რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ბავშვი სიტყვებზე მეტად სხეულის ენას ენდობა, მან იცის, რომ სიტყვებით ადამიანები ტყუიან,“ - ტრენერი ია ბერსენაძე
ტრენერი ია ბერსენაძე გადაცემაში „იმედის დღე“ ბავშვებთან კომუნიკაციისას სხეულის ენის მნიშვნელობის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ბავშვები სიტყვებს ნაკლებად ენდობიან:
„ბავშვმა იცის, რომ სიტყვებით ადამიანები ტყუიან. ის ამას შესწრებია. შეუძლებელია, რომ მას ეს არ გამოეცადა. ჩვენ ვეუბნებით ბავშვებს: „ეს არ უთხრა მეზობელს,“ ან „ლია დეიდა რომ მოვა, ამას ნუ ეტყვი.“ შეიძლება ჩვენ ამას ძალიან კეთილი მიზნებით ვეუბნებით ბავშვს, მაგრამ ეს მისთვის ინფორმაციაა. მან უკვე იცის, რომ სიტყვები ტყუიან, ამიტომ ის სხეულის ენას უყურებს, როგორც ძალიან გულწრფელ არხს. ითქმის, რომ სხეულის ენა არასდროს ტყუის, ის ძალიან გულწრფელია. გაგიკვირდებათ, მაგრამ ყველაზე გულწრფელია ფეხები. პოკერის მოთამაშემ ძალიან კარგად იცის, როგორ მართოს სახე და თვალი, მაგრამ თუ მაგიდის ქვეშ მის ფეხებს დავინახავთ, მაშინვე მივხვდებით, ტყუის თუ არა.“
ია ბერსენაძის თქმით, სხეულის ენა მეტყველებამდე არსებობდა, რის გამოც მისი ძალა საკმაოდ დიდია:
„ბავშვი სიტყვებზე მეტად სხეულის ენას ენდობა. თუ სხეულის ენა და სიტყვები ერთმანეთს არ ემთხვევა, მას გაორება აქვს. ის ინფორმაციას ფილტრის ქვეშ ატარებს. მეტყველებამდე არსებობდა სხეულის ენა. თუ თქვენ მე გაბრაზებული სახით მიყურებთ, მაშინაც კი, როდესაც მეუბნებით, რომ კმაყოფილი ხართ ჩემი ქცევით, ჩემთვის თქვენი შეჭმუხნული სახე უფრო მეტს მეტყველებს, ვიდრე სიტყვები. ამიტომ თქვენს სიტყვებს ეჭვქვეშ ვაყენებ.“
ია ბერსენაძის მტკიცებით, ბავშვების ნდობის მოსაპოვებლად აუცილებელია, რომ მშობელი გულწრფელი იყოს:
„გამოსავალი ყოველთვის არის გულწრფელობა. ჩვენი სხეულის ენა და სიტყვები ერთსა და იმავე ემოციაზე უნდა მიუთითებდეს. ამას ბავშვი აუცილებლად იგრძნობს. ყველაზე პატარა ბავშვსაც მისთვის გასაგებ ენაზე შეიძლება ძალიან რთული რამ აუხსნათ. მან შეიძლება კოგნიტურად ეს ვერ გაიგოს, მაგრამ ემოციურად თუ სწორ გზავნილს გადასცემთ, ის ამას სწორად მიიღებს, გენდობათ და დაიწყებს რეფლექსიას. ბავშვის მიმღებლობა უფრო მაღალი იქნება და მას წინააღმდეგობა არ ექნება."
„როდესაც რთულ თემებზეა ოჯახში საუბარი, მშობლები ხშირად ამბობენ: „ჯერ პატარაა, ვერ გაიგებს, გაიზრდება და მერე ვეტყვი.“ ეს არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გაკეთდეს. ბავშვს ნებისმიერ ასაკში უნდა აუხსნათ, თუ რა ხდება,“- აღნიშნავს ია ბერსენაძე.