Baby Bag

,,თუ გინდათ, რომ პანდემია მალე დასრულდეს, როცა ვაქცინაციის შანსი გექნებათ არ გაუშვათ ხელიდან!''

,,თუ გინდათ, რომ პანდემია მალე დასრულდეს, როცა ვაქცინაციის შანსი გექნებათ არ გაუშვათ ხელიდან!''

კალიფორნიის უნივერსიტეტის დოქტორანტი ცოტნე ჩიტიაშვილი, რომელმაც კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია ჩაიტარა, სოციალურ ქსელში ვაქცინის შესახებ პოსტს აქვეყნებს. ​​MomsEdu.ge​ მას უცვლელად გთავაზობთ:

,,დავიწყებ იმით, რომ დღეს მე ძალიან გამიმართლა კოვიდის ვაქცინა რომ შემხვდა. ერთადერთი მიზეზი,თუ რატომ მოხდა ეს, არის ის, რომ ჩვენი დეპარტამენტი UCLA-ს სამედიცინო სკოლის ნაწილია. უნივერსიტეტის დიდი ნაწილი ისევ ელოდება თავის რიგს.

მოკლე შინაარსი: თუ გინდათ, რომ პანდემია მალე დასრულდეს, როცა ვაქცინაციის შანსი გექნებათ არ გაუშვათ ხელიდან!

ახლა ცოტა გრძლად:

ეს ვაქცინები ისე სწრაფად გააკეთეს, საშიში ხომ არ იქნება გამოყენება?

- ჩვენ რომ ვიყოთ 2000-იანი წლების დასაწყისში, ეს ნამდვილად იქნებოდა სამართლიანი კითხვა, თუმცა ხშირად მედიაში არ ლაპარაკობენ იმაზე, რომ დღევანდელი მოლეკულური ბიოლოგიის და ბიომედიცინის მიღწევები საშუალებას გვაძლევს მაგ.

1) გავშიფროთ ადამიანის (ან ვირუსის) გენომი 24 საათზე ნაკლებ დროში, რასაც 10 წელზე მეტი დაჭირდა 90-იანების ბოლოდან 2000-იანების დასაწყისში, როცა ადამიანის გენომის პროექტი მიმდინარეობდა და მილიარდობით დოლარი დაჯდა. დღეს ადამიანის სრული გენომის გაშიფრვა შეიძლება ~$800 ღირდეს.

2) მოლეკულური კლონირება (ვირუსული ვექტორების შესაქმნელად) და თუნდაც რნმ-ის სინთეზი ბევრად სწრაფად და იაფად არის შესაძლებელი დღეს ვიდრე 5-10 წლის წინ.

3) კომუნიკაცია სამეცნიერო წრეებს შორის, ვირუსული გენომების გაშფრვა და გამოქვეყნება ხდება ძალიან სწრაფად და თითქმის ყველას აქვს წვდომა ამ ყველაფერზე.

ეს ძალიან მარტივი მაგალითები და სხვა ფაქტები განაპირობებს ამ ვაქცინების წარმატებით შექმნას წელიწადზე ნაკლებ დროში. ასე რომ, სისწრაფე ცუდი არ არის ამ შემთხვევაში. ეს მიღწევები, რომლებზეც სამეცნიერო წრეები წლობით მუშოაბენ, ტყუილად არ იკარგება.

რომელი ვაქცინა გავიკეთე? და მქონდა თუ არა არჩევანის საშუალება?

- მე დღეს შემხვდა მოდერნას ვაქცინა ანუ რნმ ვაქცინა. ამჟამად არჩევანის საშუალება არ არის და კიდევ დიდი ხანი ვერ იქნება, რადგან ჯერ ვაქცინების რაოდენობა ძალიან მცირეა.

რა ხდება ახლა ჩემს ორგანიზმში?

-რნმ მოლეკულები, რომლებიც ვაქცინაციისას მოხვდა ჩემს ორგანიზმში, აღწევს კუნთის უჯრედებში, რომლებიც რნმ-ს "გადათარგმნიან" ცილად, კერძოდ, "სპაიკ" ცილად, რომელსაც კორონავირუსი იყენებს ჩვენი უჯდრედის რეცეპტორებთან დასაკავშირებლად. შესაბამისად, ჩემი ორგანიზმი ამ ცილას აღიქვამს, როგორც "უცხოს" და წამოქმნის ანტისხეულებს, რომ მერე დამიცვას თუ ვირუსი შემეყრება.

გვერდითი ეფექტები თუ აქვს და გრძელვადიანი რა ეფექტი შეიძლება ჰქონდეს? შემიცვლის გენომს ეს ვაქცინა?

- ვაქცინის მიღებიდან 12 საათზე მეტი გავიდა დღეს, არ მაქვს თავის ტკივილი, არც სიცხე; უბრალოდ ვგრძნობ ნანემსარ ადგილს და კუნთი არის ოდნავ შეშუპებული. თუმცა გამაფრთხილეს, რომ დაბალი სიცხე, თავის ტკივილი ან დაღლილობა შეიძლება გამოიწვიოს.

- რნმ ვაქცინა გენომს ვერანაირად ვერ შეგვიცვლის. რნმ ვერ ინტეგრირდება ჩვენს გენომში. ადამიანებს უბრალოდ არ გვაქვს ისეთი ცილები, რომლებიც რნმ მოლეკულას გადათარგმნის დნმ-ად და მერე კიდევ გენომში მოხდეს ინტეგრაცია. იგივე შეიძლება ითქვას ადენოვირუსულ ვაქცინებზე (მაგ. ასტრაზენეკა და ჯონსონ&ჯონსონი). ეს ადენოვირუსული ვაქცინები ისეა შეცვლილი, რომ ადენოვირუსი ვერ გამრავლდება ჩვენს უჯრედში და ვერც ინტეგრირდება გენომში.

- მედიაში ბევრგან დაიწერა, რომ ვაქცინაციამ რამდენიმე ადამიანში გამოიწვია ალერგიული რეაქცია და ანაფილაქსიური შოკი. ჟურნალისტებმა ოღონდ პროვოკაციული რამე დაწერონ მეტი არაფერი უნდათ. ბევრი სტატიის სათაურის მეტს არაფერს კითხულობს. ყველაზე მნიშვნელოვანია სიხშირე ამ ანაფილაქსიური შოკის, თორემ ბევრ ადამიანში მას მიწისთხილის კარაქიც იწვევს.

- 19 იანვრის მონაცემებით ამერიკაში მოდერნას ვაქცინისგან ანაფილაქსიური შოკის შანსი არის 2.1/1 მილიონში და პფაიზერის 6.2/1 მილიონში. სულ დაფიქსირებული 60 ანაფილაქსიური შოკის შემთხვევიდან (ორივე ვაქცინის ერთად) არავინ გარდაცვლილა. თუმცა, სიფრთხილიდან გამომდინარე, CDC რეკომენდაციაა დღეს, რომ თუ ძლიერი ალერგიის ისტორია აქვს ადამიანს, განსაკუთრებით, ვაქცინებზე არ უნდა აიცრან!


რომელი ვაქცინა ჯობია? რომელი ფირმის?

- დღეს დედამიწის სხვადასხვა კუთხეში სხვადასხვა ვაქცინაა დამტკიცებული. მაგ. ამერიკაში მხოლოდ პფაიზერის (რნმ ვაქცინა) და მოდერნას (რნმ ვაქცინა) ვაქცინებია დამტკციცებული. ინგლისში: პფაიზერი, მოდერნა და ასტრაზენეკა (ადენოვირუსული). ამ სამი კომპანიის ვაქცინების ეფექტურობა და კლინიკური გამოცდის შედაგები გამოქვეყნებულია რეცენზირებულ ჟურნალებში და ყველას შეუძლია ნახოს.

- დღეს გამოქვეყნდა კიდევ ნოვავაქსის ინგლისში ჩატარებული კლინიკური გამოცდების შედეგი და, სავარაუდოდ, მასაც მალე დაამტკიცებენ.

- ჩასწორება: დღეს გამოაქვეყნა ჯონსონ&ჯონსომაც კლინიკური გამოცდების შედეგი, სადაც 40000 ადამიანზე მეტი აცრეს და 85% ეფექტურობის დონე, რაც ძალიან კარგი მაჩვენებელია. კიდევ ამ ვაქცინის მთვარი უპირატესობა არის ის, რომ მხოლოდ ერთი აცრაა საჭირო; ყველა დანარჩენი პფაიზერი, მოდერნა და ასტრაზენეკა 2 აცრაა 3-4 კვირის ინტერვალით. ჯონსონ & ჯონსოსნის ვაქცნიაც ადენოვირუსულ ტექნოლოგიაზეა დაყრდნობილი და შესაძლებელია ძალიან ბევრი დოზის სწრაფად წარმოება.

წყარო მარტივი ენით: https://www.sciencemag.org/.../one-dose-covid-19-vaccine...

,,ნიუ იორკ ტაიმს”-ს აქვს მარტივი ენით და ილუსტრაციებით კარგად შეჯამებული სხვადასხვა ვაქცინები და მათი მოქმედების პრინციპები


 არჩევანი რომ მქონდეს, რომელ ვაქცინას გავიკეთებდი?

- ყველა სამეცნიერო თუ არასამეცნიერო ინფორმაციაზე დაყრდნობით, რაზეც მაქვს წვდომა, დღეს რომ მქონოდა არჩევანი გავიკეთებდი: პფაიზერის, მოდერნას ან ასტრაზენეკას ვაქცინებს. ასევე როცა ჯონსონ & ჯონსონის და ნოვავაქსის შედეგები გამოქვეყნდება და ავტორიზაციას გაივლის ამათაც გავიკეთებდი. დღეს, მაგალითად, არჩევანის საშუალება ამერიკაში არ არის და ეს ასე იქნება ბევრ ქვეყანაში დიდი ხნის განმავლობაში სანამ ვაქცინის დოზების რაოდენობა არ გაიზრდება.

უკვე მაკონტროლებს თუ არა ბილ გეითსი?

- ჯერ ვერ ვიჭერ სიგნალს,  მაგრამ ეს კითხვა თუ სერიოზულად ვინმეს უჩნდება, ჩემი კონტროლი თუ ვინმეს უნდა ისედაც მაკონტროლებს ტელეფონით ან კომპიუტერით, და არა მგონია ჩიპის დახარჯვად ვღირდე...

- რომ დავიცვა ჩემი თავი, ჩემთვის საყვარელი ადამიანები და ყველა ადამიანი ჩემს ირგვლივ ვინც მაღაზიაში, სამსახურში, ქუჩაში შემხვდება და რომ მალე მორჩეს პანდემია!

რა შეიძლება მოხდეს თუ ბევრი ადამიანი უარს იტყვის აცრაზე?

- რაც უფრო მეტ ხალხს შეეყრება ვირუსი, მეტი შანსია რომ მოხდეს მისი მუტირება. უკვე ვხედავთ, რომ არის შტამები ინგლისიდან, სამხრეთ აფრიკიდან, ბრაზილიიდან, რომლებიც კიდევ უფრო მარტივად ვრცელდება. ინფიცირების დონე თუ არ შემცირდა, შტამების რიცხვიც გაიზრდება და არის შანსი იმისა, რომ დღევანდელი ვაქცინებიც დაკარგავს ეფექტურობას. ამიტომ არის აუცილებელი პირბადის ტარება, ჰიგიენის დაცვა, დისტანცირება და გრძელვადიანი დაცვისთვის ვაქცინაცია.

რატომ ვწერ ამ ყველაფერს აქ?

- ძირითადად მინდა იმ ხალხმა, ვინც ჯერ ვერ ჩამოყალიბდა, ნახოს, რომ მე როგორც ადამიანს, რომელსაც პირდაპირი ყოველდღიური შეხება მაქვს იმ ტექნოლოგიებთან, რომლებმაც განაპირობა ამ ვაქცინების სწრაფი შექმნა, სამეცნიერო წრესთან და წვდომა მაქვს ინფორმაციასთან (რომელთანაც ასევე ყველა ადამიანს აქვს), ვენდობი ამ ყველაფერს და დღეს როცა მომივიდა წერილი ყველაფერი დავყარე და გავიქეცი ასაცრელად.

პ.ს. ხო სურათში სამი პირბადე მიკეთია, უცნაური რეგულაციები აქვს ჩვენს ჰოსპიტალს,'' - აღნიშნავს ცოტნე ჩიტიაშვილი.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

არ შეხვიდეთ სახლში საგარეო ფეხსაცმლით

არ შეხვიდეთ სახლში საგარეო ფეხსაცმლით

ადამიანების დიდი ნაწილი სახლში საგარეო ფეხსაცმლით სიარულს ჩვეულებრივ მოვლენად განიხილავს, ზოგიერთ მათგანს კი ეს მავნე ჩვევად მიაჩნია. ადამიანებს, რომლებსაც აღიშნული ჩვევისგან გათავისუფლების სურვილი აქვთ, ახალ რეალობასთან შეგუება უძნელდებათ, რის გამოც მათ დიდ ნაწილს კვლავ ძველი წესებით ცხოვრება ურჩევნია. მართალია, წლების განმავლობაში განმტკიცებულ ჩვევებთან განშორება ძნელია, მაგრამ შეუძლებელი ნამდვილად არ არის. თუ სახლის ჭუჭყისა და ბაქტერიებისგან დაცვა გსურთ, მაგრამ საგარეო ფეხსაცმელთან გამომშვიდობება გიჭირთ, ჩვენს რჩევებს ყურადღებით გაეცანით. მათი დახმარებით სახლში საგარეო ფეხსაცმლით სიარულს სამუდამოდ დაივიწყებთ, რითაც თქვენი ოჯახის ჯანმრთელობას და უსაფრთხოებას მნიშვნელოვნად განამტკიცებთ.

  • თავდაპირველად უმნიშვნელო ნაბიჯები გადადგით

ადამიანებს, რომლებსაც სახლში ფეხსაცმლით სიარული ჩვეულებრივ მოვლენად მიაჩნიათ, ცხოვრების ახალ წესთან შეგუება ნამდვილ განსაცდელად ეჩვენებათ. მსგავსი ცვლილებების განხორციელება ერთ ღამეში არ გამოგივათ. თავდაპირველად სახლში ფეხსაცმლით სიარული არ აკრძალოთ, მაგრამ ვიდრე საგარეო ფეხსაცმელს ატარებთ, ხალიჩაზე ფეხი არ დადგათ. ნელ-ნელა გაზარდეთ იმ ადგილების რიცხვი, რომლებსაც საგარეო ფეხსაცმლით არ უნდა მიუახლოვდეთ. როდესაც შეზღუდვები მეტისმეტად გართულდება, თავადვე გაგიჩნდებათ სურვილი, რომ საგარეო ფეხსაცმელი სახლში შემოსვლისთანავე გაიხადოთ.

  • მაქსიმალური კომფორტი შეიქმენით

საგარეო ფეხსაცმლისგან გათავისუფლებას თუ ცდილობთ, მაგრამ მისი შესანახი სივრცე სათანადოდ მოწესრიგებული არ გაქვთ, ახალი ცხოვრების სტილის ერთგულება გაგიჭირდებათ. ეცადეთ, შემოსასვლელში სპეციალური კალათა, ყუთი ან ფეხსაცმლის შესანახად განკუთვნილი თაროები მოათავსოთ, რათა თავი კომფორტულად და თავისუფლად იგრძნოთ.

  • ოჯახის წევრები და ახლობლები გააფრთხილეთ

ოჯახის წევრებისა და ახლობლების ინფორმირებას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. თქვენს მეგობრებსა და ნათესავებს აუხსენით, რომ სახლში ახალი წესები გაქვთ და საგარეო ფეხსაცმლით სიარულს კატეგორიულად კრძალავთ. თქვენს გადაწყვეტილებაზე საუბრისას ეცადეთ, რომ ახლობლების მიმართ კეთილგანწყობილი და ყურადღებიანი იყოთ. თუ თქვენს მეგობრებსა და ნათესავებს ყველაფერი წინასწარ ეცოდინებათ, ისინი თქვენთან მომზადებულები მოვლენ, რაც ძალიან ბევრ უსიამოვნებას და უხერხულობას აგარიდებთ.

უსიამოვნებები, რომლებიც ცხოვრების ახალ წესზე გადასვლას ახლავს თან

სახლში საგარეო ფეხსაცმლით სიარულის აკრძალვა და ოჯახური გარემოს სისუფთავეზე ზრუნვა მარტივი არ არის. როდესაც სახლში ახალი წესების დამკვიდრებას გადაწყვეტთ, უსიამოვნებებისთვის მზად უნდა იყოთ. ახალ ჩვევებთან შეგუებას დრო და მოთმინება სჭირდება.

  • შიში, რომ ბავშვები თქვენს მოთხოვნებს არ გაითვალისწინებენ

ბავშვებს ახალი წესების ათვისება ნამდვილად გაუჭირდებათ. მთავარია, მოთმინება გამოიჩინოთ. თუ პატარებს ფეხსაცმლის შესანახად კომფორტულ სივრცეებს, საკუთარ ყუთს ან თაროს გამოუყოფთ, ისინი ცხოვრების ახალ წესზე გადასვლას უფრო სწრაფად შეძლებენ. შესაძლოა, თქვენს შვილებს სახლში საგარეო ფეხსაცმლის გარეშე სიარული თქვენზე მეტადაც მოეწონოთ, ამიტომ წინასწარ ნუ შეშინდებით.

  • თქვენს მეუღლეს ახალი წესები არ მოსწონს

თქვენი მეუღლე ახალი წესებით კმაყოფილი თუ არ არის, მათი დაცვა ძალიან გაგიჭირდებათ. თუ გრძნობთ, რომ ის სახლში საგარეო ფეხსაცმლის გარეშე სიარულს ეწინააღმდეგება, მის იძულებას არც უნდა ეცადოთ, რადგან ეს უარეს შედეგს გამოიღებს. აუცილებელია, რომ ჰიგიენაზე ზრუნვის საკითხებთან დაკავშირებით მეუღლეებს საერთო მოსაზრებები და შეხედულებები ჰქონდეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ცხოვრების ახალ წესზე გადასვლა გაგიჭირდებათ.

  • სტუმრების შეწუხებას ერიდებით

მართალია, ყველა სტუმარი ფეხსაცმლის გახდის მოთხოვნაზე ღიმილით არ გიპასუხებთ, მაგრამ ამის გამო არ უნდა აღელდეთ. სტუმრებს, შესაძლოა, თქვენი სასტუმრო ოთახის კედლის ფერი, ან ხალიჩაც არ მოეწონოთ, ამის გამო საყვარელ ნივთებსა და დეკორაციებზე უარს ხომ ვერ იტყვით?! თქვენს ოჯახში დამკვიდრებული წესები თქვენი სახლის განუყოფელი ნაწილია და შეგნებული სტუმრები ამას აუცილებლად დააფასებენ. თუ რომელიმე სტუმარს საგარეო ფეხსაცმლის გახდის იდეა არ მოსწონს, ის ამას ხმამაღლა არასდროს გეტყვით. მთავარია, რომ ახალი წესების შესახებ ისინი თქვენთან მოსვლამდე გააფრთხილოთ. ადამიანებს არ სიამოვნებთ, როდესაც გახეული ან ულამაზო წინდა აცვიათ, ამას კი სხვებიც ამჩნევენ. სტუმრებს შესაძლებლობა უნდა მისცეთ, რომ თქვენთან მოსვლამდე სათანადოდ მოემზადონ.

  • ფიქრობთ, რომ თქვენი შვილების მეგობრები ახალ წესებს არ დაემორჩილებიან

უცხო გარემოში ბავშვები წესებს უფროსებზე უკეთ ემორჩილებიან. შეგიძლიათ, მშვიდად იყოთ. თქვენი შვილების მეგობრები ფეხსაცმელს უპირობოდ გაიხდიან და თქვენი სახლის ჰიგიენაზეც სათანადოდ იზრუნებენ, იმაზე მეტადაც კი, ვიდრე თქვენი შვილები.

სახლში საგარეო ფეხსაცმლით სიარულს თუ გადაეჩვევით, აუცილებლად შეამჩნევთ იმ ცვლილებებს, რომლებსაც ახალი წესების შემოღება გამოიწვევს. თუ იგრძნობთ, რომ სახლი უფრო სუფთაა, მისი დალაგება ნაკლები სიხშირით გიხდებათ, ჰიგიენის ხარისხმა მოიმატა და ოჯახის წევრებიც კმაყოფილი გყავთ, ცხოვრების ახალი წესის ერთგულება მეტად გაგიადვილდებათ. აუცილებლად გაითვალისწინეთ თქვენი ოჯახის წევრების მოსაზრებები და ნებისმიერი გადაწყვეტილება მეუღლესთან შეთანხმებით მიიღეთ, რათა ზედმეტი უსიამოვნებების თავიდან აცილება შეძლოთ.

მომზადებულია lelaburris.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა


წაიკითხეთ სრულად