Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

უნდა ჩაერიოს თუ არა მშობელი ბავშვების კონფლიქტში?

უნდა ჩაერიოს თუ არა მშობელი ბავშვების კონფლიქტში?

ბავშვებს ერთმანეთთან კონფლიქტი ხშირად მოსდით. უფროსების მსგავსად ისინიც ეუხეშებიან ერთმანეთს, უსიამოვნო რეპლიკებსაც ისვრიან და ზოგჯერ ფიზიკურადაც ძალადობენ სხვებზე. პატარები ხშირად ვერ ხვდებიან, როგორ უნდა გადაჭრან კონფლიქტი. ალბათ, შეგიმჩნევიათ, რომ როდესაც მეგობარი თქვენს შვილს ხელს ურტყამს, ის თქვენ გიყურებთ. მან არ იცის, როგორ უპასუხოს აგრესიას და მშობლის მითითებას ელოდება.

ზოგიერთი ბავშვი ემოციებს ღიად გამოხატავს, ბრაზობს და მოწინააღმდეგეს თავს ესხმის, ზოგიერთი კი ბრაზს გულში ინახავს. უფროსებიც ასე იქცევიან, როდესაც კონფლიქტი აქვთ, თუმცა ბავშვებისგან განსხვავებით მათი ენობრივი უნარები უკვე სრულფასოვნად არის განვითარებული.

უნდა ჩაერიოს თუ არა მშობელი ბავშვების კონფლიქტში?

მშობელი ბავშვების კონფლიქტში ყოველთვის არ უნდა ერეოდეს. ზოგჯერ ბავშვი კონფლიქტს ვერ უმკლავდება, შესაძლოა, ის დაჩაგრონ კიდეც. მსგავს შემთხვევაში ბავშვების ჩხუბში აუცილებლად უნდა ჩაერიოთ და თქვენი შვილი ზეწოლისგან დაიცვათ. თუ ბავშვს დაჩაგრავენ, მას ბრაზი დაუგროვდება, რაც სამომავლოდ, შესაძლოა, აგრესიისა და ძალადობის გამომწვევ მიზეზად იქცეს.

როდესაც მშობელი ბავშვების კონფლიქტში ერევა, მან ყურადღება საკუთარ თავზე არ უნდა გადაიტანოს. კონფლიქტის მონაწილე მხარეებს ყველაფერი კარგად უნდა აუხსნას, რათა ბავშვები საკუთარ შეცდომებს მიხვდნენ. ზოგჯერ მშობელმა ბავშვებისგან თავი შორს უნდა დაიჭიროს და მათ კონფლიქტის მოგვარების შესაძლებლობა უნდა მისცეს.

ბავშვებმა არ უნდა ჩათვალონ, რომ მათი კონფლიქტები ყოველთვის თქვენ უნდა გადაჭრათ. მშობელმა მოსამართლის ან დამსჯელის როლი არ უნდა მოირგოს. ბავშვებს კონფლიქტის საკუთარი რესურსით მოგვარება უნდა აცალოთ, თუ ამის შესაძლებლობა გექნებათ.

კონფლიქტი ბავშვისთვის სასარგებლოც კია. მისი დახმარებით ის კომუნიკაციას, აზროვნებას, პრობლემის მოგვარებას და კომპრომისზე წასვლას სწავლობს. თუ ბავშვების კონფლიქტში ერთვებით, აუცილებლად შეინარჩუნეთ სიმშვიდე. ბავშვმა უნდა დაინახოს, რომ აგრესიისა და უხეშობის დაძლევა სავსებით შესაძლებელია მაშინაც კი, როდესაც ადამიანი მშვიდად არის. ისინი თქვენ აუცილებლად მოგბაძავენ და სამომავლოდ ისევე მოიქცევიან, როგორც თქვენ იქცევით.

არასდროს დაიწყოთ იმის გარკვევა, თუ ვინ დაიწყო ჩხუბი. ბავშვები უნდა მიხვდნენ, რომ თქვენ ნეიტრალურ პოზიციას იკავებთ. ამგვარად ისინი მიხვდებიან, რომ დამნაშავისა და უდანაშაულოს გამოკვეთა არ არის მათი მთავარი მიზანი. კონფლიქტში თუ ჩაერევით, ჯერ ერთ ბავშვს მოუსმინეთ, შემდეგ მეორეს. საბოლოდ მათ ერთმანეთთან საუბრის შესაძლებლობა მიეცით და თითოეულ მათგანს საკუთარი განცდების გამოხატვაში დაეხმარეთ. მსაჯულის როლი არაფერში გამოგადგებათ, თქვენ კონფლიქტში მხოლოდ მედიატორი უნდა იყოთ.

კონფლიქტი სერიოზულ სახეს თუ იღებს, ბავშვები ერთმანეთისგან განაცალკევეთ და თითოეულ მათგანს ცალ-ცალკე გაესაუბრეთ. განსჯისგან, ამ შემთხვევაშიც, თავი შეიკავეთ. შესაძლოა, კონფლიქტის მოსაგვარებლად საათები დაგჭირდეთ, მაგრამ უხეშ ჩარევას მაინც მოერიდეთ. ბავშვებს ემოციებისგან დაცლასა და საკუთარ გრძნობებზე საუბარში დაეხმარეთ.

არ მისცეთ ბავშვებს საუბრის გარეშე შერიგების უფლება. მათ კონფლიქტზე ღიად და გულახდილად უნდა ისაუბრონ. როდესაც ყველაფერი გაირკვევა, მათ ნება დართეთ კვლავ ერთად ითამაშონ.

გახსოვდეთ, ყველა ბავშვი ჩხუბობს, ზოგიერთი მათგანი კონფლიქტს დამოუკიდებლად უმკლავდება, მაგრამ ზოგჯერ მშობლის ჩარევა აუცილებელია. როდესაც გრძნობთ, რომ ბავშვების ჩხუბში ჩართვა გიწევთ, სიფრთხილე გამოიჩინეთ და აუცილებლად დაიკავეთ ნეიტრალური პოზიცია.

მომზადებულია ​sg.theasianparent.com -ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად