Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

გოგონას აღზრდის 8 პრინციპი, რომელიც მას წარმატების მიღწევაში დაეხმარება

გოგონას აღზრდის 8 პრინციპი, რომელიც მას წარმატების მიღწევაში დაეხმარება

მშობლის უმთავრეს მიზანს ბედნიერი შვილის აღზრდა წარმოადგენს. თანამედროვე სამყაროში გოგონებთან მიმართებაში აღმზრდელობითი მეთოდები მნიშვნელოვნად შეიცვალა. იმისთვის, რომ მომავალში ქალმა დასახული მიზნების მიღწევა შეძლოს, მშობლებმა გოგონას სტერეოტიპებისგან გათავისუფლებაზე ადრეული ასაკიდანვე უნდა იზრუნონ. გთავაზობთ გოგონას აღზრდის 8 მთავარ პრინციპს, რომელიც მას წარმატების იღწევაში დაეხმარება.

1. გოგონა სწორად უნდა შეაქოთ

ადამიანის შინაგანი სამყარო გაცილებით მნიშვნელოვანია, ვიდრე მისი გარეგნობა. მიუხედავად ამისა, გოგონებს უპირველესად გარეგნული სილამაზის გამო აქებენ. ​გირჩევთ, ყურადღება თქვენი ქალიშვილის იდეებზე, წარმოსახვაზე, კრეატიულ უნარებსა და ქცევაზე გაამახვილოთ. ეს იმას არ გულისხმობს, რომ გოგონას გარეგნობასთან დაკავშირებული კომპლიმენტები არ უნდა ვუთხრათ. თქვენი ქალიშვილის სილამაზეს ხაზი დღეში რამდენჯერმე უნდა გაუსვათ, თუმცა აუცილებლად აღნიშნეთ მისი უფრო მნიშვნელოვანი მიღწევები. ბავშვი უპირველესად იმ მონდომებისა და შრომის გამო უნდა შეაქოთ, რომელსაც მიზნის მისაღწევად იჩენს. ეს მას მეტ მოტივაციას შესძენს.

2. გოგონას თქვენთან კამათის უფლება უნდა მისცეთ

დედა ყოველთვის მართალი არ არის. თუ ის შეცდომას უშვებს, რატომ არ უნდა ჰქონდეს შვილს საკუთარი პოზიციის დაფიქსირების უფლება?! გოგონამ კამათი და საკუთარი აზრის გამოხატვა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს, რათა მომავალში საკუთარ მეგობრებთან, თანამშრომლებთან ან ცხოვრების თანამგზავრთანაც ასე მოიქცეს. როდესაც ბავშვს თქვენთან შეკამათების უფლებას აძლევთ,​ ის უარის თქმას და საკუთარი აზრის გამოხატვას სწავლობს. ამ პროცესში თქვენც ძალიან ბევრ რამეს ისწავლით.

3. გოგონას არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობა უნდა მისცეთ

თანამედროვე სამყაროში სწრაფი არჩევანის გაკეთება უნდა შეგვეძლოს, რაც ძალიან ბევრ ადამიანს უჭირს, რადგან ბავშვობაში მათთვის მსგავსი არაფერი უსწავლებიათ. ბავშვს შესაძლებლობა მიეცით აირჩიოს, თუ რა ფერის კაბის შეძენა სურს, რომელი სათამაშო მოსწონს თავად და რის მირთმევას ისურვებდა საუზმეზე. მომავალში თქვენი შვილი საკუთარი ჰობის ან პროფესიის აღმოჩენას მარტივად შეძლებს და გადაწყვეტილებებს თამამად მიიღებს.

4. თქვენი ქალიშვილის ჰობი და ინტერესები წაახალისეთ

ბავშვს საკუთარი ინტერესების დაცვა ასწავლეთ და მისი ჰობი წაახალისეთ. ადამიანი, რომელსაც თვალებში ბედნიერების ნაპერწკლები უელავს, გაცილებით საინტერესოა, ვიდრე ყოველთვის მოწყენილი და იმედგაცრუებული ადამიანი. ​მისთვის სასურველ აქტივობებში ჩართვა ბავშვს თავდაჯერებას მატებს და ბედნიერს ხდის. ყოველთვის ეცადეთ, რომ ბავშვს ხელი შეუწყოთ დაკავდეს იმ აქტივობებით, რომელიც მისთვის მოსაწონი და სასურველია.

5. გაამხნევეთ თქვენი შვილი, რათა საკუთარი პრობლემების მოგვარება დამოუკიდებლად შეძლოს

ბავშვს პრობლემებთან დამოუკიდებლად გამკლავება ასწავლეთ. ეს მას მოვლენების ანალიზს და საკუთარ ქმედებებზე პასუხისმგებლობის აღებას ასწავლის. თანამედროვე მშობლები მეტისმეტად ზრუნავენ შვილებზე. ისინი ხელს უშლიან ბავშვებს დამოუკიდებლობის განვითარებაში. ბევრმა მოზარდმა არ იცის, როგორ გადაჭრას ელემენტარული პრობლემა. მშობლები ხშირად სტუდენტ შვილებსაც სერიოზულ მეთვალყურეობას უწევენ, რასაც „ბავშვზე“ ზრუნვით ამართლებენ. „ბავშვებიც“ ეგუებიან მსგავს დამოკიდებულებას და ყოველთვის მშობლების იმედად არიან.

6. თქვენს გოგონას რისკზე წასვლა ასწავლეთ

მშობლისთვის ძალიან რთულია, რომ შვილს რისკზე წასვლის უფლება მისცეს. გოგონები, ​რომლებსაც რისკზე წასვლა არ აშინებთ, ძალიან თავდაჯერებულები არიან. თქვენს შვილს კომფორტის ზონის დატოვებისთვის გამბედაობა უნდა შემატოთ. ბავშვს მცირე სიმაღლის ფერდობზე ველოსიპედით დაშვება თუ აშინებს, გაამხნევეთ და წაახალისეთ. მთავარია, რომ გარემო ბავშვისთვის უსაფრთხო იყოს. ბავშვს ექსტრემალური ქმედებებისკენ არ უბიძგოთ, თუმცა მისი გამბედავი ქმედებები აუცილებლად წაახალისეთ.

7. გოგონას წიგნები სწორად წაუკითხეთ

ბავშვი წიგნით რომ დააინტერესოთ, კითხვის პროცესი აქტიური უნდა იყოს. პასიური მკითხველის როლს ნუ მოირგებთ. ბავშვს გარკვეული პასაჟების დამოუკიდებლად წაკითხვა სთხოვეთ ან ჰკითხეთ, მისი წარმოდგენით, როგორ განვითარდება სიუჟეტი. გოგონას სთხოვეთ თავი მთავარი პერსონაჟის ადგილას წარმოიდგინოს. ეს მას ძალიან მოეწონება. თუ თქვენი გოგონა ძალიან პატარაა, მას გვერდების გადაფურცვლა სთხოვეთ.

8. თქვენს ქალიშვილს ზღაპრები ხშირად მოუყევით

თანამედროვე სამყაროში ზღაპრებს მწვავედ აკრიტიკებენ, რადგან ითვლება, რომ ზოგიერთი მათგანი სექსიზმს ან ძალადობას ახალისებს. მიუხედავად ამისა, გახსოვდეთ, რომ ზღაპარი ძალიან საინტერესო ფენომენია. მასში უამრავი სხვადასხვა მნიშვნელობა დევს და ის ბავშვის ფანტაზიას ძალიან ავითარებს. ბავშვს „კონკიას“ თუ წაუკითხავთ, ყურადღება გაამახვილეთ იმაზე, რომ ​მთავარმა გმირმა წარმატების მიღწევა მხოლოდ მას შემდეგ შეძლო, რაც უსიტყვო მორჩილებაზე უარი თქვა და საკუთარი მიზნებისთვის ბრძოლა დაიწყო.

მომზადებულია ​Brightside.me -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად