Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მგზავრობის დროს ბავშვის ცუდად გახდომას მძაფრი სუნი, არასწორი კვება და ელექტრო მოწყობილობების გამოყენება იწვევს,“ - პედიატრი ნინო თოთაძე

პედიატრი ნინო თოთაძე გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ მგზავრობის დროს ბავშვის ცუდად გახდომის პრობლემის შესახებ საუბრობს:

„მგზავრობასთან დაკავშირებით ბავშვებს გარკვეული თავისებურებები ახასიათებთ. მშობლებისთვის ნამდვილად დისკომფორტია, როდესაც ბავშვებისთვის პრობლემურია მგზავრობის პროცესი, ამასთან ეს არ არის ერთჯერადი და ყოველი მგზავრობის დროს მეორდება. ამას ბრჭყალებში შეგვიძლია ვუწოდოთ „მგზავრობის ავადმყოფობა.“ აღნიშნული პრობლემა სამედიცინო თვალსაზრისით ახსნადია. პირველ რიგში, ვისაუბროთ სიმპტომებზე. მნიშვნელობა არ აქვს მგზავრობა ხდება ავტომობილით, თვითმფრინავით თუ ზღვაზე გემით. ზოგადი სიმპტომატიკა არის ის, რომ ბავშვს მგზავრობის პერიოდში ეწყება სისუსტე, ძილიანობა, გარკვეული დისკომფორტი, ფერმკრთალდება, აქვს გულისრევა და ფიქსირდება ღებინებინების ეპიზოდი. ამ შემთხვევაში ეს დისკომფორტი იხსნება, თუმცა გარკვეული პერიოდის გასვლის შემდეგ კვლავ ბრუნდება.“

ნინო თოთაძის თქმით, აღნიშნული პრობლემა გენეტიკურია:

„პრობლემა,შესაძლოა, არსებობდეს გენეტიკური ფაქტორიდან გამომდინარე. ბოლომდე ახსნილი არ არის, რატომ ხდება ზოგიერთი ბავშვი ცუდად მგზავრობის დროს, უმრავლესობა კი - არა. მეცნიერება გვეუბნება, რომ თუ ერთ მშობელს მაინც ჰქონდა მსგავსი პრობლემა ბავშვობაში, 50 %-იანი ალბათობით შვილსაც ექნება. მშობლები ხშირად შფოთავენ და აინტერესებთ, რატომ ხდება ბავშვი ცუდად მგზავრობის დროს. პრობლემა წლებთან ერთად ქრება, შესაძლოა, გარკვეული სიმპტომატიკა დარჩეს. ძირითადი სიმპტომები 2-დან 12 წლამდე ასაკის ბავშვებში ვლინდება. ბავშვებისთვის უკვე აღქმადია მოგზაურობა და ეს სიმტპომატიკაც ვლინდება, თუ პრობლემა ბავშვისთვის დამახასიათებელია. როდესაც ბავშვი მგზავრობს, სიგნალი მიდის ტვინში როგორც მხედველობიდან, სმენიდან, ასევე საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემიდან. ამ შემთხვევაში არის საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემიდან და მხედველობიდან აღქმული პროცესების დისბალანსი. მაგ. ბავშვი ზის უკანა სავარძელში, ის უყურებს ფანჯრიდან მოძრავ ავტომობილებს, მისი თვალი მოძრაობას აღიქვამს, მაგრამ საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემა ამას ვერ გრძნობს. ეს არაბალანსირებული შეგრძნებები იწვევს დისონანსს ტვინში და ბავშვი გრძნობს დისკომფორტს.“

ნინო თოთაძე მშობლებს პრობლემასთან გამკლავების გზებს სთავაზობს:

„ერთ-ერთი რეკომენდაცია არის ის, რომ ბავშვი იჯდეს წინ და ჰორიზონტს ხედავდეს. თუმცა მცირეწლოვანი ბავშვების წინა სავარძელზე დასმა რეკომენდებული არ არის. თუ მოზარდს ვასეირნებთ ნავით, უმჯობესია, თუ მას შუაში დავსვამთ და ჰორიზონს დავანახებთ. ავტომობილით როდესაც ვმგზავრობთ, ბავშვს ყურადღება ფანჯრისკენ არ უნდა გადავატანინოთ, უმჯობესია მან წინ იყუროს.“

„მგზავრობის დროს ბავშვის ცუდად გახდომას რამდენიმე მაპროვოცირებელი მიზეზი აქვს, ერთ-ერთია ელექტრო მოწყობილობის გამოყენება, ფილმის ყურება, მძაფრი სუნი, მაგ. სუნამოს სურნელი, თამბაქოს სუნი, ასევე კვება. როდესაც ბავშვს ვაჭმევთ ცხიმიან საკვებს მგზავრობის წინ, ვტვირთავთ მის ორგანიზმს. მგზავრობისას კვება უნდა შემოიფარგლოს მხოლოდ წყლით და კრეკერით. ეს ბავშვისთვის მსუბუქი კვებაა. ყურადღება ბავშვა უნდა გადაიტანოს არა ელექტრო მოწყობილობებზე, არამედ ადამიანებზე, რომლებთან ერთადაც მგზავრობს. შესაძლოა, სიმპტომები მგზავრობის დასრულებიდან რამდენიმე საათის მანძილზე გაგრძელდეს, რაც არ არის საშიში, რადგან მგზავრობის პრობლემასთან არის დაკავშირებული. ასაკის მატებასთან ერთად პრობლემა იკლებს, თუმცა თუ სიმპტომები რჩება, ბაზარზე არსებობს მედიკამენტები, რომლებიც მის დაძლევაში გვეხმარება. მთავარია, რომ ბავშვს მედიკამენტი პედიატრთან შეთანხმებით მისცეთ,“ - აღნიშნავს ნინო თოთაძე. 

წაიკითხეთ სრულად