რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
როგორ შევარჩიოთ ბავშვისთვის ტანსაცმელი სწორად? - ევგენი კომაროვსკის რჩევები მშობლებს
ევგენი კომაროვსკი წიგნში „365 რჩევა ბავშვის ცხოვრების პირველი წლისთვის“ ბავშვის ტანსაცმლის შერჩევასთან დაკავშირებით მშობლებს საინტერესო რჩევებს აძლევს. ჩვენს სტატიაში ექიმი კომაროვსკის წიგნიდან ამონარიდს გთავაზობთ, რომელიც ბავშვის სამოსის სწორად შერჩევაში დაგეხმარებათ:
ტანსაცმელი იმისთვის არსებობს, რომ ადამიანი გარემოს ნეგატიური ზემოქმედებისგან დაიცვას სიცხის, სიცივის, წვიმის ან ქარის შემთხვევაში. თუ გარემო კომფორტულია, ტანსაცმლის გარეშე ყოფნაც სავსებით შესაძლებელია. ბავშვის ტანსაცმლის განსაკუთრებულობა მის სილამაზესა და ქსოვილის ხარისხში კი არ არის (თუმცა ეს უკანასკნელი ძალიან მნიშვნელოვანია), არამედ მის კომფორტულობაში. ბავშვის ტანსაცმელი კომფორტული უნდა იყოს, როგორც მისთვის, ასევე იმ ზრდასრული ადამიანისთვისაც, რომელიც მასზე ზრუნავს.
მშობელი უნდა იცნობდეს თანამედროვე საბავშვო ტანსაცმლის იმ თავისებურებებს, რომლებიც მის კომფორტულობაზე მიგვითითებენ. ეს ცოდნა მას ბავშვის ტანსაცმლის სწორად შერჩევაში დაეხმარება. ეს თავისებურებები შემდეგია:
საბავშვო ტანსაცმელი, იქნება ეს ქუდი, შარვალი თუ ქურთუკი, იმგვარად უნდა იყოს შეკერილი, რომ მძინარე ბავშვისთვის მისი გახდა მარტივად შეძლოთ.
ქსოვილი აუცილებლად რბილი უნდა იყოს, რათა ბავშვის კანი არ გააღიზიანოს.
ნებისმიერ ტანსაცმელში ბავშვის თავი მარტივად უნდა ეტეოდეს. სპეციალური ღილების დახმარებით ზომის გადიდება უნდა შეგეძლოთ. თუ ბავშვს ტანსაცმელში თავის გაყოფა უძნელდება, მსგავსი ტანისამოსი რეკომენდებული არ არის.
კომბინიზონებს, რომპერებსა და შარვლებს სპეციალური ღილები უნდა ჰქონდეს, რომელთა დახმარებით საბავშვო საფენების გამოცვლას ისე შეძლებთ, რომ ბავშვისთვის ტანსაცმლის გახდა არ დაგჭირდებათ.
ბავშვს ზურგზე უნდა ეძინოს, რის გამოც საკინძეები ტანსაცმლის წინა მხარეს უნდა იყოს განთავსებული.
არ არის საჭირო ზედმეტი ბაფთები, ქამრები და თასმები.
დიდი ზომის სამოსის შეძენა ბავშვს ძილში ხელს არ უშლის და არც მის ზრდას აბრკოლებს. მსგავსი ტანისამოსის შეძენით თქვენ თანხის დაზოგვასაც შეძლებთ. ერთი ზომით დიდი ტანსაცმელი ბავშვისთვის მანამ შეგიძლიათ შეიძინოთ, სანამ ის სიარულს დაიწყებს.