Baby Bag

,,ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია''

,,ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია''

რა სახის მედიკამენტრების მიღების დროს ადგება ზიანი ნაყოფს? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი ნინი მამისეიშვილი.

- ორსულობის დროს რამდენად მიზანშეწონილია მედიკამენტების დანიშვნა?

- ორსულობა ფიზიოლოგიური პროცესია და უმეტესად გაურთულებლად მიმდინარეობს, ამიტომ ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია ქალისა და ნაყოფის ჯანმრთელობისთვის. ამ შემთხვევაში ორსულმა კონსულტაცია უნდა გაიაროს პირად ექიმთან ან შესაბამის სპეციალისტთან, რათა აეხსნას მისი დანიშვნის ან არ დანიშვნის აუცილებლობა.

ყველაზე მნიშვნელოვანი მედიკამენტი, რომელიც ყველა ორსულომა უნდა მიიღოს ორსულობის დაგეგმამდე 1-3 თვით ადრე და ორსულობის განმავლობაში, არის ფოლიუმის მჟავა. ყველა სხვა მედიკამენტს ექიმი ნიშნავს საჭროებისამებრ.

- რა სახის მედიკამენტრების მიღების დროს ადგება ზიანი ნაყოფს?

  • ორსული ქალის მიერ მიღებული მედიკამენტი ნაყოფის ორგანიზმში, ძირითადად, პლაცენტის გავლით აღწევს, რომელმაც შეიძლება ნაყოფზე იქონიოს სხვადასხვანაირი ზეგავლენა;
  • რა გავლენას მოახდენს წამალინაყოფზე, დამოკიდებულია ორსულობის ვადაზე, მედიკამენტის სიძლიერესა და დოზაზე. აქედან გამომდინარე, US Food and Drug Administration - მა მიიღო მკაცრი წესები ორსულებში მედიკამენტების გამოყენების და შექმნა შემდეგი კლასიფიკაცია:

A კატეგორია: წამლები, რომლებიც უსაფრთხოა და არ იწვევენ უარყოფით ზემოქმედებას ნაყოფზე: ფოლიუმის მჟავა, პარაცეტამოლი, მაგნიუმის სულფატი, ლევოთიროქსინი;

B კატეგორია: ეს წამლები უსაფრთხოა ნაყოფისთვის (ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით): ამოქსიცილინი, ჰეპარინი, ინსულინი, ასპირინი;

C კატეგორია: მედიკამენტები, რომლებზეც გამოვლინდა ცხოველებში ტერატოგენული მოქმედება ან საერთო არ ჩატარებული კვლევები, მაგრამ ამ ჯგუფის პრეპარატები ინიშნება ისეთ შემთხვევებში, როდესაც სარგებელი მეტია, ვიდრე რისკი (იზონიაზიდი, გენტამიცინი, ანტიდეპრესანტები).

D კატეგორია: შესაძლოა სახიფათო იყოს ნაყოფისთვის, მაგრამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია დედისთვის (ანტიკონვულსიური მედიკამენტები, დოქსიციკლინი, კანამიცინი, დიკლოფენაკი);

X კატეგორია: დამტკიცენულია, რომ ამ წამლების მიერ ნაყოფისთვის მიყენებული ზიანი აჭარბებს ნებისმიერ მოსალოდნელ სარგერბელს: ნარკოტიკული საშუალებები, ქიმიოთერაპია, ანტიკონვულსანტები (ტრიმეტადიონი, ფენიტოინი, კარბამაზეპინი), ვარფარინი, ანდროგენები, ლითიუმი.

- რა რეკომენდაციას გაუწევთ ორსულს მედიკამენტების მიღებასთან დაკავშირებით?

- ყველა მედიკამენტი ორსულმა უნდა მიიღოს მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით. ორსულობასთან დაკავშირებული ჩივილებით უნდა მიმართოს მეან - გინეკოლოგს, სხვა სომატურ დაავადებებთან დაკავშირებით შესაბამის სპეციალისტს.

- უნდა დავნიშნოთ თუ არა ჟანგბადის წვეთები?

- ქალების უმეტესობა (60–70%) უჩივის სუნთქვის გაძნელებას ორსულობის, როგორც ადრეულ, ასევე, მოგვიანებით პერიოდში. ეს არ არის საზიანო და არ ახდენს გავლენას ჟანგბადის რაოდენობაზე, რომელსაც ნაყოფი იღებს. ძირითადი გამომწვევი მიზეზი არის საშვილოსნოს ზომაში მატება, რომელიც კომპრესიას ახდენს დიაფრაგმაზე, ფილტვებზე და იწვევს ფიზიოლოგიურად სუნთქვის გაძნელებას. ზოგიერთ ორსულს აღნიშნული პრობლემა ეწყება ორსულობის ადრეულ ვადაზე, ზოგიერთი კი ცვლილებებს მეორე და მესამე ტრიმესტრში ამჩნევს. უჰაერობა მედიკამენტოზურ ჩარევას არ საჭიროებს, საკმარისია სეირნობა სუფთა ჰაერზე.

- თამბაქოს მოხმარება ორსულებში - ამ საკითხზეც რომ ისაბროთ.

- თითქმის ყველამ იცის, რომ მოწევა იწვევს სიმსივნეს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს და სხვა სერიოზულ ჯანმრთელობის პრობლემებს. ქალები, რომლებიც ორსულობის დროს ეწევიან, საფრთხეს უქმნიან საკუთარ ჯანმრთელობას და მუცლად მყოფ ნაყოფს. ორსულობის დროს თამბაქოს მოხმარებასთან დაკავშირებული გართულებებია: ახალშობილის ნაადრევი დაბადება, ნაყოფის ზრდაში ჩამორჩენა, გარკვეულ თანდაყოლილი პათოლოგიები, ანტენატალური სიკვდილი. ასევე აღსანიშნავია, რომ თამბაქოს კვამლის გარემოცვაში ყოფნაც კი (პასიური მწეველობა) სერიოზულ საფრთხეებს უქმნის ორსულ ქალს და მის ნაყოფს.

თამბაქოსთვის თავის დანებება ორსულებამდე რამდენიმე ხნით ადრე საუკეთესო გამოსავალია რისკების თავიდან ასაცილებლად. თუმცა, დაორსულების შემდეგაც ქალი, რაც უფრო ადრე დაანებებს მოწევას თავს, უფრო მეტად დაიცავს სხვადასხვა ჯანმრთელობის პრობლემებისგან საკუთარ თავს და ნაყოფს.

ასევე შევეხები ალკოჰოლის მიღებას ორსულობაში. ორსულობისას ალკოჰოლის მიღება თანდაყოლილი მანკების უპირველესი მიზეზია. უცნობია, ზუსტად რა რაოდენობის სასმელი იწვევს ნაყოფის ალკოჰოლურ სინდრომს, შესაბამისად, ორსულ ქალებს ურჩევენ, თავი შეიკავონ ალკოჰოლის მიღებისგან. კიდევ უფრო უსაფრთხოა, თუ ალკოჰოლს საერთოდ არ მიიღებენ. ორსულობისას მის მიღებას მრავალი სხვადასხვა ეფექტი შეიძლება ჰქონდეს. რ არსებობს დადგენილი მინიმალური დოზა ალკოჰოლის, რომელიც უსაფრთხოა ორსულობისას.

ალკოჰოლის მიღების ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე გართულება ნაყოფის ალკოჰოლური სინდრომია. მოკლე პერიოდში სულ სამი ულუფა სასმლის მიღებამაც კი შეიძლება გამოიწვიოს. ეს პათოლოგია ყოველი ცოცხლადშობილი 1000 ბავშვიდან, დაახლოებით, ორში გვხვდება. სინდრომი მოიცავს ზრდის შეფერხებას დაბადებამდე ან შემდეგ, სახის განვითარების მანკებს, თავის პატარა ზომას (რაც, სავარაუდოდ, ტვინის არასრულფასოვანი ზრდითაა გამოწვეული), გონებრივ ჩამორჩენილობას (შეზღუდულ ინტელექტუალურ შესაძლებლობებს) და ქცევით პათოლოგიებს. უფრო იშვიათად, ასევე, აღინიშნება სახსრების აგებულებისა და ფუნქციონირების მოშლა, გულის მანკები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მოქმედებს ბავშვის ფსიქიკაზე, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს რაიმე ქმედებას, ხოლო მეორე უწონებს?

როგორ მოქმედებს ბავშვის ფსიქიკაზე, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს რაიმე ქმედებას, ხოლო მეორე უწონებს?
როგორ მოქმედებს ბავშვის ფსიქიკაზე, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს რაიმე ქმედებას, ხოლო მეორე უწონებს? - ამ საკითხზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი, მაკო გაგნიძე.
„ბავშვის აღზრდა თანამედროვე ოჯახისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ამოცანაა. ბავშვის პიროვნებად განვითარების პროცესი მნიშვნელოვანწილად არის დამოკიდებული იმაზე, თუ რა აღზრდის სტილს იყენებს ოჯახი. აღზრდის სტილი არის ის მეთოდი, რომლის გამოყენებითაც მშობელი ზრდის შვილს. აღნიშნული გულისხმობს შვილებისადმი დამოკიდებულებას, გარკვეული ტექნიკების და მეთოდების გამოყენებას, დაწყებული სიტყვიერი მოპყრობიდან, დამთავრებული სხეულებრივით. მშობლის, ოჯახის წევრების დამოკიდებულებას, მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს ბავშვის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ასევე ის აუცილებლად იქონიებს გავლენას მის მომავალზე, ამიტომ გამოყენებული აღზრდის მეთოდი მოითხოვს დიდ პასუხისმგებლობას. მნიშვნელოვანია ბავშვის ინდივიდუალიზმის, ტემპერამენტის, მოთხოვნილებების და საჭიროებების გათვალისწინება.“
- ხშირად, ოჯახის წევრების მოსაზრებები ერთმანეთს არ ემთხვევა. შესაბამისად, როდესაც ერთი უხსნის ბავშვს, რომ ეს არასწორია, ხოლო მეორე, პირიქით, მოუწონებს, ბავშვი გაურკვევლობაში რჩება. როგორ აისახება ეს სამომავლოდ ბავშვის ქცევაზე?
- მოგეხსენებათ, რომ აღზრდის ყველა სტილი ერთმანეთისგან განსხვავდება. თითოეული მათგანი ოჯახის წევრების მხრიდან განსხვავებულ დამოკიდებულებას და მიდგომას მოითხოვს. შესაბამისად, როდესაც არ არსებობს ერთიანი თანმიმდევრული მიდგომები, კონკრეტულად განსაზღვრული მკაფიო შეთანხმებული მოთხოვნები ოჯახის წევრების მხრიდან, მაგალითად, როდესაც ოჯახის ერთი წევრი უკრძალავს ბავშვს რაიმე ქმედებას და განუმარტავს, როგორც არასწორ საქციელს, მეორე კი მიუხედვად აკრძალვისა, ნებას რთავს და უწონებს აღნიშნულს. ასეთ შემთხვევაში საქმე გვაქვს აღზრდის ქაოტურ სტილთან, ოჯახის წევრების არაპროგნოზირებადი ქმედებები და რეაქციები ართმევს ბავშვს სტაბილურობის განცდას, ყოველივე ეს კი პროვოცირებას უწევს იმპულსურობას, დაბნეულობას, გაურკვევლობას, შფოთვას, აგრესიულობას, უკონტროლოობას.
ყველა ბავშვს გარკვეულწილად სჭირდება სტაბილურობა და მასში არსებული კონკრეტული მითითებების არსებობა ქცევასთან და სიტუაციის შეფასებასთან დაკავშირებით. ოჯახის წევრების განსხვავებული დამოკიდებულება და მიდგომები კი იწვევს აღნიშნულის დეფიციტს, ეს კი ბავშვს აყალიბებს დაუცველ, იმპულსურ, ზოგიერთ შემთხვევაში აგრესიულ, უკონტროლო პიროვნებად.
ასეთი აღზრდის სტილის დროს, ბავშვს ნაკლებად უვითარდება თვითკონტროლი, პასუხისმგებლობის გრძნობა საკუთარ თავთან, სხვებთან მიმართებაში, რაც უწიფრობას და დაქვეითებულ თვითშეფასებას გამოიწვევს.
- რას ურჩევდით, როგორ მიუდგნენ ამ საკითხს, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს განცდა - მისი ოჯახი არ არის ერთიანი და ერთმანეთს არ სცემენ პატივს?
- ოჯახი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს პიროვნების ფორმირებაში. სწორედ ოჯახზეა დამოკიდებული, თუ როგორ წარიმართება ბავშვის ფიზიკური, ემოციური, ინტელექტუალური და სოციალური განვითარება.
კვლევებმა ცხადყო, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილი განაპირობებს ბავშვის უკეთეს ფიზიკურ და ფსიქიკურ განვითარებას.
ბავშვის ფსიქოლოგიური განვითარებისათვის დიდი მნიშვნელობა აქვს იმ გარემოს გავლენას, რომელშიც ის იზრდება. პასუხისმგებლობის და ადეკვატური სოციალური ქცევის მქონე პიროვნებად შედგომას კი მშობელთა დამოკიდებულებები განსაზღვრავს - ზრუნვა, სიმტკიცე, დისციპლინა. რა თქმა უნდა, აკრძალვები ყველა ბავშვის ცხოვრებაში არსებობს, ეს ბუნებრივი და საჭიროც კია, თუმცა უნდა იყოს წესების განსაზღვრული რაოდენობა და აუცილებელია მათ ეს მივაწოდოთ მოქნილად. ვეცადოთ, რომ მშობელთა მოთხოვნები არ ეწინააღმდეგებოდეს ბავშვის მოთხოვნებს, ხოლო უფროსებმა წესები შეათანხმონ ერთმანეთთან, რათა ბავშვს არ გაუჩნდეს ოჯახის არაერთიანობის განცდა და არ იფიქროს, რომ ოჯახის წევრები პატივს არ სცემენ ერთმანეთს და ერთმანეთის მოსაზრებებს. აღნიშნული წესების მიწოდება უნდა მოხდეს მეგობრული განმარტებითი ტონით (ბავშვის საჭიროების და ინდივიდუალიზმის გათვალისწინებით). „დასჯის“ შემთხვევაში სჯობს, მოვაკლოთ სასიამოვნო სტიმული, ვიდრე დავუმატოთ უსიამოვნო.

გარკვეული მოთხოვნების დროს იყავით მათ მიმართ ემპათიურნი. უთხარით, რომ ხვდებით  რა უნდა და თავს როგორ გრძნობს, ამა თუ იმ სიტუაციაში. დაეხმარეთ გამოსავლის ძიებაში, გარკვეული სირთულის დროს ჩაუნერგეთ რწმენა, დააიმედეთ (არა გადამეტებულად) მხარი დაუჭირეთ, გაამხნევეთ საკუთარი შვილები. ამასთან ერთად, არ დაგავიწყდეთ საკუთარი ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად