Baby Bag

​კრიტიკული ესეები კაპიტალიზმის შესახებ

​კრიტიკული ესეები კაპიტალიზმის შესახებ

წინამდებარე ესეების კრებული კაპიტალიზმზე კრიტიკულ რეფლექსიას ასახავს. მასში მოცემული ტექსტების ავტორები პოლიტიკურ, კულტურულსა და სოციალურ განზომილებაში კაპიტალიზმის მამოძრავებელი ლოგიკის ამოცნობასა და მისი თანმდევი მანკიერი გავლენების მოხელთებას ცდილობენ. ამასთანავე, კრებულის შექმნის იდეა თეორიულსა და პრაქტიკულ მიზნებს აერთიანებს: უახლოეს წარსულში ქართულ ენაზე დაწერილი არცთუ ბევრი ბეჭდური ტექსტი გვახსენდება, რომელიც კაპიტალიზმს რამდენამდე კრიტიკულად გააშუქებდა. ამასთან, მნიშვნელოვანია, რომ კრებულში დაბეჭდილი ტექსტების ავტორები ახალგაზრდა მკვლევრები არიან, რომლებიც აკადემიური სივრცის სხვადასხვა სფეროებში სწავლობენ და მოღვაწეობენ.

ავტორები გვევლინებიან ფილოსოფიის, კინომცოდნეობისა და რელიგიის კვლევების დისციპლინებიდან, რაც ვფიქრობთ, კრებულს დამატებით მომხიბვლელობას სძენს და მკითხველიც მეტი ინტერესით აღივსება, როდესაც კაპიტალიზმის ინტერდისციპლინურ კრიტიკას გაეცნობა. მაგალითად, ტექსტში ვხვდებით კაპიტალიზმთან დაკავშირებულ კინოკრიტიკას, ასევე მის კავშირს კულტურასთან, რელიგიურ პრაქტიკებსა თუ კონკრეტულ სოციალურ მოვლენებთან. მკითხველი კრებულში იხილავს კულტურის სხვადასხვა საკითხებსა თუ კონცეპტზე ფილოსოფიურ რეფლექსიებს.

ამავდროულად, ტექსტი არ ივიწყებს კრიტიკული პერსპექტივის საფუძველმდებარე თეზისს, რომ ყოველი თეორიული მოხაზულობის მამოძრავებელი მიზანი თეორიიდან პრაქტიკაში გარდამავალი პროცესი უნდა იყოს. შესაბამისად, გარდა კაპიტალიზმის ყოვლისმომცველი ბუნების მხილებისა, - ბუნებისა, რომელიც ყოფიერების ყველა ფორმაში შეღწევას მიელტვის და სურს, სამომხმარებლო ეთოსს დაუქვემდებაროს სულიერი თუ უსულო ფორმები, - ამავდროულად, ხსენებულის მხილება მის გარდაქმნასა და მისგან საპირისპირო პოლიტიკური მზაობის სურვილსაც გამოთქვამს“. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხვალ და ზეგ კიდევ რომ გაიმეორონ სხვებმაც ეს სისულელე, ხომ მოგვეჭრება თავი, რომ გამყალბებლები ვართ“ - ნესტან კვინიკაძის გაეროში გამოსვლას ფილოლოგის კრიტიკა მოჰყვა

„ხვალ და ზეგ კიდევ რომ გაიმეორონ სხვებმაც ეს სისულელე, ხომ მოგვეჭრება თავი, რომ გამყალბებლები ვართ“ - ნესტან კვინიკაძის გაეროში გამოსვლას ფილოლოგის კრიტიკა მოჰყვა

„ჩემი მეგობრების გარკვეული ნაწილი ქართულის მასწავლებელია, თანაც კარგი მასწავლებელი. მათ იციან, ქართულის მასწავლებლების მრავალრიცხოვანი არმიის დიდი იმედი რომ არა მაქვს, თორემ ამაზე, რაზეც ახლა ვწერ, ფიქრით თავს როგორ ავიტკიებდი. თან ნენე კვინიკაძის გამოსვლის გამზიარებელთა რეკორდული რაოდენობაც მაფიქრებს. იმედს ვიტოვებ, რომ ისინი, ვინც აზიარებენ, არ მოუსმენიათ, რას აზიარებენ და მხოლოდ პირად სიმპატიას გამოხატავენ. თუმცა ესეც საგანგაშოა, რომ ისე აზიარებენ რაღაცას, რომ არ იციან, რა არის.

გამოსვლას ვეღარ ვუყურე, ტექსტის წაკითხვა დავიწყე და გული გამიჩერდა: გამომსვლელი საყვედურობდა ქართულის მასწავლებელს, რომელმაც დაუმალა, რომ შუშანიკი ფემინისტური რომანი იყო. ვიტირო? ვერ ვიტირებ, რადგან მიხარია, კარგი მასწავლებელი რომ ჰყოლია ამ ადამიანს და სწორად უსწავლებია, რომ ცურტაველის ნაწარმოები ჰაგიოგრაფიაა.

ნენე კვინიკაძის დანაშაული (მოდით, ასე დავარქვათ, თუმცა გასაგებია, რომ ცოტა ზედმეტი მომდის) ისაა, რომ მან გაიმეორა იმ ვიღაცის შეფასება, რომელიც უვიცი იყო და არც ტერმინოლოგიაში, ვერც ჟანრის კანონებში ვერ ერკვეოდა. მე მახსოვს, პირველად ვინც თქვა და უწოდა მეხუთე საუკუნეში დაწერილ ტექსტს ფემინისტური. ისიც მახსოვს, ფრანკფურტისთვის საგანგებოდ გამზადებულ ვიდეორგოლში ცურტაველს რომ ქართველ ფემინისტ მწერალს უწოდებდნენ. პროტოფემინისტი მაინც ეწოდებინათ.

ახლა წარმოგიდგენიათ, ქართულის მასწავლებლებმა, იმის შიშით, რომელიმე მოსწავლემ ტრიბუნიდან უვიცობა არ დამაბრალოსო, შუშანიკის "სწორად" სწავლება რომ დაიწყოს, რა სავალალო შედეგს მივიღებთ?

არადა, უამრავი გზამკვლევი (გაიდი) მაქვს დამუშავებული (სხვადასხვა ჩემთვის ნაცნობ ენაზე) და, სიტყვაზე მენდეთ (გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ ფოტოებს ცუდად ვიღებ, თორემ, გეფიცებით, დავდებდი), უმუქესი შავით (ბოლდით) წერენ გამოცდილი და დამსახურებული ლიტერატორები, როცა მისოგინისტ ევრიპიდეს მედეას და მარკ ტვენის ჰეკლბერი ფინს ასწავლით, საქმეს მიხედეთ და ტექსტი შეასწავლეთ მოსწავლეებს, პროტოფემინიზმს და რასიზმს თავი დაანებეთო.

მრცხვენია, ამ თემაზე წერილი როგორ დავწერო, კარგი ლიტერატორები ხომ დამცინებენ. არადა, ხმაც რომ ამოსაღებია?

ხვალ და ზეგ კიდევ და კიდევ რომ გაიმეორონ სხვებმაც ეს სისულელე (დიახ, სისულელე) და მერე ვიღაც სერიოზული მკვლევარი რომ დაინტერესდეს, ნეტა, რითი ტრაბახობენ ეს ქართველებიო, ხომ მოგვეჭრება თავი, რომ გამყალბებლები ვართ? სხვა მეზობელ ერებზე კარგად ვღლიცინებთ ხოლმე, გაყალბების ოსტატები არიანო და ჩვენ რომ დიდოსტატები ვართ, ეგ არაფერი?

სულ ესაა. სანამ გამაკრიტიკებდეთ (არ ვაპირებ უარგუმენტო მოსაზრებების მოსმენას და არაფრისმომცემ დისკუსიაში ჩაბმას), ფემინიზმის ისტორიას და ლიტერატურის კარგ სახელმძღვანელოებს ჩახედეთ (მედიაწიგნიერება გამოიჩინეთ ოღონდაც და სანდო ავტორები წაიკითხეთ), ჰაგიოგრაფიის პარადიგმა გაიხსენეთ, დაფიქრდით, რა აინტერესებს ჰაგიოგრაფს, მოწამე და წმინდანი თუ გენდერი და ასაკი და მერე მესროლეთ ქვა (ამ თემაზე, სანამ ჰაგიოგრაფიაში ფემინიზმის ამომკითხველნი მაღალი ტრიბუნებიდან გააქტიურდებოდნენ, ერთხელ უკვე დავწერე და მაშინ არ დაუკლიათ ლანძღვა კომენტარებში).

ოდეს ყოფილ არს და ეგეთები არ მინდა რა (არც ის მინდა, ბრჭყალები გამოგრჩა და ნაწარმოების სათაურებს არასწორად წერო) მერვე კლასში მეც დამაზეპირებინა ეგ და კიდევ სხვა ბევრი აბზაცი და წინადადება ჩემმა ქართულის მასწავლებელმა.“

ასე გამოეხმაურა სოციალურ ქსელში ფილოლოგი ​ნესტან რატიან​ი ნესტან კვინიკაძის გაეროში გამოსვლის იმ ნაწილს, სადაც კვინიკაძემ იმის შესახებ ისაუბრა, რომ „შუშანიკის წამება“ ფემინისტური ნაწარმოებია.

წაიკითხეთ სრულად