Baby Bag

„რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს, მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე გადაცემაში „რა დროს ძილია“ მიჯაჭვულობის თეორიის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობლის შვილისადმი დამოკიდებულება ბავშვის თვითშეფასებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს:

„არსებობს მიჯაჭვულობის თეორია, რომელიც გულისხმობს, როგორ მექცევიან მე დაბადებიდან. მე მაქვს გარკვეული დაძაბულობები, ეს დაძაბულობები მოდის ჩემი მოთხოვნილებებიდან: კვების მოთხოვნილება, კონტაქტის მოთხოვნილება, რომ ვიყო ჩახუტებული თბილად და ფიზიოლოგიუირი მოთხოვნილება. ეს დაძაბულობა რამდენად სწრაფად მეხსნება და რამდენად დროულად შემოდის ჩემთან სიმშვიდე, სიამოვნების განცდა, ამაზეა დამოკიდებული, მე ვენდობი თუ არ ვენდობი სამყაროს. დიდი ზომის ინსტიტუციებში, სადაც ორი აღმზრდელი იყო და თხუთმეტი ბავშვი, თავისთავად, ბავშვებს მოთხოვნილებები დროულად არ დაუკმაყოფილდებოდათ. თუ მე რიგით მეთვრამეტე ვარ, როდესაც ყველას გვშია, თავისთავად დროულად არ მიკმაყოფილდება ჩემი მოთხოვნილება. თუ მოთხოვნილება ყოველთვის დროულად მიკმაყოფილდება და არა ხანდახან ან ზოგჯერ, ამას მოაქვს განცდა, რომ მე ვარ სასურველი, მე ვარ მისაღები, რომ მე მელოდებოდნენ.“

ნინო ბუაძის თქმით, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვთან თვალებით კონტაქტს, ღიმილს და მისდამი სითბოს გამოხატვას:

„ასევე მნიშვნელოვანია კონტაქტის მოთხოვნილება. ხშირად მშობლები ამბობენ, რომ არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ დაიჭერს რძის ბოთლს ხელში, მაგრამ არის კიდევ უმნიშვნელოვანესი თვალით კონტაქტი, ღიმილი, რითიც ბავშვს გადავცემ, რომ ის არის სასურველი, მიხარია, ბედნიერი ვარ, ველოდებოდი. ამიტომაც არის საუბარი იმაზე, რომ მშობელი ეს არის კარი სამყაროსი. ის გეუბნება, რომ ეს სამყარო სასურველია, გელოდება და ღიაა შენთვის. ან გეუბნება, რომ შენ არ ხარ სასურველი, ხან ხარ სასურველი, ხან არა. ძალიან ბევრი უნდა იშრომო იმისთვის, რომ ვიღაცამ გაღიაროს. აქედან იწყება ყველაფერი. ამას ეძახიან მიჯაჭვულობის თეორიას. ამას სხვაგვარად ეძახიან უსაფრთხო მიჯაჭვულობას. მე ვენდობი, აქტიური გავდივარ, შემოქმედებითი გავდივარ ამ სამყაროში, ან არ ვენდობი, მეშინია, კრიტიკის მოლოდინი მაქვს.“

ნინო ბუაძე აღნიშნავს, რომ ბავშვს უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ის ვერ იგებს, რადგან გაურკვევლობა ბავშვებში სერიოზულ ტრავმებსა და ტკივილს იწვევს:

„როდესაც ბავშვი ვერ იგებს რამეს და მას არ უხსნიან, ეს წარმოქმნის უფრო მძაფრ ემოციებს. კონფლიქტის შემთხვევაში, სჯობს ბავშვმა უყუროს, ვიდრე ტიპიურად ვუთხრათ: „გადი შენს ოთახში!“ რატომ? იმიტომ, რომ იქ ის ყველაფერს უფრო მძაფრად წარმოიდგენს. როდესაც მას ინფორმაციას არ ვაწვდით, ამან შეიძლება იმხელა შიშები გააჩინოს, იმხელა ტრავმები. შესაძლოა, გაჩნდეს თვითბრალდების განცდა. როდესაც ბავშვს არ ვუხსნით რაღაცას, ის ფიქრობს, რომ იყო არასასურველი, რაღაც გააკეთა არასწორად. შეიძლება ბავშვმა თავი დაიდანაშაულოს. იფიქროს, რომ არ ისწავლა, არ ჭამა და იწყებს თვითბრალდებას. რაც ბევრად მტკივნეული და მატრავმირებელია, ვიდრე სიმართლის თქმა.“

„როდესაც ბავშვი ინიციატივას გამოხატავს, „მე თვითონ“ როდესაც იწყება, ხშირად ხდება, რომ ის არ არის ისეთი სრულყოფილი, როგორი მოთხოვნილებაც მშობელს აქვს. ვთქვათ ბავშვმა დახატა რვაფეხა და მას რვა ფეხი არ აქვს, მშობელი ერევა, რომ არ აქვს რვაფეხას ყველა ფეხი. ამით ის ბავშვს ეუბნება, რომ მისგან სრულყოფილ პროდუქტს ვერ იღებს. ამით ბავშვს ვეუბნებით: „არ ხარ საკმარისი, მე გაგაკეთებინებ, მე დაგაწერინებ.“ თუნდაც ბავშვმა მოკიდა რაღაცას ხელი და გადააადგილა, მას უხარია, მაგრამ არ ხდება ამის აღიარება. რა უნარები ვითარდება ბავშვებში? ის უნარები, რასაც მშობელი აღიარებს,“ - აცხადებს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​რა დროს ძილია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენ...
​ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მიდგომა „ახლა თუ არ ისწავლა ამან, მერე ნახე რა იქნება,“ არასწორია. ის ბავშვებთან ურთიერთობის ძალიან აგრესიულ ფორმას ბადებს,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი

„მიდგომა „ახლა თუ არ ისწავლა ამან, მერე ნახე რა იქნება,“ არასწორია. ის ბავშვებთან ურთიერთობის ძალიან აგრესიულ ფორმას ბადებს,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა ოჯახში არსებულ იერარქიულ სისტემაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვისთვის სილაღის და თავისუფლების ზედმეტად შეზღუდვა არასწორია:

„ოჯახში აუცილებლად დგება იერარქიული სისტემა. არცერთ სისტემას არ აწყობს ამბოხი. ხომ გახსოვთ „ვერის უბნის მელოდიებში“ როგორც არის: „ნუ იქნება მხოლოდ ბუნტი.“ ბავშვი თავისი ბუნებით არის აბსოლუტურად ლაღი და თავისუფალი. ზრდასრულები, ოჯახი და მთლიანად საზოგადოება, ​ვცდილობთ, რაც შეიძლება მალე გადმოვიყვანოთ ბავშვი ჩვენს წეს-ჩვეულებებზე, რომ ის იყოს უფრო მართვადი. ამის მიზანი ისაა, რომ მე დისკომფორტი არ შემიქმნას. ამიტომ ვიგონებთ უამრავ სისტემას. მიდგომა: „ახლა თუ არ ისწავლა ამან, მერე ნახე რა იქნება,“ ეს რა თქმა უნდა არასწორია. ასეთი მიდგომა ბავშვებთან ურთიერთობის ძალიან აგრესიულ ფორმას ბადებს.“

​ბაკურ კოტეტიშვილმა აღნიშნა, რომ აკრძალვები ბავშვებთან ურთიერთობას ყველაზე მეტად აფუჭებს:

„პირველი, რაც გვიფუჭებს ყოველთვის ურთიერთობებს არის აკრძალვების ფენომენი. ნებისმიერ საკითხში ჯ​ერ არის ქმედება და მერე მისი აკრძალვა. ჩვენ ვიწყებთ „არ შეიძლებათი.“ ძალიან მარტივი მაგალითი: სანამ ბავშვი დამოუკიდებლად გაივლის, ის ხედავს და უყურებს, რომ დედამ დღის განმავლობაში ვერც დავთვლით რამდენჯერ გამოაღო კარადა, აიღო რაღაც ნივთი, ჩადო და დახურა ისევ. ეს იმდენად ბევრჯერ გაიმეორა დედამ და ბევრჯერ აჩვენა, რომ ბავშვს არც აქვს სურვილი კითხვა დასვას, ეს შეიძლება თუ არ შეიძლება. თუ დედა აკეთებს ამას, ე.ი. შეიძლება. გაიარა თუ არა ბავშვმა, მივიდა კარადასთან, გამოაღო და დაიწყო იქიდან რაღაცების ამოღება. ჩვენ ამას ვეძახით „აურია,“ სინამდვილეში გაეცნო. ჩვენ მივდივართ და ვეუბნებით: „არ შეიძლება, ნუ აღებ!“ ამ დროს ვასწავლეთ, რომ გაეღო. ასეთი უამრავი ქმედებაა ოჯახში. ჩვენს ქმედებას ბაძავენ ბავშვები. როდესაც ამას აკეთებენ, ჩვენ მერე შენიშვნას ვაძლევთ.“

ბაკურ კოტეტიშვილის თქმით, ადამიანები „შავი კატის“ ფენომენს ქმნიან, რომელსაც ბევრი პრობლემის გამომწვევ მიზეზად ასახელებენ:

„ადამიანებს გვჩვევია „შავი კატის“ ფენომენის არსებობა. ვიგონებთ შავ კატას, რომელსაც დავაბრალებთ რაღაც-რაღაცებს. ჩემს ბავშვობაში ასეთი შავა კატა იყო ტელევიზორი. ​ნელ-ნელა ეს შავი კატა ჩამოვიდა ტელეფონამდე. ძალიან მარტივია, რომ იმას დავაბრალოთ რაღაც და არ განვსაზღვროთ ვითარება, თუ რატომ იყენებს ადამიანი ასე ხშირად ტელეფონს. სინათლე ძალიან კარგი რამ არის, მაგრამ გააჩნია, როგორ გამოვიყენებთ მას. შეიძლება სინათლემ თვალი გაგვიფუჭოს კიდეც და დაგვაბრმავოს.“

„ძალიან ხშირად მქონია შემთხვევა, როდესაც პაციენტებს უთქვამთ, რომ ბავშვს თავის ტკივილი აქვს და პირველი განსაზღვრება აქვთ, ხომ არ უყურებს დიდხანს ტელეფონს. ტელეფონი არაფერ შუაშია ამ დროს თავის ტკივილთან. თუ მას მხედველობის პრობლემა აქვს ან კისრის არასწორი მდებარეობა, აქედან ტკივა თავი. ​ნაცვლად იმისა, რომ ეს გავიაზროთ, ყველაფერს ვაბრალებთ ტელეფონს. ტელეფონის მაგივრად რომ წიგნი ეჭიროს და ბავშვს იგივე დაემართოს, არავინ წიგნს არ დააბრალებს. წიგნი კარგია, ასე ვიცით და ტელეგონი - ცუდი. ამ ვითარებაში ტელეფონიც და წიგნიც ერთსა და იმავე პირობას ქმნის, რომ ბავშვს ან თვალები დაეძაბოს, თუ მხედველობის პრობლემა აქვს, ან არასწორი მდებარეობის გამო კისრის კუნთები დაეჭიმოს. წიგნი კარგია და ტელეფონი ცუდია არის „შავი კატის“ ფენომენი,“ - აღნიშნულ საკითხზე ბაკურ კოტეტიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

წაიკითხეთ სრულად