Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვი არ უნდა დავარწმუნოთ, რომ ის ყველასგან გამორჩეულია და სხვებს აღემატება. თუ ასე მოვიქცევით, მას ამპარტავან ადამიანად აღვზრდით

ბავშვი არ უნდა დავარწმუნოთ, რომ ის ყველასგან გამორჩეულია და სხვებს აღემატება. თუ ასე მოვიქცევით, მას ამპარტავან ადამიანად აღვზრდით

თანამედროვე მშობლების ნაწილი შვილების მიმართ ხშირად მეტისმეტი გულახდილობით გამოირჩევა. ისინი დაუფარავად აქებენ ბავშვს, რითაც მას ქედმაღლობისკენ უბიძგებენ. ბავშვები, რომლებსაც ზედმეტად აქებენ, სხვა ადამიანებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას ვერ ახერხებენ. მშობლებს ძალიან ეშინიათ, რომ მათი შვილები ჩვეულებრივი ადამიანები არიან. ნებისმიერი მშობლისთვის რთული წარმოსადგენია, რომ მისი შვილი სხვებისგან არ განსხვავდება. სწორედ ამიტომ უფროსები ბავშვებს ეუბნებიან, რომ ისინი განსაკუთრებულები არიან.

მშობლის მხრიდან ბავშვის შესაძლებლობების სწორად დანახვა ძალიან მნიშვნელოვანია. მან უნდა შეამჩნიოს მისი შვილი გონიერია, ინტუიციურია, სულიერად მდიდარია თუ იუმორის განსაკუთრებული ნიჭით არის დაჯილდოვებული. მშობელი შვილის წინამძღოლი უნდა იყოს და ის ბავშვს ყოველდღიურად უნდა გადასცემდეს ცოდნას, რომელსაც თავად იძენს ბავშვის უნარებზე დაკვირვების შედეგად. პიროვნების ჩამოყალიბება მისი უნარების აღიარებით იწყება. თანამედროვე კონკურენტულ გარემოშო წარმატების მისაღწევად აუცილებელია, რომ სხვებზე მეტი პოტენციალი და შესაძლებლობები გვქონდეს.

ბავშვის უნარების აღიარება მნიშვნელოვანია, თუმცა, როდესაც გამუდმებით ჩვენი შვილის განსაკუთრებულობაზე ვფიქრობთ და ვსაუბრობთ, ამით მას ქედმაღლობისკენ ვუბიძგებთ. ბავშვს უნდა ვუთხრათ, თუ რა შესაძლებლობები აქვს მას, რაშია ის განსაკუთრებული, მაგრამ ჩვენი შვილი არ უნდა დავარწმუნოთ, რომ ის ყველასგან გამორჩეულია და ყველას აღემატება. თუ ასე მოვიქცევით, მას ამპარტავან ადამიანად აღვზრდით, რომელიც შინაგანად სუსტია და რომელსაც ნებისმიერი წარუმატებლობა აშინებს. ქედმაღალი ადამიანი მაშინვე კარგავს ყოველგვარ ძალას, როდესაც აღმოაჩენს, რომ ის სხვებზე უკეთესი არ არის.

ბავშვის განსაკუთრებულობის ხაზგასმა გადაჭარბებების გარეშეც შეგვიძლია. ამისთვის რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნაბიჯის გადადგმაა საჭირო, რასაც თანამედროვე მშობლები იშვიათად აკეთებენ. მშობელი მხოლოდ შვილის ძლიერ მხარეებზე არ უნდა იყოს კონცენტრირებული, მან ბავშვს სხვა ბავშვების განსაკუთრებული უნარების შემჩნევა უნდა ასწავლოს. შვილს მხოლოდ მის ნიჭიერებაზე არ უნდა ვესაუბროთ. მან უნდა იცოდეს, რომ სხვა ადამიანებთან უამრავი საერთო აქვს. ბავშვი მორალურ, ჰუმანურ ადამიანად ვერ ჩამოყალიბდება, თუ არ ეცოდინება, რომ ადამიანები ერთნაირები არიან და მათ უამრავი რამ აქვთ საერთო.

მშობლები წარმატების უმთავრეს ნიშნად შვილის საზოგადოებისგან გამოყოფას და გამორჩევას მიიჩნევენ. მათ სურთ, რომ ბავშვი სხვებს ყველაფერში აღემატებოდეს. მშობლის წარმატება სულ სხვა კომპონენტებით უნდა იზომებოდეს. მშობელი წარმატებულია, თუ მისი შვილი ისე იქცევა, როგორც კარგი ადამიანები უნდა იქცეოდნენ, თუ ის პასუხისმგებლიანი მოქალაქე, კარგი მოსწავლე, ერთგული მეგობარი და მოსიყვარულე ადამიანია. ეს ის უნარებია, რომელთა დეფიციტი თანამედროვე საზოგადოების უმთავრესი პრობლემაა, სწორედ ამიტომ, მშობლების უმთავრესი საზრუნავი ბავშვში კეთილშობილური თვისებების განვითარება უნდა იყოს, რაც თანამედროვე სამყაროს ასე ძალიან აკლია.

მომზადებულია ​psychologytoday.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 


წაიკითხეთ სრულად