის კომენდანტის საათი ეფექტურია, უაზროდ გაგრძელებისას ძალიან კონტრპროდუქტიული ხდება, რადგან ადამიანები დაუღალავად ფიქრობენ გამოსავალზე და მონატრებულ ურთიერთობებს კონსპირაციულ პირობებში, ბევრად უფრო საშიშ გარემოებებში ახორციელებენ.
შეზღუდვები აუცილებლად უნდა ატარებდეს დინამიურ ხასიათს და მაქსიმალურად ლოგიკური უნდა იყოს, რათა საბოლოოდ უფრო მეტი ვნება არ გამოიწვიოს, ვიდრე სარგებელი. თუ შეზღუდვები გახანგრძლივდა, ადამიანის გონება ავტომატურად იწყებს გამოსავალის მოძებნას და პოულობს კიდეც.
2020 წლის 12 დეკემბერს, ესპანეთში, საინტერესო ექსპერიმენტი ჩატარდა, რომელშიც 18-დან 59 წლის ასაკის 960 ჯანმრთელი მოხალისე მონაწილეობდა. მონაწილეები ყოველგვარი სისტემის გარეშე გაჰყვეს ორ ჯგუფად. ერთი ჯგუფი, 465 ადამიანი, დაესწრო 5-საათიან კონცერტს, რომელიც დახურულ სივრცეში მიმდინარეობდა; მეორე ჯგუფი კი, 495 ადამიანი, საკონტროლო ჯგუფს წარმოადგენდა და ისინი სახლში გაუშვეს. ყველა მონაწილე ექსპერიმენტამდე 12 საათით ადრე შემოწმებული იქნა კოვიდზე როგორც სწრაფი ანტიგენის ტესტით, ასევე PCR ტესტითაც, რათა ყალბი ნეგატიური შედეგი გამორიცხული ყოფილიყო. კონცერტზე ჩატარდა ტემპერატურული სკრინინგი და ყველა დამსწრე ატარებდა N95 ნიღაბს. დარბაზში არ იყო დაცული არავითარი სოციალური დისტანცია და მონაწილეებს უფლება ჰქონდათ ეცეკვათ და ემღერათ. დარბაზში 20 გრადუსი მუდმივი ტემპერატურა იყო და ყველა კარი ღია, ვენტილაციის გასაუმჯობესებლად.
კონცერტიდან 8 დღის შემდეგ მონაწილეებსა და საკონტროლო ჯგუფსაც ისევ ჩაუტარდათ ტესტირება. საკონტროლო ჯგუფის 2 მონაწილეს აღმოაჩნდა კოვიდი; ორივეს მსუბუქი ფორმით. კონცერტზე დამსწრეთა ექსპერიმენტულ ჯგუფში კი აბსოლუტურად არავის. ეს ექსპერიმენტი მშვენიერი მაგალითია იმისა, რომ დახურულ სივრცეებში მასიური თავშეყრებიც შეიძლება აბსოლუტურად უსაფრთხო იყოს. მსოფლიოს ძალიან გაუმართლა, რომ ოლიმპიადა წელს იაპონიაში იმართება და არა რომელიმე უდისციპლინო ქვეყანაში. დიდი ალბათობით, ოლიმპიადის დასრულების შემდეგ არანაირ ეპიდემიოლოგიურ აფეთქებას არ ექნება ადგილი.
შესაბამისი ეპიდემიოლოგიური დისციპლინის მიღწევა მხოლოდ ორი სახით არის შესაძლებელი, ხისტი ძალით, ან მაღალი სამოქალაქო შეგნებით. ძალისმიერი მეთოდები გარკვეული ხნის შემდეგ კონტრპროდუქტიულია; ცხადია თუ სასტიკ ავტორიტარულ რეჟიმთან არ გვაქვს საქმე; მაშინ როდესაც სამოქალაქო შეგნების ამაღლება პირიქით, სულ უფრო გაუმჯობესებულ დისციპლინას განაპირობებს, რადგან ადამიანები ნებაყოფლობით, შეგნებულად იცავენ წესრიგს.
