Baby Bag

„მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- ენდოკრინოლოგი ქეთი ასათიანი

ენდოკრინოლოგმა ქეთი ასათიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ პოპულარული საბავშო ტკბილეულის Skittles-ის ირგვლივ ატეხილი აჟიოტაჟის შესახებ ისაუბრა:

„ინგლისელმა ბიოლოგმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა პიტერ მედავარმა განაცხადა: „გენეტიკა გულისხმობს, ხოლო ეპიგენეტიკა - განაგებს." წარმოიდგინეთ, რა რაოდენობის გენი არის წარმოდგენილი თითოეულ ჩვენგანში. თითოეული მათგანი მუდმივ მუშა მდგომარეობაში არ არის. ეპიგენეტიკას შესწევს უნარი გააქტიუროს განსაზღვრული რაოდენობა გენების და დანარჩენი რაოდენობა დათრგუნოს. გარე ფაქტორები არის კვება, სტრესი, ფიზიკური დატვირთვა. სწორედ ამ ფაქტორებს შესწევს უნარი ნაწილი გენებისა გააქტიუროს, ხოლო განსაზღვრული გენები კი მოსვენებულ მდგომარეობაში ამყოფოს.

კიდევ უფრო ნათელი რომ გახდეს ის, თუ რაზე ვსაუბრობთ და რა როლი აქვს ამაში კვებას, ეს მკაფიოდ შეიძლება ავხსნათ ფუტკრის ოჯახის მაგალითზე. წარმოიდგინეთ ფუტკრის ოჯახი, სადაც არის დედა ფუტკარი და მუშა ფუტკრები. მათ აქვთ აბსოლუტურად იდენტური გენეტიკური მასალა, თუმცა მუშა ფუტკრები უნაყოფოები არიან. ისინი მხოლოდ რამოდენიმე კვირას ცოცხლობენ. დედა ფუტკარი მუდმივად არის სკაში. იქიდან არ გამოდის, გამუდმებით დებს კვერცხებს, არის ნაყოფიერი. სხვაობა არის იმაში, რითი საზრდოობს დედა ფუტკარი და რითი მუშა ფუტკარი. მუშა ფუტკარი იკვებება ყვავილების მტვერით და ნექტარით, დედა ფუტკარი კი - მუშა ფუტკრების მიერ გამომუშავებული ე.წ. „სადედე რძით.“ დედა ფუტკრის რეპროდუქციული შესაძლებლობა განპირობებული არის იმით, თუ რას მიირთმევს ის.

ჩვენ მოვამზადეთ სიუჟეტი ერთ-ერთი ცნობილი ტკბილეულის გარშემო შექმნილი აჟიოტაჟის შესახებ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- აღნიშნა ქეთი ასათიანმა.

საუბარი ეხება ბავშვებში პოპულარულ ტკბილეულს Skittles-ს, რომლის შესახებაც არსებობს ეჭვი, რომ ის საფრთხის შემცველია და დნმ-ის შეცვლის უნარი აქვს. გავლენიანი ამერიკული გამოცემის Today-ის ინფორმაციით, ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ტკბილეული დიდი რაოდენობით ტიტანის დიოქსიდს შეიცავს, რაც აღემატება ამერიკის სურსათის სააგენტოს მიერ დადგენილ ნორმას. ტიტანის დიოქსიდი გენოტოქსიკურად არის მიჩნეული. მისი ნაწილაკები ორგანიზმში გროვდება და შესაძლოა, უჯრედებში გენეტიკური მასალა დააზიანოს. მას, შესაძლოა, კიბოს გამომწვევი ეფექტიც ჰქონდეს და რეპროდუქციულ სისტემაზეც ნეგატიური გავლენა მოახდინოს.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ჯანსაღი კვება კორონავირუსის პანდემიის პერიოდში - 5 მარტივი რჩევა

ჯანსაღი კვება კორონავირუსის პანდემიის პერიოდში - 5 მარტივი რჩევა
კორონავირუსის გავრცელებამ მნიშვნელოვნად შეცვალა ჩვენი ოჯახური ცხოვრება. გამომდინარე იქიდან, რომ დღეს ყველა სასწავლო  დაწესებულება და ბავშვთა ცენტრი დაკეტილია, მშობლებს დაეკისრათ მოვალეობა, ერთდროულად გაუმკლავდნენ დისტანციურად მუშაობას, ბავშვის მოვლას, მათ განათლებას და სხვა მნიშვნელოვან ვალდებულებებს, რომელთა შორის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესია სწორი და ჯანსაღი კვება.

