Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შეიძლება იუთუბის რგოლებზე აჩვენოს მშობელმა ბავშვს, თუ რა დახვდება ბაღში, წინასწარ შეამზადოს იმ გარემოსთვის,“ - ფსიქოლოგი ეკატერინე ბურკიაშვილი

ფსიქოლოგი ეკატერინე ბურკიაშვილი გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ბავშვის ბაღში წასვლისთვის მომზადების სტრატეგიებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობელმა შვილის ბაღში წაყვანამდე რამდენიმე მნიშვნელოვან ასპექტს უნდა მიაქციოს ყურადღება:

„ბაღის ასაკი ბავშვის განვითარებისთვის ერთ-ერთი მნიშველოვანი პერიოდია. შესაბამისად, ის შეიძლება იყოს ცოტათი სტრესული ბავშვისთვის და ასევე მშობლისთვისაც. ეს არის პირველი განშორება ბავშვისა და მშობლის. ბავშვს უწევს, რომ ახალ სოციუმს, ახალ ჯგუფს მოერგოს, გარკვეული უნარები განივითაროს. საჭიროა, რომ მივაქციოთ ყურადღება მის როგორც ფიზიკურ, ემოციურ და სოციალურ განვითარებას. მნიშვნელოვანია, ყურადღება მივაქციოთ მის ასაკს. ითვლება, რომ ოპტიმალური ასაკი ბავშვის ბაღში მისაყვანად არის სამი წელი, თუმცა ეს ინდივიდუალურია ნებისმიერი ბავშვის შემთხვევაში. მშობლებს ბაღში ორი წლიდან, წლინახევრიდანაც მიჰყავთ ხოლმე ბავშვები. მშობელი უნდა დააკვირდეს რა უნარები აქვს ბავშვს, რამდენად შეუძლია ადაპტირება ახალ გარემოში. ამის მიხედვით ხდება გადაწყვეტილების მიღება.“

ეკატერინე ბურკიაშვილის თქმით, ყველა ბავშვი ინდივიდუალურია და თითოეულ მათგანს ადაპტაციის განსხვავებული უნარი აქვს:

„ზოგიერთი ბავშვი უპრობლემოდ ადაპტირდება, ეგუება. ზოგს აქვს გარკვეული სირთულეები. ეს პირველი გამოწვევაა. ბავშვმა უნდა დაძლიოს, უნდა ისწავლოს გამკლავება პირველ პრობლემასთან, მაგრამ ამაში მას სჭირდება აუცილებლად მშობლის და აღმზრდელის დახმარება. კოორდინირებული მუშაობის საფუძველზე ხდება ბავშვის შეგუება გარემოსთან. ეს ნელ-ნელა, ნაბიჯ-ნაბიჯ უნდა შევძლოთ. ეს არ უნდა მოხდეს შემდეგნაირად: აბა, მე წავალ ახლა, შენ დარჩი და გაუმკლავდი.“

ეკატერინე ბურკიაშვილი აცხადებს, რომ პანდემიისა და ახალი შეზღუდვების პირობებში ბავშვებს ბაღთან ადაპტაცია უფრო გაუჭირდებათ:

„განსაკუთრებით რთულია ასეთ გარემოში ახალი ცხოვრების დაწყება ბავშვისთვის, სადაც არ არის მისი ნაცნობი სივრცე, მისი საყვარელი სათამაშოები. თუმცა სასურველი გარემოს შექმნისთვის საყვარელი სათამაშოს წაღების გარდა, სხვა ტექნიკებიც არსებობს. აქტიურად გამოიყენება ბავშვისთვის ბაღის მულტფილმების გმირებით შეყვარება, სახლის გარემოში შეგუება, შეიძლება იუთუბის რგოლებზე აჩვენოს მშობელმა ბავშვს, თუ რა დახვდება ბაღში, წინასწარ შეამზადოს იმ გარემოსთვის.“

„უკვე თვეების განმავლობაში ბავშვებს გარკვეული ინფორმაცია დაუგროვდათ ვირუსის შესახებ. მას რომ ზრუნვის მომენტი ჰქონდეს, ეს ისედაც მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რომ იფიქროს სხვაზე. ეს ძალიან მარტივად ესმით ბავშვებს. ბავშვს უნდა ავუხსნათ, რატომ ვიცავთ დისტანციას, რომ არსებობს რაღაც ვირუსი. ეს ყველაფერი ძალიან არ უნდა გავაბუქოთ, რა თქმა უნდა. ბავშვებმა უკვე იციან, რომ ხელები ხშირად უნდა დაიბანონ და ა.შ. ისინი მაინც პატარები არიან და ყველაფერი აღმზრდელზეა დამოკიდებული,“ - აღნიშნავს ეკატერინე ბურკიაშვილი.

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

წაიკითხეთ სრულად