როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
იწვევს თუ არა ფეხის დასველება ბავშვის ავად გახდომას?
მშობლებს ძალიან ეშინიათ, როდესაც ბავშვები ეზოში სველი ფეხით ან სველი თმით თამაშობენ. გავრცელებული მოსაზრების თანახმად, თუ ბავშვს ფეხი უსველდება, შესაძლოა, ის ავად გახდეს. მსგავსი შეხედულება არსებობს ღამით სველი თმით დაძინებასთან დაკავშირებითაც. ბავშვის ავადმყოფობისგან დაცვა მშობლის უმთავრეს საზრუნავს წარმოადგენს. თანამედროვე სამყაროში მოძველებულად ითვლება სველი ფეხის, როგორც ავადობის გამომწვევი მიზეზის შესახებ გავრცელებული აზრი. მიუხედავად ამისა, აღნიშნული მოსაზრების სრული უგულებელყოფა არ ღირს, რადგან ფეხების დასველება, შესაძლოა, ბავშვის ავად გახდომის ერთ-ერთი წამახალისებელი ფაქტორი იყოს.
პედიატრები გვარწმუნებენ, რომ შეუძლოდ ყოფნა და ტემპერატურის არსებობა ვირუსებით არის გამოწვეული და არა სველი ფეხით ეზოში თამაშით. მიუხედავად ამისა, მშობელმა შვილს მაინც არ უნდა მისცეს უფლება, რომ სველი ფეხებით ირბინოს. თავის მხრივ სველი ფეხი არ არის ავადობის გამომწვევი, მაგრამ ის ოგრანიზმში გარკვეულ ცვლილებებს იწვევს, რაც უკვე არსებული ვირუსების გააქტიურებას უწყობს ხელს.
ბავშვი, შესაძლოა, ატარებდეს იმ მიკრობებს, რომლებიც გრიპის გამომწვევია. მიუხედავად ამისა, სიმპტომები არ ვლინდება და პატარა თავს ძალიან კარგად გრძნობს. როდესაც ფეხის ტემპერატურა მნიშვნელოვნად ეცემა, მთელს სხეულში გარკვეული ცვლილებები ხდება, ბავშვს ცხვირი უცივდება. ეს ყოველივე მნიშვნელოვნად ზრდის იმის რისკს, რომ ბავშვს სიმპტომები გამოუვლინდეს და მან თავი ცუდად იგრძნოს.
ბავშვს თუ მხოლოდ ფეხები აქვს სველი, მაგრამ პატარა არ არის ვირუსის გამომწვევი მიკრობის მატარებელი, ის ავად არ გახდება. თუ მიკრობი უკვე ბავშვის ცხვირშია დაბუდებული, სველი ფეხი ორგანიზმის მდგომარეობას ცვლის, ცხვირის სისხლძარღვები იკუმშება და დაავადების გააქტიურების რისკი მატულობს. სწორედ ამიტომ პედიატრები მშობლებს სიფრთხილისკენ მოუწოდებენ.
ძვირფასო მშობლებო, ბავშვებს სუფთა ჰაერზე სირბილისა და თოვლში თამაშის ნება აუცილებლად უნდა მისცეთ, თუმცა როგორც კი შეამჩნევთ, რომ პატარას ფეხი უსველდება, ის მაშინვე შემოიყვანეთ სახლში და ფეხები სწრაფად გაუმშრალეთ. ამ გზით ბავშვს ზედმეტი უსიამოვნებებისგან დაიცავთ.