ქვეყანაში შექმნილი მდგომარეობის გამო, უამრავი ადამიანი დარჩა შემოსავლის გარეშე, რამაც ფინანსური მდგომარეობის დარღვევა გამოიწვია, სიტუაციას ასევე ართულებს მოსახლეობის მხრიდან პროდუქტის „პანიკური მომარაგებაც“. შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე მშობელთა უმეტესობა ცდილობს, შეიძინოს მზა კერძები და გადამუშავებული პროდუქტი, რადგან ეს არის ოჯახის გამოკვების სწრაფი და დაბალფასიანი ხერხი.

UNICEF Georgia ​გვთავაზობს 5 მოსახერხებელ, ფინანსურად ხელმისაწვდომ და ჯანსაღ ალტერნატივას, იმისათვის, რომ თქვენ და თქვენი ოჯახის პატარა წევრებმა სწორად იკვებოთ. ეს იდეები დაგეხმარებათ სრულფასოვანი კვების რაციონის შენარჩუნებაში.
1. განაგრძეთ ხილის და ბოსტნეულის მიღება
ცოცხალი ხილისა და ბოსტნეულის ყიდვა, შენახვა და მომზადება შეიძლება რთული იყოს მკაცრი იზოლაციის პირობებში. მითუმეტეს, როდესაც მშობლებს ურჩევენ, მინიმუმამდე შეზღუდონ სახლიდან გასვლა. მაგრამ, როდესაც გვაქვს ამის შესაძლებლობა, მნიშვნელოვანია ზომების მიღება, რომ ბავშვებმა განაგრძონ დღიურ რაციონში ხილისა და ბოსტნეულის მიღება.
როდესაც გექნებათ ცოცხალი პროდუქტის შეძენის შესაძლებლობა, აუცილებლად გააკეთეთ ეს: ცოცხლად მიღების გარდა შეიძლება ხილის და ბოსტნეულის გაყინვა და ამრიგად პროდუქტი შეინარჩუნებს გემოსა და კვებითი თვისებების უმეტესობას. ცოცხალი ბოსტნეულით სხვადასხვა სუპების, მოშუშული და სხვა კერძების დიდი რაოდენობის მომზადებით ბოსტნეული უფრო დიდხანს გაძლებს და რამდენიმე დღის განმავლობაში გექნებათ სადილი. ზოგ შემთხვევაში შეიძლება ასევე ამ კერძების გაყინვაც და შემდეგ მათი სწრაფად შეთბობა.
2. როდესაც ცოცხალი პროდუქტი არ არის ხელმისაწვდომი, ჩაანაცვლეთ ჯანსაღი მშრალი ან დაკონსერვებული პროდუქტით
ცოცხალი პროდუქტი თითქმის ყოველთვის საუკეთესო არჩევანია. მაგრამ, როდესაც ის არ არის ხელმისაწვდომი, არსებობს მრავალი ჯანსაღი ალტერნატივა, რისი ადვილად შენახვა და მომზადებაც შესაძლებელია.
დაკონსერვებული ლობიო ან ბარდა, რომელიც მრავალ სასარგებლო მკვებავ ნივთიერებას შეიცავს, თვეების და წლების განმავობაში ინახება. არსებობს მათი საკვებად გამოყენების მრავალფეროვანი გზები. დაკონსერვებული ზეთოვანი თევზი, როგორიცაა სარდინები, სკუმბრია და ორაგული, მდიდარია ცილებით, ომეგა 3 ცილოვანი მჟავებითა და მთელი რიგი ვიტამინებითა და მინერალებით. მათი გამოყენება შესაძლებელია ცივად, სენდვიჩებში, სალათებსა ან მაკარონთან ერთად. ასევე შეიძლება მათგან ცხელი კერძების მომზადებაც.
დაკონსერვებული ბოსტნეული, მაგალითად პომიდორი, ნამდვილად შეიცავს ცოცხალ პროდუქტზე ნაკლებ ვიტამინებს, მაგრამ ეს მაინც კარგი ალტერნატივაა ცოცხალი ან გაყინული პროდუქტის არარსებობის დროს.
წყალზე ან რძეზე მოხარშული შვრია შეიძლება მშვენიერი საუზმე იყოს და შესაძლებელია მისი შეზავება იოგურტით, დაჭრილი ხილით ან ქიშმიშით.
3. მოიმარაგეთ ჯანსაღი წასახემსებელი პროდუქტი
დღის განმავლობაში ბავშვებს ერთხელ ან ორჯერ სჭირდებათ წახემსება. მათთვის ტკბილეულის ან მარილიანი ვერსიების შეთავაზების ნაცვლად მიეცით უფრო ჯანსაღი პროდუქტი, როგორიცაა: თხილეული, ყველი, იოგურტი (სასურველია არა ტკბილი), დაჭრილი ხილი ან ჩირი, მოხარშული კვერცხი, ან ადგილზე არსებული სხვა ჯანსაღი პროდუქტი. ამ პროდუქტებს აქვს კარგი კვებითი თვისებები, ანაყრებს და ეხმარება ჯანსაღი კვების ჩვევების ჩამოყალიბებაში, რაც ადამიანებს მთელი ცხოვრება გაჰყვებათ.
4. შეზღუდეთ ძლიერ გადამუშავებული პროდუქტი
მაშინ, როდესაც ცოცხალი პროდუქტი არ არის ყოველთვის ხელმისაწვდომი, ეცადეთ, შეზღუდოთ ძლიერ გადამუშავებული პროდუქტის ყიდვა. ქარხნულად გამოშვებული მზა საკვები, წასახემსებელი პროდუქტი და დესერტი პაკეტებში ხშირად შეიცავს დიდი რაოდენობით გაჯერებული ცხიმებს, შაქარს და მარილს. იმ შემთხვევაში, თუ ყიდულობთ გადამუშავებულ საკვებს, ეცადეთ, ეტიკეტზე წაიკითხოთ შემადგენლობა და აირჩიოთ უფრო ჯანსაღი ვარიანტები, რომელიც შეიცავს ნაკლებ ზემოთ ჩამოთვლილ ნივთიერებას. ასევე ეცადეთ, თავი აარიდოთ შაქრიან სასმელებს და სანაცვლოდ დალიოთ ბევრი წყალი. წყალში დამატებული ხილი ან ბოსტნეული, მაგალითად ლიმონი, ლაიმი, კიტრი ან კენკრა, სასმელისთვის გემოს მიცემის კარგი საშუალებაა.
5. საჭმლის მომზადება და მიღება თქვენი ოჯახის რუტინის სახალისო ნაწილად აქციეთ
საჭმლის ერთად მომზადება და მიღება არის ოჯახში ჯანსაღი რუტინის ჩამოყალიბების, ოჯახური კავშირების და ყოველდღიურობის გახალისების კარგი გზა. როდესაც შესაძლებელია, საჭმლის მომზადებაში ჩართეთ ბავშვები - მცირეწლოვან ბავშვებს შეუძლიათ პროდუქტის გარეცხვასა და დახარისხებაში დახმარება, ხოლო შედარებით უფროსი ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ უფრო რთული დავალებების შესრულებაც და სუფრიც გაშლაში დახმარება.
რამდენადაც შესაძლებელია, ეცადეთ, ოჯახში დაწესებული გქონდეთ საკვების მიღების ფიქსირებული დროები. ამგვარი სტრუქტურა და რუტინა დაეხმარება ბავშვებს მათი შფოთვის შემცირებაში ამ სტრესულ გარემოებებში.


მოამზადა ნატო ღვინიაშვილმა

წაიკითხეთ სრულად