Baby Bag

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

როგორ აისახება ბავშვის ფსიქიკასა და თვითშეფასებაზე დაცინვა, დაშინება, შევიწროვება?-  ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- როგორ აიახება ბავშვის ფსიქიკაზე დაცინვა და რა ზიანი შეიძლება მიაყენოს სამომავლოდ ამ გამოცდილებამ?

- დაცინვამ, დაშინებამ, შევიწროვებამ, რასაც ყველა უკვე ბულინგს ვეძახით, შესაძლოა ძალიან სერიოზულად იმოქმედოს ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ადამიანის კეთილდღეობაზე.

ჩვენ ყურადღება უნდა გამოვიჩინოთ არა მხოლოდ იმ ბავშვების მიმართ, რომლებსაც დასცინიან, ავიწროვებენ, აშინებენ, არამედ მჩაგვრელების მიმართაც, ვინაიდან დიდი რისკია იმისა, რომ მათი ანტისოციალური ქცევა, დროსთან ერთად, უფრო ინტენსიური გახდება, მოიმატებს აგრესიაც. ისინი, ჩაგრული ბავშვების მსგავსად, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით და შფოთვით. ასევე აღსანიშნავია, ბავშვები, რომლებიც დამკვირვებლების როლში არიან. არ აქვს მნიშვნელობა რომელ მხარეს იჭერენ, შფოთვის მიზეზი შესაძლოა შიში იყოს, მათაც არ დასცინონ, ან განცდა იმისა, რომ თანატოლის დახმარება უნდოდათ და ვერ მოახერხეს.

ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები. ეს ყველაფერი შეიძლება აისახოს არა მარტო დაბალ აკადემიურ მოსწრებაზე, არამედ მომავალში მეგობრებთან, პარტნიორებთან, სანდო და ჯანსაღი ურთიერთობის დამყარებაზე.

- როგორ აისახება თვითშეფასებაზე?

- თვითშეფასება დიდ გავლენას ახდენს ადამიანის კეთილდღეობაზე, ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაზე, ხოლო თვითშეფასების ჩამოყალიბებაზე უამრავი რამ ახდენს ზეგავლენას, მათ შორის ცხოვრების ისტორია, გამოცდილება, სოციალური გარემოებები და სხვების რეაქციები ჩვენზე. შესაბამისად, დაცინვა, დაშინება ცუდად აისახება მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვს შეიძლება ეგონოს, რომ რადგან დასცინიან, რაღაც პრობლემა აქვს, ე.ი. არ არის საკმარისად კარგი.
მახსოვს, სკოლაში რამდენიმე ბავშვმა კომენტარი გამიკეთა სიმაღლესთან დაკავშირებით. ვერ ვიტყვი, რომ ინტენსიურად დამცინოდნენ ან მავიწროვებდნენ, ეს იყო რამდენიმე უწყინარი ხუმრობა ჩემს სიმაღლეზე, თუმცა აღარ მინდოდა სკოლაში სიარული, მეგობრების ნახვა, ვიგონებდი მიზეზებს, ოღონდ სახლიდან არ გავსულიყავი. როდესაც გარეთ მიწევდა გასვლა, მეწყებოდა შფოთვა, იმის გამო, რომ ვინმე კიდევ დამცინებდა. ბავშვები ძალიან მგრძნობიარეები არიან, ერთმა სიტყვამაც შეიძლება იმოქმედოს მათ თვითშეფასებაზე და ქცევაზე.
- რა რეკომენდაციას მისცემდით მშობლებს?
- როდესაც მშობელი, მასწავლებელი ან უბრალოდ მზრუნველი პირი შენიშნავს, რომ ბავშვი დაძაბული, შეშინებული, გაღიზიანებულია, თავს არიდებს გარეთ გასვლას ან ისეთ აქტივობებში ჩართვას, რაც ადრე სიამოვნებდა, იწყებს სხვების დაცინვას ან შეშინებას, უნდა დავიწყოთ მიზეზების გარკვევა.
არ უნდა მივცეთ პირდაპირი მითითებები და რჩევები. საუბრის დროს ბავშვს უნდა შევუქმნათ მშვიდი და უსაფრთხო გარემო, უნდა გავგრძნობინოთ, რომ მას არ განვსჯით. ბავშვებს ხშირად უჭირთ მათთვის მტკივნეულ თემაზე საუბარი, ამიტომ მოთმინება გვმართებს! როდესაც ის დაიწყებს ისტორიის მოყოლას, არასდროს არ შევაწყვეტინოთ, მოუსმინეთ ბოლომდე და ეცადე ყველაფერი გაიგოთ სიტუაციაზე. მიზეზების გარკვევის შემდეგ უნდა განისაზღვროს დამცავი სტრატეგიები, რაც მომავალში დაეხმაარება ბავშვს.
საჭიროა მშობლების და მასწავლებლების ჩართულობა. კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიები არის აუცილებელი უნარ-ჩვევები, რომლებიც ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლებოდეს, როგორც ოჯახში, ასევე სკოლაში. ბავშვებმა უნდა ისწავლონ ნებისმიერი საკითხის ჯანსაღად გადაწყვეტა, უნდა იცოდნენ საკუთარი უფლებები, ჰქონდეთ სხვის მიმართ თანაგრძნობის გამოხატვის უნარი. როგორც ყოველთვის, ახლაც ვიტყვი, რომ საუკეთესო სწავლების მეთოდი მაგალითის მიცემაა და ამ შემთხვევაში, მშობელმა ბავშვს უნდა მისცეს პოზიტიური მაგალითი.
მშობლებს, ბაღს, სკოლას ძალიან დიდი როლი აქვს. ერთობლივი და დროული ჩართულობით, ფსიქოლოგის რეკომენდაციების გათვალისწინებით, შეგვიძლია ბავშვებს შევუქმნათ ჯანსაღი გარემო, რათა მჩაგვრელი არ დარჩეს მჩაგვრელად და მსხვერპლი მსხვერპლად ცხოვრების ბოლომდე.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედ​ების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ადრე მშობლები გვეუბნებოდნენ: „9-ზე უნდა მოხვიდე სახლში. 10-ის ნახევარზე უხერხულია,“ ასე იყო და მორჩა,“ - ნათია ფანჯიკიძე საზოგადოებრივი აზრის შემზღუდავ ბუნებაზე

„ადრე მშობლები გვეუბნებოდნენ: „9-ზე უნდა მოხვიდე სახლში. 10-ის ნახევარზე უხერხულია,“ ასე იყო და მორჩა,“ - ნათია ფანჯიკიძე საზოგადოებრივი აზრის შემზღუდავ ბუნებაზე

ფსიქოლოგმა ნათია ფანჯიკიძემ საზოგადოებრივი აზრის გადაჭარბებული სიმკაცრისა და ადამიანების ცხოვრებაზე მისი ზეგავლენის შესახებ ისაუბრა:

„საზოგადოებრივი აზრი აწესრიგებს და მიჯნავს რა არის კარგი და ცუდი, მაგრამ ზოგჯერ იმ დონეზე მკაცრი და დიქტატორული ხდება, რომ ადამიანი ელემენტარული სიამოვნებისთვის თავისუფლებას ვერ ახერხებს, იმის შიშით, რომ ეს არ არის მიღებული. ჩემი მშობლები მეუბნებოდნენ: „9-ზე უნდა მოხვიდე სახლში. 10-ის ნახევარზე უხერხულია.“ 10-ის ნახევარსა და 9 საათს შორის ასეთი რა ზღვარი იყო, ან უხერხული რატომ იყო, ამ კითხვასაც კი არ ვსვამდით. ასე იყო და მორჩა. ​გვეუბნებოდნენ: „კაცი რომ სახლში მოვა, შენ უნდა წამოხვიდე, უხერხულია,“ „სადილობას რომ დაიწყებენ, წამოდი, უხერხულია.“ ახალგაზრდები მაინც ახერხებენ, რომ დაიცვან თავიანთი უფლებები და თერთმეტამდეც იყვნენ გარეთ.“

ნათია ფანჯიკიძის თქმით, გარესამყაროს აზრი ადამიანისთვის მნიშვნელოვანია:

„რა თქმა უნდა, ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანია გარესამყაროს აზრი, თორემ დავრჩებოდით მარტო, მაგრამ არ შეიძლება ბოლომდე ამაზე დაფიქსირება და კალაპოტიდან გადავარდნა ყოველ ვიღაცის შეძახილზე, რომ შენ რასაც აკეთებ ცუდია, როგორც გამოიყურები ცუდია. ის ადამიანი, ვინც თქვენს მიმართ ცუდია, თვითონაც არ არის კარგად. სიტყვებს ნამდვილად აქვთ ჯადოსნური ძალა. ხშირად ხდება ჩაშლა რაღაც ინიციატივის, ადამიანი ვეღარ ახერხებს, რომ იყოს თამამი.“

„ჩვენ ნოსტალგიით ვიხსენებთ ხოლმე თბილისს, როგორი ფერადი იყო თბილისი. ყველას თავისი იერსახე ჰქონდა, ყველას თავისი სტილი ჰქონდა. დღევანდელ ​დღეს ძალიან მკაცრად ვაკონტროლებთ ბევრ რამეს თუნდაც ჩვენი შვილების ქცევაში, ჩაცმულობაში. იმდენად შეშინებულები ვართ, რომ გამონაკლისი არავინ არ ვართ. ძალიან მკაცრ ჩარჩოებს ვუწესებთ შვილებს.,“ - აღნიშნა ნათია ფანჯიკიძემ.


წყარო: ​სამოქალაქო ჩართულობის განვითარების ცენტრი "თანამონაწილე"

წაიკითხეთ სრულად