როგორ ვასწავლოთ ბავშვს შეცდომის აღიარება?

​​ფსიქოლოგი მარინა კაჭ​არავა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ნაშუადღევს“კვებითი ჩვევების ჩამოყალიბების შესახებ საუბრობს და იმ მიზეზებს ასახელებს, რომლებიც სიმსუქნეს იწვევს:

„კვება არის ერთ-ერთი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ქცევა ადამიანისთვის, იმიტომ, რომ კვების გარეშე ის ვერ იცოცხლებს. იმით, თუ როგორ იკვებება ადამიანი, შეიძლება მისი ხასიათის დიაგნოსტირება. სიმსუქნეს აქვს თავისი ფსიქოლოგიური მიზეზები. ყველაფერი ბავშვობიდან იწყება. არის კვლევები, რომლის მიხედვითაც მარტოხელა დედების გაზრდილი ბავშვები უფრო მიდრეკილები არიან სიმსუქნისკენ. რატომ არის ასე? ამ შემთხვევაში ბავშვისთვის კვება ხდება კომპენსატორული მექანიზმი იმისი, რაც მას აკლია. როდესაც ერთი მშობელი ზრდის ბავშვს, უსაფრთხოება არის დარღვეული. კვებით იმ უსაფრთხოების კომპენსირება იწყება.“

მარინა კაჭარავას თქმით, მშობლები კვებას ხშირად ბავშვის წასახალისებლად იყენებენ:

„კვებით ხდება წახალისება, კანფეტის მიცემით ხდება წახალისება ადამიანის ამა თუ იმ ქცევის დროს. ​შესაძლებელია, ეს წახალისება მისთვის სტრატეგია გახდეს. ღამე კვების სინდრომიც არსებობს, რომელიც არის გამკლავების მექანიზმი სტრესის დროს. რას ნიშნავს ეს? მე როდესაც მიჭირს, მივდივარ მაცივართან და ვიწყებ ჭამას, გადავდივარ საცხოვრებლად მაცივართან. რატომ ხდება ეს? შესაძლებელია იმიტომ, რომ რამდენჯერაც ბავშვობაში ვტიროდი, იმდენჯერ მაჭმევდნენ. ბავშვი ემოციას უმეტესად ტირილით გამოხატავს და მშობელს ჰგონია, რომ უნდა ჭამოს ამ დროს. ჩვენი მშობლების კითხვა, რომელიც მეც ხშირად დამისვამს ჩემი შვილებისთვის, არის: „რა ჭამე დღეს?“ ეს არის არასწორი კითხვა. სკოლიდან რომ მოდის ბავშვი და ვეკითხებით რა ჭამა, აქცენტი არ არის, როგორ იყო, რა გაუხარდა, რა ეწყინა. ჭამა ხდება ფოკუსირებული, მთავარი ფიგურა ხდება ურთიერთობაში. როდესაც ბავშვს ვეკითხებით: „დღეს ჭამე რამე? რა ჭამე?“ ურთიერთობები ხდება ჭამაზე ორიენტირებული.“

​მარინა კაჭარავა აღნიშნავს, რომ მკაცრი დიეტები და ზედმეტი შეზღუდვები ადამიანის ფსიქიკაზე ნეგატიურად აისახება:

„ადამიანმა არ უნდა მოიკლოს დოზირებულად ის სიამოვნება, რაც არის კვება. დიეტას რაც შეეხება, მე თუ ჩემი თავი წიხლქვეშ გავიგდე და ყველა იმ სიამოვნებაზე უარი ვთქვი, რაც კვებიდან შემიძლია მივიღო, მე აუცილებლად გადავვარდები მეორე უკიდურესობაში. დიდმა თავშეკავებამ მერე იცის ძალიან დიდი აშვება.“

„ჩვენ შვილების აღზრდის დროს, ჩვენი კომპლექსების და ბავშვობის ტრავმების გამო, გვინდა ისინი ავარიდოთ რაღაცას. მე რაც არ გამომივიდა, ის მინდა, რომ ჩემს შვილს გამოვუყვანო. ჩემს შვილს ეს არ უნდა, მე მინდოდა და არ გამომივიდა. არ ვითვალისწინებ მის პიროვნებას, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია ცხოვრებაში. შეიძლება აუხსნა ადამიანს, რომ საღამოს კვება რაღაცას იწვევს და მან მერე გააკეთოს არჩევანი. ადამიანმა რეალობა უნდა მიიღოს ისეთი, როგორიც არის. ეს წონა აქვს, ამაზე უკეთესიც არის და უარესიც. გახდომა თუ მინდა, რისთვის მინდა და თუ წაადგება ჩემს ჯანმრთელობას გახდომა? ​უნდა გვქონდეს კვებისადმი სადა დამოკიდებულება. ეს არ არის არც მთავარი და არც უმნიშვნელო ცხოვრებაში. ეს არის ის, რაც არის საჭირო, აუცილებელი, მაგრამ არ არის მთავარი,“ - აცხადებს მარინა კაჭარავა.

წყარო: ​ნაშუადღევს