Baby Bag

არა ნიშნავს არას - როგორ ვასწავლოთ ბავშვს უარის მშვიდად მიღება?

არა ნიშნავს არას - როგორ ვასწავლოთ ბავშვს უარის მშვიდად მიღება?

მშობლების დიდ ნაწილს შვილის თხოვნაზე უარის თქმა უძნელდება. ისინი ბავშვებს უხსნიან, თუ რატომ ვერ ასრულებენ მათ თხოვნას და საკუთარ უარს არგუმენტებით ამყარებენ, რაც ხშირად კიდევ უფრო მეტ გაურკვევლობას იწვევს. ბავშვები კიდევ უფრო მეტ ახსნას და განმარტებას მოითხოვენ, ვიდრე იღებენ. საბოლოოდ მშობლები მახეში ებმებიან და გამუდმებით თავის მართლების პოზიციაში იმყოფებიან. ასე რომ არ მოხდეს, ბავშვისთვის ერთი და მყარი არგუმენტის თქმით შემოიფარგლეთ. თქვენი უარის მიზეზები ბავშვს რამდენჯერმე არ უნდა განუმარტოთ.

იმისთვის, რომ ბავშვმა არას მიღება ისწავლოს და ყოველდღიური თავის მართლების რეჟიმში არ მოგიხდეთ ყოფნა, რამდენიმე მნიშვნელოვანი რეკომენდაცია უნდა გაითვალისწინოთ.

1. ყვირილი გამოსავალი არ არის

ბავშვი თქვენს უარს თუ არ მიიღებს, შეგეპასუხებათ და აგრესიულ ქცევას გამოავლენს, ყვირილს ნუ დაიწყებთ. გასაგებია, რომ ამ დროს ემოციების მოთოკვა რთულია, თუმცა თუ ბავშვის აგრესიას თქვენც აგრესიით უპასუხებთ, ის ეცდება საკუთარი უკმაყოფილება კიდევ უფრო მეტი აგრესიით გამოხატოს. შესაძლოა, დაყვირების შემდეგ მან მიიღოს უარი და გაჩუმდეს, თუმცა ეს მხოლოდ რამდენჯერმე გაჭრის. დადგება დღე, როდესაც ბავშვს ყვირილით ვეღარ დაიმორჩილებთ. თუ ის უარს ვერ ეგუება, გირჩევთ, მშვიდად აუხსნათ, რომ მან თქვენი წესებით უნდა ითამაშოს, ხოლო თუ ასე არ მოიქცევა, გარკვეულ პრივილეგიებს დაკარგავს, რომლითაც ის აქამდე სარგებლობდა.

2. ავტორიტეტი ადრეული ასაკიდანვე უნდა მოიპოვოთ

მშობელს ავტორიტეტი ადრეული ასაკიდანვე უნდა ჰქონდეს. მან გარკვეული სტრუქტურა უნდა შექმნას და ბავშვს საზღვრები დაუწესოს. ორი წლის პატარას ქუჩაში სათამაშოდ მარტოს არავინ უშვებს, ისევე როგორც სამი წლის ბავშვს ვერ გავუშვებთ აუზზე დამოუკიდებლად საცურაოდ. მშობელმა ბავშვებს მცირეწლოვანი ასაკიდანვე უნდა განუსაზღვროს, რა არის მისაღები და რა - მიუღებელი. თუ ბავშვები უკვე მოზარდები არიან, მშობელს ავტორიტეტის მოპოვება გაუჭირდება, თუმცა გარკვეული დროისა და მოთმინების ფასად, ის ამასაც შეძლებს.

3. გაღიზიანებულ ბავშვთან განსხვავებულად უნდა მოიქცეთ

ბავშვი თუ ძალიან გაღიზიანებულია, მასთან საუბარს აზრი არ აქვს. ის თავის ოთახში გაიყვანეთ და ხუთი წუთით იქ დატოვეთ, რათა დამშვიდება შეძლოს. შემდეგ გაესაუბრეთ და უთხარით, რომ მან თქვენი წესების მიღება უნდა ისწავლოს. თუ ის კვლავ წინააღმდეგობას გაგიწევთ, ისევ ოთახში დააბრუნეთ. ასე მოიქეცით მანამ, სანამ ბავშვი თქვენს უარს არ მიიღებს. თუ ბავშვი მაღაზიაში გიწევთ წინააღმდეგობას და აგრესიულია, დასამშვიდებელ სივრცედ ამ შემთხვევაში მანქანა გამოიყენეთ.

4. თუ ბავშვი წუწუნს არ წყვეტს, მას ზურგი აქციეთ და ყურადღება არ მიაქციოთ

თუ ბავშვი წუწუნს არ წყვეტს და ჩხუბს განაგრძობს, საუკეთესო არჩევანი მისი უყურადღებოდ დატოვებაა. უთხარით თქვენს შვილს: „ამ საკითხზე საუბარს აღარ ვაპირებ!“ შემდეგ ზურგი შეაქციეთ და აღარ დაელაპარაკოთ. არ აქვს მნიშვნელობა, რას გეტყვით ბავშვი ამის შემდეგ, პასუხი აღარ დაუბრუნოთ და არ უპასუხოთ. ბავშვს რაციონალური განმარტებები სჭირდება, თუმცა ამან შეუქცევადი ხასიათი არ უნდა მიიღოს. როდესაც მას ერთხელ აუხსნით უარის მიზეზს, ეს მისთვის საკმარისი უნდა იყოს.

5. ბავშვს წესები მას შემდეგ განუმარტეთ, როდესაც ის დამშვიდდება

ბავშვი როდესაც მშვიდად არის, მას მნიშვნელოვან საკითხებზე ესაუბრეთ. თქვენი შვილი დასვით და უთხარით: „როდესაც უარს გეუბნები, უნდა იცოდე, რომ არა ნიშნავს არას. თუ ეს სიტყვა შენზე ნეგატიურად მოქმედებს, შენს ოთახში შედი და ხუთი წუთით მარტო დარჩი, რომ დამშვიდდე. გააკეთე რამე, რაც გსიამოვნებს, რომ უსიამოვნო შეგრძნებები დაძლიო.“ თუ ორი, სამი ან ოთხი წლის ბავშვს უფლებას მისცემთ, რომ ისტერიკები მოაწყოს და თქვენი უარი არ მიიღოს, ის მოზრდილ ასაკში უარესად მოიქცევა, რაც მას ცხოვრებაში უდიდეს პრობლემებს შეუქმნის.

6. ზედმეტი სიმკაცრე ნეგატიურ შედეგს გამოიღებს

ბავშვს თქვენით მანიპულირების უფლება არ უნდა მისცეთ, თუმცა სიმკაცრე ზომიერად უნდა გამოიჩინოთ. დროსთან ერთად თქვენს შვილს მეტი თავისუფლება უნდა მიანიჭოთ, თუმცა თქვენი ავტორიტეტი ძველებურად უნდა შეინარჩუნოთ. ბავშვი, რა თქმა უნდა, შეეცდება, რომ საზღვრები გაარღვიოს და საკუთარი სურვილები აისრულოს, ეს ბუნებრივია და არ უნდა გაგიკვირდეთ.

7. ნუ ეცდებით თქვენი შვილის მეგობარი იყოთ

მშობლის მთავარი ფუნქცია ბავშვის განათლება, მისი წინამძღოლობა და მეურვეობაა. როდესაც მშობელს არ მოსწონს შვილისთვის გარკვეული საზღვრების დაწესება და მასთან მეგობრობით შემოიფარგლება, ის შეცდომას უშვებს. მცირეწლოვან ბავშვს მშობლის სახით არა მეგობარი, არამედ მასწავლებელი სჭირდება, რომელიც მას გარკვეულ მიმართულებას მისცემს. მშობელმა უნდა უთხრას ბავშვს, როდის მოდის ძილის დრო, როდის უნდა იმეცადინოს ან როდემდე შეიძლება ეზოში დარჩენა. მშობელმა შვილთან მეგობრობა მაშინ უნდა დაიწყოს, როდესაც ის უკვე მოზრდილია. შვილთან თბილი და მოსიყვარულე, მეგობრული დამოკიდებულება უნდა გამოიჩინოთ, მაგრამ, პირველ რიგში, მისი მასწავლებელი უნდა იყოთ.

ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობლის სიტყვას გარკვეული ძალა აქვს. თქვენმა შვილმა პატივი უნდა სცეს თქვენს მითითებებს და მოწოდებებს. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვის დისციპლინაზე ზრუნვა ადრეული ასაკიდანვე დაიწყოთ.

მომზადებულია ​empoweringparents.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

უნდა იყოს თუ არა მშობელი მკაცრი შვილთან ურთიერთობისას?
​მშობლების ნაწილი თვლის, რომ ბავშვის სწორად აღსაზრდელად სიმკაცრის გამოჩენა აუცილებელია. ისინი ფიქრობენ, რომ თუ შვილებთან კომპრომისზე ნაკლებად წავლენ, მათ უკეთეს ადამიანებად ჩამოყალიბებაში დაეხმარებიან...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?
რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.
- ხშირად მშობლები ზედმეტად ბევრს შფოთავენ ბავშვთან დაკავშირებულ ყველა დეტალზე. ცუდად ხომ არ აისახება ეს პატარას ფსიქიკაზე?
- მშობლებს, განსაკუთრებით კი ახალბედა მშობელებს, რომლებსაც ახალშობილი ჰყავთ სახლში, ხშირად აქვთ შფოთვა, შიში ყველა დეტალის გამო, რომელიც ბავშვს უკავშირდება. ეს შფოთვა ხშირ შემთხვევაში ქრება ან მცირდება, დროსთან ერთად, მშობლები მეტ გამოცდილებას იღებენ და უფრო მარტივად უმკლავდებიან ახალ გამოწვევებს. თუმცა ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ მშობლის შფოთვა გრძელდება და თან ახლავს ბავშვის განვითარების ყველა ეტაპს, ყოველდღიურობას.

​ბავშვები აკვირდებიან მშობლების რეაქციებს, თუ მშობელი გამუდმებით შეშფოთებული და შეშინებულია, ბავშვი იფიქრებს, დაადგენს, რომ სხვადასხვა სცენარი, მოვლენა საშიშია, თავადაც მოერიდება ახალი გამოცდილებების მიღებას. ასეთ შემთხვევაში, გენეტიკური რისკ-ფაქტორებისა და დასწავლილი ქცევის კომბინაციით, ბავშვსაც გადაეცემა მშობლის შფოთვა.

​- რა განსხვავებაა ამ კუთხით დედებსა და მამებს შორის? თითქოს დედები უფრო მეტად შფოთავენ და მეტ პასუხისმგებლობას გრძნობენ.

​- რადგან დედები უფრო აქტიურად არიან ჩართულები ბავშვის მოვლასა და აღზრდაში, შესაბამისად, უფრო თვალსაჩინოა ხოლმე დედის შფოთვა, რადგან მას უფრო მეტი გადაწყვეტილების მიღება უწევს ბავშვთან დაკავშირებით. თუმცა მამებიც ხშირად განიცდიან შიშს და შფოთვას, განსაკუთრებით, ახალბედა მამები. ორივე მშობლის შემთხვევაში, შფოთვის რისკი უფრო მაღალია მაშინ, როცა წარსულში ადამიანს ჰქონდა დეპრესია ან შფოთვითი აშლილობა. როდესაც ადამიანს არ აქვს ემოციური და სოციალური მხარდაჭერა, აქვს ფინანსური პრობლემები, მშობიარობამ რთულად ჩაიარა, თუ ბავშვს ჯანმრთელობის პრობლემები აქვს და ა.შ.

​მშობლის შფოთვა შეიძლება უკავშიდებოდეს ნებისმიერ საკითხს, ბავშვის ძილს, ჭამას, მის თანატოლებთან ურთიერთობას. შფოთვა, ჩვეულებრივ, ჩნდება მაშინ, როცა მშობელი ფიქრობს, რომ ვერ ახერხებს საკითხის, პრობლემის მოგვარებას.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ დაძლიონ ეს პრობლემა?

​- მშობლებს ვურჩევ, უფრო მეტი ისაუბრონ იმ საკითხებზე, რაც აწუხებთ, ისაუბრონ სხვა მშობლებთან, მეგობრებთან, ოჯახის წევრებთან. ინფორმაციის, გამოცდილების გაცვლა მნიშვნელოვანია. ხშირად მშობელი რაღაცას ძალიან განიცდის, ფიქრობს, რომ სერიოზული პრობლემის წინაშე დგას. სხვა მშობლებთან საუბრის დროს და მათი გამოცდილების მოსმენით, აღმოაჩენს ხოლმე, რომ „პრობლემა“ უბრალოდ ასაკობრივია, მისი გადაჭრის მეთოდები კი მრავალფეროვნი და სახალისო.

​საჭიროების შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, სპეციალისტს უნდა მიმართონ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად