Baby Bag

ანემია და ორსულობა - გაეცანით მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს

ანემია და ორსულობა - გაეცანით მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს

დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად მეან-გინეკოლოგი და ქირურგი ეკა ბუკია მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ორსულთა ანემიაზე. 

ყოველი ორსულობა ინდივიდუალურია, თუმცა არის ზოგი ფაქტორი, რაც შესაძლოა, ბევრ ორსულში შეგვხვდეს. ერთ-ერთი მათგანია ანემიის განვითარების მაღალი რისკი.

​ანემია იწყება მაშინ, როცა თქვენს ორგანიზმში არ არის საკმარისი რაოდენობით ერითროციტები (სისხლის წითელი უჯრედები) ქსოვილებამდე ჟანგბადის გადასატანად.

​მსუბუქი ხარისხის ანემიამ შესაძლოა, გამოიწვიოს დაღლილობა. თუ არ ჩატარდა შესაბამისი მკურნალობა, ანემია გაღრმავდება. ორსულობის დროს ანემიამ შესაძლოა, გამოიწვიოს ნაადრევი მშობიარობა და ახალშობილის მცირე მასა.

​რა იწვევს ანემიას ორსულობაში?

​მსუბუქი ხარისხის ანემია ხშირად გვხვდება ორსულებში. არსებობს ანემიის 400 ქვესახეობა. ასევე არსებობს ანემიის გამომწვევი ბევრი მიზეზი. განვიხილოთ რამდენიმე მათგანი.

​რკინადეფიციტური ანემიის
განვითარების მიზეზია - რკინის მარაგის უკმარისობა ორსულობამდე და ორსულობისას. ამას მივყავართ რკინის დეფიციტამდე. 15-25%-მდე ორსულებს აქვთ რკინადეფიციტური ანემია. ამ დროს ჰემოგლობინის დონე ნორმაზე დაბალია.

​ორსულობისას თქვენი ორგანიზმი გაძლიერებულად მუშაობს, რომ მოახდინოს ნაყოფის სწორი კვება. სისხლის მოცულობა იზრდება 30-50% -ით. სისხლის მოცულობის ასეთი ზრდა უზრუნველყოფს ნაყოფის ჟანგბადითა და საკვები პროდუქტებით კარგ მომარაგებას.

​ფოლატდეფიციტური ანემია
- გამოწვეულია ფოლიუმის მჟავის ნაკლებობით. ასევე წარმოადგენს ერთ-ერთ ხშირ ნაირსახეობას, რომელიც გვხვდება ორსულებში. ორსულობისას ქალებს გაცილებით მეტი რაოდენობის ფოლიუმი სჭირდებათ. ფოლიუმის მჟავა ინიშება ორსულობის დაგეგმვამდე რამდენიმე თვით ადრე. ფოლიუმის მჟავა არის წყალში ხსნადი ვიტამინი, რომელიც ხელს უშლის ნაყოფის ნერვული მილის დეფექტის განვითარებას ორსულობისას, ამიტომ ასე მნიშნელოვანია მისი მიღება ორსულობის 12 კვ. ვადამდე.

​ვიტამინი B12-დეფიციტური ანემია
- B12 ვიტამინი გამოიყენება ორგანიზმის მიერ ერითროციტების (სისხლის წითელი უჯრედების) წარმოებისთვის. ზოგიერთი ქალის შემთხვევაში ძნელად ხდება B12-ის პროდუქცია, რასაც მივყავართ ამ ვიტამინის დეფიციტამდე.

​ხშირად ფოლიუმის მჟავისა და ვიტამინ B12-დეფიციტი შესაძლოა შეგვხვდეს ერთდროულად.

​რა გზებს შეიძლება მივმართოთ ყველაზე გავრცელებული ანემიის ფორმების პრევენციისთვის?
  • პრენატალური ვიტამინები - შეგიძლიათ მიიღოთ ერთჯერ დღეში - ამით თქვენ მიიღებთ ვიტამინებსა და მინერალებს საჭირო რაოდენობით.
  • რკინის შემცველი მედიკამენტები - თუ თქვენი ფერიტინის დონე დაბალია, ექიმი დაგინიშნავთ რკინის შემცველ პრეპარატს. მედიკამენტის დოზას, სახეს - დასალევი თუ საინექციო - ამას უკვე წყვეტს თქვენი ექიმი კონკრეტულად თქვენი შემთხვევიდან, ზოგადი მდგომარეობიდან, ანამნეზიდან და სხვა არსებული თანმხლები დაავადებიდან (მისი არსებობისას) გამომდინარე.

​რკინის პრეპარატის მიღებისას თავი უნდა აარიდოთ კალციუმის მაღალი რაოდენობით შემცველ პროდუქტებს, როგორებიცაა: ყავა, ჩაი, რძის პროდუქტები, კვერცხის გული - ეს ყველაფერი ხელს უშლის რკინის სწორ ათვისებას.
​ასევე ანტაციდებმა (კუჭის მჟავიანობის გასანეიტრალებელი მედიკამენტები) შესაძოა, შეაფერხონ რკინის სწორი ათვისება. ამიტომ აუცილებლად მიიღეთ რკინა 2 საათით ადრე ანტაციდის მიღებამდე ან ანტაციდის მიღების შემდეგ 4 საათში.
  • სწორი კვება - რკინისა და ფოლიუმის საკმარისი რაოდენობის მიღება შესაძლოა ორსულობის განმავლობაში სწორად შერჩეული კვების რაციონის მეშვეობით.

​ზემოთ აღნიშნული მინერალების კარგი წყაროა:

  • ქათამი
  • თევზი
  • საქონლის ხორცი
  • ლობიო
  • თხილეული
  • მწვანილი
  • კვერცხი
  • ხილი (ბანანი, ნესვი)

​ცხოველური წარმოშობის რკინია უფრო კარგად აითვისება ორგანიზმის მიერ, ვიდრე მცენარეული წარმოშობის.
თუ ანემია ძალიან ღრმაა და საინექციო ფორმებით ვერ მოხერხდა კორეგირება, შესაძლოა, საჭირო გახდეს ჰემოტრანსფუზია (სისხლის გადასხმა).

​ანემიის განვითარების რისკ-ფაქტორები:

​ანემიის განვითარების რისკ-ფაქტორებია: მრავალნაყოფიანი ორსულობა, ორი ან მეტი ორსულობა უახლოეს წარსულში, არ მიირთმევთ რკინით მდიდარ საკვებს, თუ დაორსულებამდე გქონდათ ჭარბი მენსტრუაცია, ასევე ორსულობისას ხშირი ღებინება.

​რა სიმპტომები ახასიათებს ანემიას?

​ანემიის მსუბუქი ფორმის დროს შესაძლოა, არანაირი სიმპტომი არ გქონდეთ. საშუალო და მძიმე ფორმების დროს კი: საერთო სისუსტე, ადვილად დაღლა, გამუდმებით დაღლილობის შეგრძნება, ქოშინი, სიფერმკრთალე, ტაქიკარდია (გულისცემის აჩქარება) ან ტკივილი მკერდის არეში, თავბრუსხვევა, გემოს გაუკუღმართება - ცარცის, თიხის, კბილის პასტის ჭამა.

​შესაძლოა, ზემოთ აღნიშული სიმპტომებიდან გქონდეთ რომელიმე ან რამდენიმე ერთდროულად.
გისურვებთ ჯანმრთელობას!
სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები... - რა გა...
მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ ხუთშაბათს გაეცანით მეან-გინეკოლოგისა და ქირურგის, ეკა ბუკიას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლე...
​ორსულობა, მშობიარობა, მეძუძურობა და Covid-19
დღეს ხუთშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად მეან-გინეკოლოგი და ქირურგი ეკა ბუკია მოგაწვდით კომპეტენტუ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

გულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია „ნიუ ჰოსპიტალსში“ უკვე ხელმისაწვდომია

გულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია „ნიუ ჰოსპიტალსში“ უკვე ხელმისაწვდომია

გულის და კარდიოლოგიური დაავადებების ულტრათანამედროვე რადიოლოგიური კვლევა - კარდიო MRI, იგივე გულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია „ნიუ ჰოსპიტალსში“ უკვე ხელმისაწვდომია

კვლევა ტარდება Siemens-ის უახლესი, 3 ტესლა სიმძლავრის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფის საშუალებით.

ამ თემაზე უფრო დეტალურად MomsEdu.ge-სთან „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ბავშვთა კარდიოლოგიის სამსახურის უფროსმა, კარდიოლოგმა ეკა კაპანაძემ ისაუბრა.

- რა არის გულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (კარდიო MRI) და კონკრეტულად რა დაავადებების დიაგნოსტირებისთვის გამოიყენება?

ეკა კაპანაძე: გულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია არის გულის სიღრმისეული გამოკვლევა, რომელიც მაგნიტური ველის და რადიო სიხშირის ტალღების გამოყენებით ტარდება. ამ მონაცემების კომპიუტერული დამუშავებით გვაძლევს გულის მაღალი დონის გამოსახულებას. აღსანიშნავია, რომ გულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია არის არაინვაზიური კვლევა (არ ხდება ორგანიზმში ჩარევა) და რაც მთავარია, მავნე დასხივების გამოყენების გარეშე ვიღებთ მაღალი დონის გამოსახულებას.

ამ კვლევის მეშვეობით, ჩვენ ვაფასებთ გულის, როგორც ანატომიას და ფუნქციას, ასევე სისხლის ნაკადს და რაც მთავარია, გულის მრტ კვლევით შესაძლებელია გულის კუნთის ქსოვილის შეფასება, რომელიც სხვა ვერცერთი არაინვაზიური კვლევით ვერ ხდება. ამიტომ ამ კვლევას აქვს დიდი როლი იმ დაავადებების დიაგნოსტიკაში და მართვაში, რომლებიც მიმდინარეობს გულის კუნთის დაზიანებით, ეს იქნება მემკვიდრეობითი დაავადებები, რომლებიც აზიანებს გულის კუნთს (ე.წ. კარდიომიოპათიები), თუ შეძენილი, მაგალითად, მიოკარდიტი - გულის კუნთის ანთება, რაც შეიძლება წარმოადგენდეს გადატანილი ვირუსული ინფექციის გართულებას. მაგნიტურ-რეზონანსული კვლევით მიოკარდიტის დიაგნოზის დასმა ადრეულ სტადიაზე არის შესაძლებელი მანამ, სანამ ეს ნათელი გახდება სხვა კვლევით, მაგალითად, ექოკარდიოსკოპიით. ამ შემთხვევებში ვაფასებთ, ხომ არ არის ჩანაცვლებული გულის კუნთოვანი ქსოვილი რაიმე სხვა ქსოვილებით, მაგალითად, ცხიმოვანით და/ან ნაწიბუროვანით.

ასევე, აქტიურად გამოიყენება სხვადასხვა კომბინირებული გულის თანდაყოლილი მანკების დიაგნოსტირების დროს. თვალსაჩინო მაგალითი გახლავთ ერთ-ერთი მათგანი - ფალოს ტეტრადა, როდესაც პაციენტს ცხოვრების მანძილზე რამდენიმე ქირურგიული ჩარევა შეიძლება დასჭირდეს. სწორედ მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიით ვიღებთ იმ ზუსტ ინფორმაციას, რომლის სხვა კვლევით მიღება შეუძლებელია (კერძოდ, მარჯვენა პარკუჭის ფუნქციისა და მოცულობის შეფასებით). შემდგომში ამ მონაცემით ხდება გადაწყვეტილების მიღება: ესაჭიროება თუ არა პაციენტს განმეორებითი კარდიოქირურგიული ჩარევა - ფილტვის არტერიის სარქვლის იმპლანტაცია.

ამ კვლევამ გულის თანდაყოლილი მანკის მქონე პაციენტებში ნაწილობრივ ჩაანაცვლა ანგიოგრაფიული კვლევა (კათეტერიზაცია), განსაკუთრებით იმ პაციენტებში, რომელთაც სიცოცხლის მანძილზე უწევთ განმეორებითი ანგიოგრაფიული კვლევის ჩატარება. ანგიოგრაფიული კვლევა კი გახლავთ, პირველ რიგში, ინვაზიური კვლევა და მეორე, მაიონიზირებელი (მავნე) დასხივების ქვეშ მიმდინარე კვლევა.

გულის მრტ არის ერთ-ერთი შეუცვლელი კვლევა პაციენტებში, რომელთაც გულის სიმსივნური წარმონაქმნები/თრომბები აწუხებთ.

- სხვა კვლევებისგან განსხვავებით, რა შესაძლებლობები აქვს მაგნიტურ რეზონანსულ ტომოგრაფიას და არსებობს თუ არა ისეთი დაავადებები, რომლებიც სხვა კვლევებით არ იყო თვალსაჩინო და კარდიო MRI-ის საშუალებით გამოჩნდა?

ეკა კაპანაძე: ერთ-ერთი უპირატესობაა, რომ კვლევა ტარდება მაიონიზირებელი დასხივების გარეშე. გულის მრტ კვლევა წარმოადგენს ოქროს სტანდარტის კვლევას მიოკარდიუმის ფუნქციის, მოცულობის შეფასებაში და ნაწიბუროვანი ქსოვილით ჩანაცვლების გამოსავლენად. ასევე ის გახლავთ უნიკალური კვლევა ქსოვილის დაწვრილებითი შეფასებისათვის, მიოკარდიუმის შეშუპების და მიოკარდიუმის პერფუზიის შეფასებისთვის (ანუ სისხლმომარაგების და ე.წ. სიცოცხლისუნარიანობის შეფასებაში, გადატანილია მიოკარდიუმის ინფარქტის შემდგომ).

ამასთან ერთად, გვაძლევს მაღალი გარჩევადობის გამოსახულებას. კომპიუტერულ ტომოგრაფიასთან შედარებით, ვიღებთ გულის მუშაობის ვიდეოებს, ანუ მოძრაობაში ვაფასებთ გულს, გულის ფუნქციას. არის გარკვეული დაავადებები, როდესაც დიაგნოსტიკაში პრიორიტეტულია კომპიუტერული ტომოგრაფია და არის დაავადებები, როდესაც მეტ ინფორმაციას ვიღებთ მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიით. რიგ შემთხვევაში პაციენტს ორივე კვლევის ჩატარება სჭირდება. მაგალითად, თუ კითხვა არის გულის კუნთის ქსოვილის დაზიანებაზე, მის მასშტაბზე, სარქვლოვანი პათოლოგიების შეფასებაზე და ნაკლოვანების ნაკადის მოცულობის ზუსტად დათვლაზე, მაშინ უნდა დაინიშნოს გულის მრტ კვლევა, თუკი თქვენს ექიმს სურს, შეაფასოს გულის მკვებავი სისხლძარღვების გამავლობა, მაშინ სჯობს ჩატარდეს კომპიუტერული ტომოგრაფია.

თუ შევადარებთ ექოკარდიოსკოპიას, გვაძლევს გულის კუნთის (მიოკარდის) ნაწიბუროვანი ცვლილებების შეფასების საშუალებას, ანუ გულის კუნთი თუ გარკვეულ ადგილებში ჩანაცვლებულია ე.წ. ნაწიბუროვანი ქსოვილის თუ რაიმე ნივთიერების დაგროვებით, ამის შეფასების საშუალებას გვაძლევს მხოლოდ გულის MRI. ამასთან ერთად, გამოსახულების მიღება არ არის გაძნელებული ჭარბი წონის მქონე პაციენტებში, როგორც ექოკარდიოსკოპიის დროს, ასევე ექოკარდიოსკოპიით. შეზღუდულია გამოსახულების მიღება პაციენტებში, ვისაც ფილტვის ქრონიკული დაავადებები აქვთ, ამიტომ გულის სტრუქტურის და ფუნქციის მეტი გარჩევადობისთვის ინიშნება გულის მრტ კვლევა.

სულ უფრო მეტი მტკიცებულება არსებობს, რომ გულის MRI ძალიან კარგია რთული შემთხვევების დიაგნოსტიკისათვის და განსაკუთრებით იმ მდგომარეობების დროს, როდესაც სხვა კვლევის შედეგები გაურკვეველი, საეჭვო ან ორაზროვანია.

გულის მრტ იძლევა კარგ ინფორმაციას გულის კონკრეტული მდგომარეობის სიმძიმის შესახებ და გვეხმარება პროგნოზის განსაზღვრაში, რაც საბოლოოდ გვეხმარება პაციენტის მედიკამენტური ან ქირურგიული მკურნალობის დაგეგმვაში.

- როგორ მიმდინარეობს პროცედურა, რა დრო სჭირდება და პაციენტი რამდენად კომფორტულად გრძნობს თავს კვლევისას?

ეკა კაპანაძე: მინიმალური კარდიოლოგიური პროტოკოლის ჩატარების დრო არის 40 წუთიდან 1 საათამდე. ვინაიდან გული მოძრავი ორგანოა, კარგი გამოსახულების მიღებისთვის აუცილებელია პერიოდულად სუნთქვის შეკავება. ტარდება, როგორც ბავშვებში, ასევე დიდებში, არანაირი ასაკობრივი შეზღუდვა არ გვაქვს. უბრალოდ 8 წლამდე ასაკის ბავშვებს, როგორც წესი, უჭირთ სუნთქვის ადეკვატური შეკავება და უმოძრაოდ გაჩერება, ამიტომ ზოგჯერ აუცილებელია კვლევის ზოგადი ანესთეზიით ჩატარება.

ერთ-ერთი განმასხვავებელი სხვა ორგანოს მრტ-სთან არის ის, რომ კვლევა ტარდება პაციენტის ელექტრო კარდიოგრაფიის სინქრონიზაციით, რათა აპარატმა დაასკანეროს გულის ციკლი გარკვეულ ფაზაში და მივიღოთ მაღალი გარჩევადობის გამოსახულება. ეს კვლევა შესაძლებელია ჩატარდეს, როგორც კონტრასტული ნივთიერების გამოყენებით, ასევე მის გარეშე, გააჩნია რა კლინიკური კითხვა აქვს თქვენს ექიმს.

როგორც წესი, ეს კვლევა პაციენტისთვის დისკომფორტს არ ქმნის. იმის მიუხედავად, რომ პაციენტი სკანერში იმყოფება, მასთან მუდმივად ხდება კომუნიკაცია.

- რა უნდა გაითვალისწინოს პაციენტმა, სანამ კვლევას ჩაიტარებს, სჭირდება თუ არა, რაიმე განსაკუთრებული მომზადება?

ეკა კაპანაძე: პაციენტმა უნდა გაითვალისწინოს, რომ ამ კვლევაზე მისი მიმართვა ხდება მკურნალი კარდიოლოგის მიერ, რათა პასუხი გავცეთ გარკვეულ კითხვებს, რაც ვერ გაირკვა უკვე ჩატარებული კვლევებით, შესაბამისად, ეს კვლევა პირველადი კვლევა არ არის.

გულის მრტ კვლევის ჩატარებამდე პაციენტს განსაკუთრებული მომზადება არ სჭირდება. იმ შემთხვევაში, თუ პაციენტს კვლევისას სჭირდება კონტრასტული ნივთიერების გამოყენება, წინასწარ ხდება პერიფერიული ვენური კათეტერის ჩაყენება.

თუ პაციენტი ბავშვია, ვაზუსტებთ დეტალებს და ვაფასებთ, რამდენად შეძლებს პაციენტი კვლევის ჩატარებას ზოგადი ანესთეზიის გარეშე.

და ბოლოს ვიტყვი, რომ გულის მრტ კვლევის ჩატარებისთვის არ არის საკმარისი მხოლოდ სკანერი (აპარატი), რომლითაც სრულდება ეს კვლევა, არამედ აუცილებელია სპეციალური კომპიუტერული პროგრამები, რომლის მეშვეობითაც ხდება მიღებული გამოსახულების და ინფორმაციის დამუშავება. „ნიუ-ჰოსპიტალსის“ უპირატესობა გახლავთ ზუსტად ის, რომ გარდა უახლესი თაობის მრტ სკანერისა, გვაქვს კარდიოლოგიური პროგრამების სრული პაკეტი, რომლის გამოყენებითაც ვიღებთ ზუსტ ინფორმაციას. აღსანიშნავია, რომ ექიმი, რომელიც ატარებს კვლევას, კარგად უნდა ფლობდეს აპარატს და ჰქონდეს ცოდნა რადიოლოგიაში და ამასთან, აუცილებელია იყოს კვალიფიციური კარდიოლოგი, რომელსაც სიღრმისეულად შესწავლილი აქვს გულის ანატომია და ფიზიოლოგია, ასევე, გულის, როგორც შეძენილი, ისე თანდაყოლილი ანომალიები.

R.

წაიკითხეთ სრულად