Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვებს ნუ ანახებთ თქვენს გადარევას, არ არის ეს ბავშვისთვის კარგი. ნუ ასმენინებთ მათ აგრესიულ ტექსტებს,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ონლაინ სწავლებასთან დაკავშირებული პრობლემების შესახებ საუბრობს და მშობლებს საინტერესო რჩევებს აძლევს:

„ყველა გაღიზიანებულები ვართ. ზაფხული ისეთი იყო, დაგვავიწყდა ეს წყეული კორონა. ბუნებრივია, რომ ყველგან მატებაა. მსოფლიოში ყველგან ასეა, ველოდებოდი, რომ ასე იქნებოდა. ეს არის მოცემულობა. ახლა გინდა ინერვიულე და გინდა, ნუ ინერვიულებ. გინდა იჩხუბე, იყვირე, რაც გინდა ქენი, მაგრამ მოცემულობას ჩვენ ვერ შევცვლით. მე მესმის მშობლებისაც. წარმოიდგინეთ მშობლები, რომლებიც მუშაობენ, განსაკუთრებით პირველ კლასელების მშობლები. შევდივარ მათ მდგომარეობაში. ბავშვები, რომლებიც ელოდებოდნენ სკოლაში წასვლას, ეს ხომ ცხოვრებაში განსაკუთრებული მოვლენაა. უცებ ასეთი საშინელი იმედგაცრუება და ფრუსტრაცია მოვიდა. როდესაც ჩვენ ვართ გაღიზიანებულები, ბავშვებს ხომ კიდევ უფრო ვსტრესავთ. როდესაც მშობელი არის ასეთი გაღიზიანებული, ბავშვს ესმის მისი ტექსტები, რა დამოკიდებულება უნდა ჩამოუყალიბდეს მას სკოლის მიმართ?“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ონლაინ სწავლებს უამრავი ემოციური პრობლემა ახლავს თან:

„რა შეიძლება, რომ გავაკეთოთ? მშობლების პოზიციიდან ვამბობ. მე არ ვარ მომხრე ონლაინ სწავლების, მე თვითონ ამის მსხვერპლი ვარ, როგორც უმაღლესი სასწავლებლის მასწავლებელი. ჩემზე კარგად არავინ იცის, რა დამღლელი და გამომფიტავია მასწავლებლისთვის ეს. მასწავლებლები ვცდილობთ ეკრანი დავიჭიროთ, მივიპყროთ ყველა სტუდენტის ყურადღება. ვიღაცებს ფანჯრები დახურული აქვთ, ეს კიდევ უფრო მაგიჟებს, შავ კედელს ელაპარაკები. ძალიან სერიოზული ემოციური პრობლემები ახლავს ამას თან, დაძაბულობა, ენერგიის დახარჯვა. პირველ კლასელისთვის ონლაინ სივრცეში ყველა სახე უნდა ჩანდეს. მას გვერდით აუცილებლად უნდა ჰყავდეს მშობელი. ყველა მშობელი მუშაობს, მე არ ვიცი, როგორ მოახერხებენ ისინი ამ ყველაფერს.“

თამარ გაგოშიძე აღნიშნავს, რომ დაწყებით კლასებში ბავშვებისთვის არავერბალური კომუნიკაცია აუცილებელია:

„პირველ კლასელებისა და დაწყებითი კლასის მოსწავლეებისთვის არავერბალური კომუნიკაცია არის წამყვანი. მათთვის ეს ყველაფერი დიდი დანაკლისია. ამ ასაკის ბავშვებისთვის შინაარსი და ცოდნა მოჰყვება რეალურ ურთიერთობებს, კომუნიკაციას მასწავლებელსა და მოსწავლეებს შორის. ექვსი წლის ბავშვს სჭირდება ფიზიკური კონტაქტი. მან დედა, ახლობელი უნდა ჩაანაცვლოს მასწავლებლით. მასწავლებელმა მისი ნდობა უნდა მოიპოვოს. ეს ხდება ფიზიკურად, სამწუხაროდ, ეს არ ხდება ვირტუალურად.“

„ახლა რეალობა ვირტუალურია, ამიტომ ჩემი რჩევაა, ბავშვებს ნუ ანახებთ თქვენს გადარევას. არ არის ეს ბავშვისთვის კარგი. ნუ ასმენინებთ ბავშვებს აგრესიულ ტექსტებს. რაც შეეხება მასწავლებლებს, მათ კლასში ცოტა ბავშვი უნდა ჰყავდეთ, რომ ყველას სახე იყოს დანახვადი, ყველას ვიდეო უნდა იყოს ჩართული. მასწავლებელს უნდა ჰქონდეს ბავშვებთან არაფორმალური კონტაქტი ონლაინ გაკვეთილის დროს,“ - აცხადებს თამარ გაგოშიძე.

წაიკითხეთ სრულად