„ბავშვებში არ უნდა დომინირებდეს „მე მინდა,“ მათ უნდა ისწავლონ პატივისცემა და სიმდაბლე,“ - დეკანოზი თეოდორე გიგნაძე

​​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე თანამედროვე სამყაროში პოპულარული აღზრდის სტილების შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, მშობლების დიდი ნაწილი უპირატესობას ავტორიტარული აღზრდის სტილს ანიჭებს:

„კვლევებით გამოჩნდა, რომ მშობლების უმეტესობა სხვადასხვა მიზეზის გამო ​ავტორიტარული აღზრდის სტილს ამჯობინებს. თითქოს ეს დროის თვალსაზრისით უფრო ეკონომიურია. მე გეტყვი და შენ უნდა შეასრულო. ავტორიტარულ სტილში შედის ისიც, რომ მე შენ ყველაფერს გისრულებ. მე რაც შემიძლია უარს არაფერზე გეუბნები, მატერიალურს ვგულისხმობ და შენც ყველაფერი უნდა შემისრულო. მე არ მაინტერესებს არც შენი არჩევანი, არც ინტერესი.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, მშობლები ბავშვის მეგობარი არ უნდა იყოს, ის მისთვის ავტორიტეტს უნდა წარმოადგენდეს:

„ამის საპირისპიროდ არსებობს ავტორიტეტული აღზრდის სტილი. მშობელი არ უნდა იყოს ბავშვის მეგობარი, არ არის სავალდებულო. შენ უნდა იყო ავტორიტეტი. ​იმისთვის, რომ ბავშვმა გცეს პატივი, შენ უნდა სცე მას პატივი. თუ ბავშვს მშობლის ეშინია, ესეც ავტორიტარული სტილის გამოხატულებაა. მე ყურადღებას გავამახვილებდი ასევე ძალიან მნიშვნელოვან საკითხზე, ვის მიმართავენ მშობლები და ყმაწვილები პრობლემის შემთხვევაში დახმარებისთვის. ეს შეიძლება იყოს ახლობელი, შეიძლება იყოს სასულიერო პირი, რაც მნიშვნელოვანია. ყველაზე ნაკლებად მიდიან ფსიქოლოგთან. ეს სერვისები საქართველოში არ არის განვითარებული, განსაკუთრებით, როდესაც საუბარია რეგიონებზე. თბილისშიც კი სერვისი გარდატეხის ასაკში მყოფი მოზარდების, მშობლების დახმარების არ არსებობს, არ არსებობს სახელმწიფო პოლიტიკა. ის, რასაც დღეს ვხედავთ ჩვენ, სერიოზულ მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემებს ბავშვებში, მოზარდებში, წამალდამოკიდებულებას, ჩაგვრას, აგრესიას, ამ ყველაფერს ვხედავთ იმიტომ, რომ ჩვენ ვერ ვუმკლავდებით ჩვენი შვილების საჭიროებებს, მოთხოვნილებებს. ჩვენ ვერ ვართ მხარდამჭერები ჩვენი შვილებისთვის. ჩვენ გვჭირდება დახმარება თვითონ.“

თამარ გაგოშიძე იმ პრობლემებზე საუბრობს, რომლებიც ქართველ მშობლებს ძალიან აწუხებთ:

„​დღეს მშობლებს, განსაკუთრებით ჩვენს ქვეყანაში, ძალიან უჭირთ. მათ სერიოზული პრობლემები აქვთ თვითონაც დროის უქონლობის, სამსახურის შენარჩუნების, ემიგრანტობის, რაც ძალიან დიდი პრობლემაა უკვე საქართველოში. ბავშვები მშობლების გარეშე იზრდებიან, რაც გარდატეხის ასაკში სერიოზულ კატაკლიზმებთან არის დაკავშირებული.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, მშობელი ბავშვისთვის, პირველ რიგში, ეთიკური ჩარჩოს შემქმნელი უნდა იყოს:

„მეგობარი მნიშვნელოვანია, მაგრამ მშობელი არის, პირველ რიგში, ჩარჩოს შემქმნელი. მეგობარი ასეთ ჩარჩოს არ გიქმნის. მეგობარი ხარ ბავშვისთვის იმ მხრივ, რომ მას არ ეშინოდეს შენთან ღიად განხილვა იმ საკითხების, რაც მას აწუხებს. ​ეს დიდი პრობლემაა დღეს. ბავშვები ფიქრობენ, რომ მშობლები ვერ გაუგებენ, ატყდება ჩხუბი, იქნება უსიამოვნება, რის გამოც ისინი მშობლებთან ღიად არ საუბრობენ. ამ გაგებით მშობელი არის ბავშვის მეგობარი, მაგრამ შენ, როგორც მშობელი, პირველ რიგში, ხარ ეთიკური ჩარჩოს , ღირებულებითი ჩარჩოს დამდები. ჩარჩო აუცილებელია, მაგრამ არა ავტორიტარული ჩარჩო, გარედან თავსმოხვეული კი არა, ერთობლივად შემუშავებული.“

„წარმოვიდგინოთ, რომ 12 წლის ბავშვი მოდის და ამბობს, რომ კლუბში მიდის მეგობრებთან ერთად. შენ შეგიძლია უყვირო, ეჩხუბო და არ გაუშვა, მაგრამ შეგიძლია მშვიდად დაელაპარაკო, ამ გადაწყვეტილების დადებითი და უარყოფითი მხარეები განიხილო მასთან ერთად. საბოლოოდ ის თავად მიიღებს იმ გადაწყვეტილებას, საითკენაც შენ უბიძგებ. ამაზე მ​არტივია, რომ კარი ჩაუკეტო, ეჩხუბო​, 12 წლისას მოერევი, მაგრამ 15 წლისას ვერა. „რაც გინდა ის გიქნია,“ დღევანდელ მოზარდებთან არ ჭრის. გარდატეხის ასაკში მშობელს ეშინია და ურჩევნია ბავშვის მეგობრად დარჩეს. რაღაც კომპლექსი აქვთ დღევანდელ მშობლებს. მშობელი თვლის, რომ უნდა იყოს თავისი შვილის მეგობარი, არ უნდა აწყენინოს. ამიტომ გვაქვს ორი უკიდურესობა: ან ავტორიტარული სტილი, ან დამოკიდებულება: „ყველაფერზე თანახმა ვარ, გააკეთე რაც გინდა, რაც გაგიხარდება.“ მერე ბავშვი მეუბნება, რომ მშობლისთვის სულ ერთია, თუ სად წავა ის, რადგან არასდროს არაფერს ეუბნება. ეს უკვე უგულებელყოფაა ბავშვის,“ - აღნიშნავს თამარ გაგოშიძე.

წყარო:​ ნაშუადღევს