Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, თუ ბავშვს ხელის დარტყმის ჩვევა აქვს?

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, თუ ბავშვს ხელის დარტყმის ჩვევა აქვს?

მშობლები ფიქრობენ, რომ მათი მცირეწლოვანი შვილები ყველაფერს შესანიშნავად იგებენ და ყოველთვის იდეალურად უნდა იქცეოდნენ. დედები ხშირად გაოცებას ვერ მალავენ, როდესაც სკოლამდელი ასაკის ბავშვი მათ მოულოდნელად ხელს ურტყამს, რადგან მშობლის ნათქვამ სიტყვებს კარგად ვერ იგებს. მშობლების გაოცებას იწვევს, როდესაც მათი შვილი სხვა ბავშვის მიმართ იმავე ქცევას ავლენს.

ბავშვის ჩვევა, რომ ხელი დაარტყას მშობელს, უფროსებში ხშირად გაოცებას, სევდას, ბრაზს, სინანულს და სხვა ნეგატიურ განცდებს იწვევს. მცირეწლოვან ბავშვებში ხელის დარტყმის ჩვევა საკმაოდ გავრცელებულია. თუ ბავშვი ხელს გირტყამთ, არ ნიშნავს, რომ სძულხართ. ეს არც იმაზე მიანიშნებს, რომ თქვენ შვილის აღზრდას ვერ ახერხებთ.

პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია მშობელმა გააცნობიეროს, რატომ დაარტყა მას ბავშვმა. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ინფორმაციით, მცირეწლოვან და სკოლამდელი ასაკის ბავშვებში მსგავსი ქცევა თვითკონტროლის ნაკლებობით არის განპირობებული. მიზეზები, რის გამოც მცირეწლოვანმა ბავშვმა შეიძლება ხელი დაგარტყათ, შემდეგია: ის ფიქრობს, რომ ხელის დარტყმით დასახულ მიზანს მიაღწევს, ბავშვს ძლიერი ემოციები აქვს და მათში გარკვევას ასაკის გამო ვერ ახერხებს, ბავშვმა არ იცის, როგორ მიიღოს ის, რაც სურს. ისინი საკუთარი ძალაუფლების საზღვრებს ამოწმებენ, რაც მათი ასაკისთვის ბუნებრივია, ბავშვებს ამ ასაკში ემპათიის განცდა არ აქვთ სათანადოდ განვითარებული.

მნიშვნელოვანია, მშობლებმა იცოდნენ, როგორ უპასუხონ ბავშვის მსგავს ქცევას. თუ ბავშვის დარტყმას დარტყმით უპასუხებთ, ის იფიქრებს, რომ ცუდ ქცევაზე პასუხი ცუდი ან უარესი ქცევის ჩადენაა. გირჩევთ ბავშვის მიმართ გამოიყენოთ ფრაზები: „ვხედავ, რომ გაღიზიანებული ხარ...“ „ვხედავ, რომ გრძნობების გამოხატვა გინდა...“ „მესმის, რომ განიცდი...“ ბავშვი უფრო მეტად უსმენს იმ ადამიანებს, რომლებიც მას უსმენენ, ამიტომ მნიშვნელოვანია, ვაგრძნობინოთ, რომ მისი გვესმის.

მშობლებმა დისციპლინის მიზნით საუბრის მტკიცე ტონი და მკაფიო რეკომენდაციები უნდა გამოიყენონ. მნიშვნელოვანია, წახალისების მიზნით ბავშვის შექებაც. დასჯა ნეგატიური ხასიათის ქმედებაა. თქვენ ბავშვს სჯით ისეთი ქცევის გამო, რომლის უარყოფითი მხარეების შესახებ მან არაფერი იცის.

3 წლამდე ასაკის ბავშვებს დასჯის არსი არ ესმით. საზღვრების დაწესება გაცილებით სწორი მიდგომაა, ვიდრე დასჯა. ბავშვების უდიდესი ნაწილი მკაფიოდ, მშვიდად ახსნილ და განმარტებულ შეზღუდვებს ემორჩილება.

წყარო: ​moms.com

წაიკითხეთ სრულად