Baby Bag

​კრიტიკული ესეები კაპიტალიზმის შესახებ

​კრიტიკული ესეები კაპიტალიზმის შესახებ

წინამდებარე ესეების კრებული კაპიტალიზმზე კრიტიკულ რეფლექსიას ასახავს. მასში მოცემული ტექსტების ავტორები პოლიტიკურ, კულტურულსა და სოციალურ განზომილებაში კაპიტალიზმის მამოძრავებელი ლოგიკის ამოცნობასა და მისი თანმდევი მანკიერი გავლენების მოხელთებას ცდილობენ. ამასთანავე, კრებულის შექმნის იდეა თეორიულსა და პრაქტიკულ მიზნებს აერთიანებს: უახლოეს წარსულში ქართულ ენაზე დაწერილი არცთუ ბევრი ბეჭდური ტექსტი გვახსენდება, რომელიც კაპიტალიზმს რამდენამდე კრიტიკულად გააშუქებდა. ამასთან, მნიშვნელოვანია, რომ კრებულში დაბეჭდილი ტექსტების ავტორები ახალგაზრდა მკვლევრები არიან, რომლებიც აკადემიური სივრცის სხვადასხვა სფეროებში სწავლობენ და მოღვაწეობენ.

ავტორები გვევლინებიან ფილოსოფიის, კინომცოდნეობისა და რელიგიის კვლევების დისციპლინებიდან, რაც ვფიქრობთ, კრებულს დამატებით მომხიბვლელობას სძენს და მკითხველიც მეტი ინტერესით აღივსება, როდესაც კაპიტალიზმის ინტერდისციპლინურ კრიტიკას გაეცნობა. მაგალითად, ტექსტში ვხვდებით კაპიტალიზმთან დაკავშირებულ კინოკრიტიკას, ასევე მის კავშირს კულტურასთან, რელიგიურ პრაქტიკებსა თუ კონკრეტულ სოციალურ მოვლენებთან. მკითხველი კრებულში იხილავს კულტურის სხვადასხვა საკითხებსა თუ კონცეპტზე ფილოსოფიურ რეფლექსიებს.

ამავდროულად, ტექსტი არ ივიწყებს კრიტიკული პერსპექტივის საფუძველმდებარე თეზისს, რომ ყოველი თეორიული მოხაზულობის მამოძრავებელი მიზანი თეორიიდან პრაქტიკაში გარდამავალი პროცესი უნდა იყოს. შესაბამისად, გარდა კაპიტალიზმის ყოვლისმომცველი ბუნების მხილებისა, - ბუნებისა, რომელიც ყოფიერების ყველა ფორმაში შეღწევას მიელტვის და სურს, სამომხმარებლო ეთოსს დაუქვემდებაროს სულიერი თუ უსულო ფორმები, - ამავდროულად, ხსენებულის მხილება მის გარდაქმნასა და მისგან საპირისპირო პოლიტიკური მზაობის სურვილსაც გამოთქვამს“. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

კორონავირუსის პანდემიის გამო 10 მილიონამდე ბავშვი, შესაძლოა, სკოლაში ვერასდროს დაბრუნდეს

კორონავირუსის პანდემიის გამო 10 მილიონამდე ბავშვი, შესაძლოა, სკოლაში ვერასდროს დაბრუნდეს

სახელმწიფოების ფინანსური შემოსავლების მნიშვნელოვანი კლება და სიღარიბის გაზრდილი მაჩვენებელი, რაც კორონავირუსის პანდემიით არის გამოწვეული, განათლების სისტემას უდიდეს საფრთხეს უქმნის. შესაძლოა, წლის ბოლომდე ათ მილიონამდე ბავშვი სკოლის მიღმა დარჩეს. კოვიდ 19-ის უარყოფითი ეფექტები განსაკუთრებით გოგონებზე აისახება. მდედრობითი სქესის მოსწავლეებს, რომლებიც სკოლებს იძულებით დატოვებენ, ნაადრევი ქორწინების საფრთხე ემუქრებათ, ბევრ მათგანს, შესაძლოა, მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულებაც მოუხდეს.

საქველმოქმედო ორგანიზაციები მთავრობებს მოუწოდებენ, განათლების სფეროში რაც შეიძლება მეტი ინვესტიცია ჩადონ. რამდენიმეთვიანი შეზღუდვების შემდეგ, სკოლები მუშაობის განახლებისთვის ემზადებიან. დაბალბიუჯეტიან სახელმწიფოებს განათლების სისტემის დაფინანსება განსაკუთრებით გაუჭირდებათ. ღარიბი ქვეყნების მოსახლეობისთვის განათლება ნათელი მომავლის ერთადერთი იმედია.

ეკონომისტების ვარაუდით, მომდევნო 18 თვის მანძილზე მსოფლიოს უღარიბეს ქვეყნებში განათლების სისტემისთვის გამოყოფილ ბიუჯეტს დაახლოებით 77 მილიარდ დოლარამდე თანხა მოაკლდება. თუ მოვლენები ცუდი სცენარით წარიმართება და სახელმწიფოებს კოვიდ-19-ის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის დამატებითი თანხების მობილიზება დასჭირდათ, შესაძლოა, აღნიშნული თანხა 2021 წლის ბოლოსთვის 192 მილიარდ ამერიკულ დოლარს გაუტოლდეს.

გლობალური მასშტაბით განათლების სისტემის ბიუჯეტის მოსალოდნელი კრახის მოლოდინი მას შემდეგ გაჩნდა, რაც აღმოჩნდა, რომ მსოფლიო მასშტაბით 1,8 მილიარდამდე ბავშვი სკოლის მიღმა დარჩა. სტატისტიკა ნამდვილად შემაშფოთებელია. შესაძლოა, 10 მილიონამდე ბავშვმა სკოლაში დაბრუნება ვერასდროს შეძლოს, რაც უპრეცედენტო მოვლენაა. პანდემიით გამოწვეული ეკონომიკური კრიზისი განსაკუთრებით გამიჯნავს ერთმანეთისგან ღარიბებსა და მდიდრებს. დაბალი ეკონომიკური შემოსავლის მქონე ოჯახის შვილებს სკოლებში დაბრუნება გაუჭირდებათ. ისინი უკვე მნიშვნელოვნად დაზარალდნენ, რადგან დისტანციური სწავლების დროს თითქმის ნახევარი აკადემიური წლის განმავლობაში ინტერნეტთან წვდომა არ ჰქონდათ.

კორონავირუსის პანდემიამდე მსოფლიო მასშტაბით 258 მილიონი ბავშვი უკვე სკოლის მიღმა იყო დარჩენილი. პანდემიის დასრულების შემდეგ დასავლეთ და ცენტრალური აფრიკის 12 ქვეყნის, ასევე ავღანეთისა და იემენის სკოლებში მოსწავლეთა უდიდესი ნაწილი სწავლის გაგრძელებას ვეღარ შეძლებს. გლობალური პანდემიის გამო მილიარდზე მეტი ბავშვი სკოლისა და სასწავლო პროცესების მიღმაა დარჩენილი.

მსოფლიოს უღარიბეს 12 ქვეყანაში გენდერული და კლასობრივი დისკრიმინაციის ფაქტები კოვიდ-19-ის პანდემიამდეც არსებობდა, თუმცა აღნიშნული პრობლემა პანდემიის შემდეგ კიდევ უფრო გამწვავდება. არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მთავრობების ძალისხმევის მიუხედავად მილიონობით ბავშვი ვერ ახერხებდა დისტანციურად სწავლას. ბევრ მათგანს ხელი არ მიუწვდებოდა ინტერნეტსა და ტელევიზიაზე, ნაწილს კი არ ჰყავდა განათლებული მშობლები, რომლებიც მათ დახმარებას შეძლებდნენ. სწავლაში მნიშვნელოვანი ჩამორჩენის გამო ძალიან ბევრი ბავშვი სკოლაში დაბრუნებას, სავარაუდოდ, აღარ მოისურვებს.

სკოლების დახურვასთან ერთად ბავშვებმა დაკარგეს უსაფრთხო ადგილებში მეგობრებთან ერთად თამაშის შესაძლებლობა, ჯანდაცვის სერვისებზე ხელმისაწვდომობა და ფსიქიკური ჯანმრთელობის დაცვის შესაძლებლობები. მასწავლებლები ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი ბავშვების მთავარ დამცველებად გვევლინებიან. სკოლების დახურვის გამო ბავშვებმა მასწავლებლების სახით მფარველები და მხარდამჭერები დაკარგეს.

არასამთავრობო ორგანიზაციები მთავრობებს მოუწოდებენ ბავშვების ინტერესები ყველაფერზე მაღლა დააყენონ, რადგან განათლების მიღება ნებისმიერი ბავშვის უფლებაა. ბავშვებს უნდა მიეცეთ განვითარების და უკეთესი მომავლის შექმნის შესაძლებლობა. არასამთავრობო ორგანიზაციები მთავრობებს ურჩევენ, რომ განათლება მთავარ პრიორიტეტად დასახონ და განათლების სისტემის დაფინანსება გაზარდონ, რათა ღარიბი ბავშვები სკოლის მიღმა არ დარჩნენ.

მომზადებულია: ​savethechildren.org-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად