Baby Bag

,,ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია''

,,ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია''

რა სახის მედიკამენტრების მიღების დროს ადგება ზიანი ნაყოფს? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი ნინი მამისეიშვილი.

- ორსულობის დროს რამდენად მიზანშეწონილია მედიკამენტების დანიშვნა?

- ორსულობა ფიზიოლოგიური პროცესია და უმეტესად გაურთულებლად მიმდინარეობს, ამიტომ ორსულთა დიდ ნაწილს წამალი საერთოდ არ სჭირდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც მედიკამენტის გამოყენება აუცილებელია ქალისა და ნაყოფის ჯანმრთელობისთვის. ამ შემთხვევაში ორსულმა კონსულტაცია უნდა გაიაროს პირად ექიმთან ან შესაბამის სპეციალისტთან, რათა აეხსნას მისი დანიშვნის ან არ დანიშვნის აუცილებლობა.

ყველაზე მნიშვნელოვანი მედიკამენტი, რომელიც ყველა ორსულომა უნდა მიიღოს ორსულობის დაგეგმამდე 1-3 თვით ადრე და ორსულობის განმავლობაში, არის ფოლიუმის მჟავა. ყველა სხვა მედიკამენტს ექიმი ნიშნავს საჭროებისამებრ.

- რა სახის მედიკამენტრების მიღების დროს ადგება ზიანი ნაყოფს?

  • ორსული ქალის მიერ მიღებული მედიკამენტი ნაყოფის ორგანიზმში, ძირითადად, პლაცენტის გავლით აღწევს, რომელმაც შეიძლება ნაყოფზე იქონიოს სხვადასხვანაირი ზეგავლენა;
  • რა გავლენას მოახდენს წამალინაყოფზე, დამოკიდებულია ორსულობის ვადაზე, მედიკამენტის სიძლიერესა და დოზაზე. აქედან გამომდინარე, US Food and Drug Administration - მა მიიღო მკაცრი წესები ორსულებში მედიკამენტების გამოყენების და შექმნა შემდეგი კლასიფიკაცია:

A კატეგორია: წამლები, რომლებიც უსაფრთხოა და არ იწვევენ უარყოფით ზემოქმედებას ნაყოფზე: ფოლიუმის მჟავა, პარაცეტამოლი, მაგნიუმის სულფატი, ლევოთიროქსინი;

B კატეგორია: ეს წამლები უსაფრთხოა ნაყოფისთვის (ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით): ამოქსიცილინი, ჰეპარინი, ინსულინი, ასპირინი;

C კატეგორია: მედიკამენტები, რომლებზეც გამოვლინდა ცხოველებში ტერატოგენული მოქმედება ან საერთო არ ჩატარებული კვლევები, მაგრამ ამ ჯგუფის პრეპარატები ინიშნება ისეთ შემთხვევებში, როდესაც სარგებელი მეტია, ვიდრე რისკი (იზონიაზიდი, გენტამიცინი, ანტიდეპრესანტები).

D კატეგორია: შესაძლოა სახიფათო იყოს ნაყოფისთვის, მაგრამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია დედისთვის (ანტიკონვულსიური მედიკამენტები, დოქსიციკლინი, კანამიცინი, დიკლოფენაკი);

X კატეგორია: დამტკიცენულია, რომ ამ წამლების მიერ ნაყოფისთვის მიყენებული ზიანი აჭარბებს ნებისმიერ მოსალოდნელ სარგერბელს: ნარკოტიკული საშუალებები, ქიმიოთერაპია, ანტიკონვულსანტები (ტრიმეტადიონი, ფენიტოინი, კარბამაზეპინი), ვარფარინი, ანდროგენები, ლითიუმი.

- რა რეკომენდაციას გაუწევთ ორსულს მედიკამენტების მიღებასთან დაკავშირებით?

- ყველა მედიკამენტი ორსულმა უნდა მიიღოს მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით. ორსულობასთან დაკავშირებული ჩივილებით უნდა მიმართოს მეან - გინეკოლოგს, სხვა სომატურ დაავადებებთან დაკავშირებით შესაბამის სპეციალისტს.

- უნდა დავნიშნოთ თუ არა ჟანგბადის წვეთები?

- ქალების უმეტესობა (60–70%) უჩივის სუნთქვის გაძნელებას ორსულობის, როგორც ადრეულ, ასევე, მოგვიანებით პერიოდში. ეს არ არის საზიანო და არ ახდენს გავლენას ჟანგბადის რაოდენობაზე, რომელსაც ნაყოფი იღებს. ძირითადი გამომწვევი მიზეზი არის საშვილოსნოს ზომაში მატება, რომელიც კომპრესიას ახდენს დიაფრაგმაზე, ფილტვებზე და იწვევს ფიზიოლოგიურად სუნთქვის გაძნელებას. ზოგიერთ ორსულს აღნიშნული პრობლემა ეწყება ორსულობის ადრეულ ვადაზე, ზოგიერთი კი ცვლილებებს მეორე და მესამე ტრიმესტრში ამჩნევს. უჰაერობა მედიკამენტოზურ ჩარევას არ საჭიროებს, საკმარისია სეირნობა სუფთა ჰაერზე.

- თამბაქოს მოხმარება ორსულებში - ამ საკითხზეც რომ ისაბროთ.

- თითქმის ყველამ იცის, რომ მოწევა იწვევს სიმსივნეს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს და სხვა სერიოზულ ჯანმრთელობის პრობლემებს. ქალები, რომლებიც ორსულობის დროს ეწევიან, საფრთხეს უქმნიან საკუთარ ჯანმრთელობას და მუცლად მყოფ ნაყოფს. ორსულობის დროს თამბაქოს მოხმარებასთან დაკავშირებული გართულებებია: ახალშობილის ნაადრევი დაბადება, ნაყოფის ზრდაში ჩამორჩენა, გარკვეულ თანდაყოლილი პათოლოგიები, ანტენატალური სიკვდილი. ასევე აღსანიშნავია, რომ თამბაქოს კვამლის გარემოცვაში ყოფნაც კი (პასიური მწეველობა) სერიოზულ საფრთხეებს უქმნის ორსულ ქალს და მის ნაყოფს.

თამბაქოსთვის თავის დანებება ორსულებამდე რამდენიმე ხნით ადრე საუკეთესო გამოსავალია რისკების თავიდან ასაცილებლად. თუმცა, დაორსულების შემდეგაც ქალი, რაც უფრო ადრე დაანებებს მოწევას თავს, უფრო მეტად დაიცავს სხვადასხვა ჯანმრთელობის პრობლემებისგან საკუთარ თავს და ნაყოფს.

ასევე შევეხები ალკოჰოლის მიღებას ორსულობაში. ორსულობისას ალკოჰოლის მიღება თანდაყოლილი მანკების უპირველესი მიზეზია. უცნობია, ზუსტად რა რაოდენობის სასმელი იწვევს ნაყოფის ალკოჰოლურ სინდრომს, შესაბამისად, ორსულ ქალებს ურჩევენ, თავი შეიკავონ ალკოჰოლის მიღებისგან. კიდევ უფრო უსაფრთხოა, თუ ალკოჰოლს საერთოდ არ მიიღებენ. ორსულობისას მის მიღებას მრავალი სხვადასხვა ეფექტი შეიძლება ჰქონდეს. რ არსებობს დადგენილი მინიმალური დოზა ალკოჰოლის, რომელიც უსაფრთხოა ორსულობისას.

ალკოჰოლის მიღების ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე გართულება ნაყოფის ალკოჰოლური სინდრომია. მოკლე პერიოდში სულ სამი ულუფა სასმლის მიღებამაც კი შეიძლება გამოიწვიოს. ეს პათოლოგია ყოველი ცოცხლადშობილი 1000 ბავშვიდან, დაახლოებით, ორში გვხვდება. სინდრომი მოიცავს ზრდის შეფერხებას დაბადებამდე ან შემდეგ, სახის განვითარების მანკებს, თავის პატარა ზომას (რაც, სავარაუდოდ, ტვინის არასრულფასოვანი ზრდითაა გამოწვეული), გონებრივ ჩამორჩენილობას (შეზღუდულ ინტელექტუალურ შესაძლებლობებს) და ქცევით პათოლოგიებს. უფრო იშვიათად, ასევე, აღინიშნება სახსრების აგებულებისა და ფუნქციონირების მოშლა, გულის მანკები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ზოგჯერ ბებიებს ეშინიათ, რომ მშობლები ბავშვის აღზრდას თავს ვერ გაართმევენ, თუმცა მშობელი ყოველთვის ართმევს თავს, თუკი დავაცდით,“- ნათია ფანჯიკიძე

ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე ბავშვის ცხოვრებაში ბებიებისა და ბაბუების როლზე საუბრობს:

„ბებიისთვის ძალიან დიდი ბედნიერებაა ის, რომ მისი მოვალეობა არ არის დისციპლინა. თუ მშობლები არ არიან ადგილზე და ბებოს უწევს დედის როლის შესრულება, მაშინ, რა თქმა უნდა, ყველაფერი სხვაგვარადაა. მსგავს შემთხვევაში წესრიგის შეთავაზებაც აუცილებელია და რაღაც როლის შეთავსებაც, რომელიც რეალურად ბუნებრივი როლი არ არის ბებიასთვის. როდესაც მშობლები ადგილზე არიან, მათი კომპეტენციაა ბავშვმა კბილები რამდენჯერ გაიხეხოს, მათი ვალია ბავშვს წესრიგისკენ მოუწოდონ. ამ დროს ბებოს რჩება ყველაზე გემრიელი წილი, მას შეუძლია უბრალოდ დატკბეს ამ საოცრებით. როდესაც ამბობენ, რომ შვილიშვილი შვილზე ტკბილია, ასე იმიტომ არის, რომ ბავშვი შენი შვილისაა, შენ ამ სასწაულს უყურებ და საოცრება ხდება.“

ნათია ფანჯიკიძის თქმით, დედას და ბებიას ბავშვის ცხოვრებაში განსხვავებული როლები აქვთ:

„როდესაც დედა ხარ, მეტ რამეზე ღელავ. ფიქრობ, რამდენად სწორად შეარჩიე საკვები, რამდენად სწორად აკეთებ ყველაფერს. ბებოს კი წილად ხვდება მხოლოდ ბედნიერება. თუ ბავშვს მშობლები ცოცხალი ჰყავს, სჯობს ბავშვის აღზრდის პასუხისმგებლობა ბებიას არ დაეკისროს. საქართველოს რეალობაში ზოგჯერ ასეც ხდება ხოლმე, რომ ძალიან ნაადრევი ქორწინებაა და ბებიებს ეშინიათ, რომ მშობლები ბავშვის აღზრდას თავს ვერ გაართმევენ, თუმცა მშობელი ყოველთვის ართმევს თავს, თუკი დავაცდით.“

ნათია ფანჯიკიძე აღნიშნავს, რომ ბებიას და ბაბუას მშობლისგან დასჯილი ბავშვის გამოქომაგების და დაცვის მოთხოვნილება აქვთ, რაც ნორმალურია:

„ბავშვს შეუძლია ბებია-ბაბუასთან გაიქცეს და მათ შეაფაროს თავი, როდესაც მშობლები უბრაზდებიან. მე არ ვთვლი, რომ ეს დანაშაულია, რადგან ყველაზე სისხლისმსმელ დამნაშავეებსაც კი ჰყავთ ადვოკატები. შენს პანაკოტას და ფუნთულას რომ გადააფარო ხელი, ამით არაფერი შავდება. როდესაც ბებია და ბაბუა ბავშვს ექომაგებიან, ამით არათნმიმდევრულ აღზრდასთან არ მივდივართ. სტანდარტულ შემთხვევაში ბებია და ბაბუა აღზრდასთან ნაკლებად ასოცირდებიან. ბებია და ბაბუა ბავშვს მხარდაჭერას რომ უცხადებენ, ეს ნორმალურია და აუცილებელიც კია. მსგავსი მოდელი ადამიანს მთელი ცხოვრება მიჰყვება. ჩვენ უნდა გქვონდეს სამყაროს განცდა, როგორც მფარველის, უნდა ვიცოდეთ, რომ რაც უნდა ცუდები ვიყოთ, ვიღაც მაინც გამოჩნდება, ვინც შეგვიფარებს. როდესაც ცხოვრების დიდ ზღვაში გავდივართ, მთელმა სამყარომ რომ ზურგი შეგვაქციოს, ვიღაც მაინც გამოჩნდება, ვინც ჩვენს გვერდით იქნება. ადამიანი არასდროსაა ბოლომდე მიტოვებული.“

„ბებია და ბაბუა თუ სისტემატურად ერევიან მშობლის და ბავშვის ურთიერთობაში, მაშინ, როდესაც ბავშვი ადგილზე არ იქნება, უფროსებმა ცალკე უნდა მოილაპარაკონ,“ - აღნიშნავს ნათია ფანჯიკიძე.

წაიკითხეთ სრულად