იმედია, ქართული ეპიდემიოლოგიური სამსახურიც გაითვალისწინებს ამ მარტივ აქსიომას და არ მოსთხოვს ადამიანებს ღია სივრცეში, ზაფხულის პაპანაქებაში ნიღაბის ტარებას; ან დაუსრულებლად არ გააგრძელებს უკვე ძალადობაში გადასულ კომენდანტის საათს. სამაგიეროდ, სრული უფლება ექნება, მთელი სიმკაცრით მოითხოვოს გონივრული შეზღუდვები დახურულ სივრცეებში. გახსოვდეთ, ძალადობა ყოველთვის კონტრპროდუქტიულია, გამონაკლისის გარეშე. ნუ შეურაცხყოფთ ადამიანების ინტელექტს, ისინი ყოველთვის იპოვიან გამოსავალს და ეს გამოსავალი საბოლოოდ ეპიდემიოლოგიური კატასტროფის მიზეზი შეიძლება გახდეს,'' - აღნიშნავს ზურაბ გურული.
,,29 მაისიდან გაიხსნება ყველა სახის მუნიციპალური ტრანსპორტი, 1-ლი ივნისიდან - ყველა სახის ღია მაღაზია, მოლებიც, ღია და დახურული ბაზრობები და ღია სივრცის მქონე რესტორნები...''
,,29 მაისიდან გაიხსნება ყველა სახის მუნიციპალური ტრანსპორტი, 1-ლი ივნისიდან - ყველა სახის ღია მაღაზია, მოლებიც, ღია და დახურული ბაზრობები და ღია სივრცის მქონე რესტორნები, 8 ივნისიდან გაიხსნება ყველა სახის მომსახურება რესტორნებში, აგრეთვე, სასტუმროები, საქალაქთაშორისო ტრანსპორტი'' - აღნიშნულის შესახებ პრემიერ მინისტრმა გიორგი გახარიამ განაცხადა.
,,დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის ინფორმაციის შესაბამისად, დღეს ინფიცირებულთა ახალი შემთხვევა გვაქვს 3 და სამივე არის საკარანტინო ზონებიდან. ფაქტობრივად, ვირუსის გავრცელება ქვეყანაში ექვემდებარება კონტროლს და ამის დასტურად შეგვიძლია გამოვიყენოთ რამდენიმე ფაქტი: ინფიცირებულთა ახალი შემთხვევები, ძირითადად, მომდინარეობს საკარანტინო ზონებიდან, რაც ადასტურებს, რომ კარანტინის ფორმა იყო სწორი გადაწყვეტილება; მეორე - ინფიცირებულების ახალი შემთხვევები გვაქვს მხოლოდ უკვე ჩვენთვის ცნობილი კლასტერებიდან და მესამე რისკის შემცველი ჯგუფი ეს გახლავთ საერთაშორისო სატვირთო გადაზიდვები, რომელზეც აქტიურად მუშაობს საკოორდინაციო საბჭოს შტაბი და კონტროლი არის გამკაცრებული. ეს ნიშნავს იმას, რომ ქვეყანაში ინფექციის, პანდემიის გავრცელება ექვემდებარება კონტროლს, რაც ჩვენს საზოგადოებასთან ერთად, ერთობლივი შრომის შედეგია. ჩნდება ახალი ამოცანა - ეს გახლავთ ეკონომიკის უფრო სწრაფი ამოქმედება. მოგეხსენებათ, ჩვენ წარმოვადგინეთ ეკონომიკის გახსნის გეგმა, რომელიც ითვალისწინებდა კონკრეტულ ღონისძიებებს, დღეს შეგვიძლია ვთქვათ როგორც ფაქტი, რომ ჩვენს გვაქვს შესაძლებლობა ეს გეგმა ცოტა უფრო ავაჩქაროთ,'' - ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს სხდომაზე განაცხადა.
მთავრობის მეთაურის თქმით, აჩქარების საფუძველია ის, რომ ინფექციის გავრცელება კონტროლს ექვემდებარება და, აგრეთვე, დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის მიერ მოწოდებული სეროპრევალენტობის კვლევა, რომელიც კიდევ ერთხელ ადასტურებს რომ ქვეყანაში შიდა გავრცელების მასშტაბი არის მცირე, ამავდროულად შემცირებულია რისკები.
„აჩქარების საშუალებას გვაძლევს გარდა ჩამოთვლილი გარემოებებისა, რომ კონტროლს ექვემდებარება ინფექციის გავრცელება, დღეს დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის მიერ მოწოდებული სეროპრევალენტობის კვლევის შედეგები, რომელიც კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ ქვეყანაში შიდა გავრცელების მასშტაბი არის ძალზედ მცირე და რისკები შემცირებულია. შესაბამისად, მიუხედავად იმისა, რომ ვირუსი ჯერ არ დაგვიმარცხებია, რომ ვირუსი დღეს რჩება ჩვენთან ერთად და აუცილებლად უნდა დავიცვათ უსაფრთხოების ელემენტარული ნორმები, როგორიცაა პირბადე, სოციალური დისტანცია, ჰიგიენის ელემენტარული წესები, ჩვენი მოქალაქეების ეკონომიკური და სოციალური ინტერესების გათვალისწინებით გადაწყვეტილება მივიღეთ გადაწყვეტილება შემდგომი შემსუბუქებების დაწესების თაობაზე,“ - აღნიშნა პრემიერმა.
პრემიერ-მინისტრის თქმით, ეს გადაწყვეტილებები მიღებულია მოქალაქეთა სოციალური და ეკონომიკური ინტერესების გათვალისწინებით, თუმცა აუცილებელია ელემენტარული წესების და რეკომენდაციების დაცვა, რათა თავიდან ავიცილოთ დაავადების გავრცელების რისკი.
„ეს ნაბიჯები, პირველ რიგში, მიღებულია ჩვენი მოქალაქეების სოციალური და ეკონომიკური ინტერესების გათვალისწინებით, თუმცა ყველას უნდა გვახსოვდეს, რომ აუცილებელი პირობა, ამ ნაბიჯის შემდგომ შევინარჩუნოთ ეპიდემიის გავრცელების ის ტემპი, რომელიც გვაქვს დღეს, არის პირბადეების ტარება, საზოგადოებრივი თავშეყრის ყველა ადგილზე. თითოეულმა ჩვენგანმა უნდა ატაროს პირბადე. ამ გადაწყვეტილებებს უფრო დეტალურად ნორმებით, კონკრეტული ვალდებულებებით დღესვე, უახლოეს პერიოდში გამცნობთ საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია. ამ გადაწყვეტილების მიღების საშუალებას გვაძლევს ჯანდაცვის სამინისტროს და დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ის გეგმა, რომელიც წარმოდგენილია ტესტირების რაოდენობის გაზრდასთან დაკავშირებით. ოქროს სტანდარტის PCR ტესტებზეა საუბარი. დღეს ჩვენ უკვე თვალნათლივ ვხედავთ უახლოეს თვეებში და მეორე ტალღის მოლოდინში შემოდგომამდე, როგორ იმუშავებს ლაბორატორიათა მთელი ქსელი, რომელიც უზრუნველყოფს ქვეყანაში ინფექციის გავრცელების კონტროლს. აქვე მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ეს ნაბიჯები მიღებულია იმ საუკეთესო და აუცილებელი ინტერესის გათვალისწინებით ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებისთვის, როგორიც გახლავთ 15 ივნისიდან შიდა ტურიზმის გახსნა, ხოლო 1-ლი ივლისიდან გარე ტურიზმის გახსნა. ეს ყველაფერი კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ჩვენი ეკონომიკის სწრაფი აღდგენისთვის, მაგრამ აქ სრულად უნდა გვესმოდეს, რომ პასუხისმგებლობა არის საერთო - მთავრობა, ბიზნესი, ჩვენი მოქალაქეები და როგორც აქამდე, ჩვენ ერთობლივად, მოქალაქეობრივი შეგრძნების უდიდესი პასუხისმგებლობით უნდა გავაგრძელოთ ბრძოლა ვირუსთან ორივე ფრონტზე - როგორც ჯანმრთელობის დაცვის, ასევე ეკონომიკური განვითარების,“ - აღნიშნა პრემიერმა.