როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„როდესაც ამბობენ, რომ ეს ფორმატი არის მიუღებელი და არანაირ შედეგს არ იძლევა, კატეგორიულად ვემიჯნები ამ აზრს,“ - გია მურღულია
ფილოლოგი, პედაგოგი გია მურღულია სკოლისა და მასწავლებლის სამი უმთავრესი მიზნის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, სამი მთავარი მიზნიდან ორის მიღწევა დისტანციური სწავლების პირობებში საკმაოდ რთულია:
„მასწავლებელი და სკოლა სამ მთავარ რამეს აკეთებს: ასწავლის ამა თუ იმ საგანს, მოსწავლეებში ავითარებს უნარებს, რომელთა გარეშე ძნელია, რომ ადამიანმა წარმატებაზე იფიქროს საერთოდ (მაგ. ნებისყოფა, ნებისყოფის გარეშე პიროვნება საერთოდ არ არსებობს), აყალიბებს ღირებულებათა სისტემას. კარგი ადამიანი უნდა გაზარდოს სკოლამ. ამ სამიდან ორი, უნარების განვითარება და აღზრდის სისტემა, დისტანციური სწავლების დროს ძალიან სუსტად გამოიყურება. შენ რომ სიკეთის მხარეს დადგე, ამას სწავლება და აღზრდა სჭირდება.“
გია მურღულიას თქმით, დაწყებით კლასებში დისტანციური სწავლება უფრო მეტ სირთულეებს უკავშირდება, ვიდრე მაღალ საფეხურებზე:
„ცხადია, ვიზიარებ აზრს, რომ პირველ და მეორე კლასში ამის გაკეთება შედარებით რთულია. რაც უფრო მაღალი საფეხურია, მით უფრო მარტივდება, რასაკვირველია. თუმცა ეს შესაძლებელია. როდესაც ამბობენ, რომ ეს ფორმატი არის მიუღებელი და არანაირ შედეგს არ იძლევა, კატეგორიულად ვემიჯნები მე ამ აზრს. სადაც არის კარგი მასწავლებელი და მოტივირებული მოსწავლე, იქ ძალიან კარგად ახერხებენ ბავშვები იმის გაკეთებას, რასაც დასწრებული ვითარების შემთხვევაში გააკეთებდნენ.“
გია მურღულია აღნიშნავს, რომ მშობლებს, რომლებსაც კერძო სკოლებში დაჰყავთ შვილები, ზოგჯერ სწავლის პროცესში ჩართვის სურვილი ნაკლებად აქვთ, რაც დიდი პრობლემაა:
„მშობლების განწყობა, რომ მე ფულს გადავიხდი და შენ რაც გინდა ქენი, ოღონდ შეასრულე ის, რაც სკოლას მოეთხოვება, ყველაზე რთულად მოსასმენი და გასაგები პოზიციაა სკოლისთვის. მე ხანდახან განცვიფრების უნარსაც ვკარგავ ხოლმე, როდესაც ასეთ პოზიციას ვისმენ. ეს ძალიან ჰგავს მშობლის სურვილს, რომ გათავისუფლდეს ბავშვის პრობლემებისგან. ასეთი საფასური არ არსებობს სამყაროში, რომ მშობელი ბავშვზე ზრუნვისგან და მასზე ფიქრისგან გათავისუფლდეს. მესმის დაკავებულობაც, სხვა ასეთი ამბებიც, ეკონომიკური პრობლემებიც, მაგრამ პასუხისმგებლობას ვერავინ მოიხსნის საკუთარი შვილის წინაშე.“
„მეთოდოლოგიური კუთხით ეს არის განსაკუთრებული სიადვილე თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენების. თქვენ ნებისმიერ წუთს ხელთ გაქვთ შესაძლებლობა, რომ აჩვენოთ ბავშვებს რაღაც ტექსტი, იქვე მისცეთ დავალება, აჩვენოთ რაღაც მონაკვეთი რომელიმე ფილმიდან, მულტფილმიდან. ნებისმიერი შესაძლებლობა გაქვთ თქვენ, რომ თანამედროვე ტექნოლოგიები გამოიყენოთ უფრო სწრაფად, ვიდრე კლასში ახერხებდით. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია სწავლების თვალსაზრისით,“ - აღნიშნულ საკითხებზე გია მურღულიამ ტელეკომპანია „იმედის" გადაცემაში „იმედის დღე“ საუბრობს.