Baby Bag

„მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- ენდოკრინოლოგი ქეთი ასათიანი

ენდოკრინოლოგმა ქეთი ასათიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ პოპულარული საბავშო ტკბილეულის Skittles-ის ირგვლივ ატეხილი აჟიოტაჟის შესახებ ისაუბრა:

„ინგლისელმა ბიოლოგმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა პიტერ მედავარმა განაცხადა: „გენეტიკა გულისხმობს, ხოლო ეპიგენეტიკა - განაგებს." წარმოიდგინეთ, რა რაოდენობის გენი არის წარმოდგენილი თითოეულ ჩვენგანში. თითოეული მათგანი მუდმივ მუშა მდგომარეობაში არ არის. ეპიგენეტიკას შესწევს უნარი გააქტიუროს განსაზღვრული რაოდენობა გენების და დანარჩენი რაოდენობა დათრგუნოს. გარე ფაქტორები არის კვება, სტრესი, ფიზიკური დატვირთვა. სწორედ ამ ფაქტორებს შესწევს უნარი ნაწილი გენებისა გააქტიუროს, ხოლო განსაზღვრული გენები კი მოსვენებულ მდგომარეობაში ამყოფოს.

კიდევ უფრო ნათელი რომ გახდეს ის, თუ რაზე ვსაუბრობთ და რა როლი აქვს ამაში კვებას, ეს მკაფიოდ შეიძლება ავხსნათ ფუტკრის ოჯახის მაგალითზე. წარმოიდგინეთ ფუტკრის ოჯახი, სადაც არის დედა ფუტკარი და მუშა ფუტკრები. მათ აქვთ აბსოლუტურად იდენტური გენეტიკური მასალა, თუმცა მუშა ფუტკრები უნაყოფოები არიან. ისინი მხოლოდ რამოდენიმე კვირას ცოცხლობენ. დედა ფუტკარი მუდმივად არის სკაში. იქიდან არ გამოდის, გამუდმებით დებს კვერცხებს, არის ნაყოფიერი. სხვაობა არის იმაში, რითი საზრდოობს დედა ფუტკარი და რითი მუშა ფუტკარი. მუშა ფუტკარი იკვებება ყვავილების მტვერით და ნექტარით, დედა ფუტკარი კი - მუშა ფუტკრების მიერ გამომუშავებული ე.წ. „სადედე რძით.“ დედა ფუტკრის რეპროდუქციული შესაძლებლობა განპირობებული არის იმით, თუ რას მიირთმევს ის.

ჩვენ მოვამზადეთ სიუჟეტი ერთ-ერთი ცნობილი ტკბილეულის გარშემო შექმნილი აჟიოტაჟის შესახებ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- აღნიშნა ქეთი ასათიანმა.

საუბარი ეხება ბავშვებში პოპულარულ ტკბილეულს Skittles-ს, რომლის შესახებაც არსებობს ეჭვი, რომ ის საფრთხის შემცველია და დნმ-ის შეცვლის უნარი აქვს. გავლენიანი ამერიკული გამოცემის Today-ის ინფორმაციით, ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ტკბილეული დიდი რაოდენობით ტიტანის დიოქსიდს შეიცავს, რაც აღემატება ამერიკის სურსათის სააგენტოს მიერ დადგენილ ნორმას. ტიტანის დიოქსიდი გენოტოქსიკურად არის მიჩნეული. მისი ნაწილაკები ორგანიზმში გროვდება და შესაძლოა, უჯრედებში გენეტიკური მასალა დააზიანოს. მას, შესაძლოა, კიბოს გამომწვევი ეფექტიც ჰქონდეს და რეპროდუქციულ სისტემაზეც ნეგატიური გავლენა მოახდინოს.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვის ტვინის ნეირონები რეაგირებს მხოლოდ ცოცხალ ლაპარაკზე. ტვინი არ ვითარდება სხვანაირად,“ - თამარ გაგოშიძე

„ბავშვის ტვინის ნეირონები რეაგირებს მხოლოდ ცოცხალ ლაპარაკზე. ტვინი არ ვითარდება სხვანაირად,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის ჯანსაღი განვითარებისთვის ცოცხალი კომუნიკაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ამ თვალსაზრისით მშბელთან პირადი დიალოგი ძალიან მნიშვნელოვანია:

​პირადი დიალოგი მშობელთან არის ძალიან მნიშვნელოვანი. მე მესმის, ჩვენ ვართ ძალიან რთულ ვითარებაში, იმიტომ, რომ მშობლები მუშაობენ, ბავშვები ხშირ შემთხვევაში არიან ძიძასთან. ლაპარაკის შეფერხებაზეც არ არის, არიან ბავშვები, ვისაც აქვს ეს პრობლემა და შეფერხებული განვითარებაა. მათ, მით უმეტეს, გამდიდრებული გარემო სჭირდებათ. საუბარია ჩვეულებრივ ბავშვებზე. ჩვენთან ძალიან ხშირად ჩვეულებრივი ბავშვები მოჰყავთ შეფერხების დიაგნოზით. ელემენტარულად ბავშვს არავინ არ ელაპარაკება. არავის არ აქვს ამის დრო და საშუალება.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, განვითარების შეფერხების გარკვეული ნაწილის გამომწვევი ჩვენი სოციალური პრობლემებია:

„ძალიან ხშირად უთქვამს მშობელს, როგორ უნდა ვეთამაშო ბავშვსო. შეუძლებელია, რომ სამ წლამდე ასაკის ბავშვთა 40-50 % იყოს შეფერხებული. რადგან ასე მატულობს იგივე აუტიზმის რიცხვი, ეპიდემია ხომ არ არის ეს. მატულობს ეს დიაგნოზები, შეფერხების დიაგნოზი, მეტყველების დარღვევების, აუტიზმის დიაგნოზი. თავისთავად ცხადია, რომ ეს მდგომარეობები არსებობს და ბავშვს შეიძლება ჰქონდეს ეს პრობლემა, მაგრამ ამის ასეთი მატება არის ჩვენი სოციალური პრობლემა.“

„ტექნიკაზე მიჯაჭვულობა არის დაავადება ფაქტობრივად. კომუნიკაცია უკვე პრობლემური და მინიმალურია. ტვინი არ ვითარდება სხვანაირად. ბავშვის ტვინის ნეირონები რეაგირებს მხოლოდ ცოცხალ, „ლაივში“ არსებულ ლაპარაკზე. ​ადრეული განვითარების ასაკი არის სამ წლამდე. სამ წლამდე ძალიან სწრაფად ვითარდება, ძალიან მოქნილია ბავშვის ცენტრალური ნერვული სისტემა. სამ წლამდე თუ არ მოხდა ამ ფუნდამენტის ჩაყრა, მერე უკვე ძალიან რთულია,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად