Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 რამ, რაც მშობელმა ბავშვის ნაცვლად არ უნდა გააკეთოს

10 რამ, რაც მშობელმა ბავშვის ნაცვლად არ უნდა გააკეთოს

მშობლები შვილებს ხშირად იმაზე მეტად ეხმარებიან, ვიდრე საჭიროა. უფროსებმა ბავშვების ნაცვლად არ უნდა იცხოვრონ. ბავშვი უნდა გაიზარდოს და განვითარდეს, მან დამოუკიდებლობა ადრეული ასაკიდანვე უნდა მოიპოვოს. აუცილებელი არ არის, რომ თქვენს შვილებს ყველაფერში დაეხმაროთ.

1. ბავშვების ნაცვლად არ ისაუბროთ

უცხო ადამიანს, რომელიც ბავშვს სახელს ეკითხება, პასუხი მშობელმა არ უნდა დაუბრუნოს. ხშირად ხდება, რომ მსგავს კითხვებზე უფროსები პატარების ნაცვლად პასუხობენ. როგორც კი ბავშვი ლაპარაკს იწყებს, მშობელმა მის ნაცვლად საუბარი უნდა შეწყვიტოს. მშობლები ბავშვის ნაცვლად ხშირად ლაპარაკობენ. ეს ყოველდღიურად ხდება მაღაზიაში, სამეზობლოში, ქუჩაში, პარკში. საბოლოოდ ბავშვი დამოუკიდებლად საუბრის შესაძლებლობას კარგავს. თუ ბავშვი დახმარებას გთხოვთ და არ იცის რა თქვას, ამ შემთხვევაში მისი დახმარება შეგიძლიათ. თუმცა საკუთარი სურვილით ეს არ უნდა გააკეთოთ. მომავალში, როდესაც ბავშვის ნაცვლად საუბარი მოგინდებათ, თავი შეიკავეთ და ეცადეთ, გაჩუმდეთ.

2. ბავშვთან ახლო მეგობრობას ნუ გადაწყვეტთ

ბევრი მშობელი ცდილობს შვილთან იმეგობროს და მისი ყველა საიდუმლო იცოდეს. ყველას კარგად გვესმის, რომ მშობელს შვილის დაცვა უნდა და ამას მასზე ზრუნვით აკეთებს. მიუხედავად ამისა, აჯობებს ყველაფერს სიღრმისეულად შევხედოთ. მეგობარი ის არის, ვისთანაც თანასწორივით საუბარი შეგიძლია. მეგობარს არაფერს უმალავ და მასთან გულწრფელი ხარ. მშობლებს სხვა როლი აქვთ: ისინი შვილებზე ზრუნავენ. არ არის აუცილებელი, რომ მშობელი შვილის ახლო მეგობარი გახდეს. უმჯობესია, რომ ბავშვმა უახლოესი მეგობრები თანატოლებში გაიჩინოს. დედა და მამა ბავშვის გვერდით უნდა იყვნენ მაშინ, როდესაც მას მხარდაჭერა ესაჭიროება. ბავშვს აუხსენით, რომ ურთიერთობაში მეტისმეტი სიახლოვე არ გსურთ და ერთმანეთისადმი პატივისცემის გამოჩენა აუცილებელია.

3. ბავშვის საჭიროებების და მოთხოვნილებების ერთპიროვნულად განსაზღვრა არ შეიძლება

მშობლები ხშირად შვილების ნაცვლად იღებენ გადაწყვეტილებას, თუ რომელი საჭმელი უნდა მოსწონდეთ მათ. რა თქმა უნდა, ყველამ ვიცით, რომ ბროკოლი სასარგებლოა, შოკოლადი კი პატარებისთვის არ შეიძლება. მიუხედავად ამისა, დედამ შვილი არ უნდა აიძულოს, რომ მას ბროკოლი მოსწონდეს. მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვს თრგუნავს და მას მეამბოხეობისკენ უბიძგებს. მშობელი შვილის სურვილებსა და საჭიროებებში კარგად უნდა გაერკვეს. ბავშვის „მეს“ ნუ დათრგუნავთ. თუ გსურთ, რომ თქვენს შვილს ჯანსაღი ჩვევები ჰქონდეს, მას ეს იძულებით არ უნდა გააკეთებინოთ. ბავშვთან თბილი და მოსიყვარულე უნდა იყოთ.

4. ბავშვს ყოველთვის არ უნდა დაეხმაროთ

2-3 წლის ბავშვს ტანსაცმლის დამოუკიდებლად ჩაცმა და გახდა შეუძლია. ის თეფშის გარეცხვას და დასვრილი ტანსაცმლის სპეციალურ ყუთში ჩალაგებასაც შეძლებს. ამასთან, ამ ასაკში ბავშვს სურვილი აქვს, რომ ეს ყველაფერი დამოუკიდებლად გააკეთოს. როგორ იქცევიან მშობლები? მათი ნაწილი შვილებს ჩაცმაში მანამ ეხმარება, ვიდრე „ბავშვები“ არ დაოჯახდებიან. მშობლები ხშირად ამბობენ: „ის ამას დამოუკიდებლად ვერ შეძლებს.“ მშობლები ბავშვებს თავად აჭმევენ. ისინი შვილებს დამოუკიდებლად კვების შესაძლებლობას არ აძლევენ. შემდეგ მშობლებს უკვირთ, რომ თინეიჯერობის ასაკში ბავშვი საკუთარ ოთახს არ ალაგებს და დედას სახლის დალაგებაში არასდროს ეხმარება. ბავშვს შესაძლებლობა მიეცით, რომ დამოუკიდებლად იმოქმედოს.

5. ბავშვის ნაცვლად ნუ გადაწყვეტთ, როგორი გემოვნება აქვს მას

მშობლები ცდილობენ, რომ ბავშვს თავს მოახვიონ საკუთარი გემოვნება. მათ სურთ, რომ ბავშვმა ის წიგნები წაიკითხონ, რომლებიც თავად მოსწონთ, იმ ფილმებს უყურონ, რომელსაც თავად უყურებენ და იმ მუსიკას უსმინონ, რომელსაც თავად უსმენენ. მშობლებს, რა თქმა უნდა, მხოლოდ კეთილი მიზნები ამოძრავებთ, თუმცა ისინი ბავშვს ამგვარი ქცევით ინდივიდუალიზმს ართმევენ. ბავშვებს თქვენი გემოვნების შესახებ ხშირად ესაუბრეთ, თუმცა არასდროს დააძალოთ, რომ ის ფილმები ნახონ, რომლებიც თქვენ მოგწონთ.

6. ბავშვის მიერ შეგროვილი ფულის დათვლა

ბავშვები ხშირად აგროვებენ ფულს. მშობელი არ უნდა ცდილობდეს იმის გარკვევას, თუ რა რაოდენობის ფული აქვს შეგროვილი მის შვილს. ამაზე უარესია, როდესაც მშობლები ბავშვის ჩანთას ან საფულეს ჩუმად ჩხრეკენ. ბავსვს უფლება მიეცით, ფული ისე შეაგროვოს, როგორც თავად სურს. ბავშვს ფულის სწორად გამოყენება ასწავლეთ. მათ შესაძლებლობა მიეცით საკუთარ ფულს ისე მოექცნენ, როგორც სურთ.

7. თავად ნუ განსაზღვრავთ ბავშვის სურვილებსა და ინტერესებს

დედას სურს, რომ მისი ქალიშვილი მუსიკაზე ატაროს. ის ამას დიდი სიხარულით აკეთებს. დედას ბავშვი კვირაში სამჯერ დაჰყავს მუსიკის გაკვეთილებზე და უზომოდ ბედნიერია. მამა ვაჟს ფეხბურთზე ატარებს, რადგან თვლის, რომ ეს ბავშვისთვის საუკეთესო სპორტია. ბავშვების ნაცვლად მსგავს გადაწყვეტილებებს ნუ მიიღებთ. ყურადღებით დააკვირდით თქვენს შვილს. გაარკვიეთ, რა მოსწონს მას ყველაზე მეტად, შემდეგ კი ხელი შეუწყვეთ, რომ საყვარელი საქმიანობით დაკავდეს.

8. ბავშვის წარმატებას საკუთარ მიღწევად ნუ ჩათვლით

დედები სოციალურ ქსელებში ხშირად დებენ შემდეგი შინაარსის პოსტებს: „ვისადილეთ,“ „ვისეირნეთ,“ „გავიღვიძეთ.“ მართალია მშობლები შვილებს ყოველთვის ეხმარებიან, მაგრამ ბავშვის წარმატება საკუთარ მიღწევად არ უნდა ჩათვალოთ. ბავშვების ზრდასთან ერთად ეს ყველაფერი უფრო სერიოზულ ხასიათს იძენს. მშობლები შვილების წარმატებაზე ისე საუბრობენ, თითქოს ეს მხოლოდ მათი დამსახურებაა. თქვენი შვილის წარმატება უნდა გახარებდეთ, მაგრამ ამის გამოხატვა სწორად უნდა შეგეძლოთ.

9. ბავშვის დაბადების დღის საჩუქარი თქვენ არ უნდა აირჩიოთ

ბავშვს საუბარი თუ შეუძლია, მან თავად უნდა გადაწყვიტოს, რა საჩუქრის მიღება უნდა დაბადების დღეზე. აუცილებელი არ არის, რომ თქვენს შვილს კიდევ ერთი ახალი მაისური უყიდოთ. ბავშვს არჩევანის დამოუკიდებლად გაკეთება უნდა ასწავლოთ. ეს მას ცხოვრებაში ძალიან გამოადგება.

10. ბავშვის პირად ცხოვრებაში ზედმეტად არ უნდა ჩაერიოთ

თინეიჯერების მშობლები ბავშვების პირად ცხოვრებაში ხშირად ზედმეტად ერევიან. ბავშვებს ამ ასაკში ბევრი მეგობარი ჰყავთ, მათ ცხოვრებაში პირველად უყვარდებათ. ეს ყოველივე სავსებით ნორმალურია. ნუ დაუწყებთ ბავშვს დაკითხვას. ამგვარად ბავშვი ჩაიკეტება და თქვენთან საუბარს არ მოინდომებს. თქვენი შვილი თავად დაგელაპარაკებათ, თუ ეცოდინება, რომ მას გაუგებთ. ბავშვის მიმოწერა ჩუმად არასდროს წაიკითხოთ. თქვენს შვილს პირადი სივრცე დაუტოვეთ და ზედმეტი კითხვებით არ შეაწუხოთ.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად