Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მამა უნდა იყოს ემოციურად ხელმისაწვდომი. ბიჭსაც და გოგოსაც უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა, რომ მნიშვნელოვან საკითხებზე დაელაპარაკოს მამას,“ - მაია ბოჭორიშვილი

„მამა უნდა იყოს ემოციურად ხელმისაწვდომი. ბიჭსაც და გოგოსაც უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა, რომ მნიშვნელოვან საკითხებზე დაელაპარაკოს მამას,“ - მაია ბოჭორიშვილი

ფსიქოანალიტიკოსმა მაია ბოჭორიშვილმა ბავშვის ცხოვრებაში მამის როლსა და მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ კარგი მამა ბავშვისთვის ემოციურად ხელმისაწვდომია:

„ყველანი მოვხვედრილვართ სუფრასთან. თამადა ამბობს: „ეს კაცი ისეთი არაჩვეულებრივი ქმარია, გადასარევი ადამიანია.“ გულის სიღრმეში სულ მქონდა განცდა: საიდან იცის ამ ადამიანმა, როგორი ქმარია ეს კაცი?!​ ვინ არის კარგი მამა ყველა კონკრეტულ შემთხვევაში კონკრეტული მამის შვილმა იცის, მაგრამ არსებობს ზოგადი რჩევები, რომლებიც მამებმა სასურველი იქნება, რომ გაითვალისწინონ. მამა უნდა იყოს ემოციურად ხელმისაწვდომი. ბიჭსაც და გოგოსაც უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა, რომ ემოციურად მისთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე დაელაპარაკოს მამას. ბავშვს შიგნიდან არ უნდა ჰქონდეს თემები, რომ მე ამაზე მამას არ ველაპარაკები, მე ამაზე ველაპარაკები მარტო დედას. მარტო მამას შეუძლია, რომ ასეთი ატმოსფერო შექმნას თავის შვილთან, რომ ის იყოს ღია მთელი ინფორმაციის მისაღებად. კარგი მამის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისებაა, რომ დაიტიოს შვილის მოწოდებული ინფორმაცია და იმ წუთას არ ჰქონდეს რეაგირება, თუ არ მოსწონს, რასაც შვილი ეუბნება.“

მაია ბოჭორიშვილმა ​მამებს ურჩია, თანაგრძნობა გამოხატონ ბავშვის მიმართ, როდესაც ის გარკვეული პრობლემის შესახებ საუბრობს:

„მეორე არის ის, რომ თანაგრძნობის გამოხატვა შეგვეძლოს ბავშვისთვის. ბავშვისთვის შეიძლება ძალიან მნიშვნელოვანი იყოს ის, რითაც ის ჩემთან მოდის და ჩემთვის ეს იყოს ძალიან სასაცილო. მოსმენაში იგულისმება ის, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია ყველაფერი არ დავაკომენტაროთ. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ „ვიღაცასთან ვიჩხუბეზე“ არ გაგიჩნდეს სურვილი, რომ რჩევა მისცე. არ აქვს მნიშვნელობა როგორი იქნება რჩევა. გააჟღეროს ბავშვმა, დაიტიე და ჰკითხე: „შენ როგორ ფიქრობ, რა მოხდა მაგ დროს? რისი გაკეთება გინდოდა? რა გააკეთე და რას ნანობ?“ შეეცადეთ, რომ თქვენი გამოცდილების და ხასიათის პროეცირება არ მოახდინოთ.“

„რაღაც ასაკი არის, როდესაც კარგად მოდიან მამა და შვილი, მერე ცოტა ეს ურთიერთობა ირევა. ყურადღებიანი მამა ამჩნევს ამ ასაკის დაწყებას ვაჟში და ახერხებს, რომ უკიდურეს დაპირისპირებაში არ გადაიტანოს ეს. ​ხანდახან არ არის ჩვენთვის მისაღები, რასაც ჩვენი შვილები ამბობენ და აკეთებენ. ამის თქმაც შეიძლება, ოღონდ ეს არ უნდა იყოს კატეგორიული, აგრესიული ფორმით. ეს არ უნდა იყოს ძალიან ხშირად. ამას აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა. ხშირი კონფრონტაცია ანგრევს იმ ძალიან ფაქიზ ურთიერთობას მშობლებთან, რომელიც ისედაც ძალიან მყიფე ხდება გარდამავალ ასაკში. უფროსები უნდა გავუფრთხილდეთ ამ ნდობის შენარჩუნებას ბავშვებთან,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მაია ბოჭორიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ნაშუადღევს“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ნაშუადღევს“

წაიკითხეთ სრულად