Baby Bag

რა დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს დღესდღეობით ყველაზე პოპულარული სათამაშოები - ფოფითი და სქვიში?

რა დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს დღესდღეობით ყველაზე პოპულარული სათამაშოები - ფოფითი და სქვიში?
რა დადებით ან უარყოფით ზეგავლენას ახდენს დღესდღეობით ყველაზე პოპულარული სათამაშოები - ფოფითი და სქვიში ბავშვზე და რომელს რა დანიშნულება აქვს? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, ფსიქოლოგი სოფო მელაძე.
​ 

    

​​
​- დღესდღეობით, ბავშვებში ძალიან პოპულარული სათამაშოებია ფოფითი და სქვიში. რა დადებით ზეგავლენას ახდენს ის ბავშვებზე?

- დიახ, ბავშვებს ძალიან უყვართ სილიკონისგან დამზადებული საყვარელი და ფერადი ფიჯეთი - ფოფითი და სქვიში, ასევე სხვადასხვა ტიპის თანამედროვე ფიჯეთები. კონკრეტულად ფოფითი და სქვიში ანტისტრესული და სენსორული სათამაშოების ფუნქციას ასრულებს. ფოფითს ხშირად იყენებენ არა მხოლოდ ბავშვები, ასევე მოზრდილებიც. ალბათ, დაკვირვებიხართ, რომ როცა ვნერვიულობთ, ხელში გვინდა გვეჭიროს კალამი, ფანქარი ან რაიმე სხვა საგანი. ფოფითიც სწორედ ასეთ ფუნქციას ასრულებს ჩვენთვის და ამცირებს შფოთვას. ასევე, ბავშვებისთვის სასიამოვნოა ტექსტურაზე ხელის მოკიდება, ბურთულებზე დაჭერა და გასკდომის ხმა.
- აზრთა სხვადასხვაობა არსებობს მათ ავკარგიანობასთან დაკავშირებით. რატომ შეიძლება იყოს საშიში ფსიქოლოგიური კუთხით?

​- ალბათ მაშინ, როცა მხოლოდ ფოფითით ინტერესდება და აღარ აინტერესებს სხვა საგნები და სათამაშოები, მხოლოდ ამით შემოისაზღვრება მისი თამაშის ინტერესები. ანუ როცა ფოფითი ბავშვისთის „ამოჩემება“ ხდება და ზედმეტად დამოკიდებული ხდება მასზე, არასწორ დროს და ხანგძლივობით იყენებს მას. მაგალითად, როცა სკოლაში გაკვეთილზე მასწავლებელი ახალ თემას ხსნის და ამ დროს ბავშვს ფოფითი უჭირავს ხელში, ერთობა, არ უსმენს გაკვეთილს, კონცენტრირებული არ არის. ფოფითი გაკვეთილზე მხოლოდ გაკვეთილის მიზნებთან თანხვედრაში გამოიყენება, ხოლო სტიმულირებისთვის - შესვენებებზე.

​- როგორც ვიცი, სხვადასხვა მიზნით გამოიყენება. რომელს რა დანიშნულება აქვს?
- ფოფითის გამოყენება შეგვიძლია, როგორც სენსორული სტიმულაციისთის და ანტისტრესული მიზნით, ასევე აკადემიური უნარებისთვისაც, მაგალითად, რიცხვების ამოცნობა, ასოების და სხვა. შეგვიძლია ფოფითს დავაწეროთ სხვადასხვა ასო, შემდეგ ბავშვმა დასახელებული ასო იპოვოს და დაატკაცუნოს. შესაძლებელია ფოფითზე დავაწეროთ ციფრები, მასზე კენტი და ლუწი რიცხვები ვასწავლოთ, ანუ ყოველი მეორე დავატკაცუნოთ და ხაზი გავუსვათ, რომელი ბუშტუკი რომელს აღნიშნავს. შეგიძლიათ რამდენიმე ასოს დააწვეთ, ბავშვმა კი დატკაცუნებული ასოებით ააწყოს სიტყვა, რომელიც ჩავიფიქრეთ. საშუალებას გვაძლევს გამოვიყენოთ ფერების დასასწავლადაც, ავიღოთ ფურცელი და დავხატოთ მასზე სხვადასხვა ფერის ბურთები, შემდეგ იგივე ფერის ბურთები ბავშვმა იპოვოს ფოფითზე და დაატკაცუნოს.
ასევე, როცა სმენაზე და სიტყვების დამარცვლაზე ვმუშაობთ შეგვიძლია ფოფითის ტკაცუნის ხმა სიტყვების დამარცვლისთვის და რიტმისთვის გამოვიყენოთ.
- თქვენს პრაქტიკაზეც რომ გვიამბოთ.
- იქიდან გამომდინარე, რომ ძირითადად განვითარების დარღვევებზე ვმუშაობ და ხშირად მაქვს შეხება სენსორული ინტეგრაციის დარღვევებთან, ვაპირებ ფოფითის სენსორული სტიმულაციის და აკადემიური უნარებისთვის ერთდროულად გამოყენებას. ასევე, ფერების და ფორმების სასწავლად, პრობლემური ქცევის დროს ყურადღების გადატანისთვის შესანიშნავი სათამაშოა.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების​ ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ზოგჯერ უმჯობესია ძველი სათამაშოები შევინახოთ და დროის გასვლის შემდეგ გამოვაჩინოთ'' - ფსიქოლოგი თამაშის დატვირთვასა და სათამაშოების მნიშვნელობაზე საუბრობს

,,ზოგჯერ უმჯობესია ძველი სათამაშოები შევინახოთ და დროის გასვლის შემდეგ გამოვაჩინოთ'' - ფსიქოლოგი თამაშის დატვირთვასა და სათამაშოების მნიშვნელობაზე საუბრობს
როგორ უნდა ავარჩიოთ სათამაშოები, რა დატვირთვა აქვს თამაშს და რა გავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე? - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა მარიამ ბასოშვილმა უპასუხა
.

- რა დატვირთვა აქვს ზოგადად თამაშს და რა გავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე?

- თამაში - ეს არის შეუცვლელი მოვლენა ბავშვის ცხოვრებაში. ნებისმიერი ბავშვისთვის თამაში არის სასიამოვნო, სახალისო და დადებითი ემოციების მომტანი. თამაშის დროს ბავშვის ისეთი უნარები ვითარდება როგორიც არის - მოტორული, კოგნიტური, სოციალური და ემოციური სფეროები. გამოდის რომ თამაში, ბავშვის განვითარებაში ერთ-ერთ მთავარ როლს ასრულებს, მეტიც, რაც უფრო მეტად ჯანსაღი ხასიათის თამაშებს თამაშობს ბავშვი, მას უფრო მეტად ჯანსაღი ფსიქიკა უყალიბდება. 

არსებობს სხვადასხვა სახის თამაშები. უნდა განვსაზღვროთ ესა თუ ის თამაში რა მიზანს ისახავს და რა შედეგი შეიძლება მოგვცეს. თუ გვინდა რომ ისწავლოს მან კონფლიქტების გადაჭრა, ისეთი თამაში უნდა შევთავაზოთ, სადაც ბარიერები შეხვდება და მის დაძლევას, გადალახვას ისწავლის. რაც უფრო მარტივად ახერხებს ბავშვი თამაშის დროს იყოს მოქნილი, თუნდაც სხვადასხვა პრობლემა უქმნიდეს წინააღმდეგობას, ის განვითარების შემდგომ პერიოდში უფრო მარტივად მოაგვარებს პრობლემებს.

- როგორ უნდა ავარჩიოთ სათამაშოები?

- სათამაშოს აუცილებლად აქვს მნიშვნელობა. ბავშვს უნდა შევთავაზოთ ის სათამაშო, რომელიც მისი ასაკისთვის იქნება შესაბამისი. მაგალითად, რაც სჭირდება 1-2 თვის ბავშვს, რა თქმა უნდა, იმას ვერ ვუყიდით 5 წლის ასაკში. სათამაშოს არჩევისთვის აუცილებელია მშობელმა იცოდეს, რომელ ასაკში რაზე უნდა გაამახვილოს ყურადღება. გარდა იმისა, რომ სათამაშოს ვარჩევთ იმის მიხედვით, რაც მოსწონს თავად პატარას, არამედ იმის გათვალისწინებითაც თუ რა უნარების განვითარებაზე გვინდა რომ ვიზრუნოთ. არსებობს სათამაშოები, რომლებიც ემსახურება მეხსიერებასა და ყურადღების განვითარებას, ზოგიერთი გათვლილია მათემატიკური უნარის განვითარებაზე, ზოგიერთი შემეცნებაზე და ა.შ.

- სათამაშო, რომელიც დღეს ძალიან პოპულარულია – იარაღი. უნდა უყიდოს თუ არა მშობელმა შვილს სათამაშო იარაღი?

- როგორც აღვნიშნე სათამაშოს ყიდვისას, მისი მიზანი და შედეგი უნდა ვიცოდეთ. რას აძლევს ბავშვს ესა თუ ის სათამაშო მშობელს კარგად გააზრებული უნდა ჰქონდეს. რატომ მაინც და მაინც იარაღი?! მშობელს თუ ვკითხავთ, იტყვის რომ მოსწონს ბავშვს და ძალიან უნდოდა, მაგრამ რა უარყოფითი შედეგები შეიძლება გამოიწვიოს ამაზე არ ფიქრობენ ან უბრალოდ ინფორმაცია არ აქვთ. დავიწყებ იქიდან, რომ მაგალითად, როდესაც გოგონა იწყებს თოჯინით თამაშს, თამაშობს ,,დედაშვილობანას" , ის სამომავლო პერსპექტივაში ხდება დედა. ანუ გამოდის რომ თამაშს არა მარტო განმავითარებელი ფუნქცია აქვს, არამედ ცხოვრებისეულ სიუჟეტებსაც მომავალ პერსპექტივაში გვიხატავს. რა ხდება კონკრეტულად იარაღის შემთხვევაში?! ყველამ კარგად ვიცით იარაღის დანიშნულება და მისი შედეგებიც. ბავშვი, რომელიც მუდმივად თამაშობს იარაღებით, იძახის: ,,გესვრი" ; ,,მოგკლავ"; ,,გაიქეცი"...და კიდევ უამრავი..ამ შემთხვევაში ის ხდება ნეგატიური თამაშის შედეგების მომსწრე და ამავდროულად მონაწილეც. რამდენიმე დღის წინ იყო ინფორმაცია თუ როგორ შეეწირა მოზარდი იარაღით თამაშს. რამდენად უღირთ მშობლებს როცა რისკზე მიდიან და იარაღებს ან სხვა მსგავსი ტიპის სათამაშოებს სთავაზობენ ბავშვებს არ ვიცი. ერთი რამ არის ცხადი, როდესაც ბავშვები თამაშობენ ნეგატიური სიუჟეტების მქონე თამაშებს, მათთან ვაწყდებით აგრესიას და იმპულსურობას. ნებმისმიერ შემთხვევაში იქნება ის უკვე თინეიჯერი თუ ზრდასრული არ უნდა გაგვიკვირდეს რაიმე ინციდენტის შესახებ, რადგან მას უკვე აქვს თამაშის დროს გამოცდილება სროლის, გაქცევის, სიკვდილის და ეს გადამწყვეტ როლს თამაშობს სამომავლოდ.

- რა სათამაშო უნდა ჰქონდეს პატარას ერთი წლის შემდეგ და რა ასაკიდან უნდა დაიწყოს მან ხატვა და ძერწვა?

- ერთი წლის შემდეგ სასურველია ჰქონდეს ფუნქციური და ასევე როლური თამაშისთვის სხვადასხვა ნივთები, ასეთია ხელის სათამაშოები, რომელსაც ზღაპრის დროს ძალიან კარგად იყენებენ მშობელებიც და ფსიქოლოგებიც. მნიშვნელოვანია ბავშვს ჰქონდეს წიგნები და ვასწავლოთ მათთან ურთიერთობა.ზოგიერთი მშობელი ჩივის, რომ წიგნების დახევა იცის მარტო ბავშვმა და არ აინტერესებს. ბავშვი ამ ასაკში მხოლოდ უნდა ათვალიერებდეს ნახატებს და რაც უფრო ადრე მიეჩვევა წიგნებთან ურთიერთობას, მით მალე ისწავლის როგორ უნდა გამოიყენოს ის. რაც შეეხება ხატვას და ძერწვას, ეს არის ბავშვისთვის თერაპიული შედეგის მომტანი. მშობელმა უნდა მისცეს საშუალება ბავშვს, რომ დაისვაროს, დაჩხაპნოს, გააკეთოს ფერებით ის რაც მას სურს. რა თქმა უნდა, მიეცით ამ დროს თავისი სივრცე და ნუ დატუქსავთ იმის გამო, რომ რაიმე სწორად ვერ გააკეთა. ფერები პირდაპირ კავშირშია ბავშვის ემოციებთან და რაც მეტ გასაქანს მისცემთ მის ფერებს, მით უფრო შეძლებს ბავშვი საკუთარი ემოციების ფურცელზე გადმოტანას და რეგულირებას. ძერწვაც თერაპიული ხასიათისაა და ასევე ძალიან კარგია მოტორიკისთვის, თვითშეფასებისთვის, ემოციებისთვის. 1 წლიდან უკვე შეიძლება, რომ დაიწყოს მშობელმა ზრუნვა საღებავებზე და საძერწ მასალაზე, რადგან ეს ორი პატარას განვითარებაში მნიშვნელოვნად დაეხმარება.

- რა სიხშირით უნდა ვუყიდოთ ბავშვს სათამაშო?

- ამ შემთხვევაში მშობლის საჭიროებები გასათვალისწინებელია, რამდენად აქვს საშუალება, რომ ხშირად შესთავაზოს სიახლეები ბავშვს. ბავშვებს მარტივად ბერზდებათ ერთი და იგივე სათამაშოები, ამიტომ ერთბაშად ყველაფრის ყიდვა რეკომენდირებული არ არის. ზოგჯერ უმჯობესია ძველი სათამაშოები შევინახოთ და დროის გასვლის შემდეგ გამოვაჩინოთ.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე 
წაიკითხეთ სრულად