Baby Bag

„ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს თვითდამშვიდება და თვითჩაძინება,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ნანა ტატიშვილი

„ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს თვითდამშვიდება და თვითჩაძინება,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ნანა ტატიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ნანა ტატიშვილმა ბავშვებში ძილის დარღვევის განვითარების მიზეზებზე ისაუბრა და აღნიშნული პრობლემის გენეტიკურ ხასიათს გაუსვა ხაზი:

„ძილის დარღვევის დროს ძალიან ხშირია ოჯახური წინასწარგანწყობა, განსაკუთრებით ადრეულ ჩვილობაში. ძალიან ხშირად, როდესაც მშობელს მოჰყავს ჯანმრთელი ბავშვი, ყოველგვარი გართულების გარეშე და ჩივის, რომ ​ბავშვს არ სძინავს, წუხს, აღმოჩნდება, რომ დედა ან მამა ასეთივე პრობლემით იყო ადრეულ ჩვილობაში. თვითონ, რა თქმა უნდა, ამის შესახებ არ იციან, მაგრამ თუ ბებია ახლავს, ის ამბობს: „სულ ვამბობდი, რომ შენი შვილი გადაგიხდის სამაგიეროს, მე რომ მაწვალე ადრეულ ბავშვობაში.“

ნანა ტატიშვილის თქმით, ძილის დარღვევების მთავარი გამომწვევი გარემოა და არა - გენეტიკა:

„გენეტიკაზე დიდი მნიშვნელობა აქვს გარემოს, წესების დაცვას. თუ ბავშვის ძილი დამოკიდებულია ჩვენს დროზე, როდესაც ჩვენ მოვიცლით, სტუმრებს გავუშვებთ, საქმეებს მოვრჩებით და ბავშვს მერე დავაძინებთ, ეს არის ხან ადრე, ხან უფრო გვიან, ასეთ ბავშვებს დარღვეული აქვთ ძილი. ჩემთან მოსულან მშობლები, რომლებსაც გამოცდილი აქვთ ძალიან მძიმე და სერიოზული წამლები, რომელთაც არავითარი ზეგავლენა ბავშვის ძილზე არ მოუხდენია. გაცილებით ძნელია მშობელი დავარწმუნოთ, რომ ​ძილის რუტინის მოწესრიგება არის ერთადერთი საშუალება ბავშვის ძილის მოწესრიგებისთვის. რეჟიმის დაცვის გარეშე არ არსებობს მედიკამენტი, არ არსებობს საშუალება, რომელიც ძილს გამოასწორებს.“

ნანა ტატიშვილმა მშობლებს მოუწოდა არ ინერვიულონ, თუ ბავშვი ძილში ხშირად წამოიყვირებს და დღისით დაძინებაზე უარს იტყვის:

„ძილში ბავშვის წამოყვირება არ არის საშიში. ერთი წლიდან სკოლამდელ ასაკამდე, ან უფრო გვიანაც, არის ღამის შიშები და კოშმარები. ეს არის ძილის მომწიფების სტადია, არის ასაკობრივი დარღვევა, რომელიც თავისით მოწესრიგდება. ჩვენ უნდა ვიყოთ მშვიდად, უნდა შევუწყოთ ხელი ბავშვის დღის რეჟიმს. მშობლები ჩივიან ხოლმე, რომ ბავშვმა გაიღვიძა ერთხელ, ორჯერ. წლამდე 4-6 გამოღვიძება ღამის განმავლობაში არის ნორმა. მშობლისთვის ეს ძალიან ძნელია, რადგან ის დაღლილია. ერთი წლის მერე ბევრი ბავშვი იღვიძებს ღამის პირველ საათზე, დილის ოთხამდე თამაშობენ. ესეც ძნელი მოსათმენია, მაგრამ ნორმაა. დღის ძილს რაც შეეხება, ბევრი ბავშვი ორი წლის შემდეგ ანებებს დღის ძილს თავს. თუ მათი ძილის ხანგრძლივობა, რომელიც 11-12 საათი უნდა იყოს, სრულდება ღამის ძილით, მაშინ შესაძლებელია, რომ ჩვენ არ ვინერვიულოთ. სამი წლიდან უმეტესი ბავშვი ანებებს დღისით დაძინებას თავს. როგორც წესი ეს ძილის დარღვევა ​ბავშვების ნერვულ სისტემას არ აფუჭებს, როგორც მშობლებს ჰგონიათ ხოლმე. ის არც რაიმე რთულ პრობლემებს არ იწვევს.“

„ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლოს თვითჩაძინება და თვითდამშვიდება. როდესაც მშობელი ამოიყვანს ბავშვს საწოლიდან, ანჯღრევს, ეს არ აძლევს მას თვითდამშვიდების საშუალებას. ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ თუ ბავშვი იღვიძებს, ამოვიყვანოთ, მოვეფეროთ, მივიკრათ გულზე, ვაგრძნობინოთ, რომ მასთან ვართ, შემდეგ ისევ ჩავაწვინოთ საწოლში და ​არ შევიმჩნიოთ მისი ჭირვეულობა. დავაცადოთ ბავშვს, რომ თვითონ დამშვიდდეს და დაიძინოს. თუ ბავშვობის ასაკში არ ჩამოუყალიბდა ბავშვს ნორმალური ძილის რეჟიმი, შემდეგ მთელი ცხოვრება ეს იქნება პრობლემა. მას მოუწევს უამრავი მედიკამენტის მიღება. ხშირად ვითარდება ძილის კიდევ უფრო რთული პრობლემები და სერიოზული პრობლემების წინაშე დგება ადამიანი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ტატიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ზოგჯერ მშობლები ბავშვებს ჩაძინების მიზნით ლოგინში ურთავენ ტელეფონს - ეს მცდარი შეხედულება...
რა საფრთხის წინაშე აყენებს ეკრანდამოკიდებულება ბავშვს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რომ თავიდან აირიდოს მისგან გამოწვეული დაავადებები - აღნიშნულ თემებზე ​Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია და რა ზომებს უნდა მიმართოს?

​როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია და რა ზომებს უნდა მიმართოს?

როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია და რა ზომებს უნდა მიმართოს? - ამ და სხვა თემებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნინო ფირცხალაიშვილი.

- ქალბატონო ნინო, ზოგადად, რა არის ბულინგი და რემდენად საშიშია ბავშვებისთვის?

- ბულინგი ინგლისური სიტყვაა, მას ქართული შესატყვისი არ აქვს და ნიშნავს დაცინვას, აბუჩად აგდებას, დაშინებას, ჩაგვრას და ა.შ. იგი წარმოადგენს ხანგრძლივად განხორციელებულ ფიზიკურ და ფსიქოლოგიურ ძალადობას ინდივიდის ან ჯგუფის მხრიდან ინდივიდის მიმართ, რომელსაც მოცემულ სიტუაციაში არ შეუძლია თავის დაცვა.

უცხოეთში ათასზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომია გამოქვეყნებული ჩაგვრის პრობლემასთან დაკავშირებით. მრავალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბულინგი/ჩაგვრა გავრცელებულია თითქმის ყველა ქვეყანაში. უნდა აღინიშნოს, რომ ბულინგი არ წარმოადგენს წარმავალ პრობლემას, ბევრი ბავშვისთვის ის ხდება მრავალწლიანი ტანჯვის მიზეზი. ბავშვი, რომელიც ბულინგის/ჩაგვრის მსხვერპლია, შეიძლება ხანგრძლივი დროის განმავლობაში ვერ განიკურნოს ფიზიკური დაზიანებებისგან ან განიცდიდეს მუდმივ შიშს, შფოთვას, თავს დამცირებულად ან დათრგუნულად გრძნობდეს, დაუქვეითდეს თვითშეფასება. შესაძლოა, ბავშვი ხშირად აგვიანებდეს გაკვეთილებზე ან აცდენდეს სკოლას. გაუარესდეს მისი სასწავლო წარმატება. ასეთი ბავშვები თავს არიდებენ სკოლაში ჩატარებულ ღონისძიებებში მონაწილეობას, კარგავენ მეგობრებს.
- ვის აზიანებს ბულინგი? სჭირდება თუ არა დახმარება ბულინგის გამტარებელს?
- ერთ-ერთი მკვლევარი როლანდი, ბულინგთან დაკავშირებით აღწერს „ბულინგ-სტრუქტურას“ - სოციალურ სისტემას, რომელიც მოიცავს: მჩაგვრელს (ბულინგის გამტარებელს), მსხვერპლს და დამკვირვებელს (პერიფერიულ მსხვერპლს). ბულინგი აზიანებს მასში მონაწილე ყველა პიროვნებას, როგორც ბულინგის გამტარებელს, ასევე მსხვერპლს და დამკვირვებელს, რაც უარყოფითად აისახება მათი ცხოვრების ხარისხზე. მრავალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ის მოსწავლეები, რომლებიც ახორციელებენ ბულინგს/ჩაგვრას, შემთხვევათა 95%-ში თავად არიან ბულინგის მსხვერპლნი. მკვლევარების განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს იმ ბავშვების პოზიცია, რომლებიც არ იყვნენ დაცინვის უშუალო მსხვერპლი. აღმოჩნდა, რომ მათი თვითშეფასება მნიშვნელოვნად ქვეითდება.
საინტერესოა ვიცოდეთ, რა მიზეზი უდევს საფუძვლად ბულინგის გამტარებელი ადამიანის ქცევას. მიზეზი შეიძლება მრავალი არსებობდეს. მაგალითად, პიროვნული თავისებურებები, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები, ყურადღების ცენტრში ყოფნის სურვილი, საკუთარი უპირატესობის დემონსტრირების მძაფრი მოთხოვნილება, თანატოლთა წრეში ადგილის დამკვიდრების მცდელობა, დაბალი სოციალური სტატუსი, ოჯახის დაბალი კომპესანტორული პირობები და ა.შ. ამ მიზეზების არსებობა გვაძლევს საშუალებას ვიფიქროთ, რომ ბულინგის გამტარებელი საჭიროებს სპეციალისტის დახმარებას. ამასთანავე, საჭიროა ისეთი გარემოს შექმნა, სადაც მჩაგვრელი შეძლებს სოციალურად მისაღები ფორმით მოახერხოს საკუთარი პიროვნების წარმოჩენა, შესაძლებლობების გამოვლენა და ა.შ.
- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია?
- რიგ შემთხვევაში, ბულინგის მსხვერპლი ბავშვები მალავენ პრობლემას. ამიტომ მშობლები ყურადღებით უნდა იყვნენ მცირედი ცვლილებების მიმართაც კი. ბულინგის არსებობაზე შესაძლოა მიანიშნებდეს, რამდენიმე ფაქტორი:
  • ბავშვი ხდება ჩაკეტილი, თავს არიდებს სოციალურ ურთიერთობებს, კომუნიკაციას წყვეტს მეგობრებთან ან ოჯახის წევრებთან;
  • დაქვეითებულია გუნება-განწყობა;
  • მომატებულია შფოთვა და დაძაბულობა;
  • ბავშვს სხეულზე აღენიშნება ფიზიკური დაზიანებები;
  • ბავშვის პირადი ნივთები ხშირად იკარგება ან არის დაზიანებული;
  • ბავშვი თავს არიდებს სკოლას ან სასკოლო ღონისძიებებს;
  • მოულოდნელად უარესდება აკადემიური მოსწრება;
  • იცვლება კვებასთან ან ძილთან დაკავშირებული ჩვევები და სხვა.
- რა ზომებს უნდა მიმართოს მშობელმა თუ გაიგო, რომ მის შვილს აბულინგებენ?
- თუ არსებობს მცირედი ალბათობა იმისა, რომ ბავშვი ბულინგის მსხვერპლია, პირველ რიგში, მშობელი უნდა დაელაპარაკოს მას. მნიშვნელოვანია, ამ დროს მშობელი იყოს კარგი მსმენელი და გამოიჩინოს მოთმინება. ბავშვმა უნდა დაინახოს, რომ მისი გრძნობები მშობლისთვის მნიშვნელოვანია. მშობელი უნდა ფლობდეს დეტალურ ინფორმაციას: სად, როდის, რა სიხშირით და ვის მიერ ხორციელდება ჩაგვრა, რა სახის არის განხორციელებული ქმედებები, დადგინდეს შემსწრე პირების ვინაობა, რა შედეგი გამოიწვია მომხდარმა ფაქტმა და ა.შ. მშობელმა სიტუაციის მოგვარება არ აიღოს მხოლოდ საკუთარ თავზე, ბავშვთან ერთად იმსჯელოს პრობლემის მოგვარების გზებზე. მნიშვნელოვანია, ბავშვს ჰქონდეს განცდა, რომ თავად წყვეტს ამ პრობლემას, ის არ უნდა იქნეს წახალისებული თავდაცვის მიზნით ძალადობრივი მეთოდების გამოყენებაზე. თუ ჩაგვრა ხორციელდება სკოლის სივრცეში, მშობელმა უნდა მიმართოს სკოლის დირექტორს, ადმინისტრაციას, კლასის დამრიგებელს, ფსიქოლოგს, რათა ერთობლივი ძალისხმევით აღმოიფხვრას ჩაგვრის შემთხვევა. თუ ბავშვის მიმართ განხორციელებული ქმედება მოიცავს დანაშაულის ნიშნებს (ფიზიკური ძალადობა, მუქარა, გამოძალვა და სხვა), მშობელმა უნდა მიმართოს სამართალდამცავ ორგანოებს.
- ბულინგის შემთხვევები ხშირად სკოლაში ხდება. როგორ უნდა ჩაერიოს მასწავლებელი თუკი შეამჩნია ბულინგის ნიშნები?
- ბულინგის თითოეული შემთხვევა ძალზედ გასნხვავებულია. თუმცა, არსებობს საკითხები, რომელიც თანაბრად აქტუალურია ყველა სკოლისთვის. დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ადრეულ ინტერვენციას, რაც გულისხმობს ფსიქოგანათლებას, როგორც მოსწავლეების, ასევე მასწვლებლებისა და მშობლების კომპეტენციის ამაღლებას ბულინგის თემასთან დაკავშირებით. ბულინგის საწინააღმდეგო პროგრამის შემუშავებას და ჩართვას სასწავლო გეგმაში, მოსწავლეებისთვის სოციალური უნარ-ჩვევების განვითარებას, მშობლებთან აქტიურ თანამშრომლობას.
ბულინგის ნიშნების არსებობის შემთხვევაში მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა ბავშვებს გაუზიაროს ბულინგის საწინააღმდეგო ალგორითმი: არ აჰყვნენ და მხარი არ დაუჭირონ მჩაგვრელს, რაც მჩაგვრელს განაიარაღებს. ბულინგის მსხვერპლს აგრძნობინონ, რომ ის მარტო არ არის და მას ჰყავს მხარდამჭერები. ბულინგის არსებობის შემთხვევაში აუცილებელია, ბავშვების მხრიდან მოხდეს შეტყობინება პასუხისმგებელ პირთან. ყველასთვის უნდა იყოს ნათელი, რომ ბულინგის დამალვის ან მოთმენის მიზეზი არ არსებობს.
- როდის უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?
- ნებისმიერ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია სპეციალისტის ჩართულობა, მით უფრო, თუ ადამიანი ხედავს, რომ თავად ვერ უმკლავდება პრობლემას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად