Baby Bag

ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახურებს

ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახურებს

როგორ ვაგრძნობინოთ შვილს, რომ მისით ძალიან ვამაყობთ? მშობლებს უჭირთ ბავშვების მიმართ აღფრთოვანების გამოხატვა, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვებს საკუთარ თავზე ზედმეტი წარმოდგენა არ შეუქმნან, რაც მათი წინსვლისა და წარმატებისთვის, შესაძლოა, საზიანო აღმოჩნდეს. ბავშვის მიღწევებისა და ღირსებების აღნიშნვა ისეთი ფორმით უნდა შეგეძლოთ, რომ მას სიამაყის განცდა გაუჩნდეს და არა ამპარტავნების. თქვენმა შვილმა უნდა იგრძნოს, რომ მისი შესაძლებლობების დანახვა და დაფასება შეგიძლიათ.

  • ბავშვი მნიშვნელოვანი მიღწევებისთვის შეაქეთ

ბავშვები ყოველდღიურად უამრავ რამეს აკეთებენ, თუმცა ზოგიერთი აქტივობა სხვებთან შედარებით ბევრად მნიშვნელოვანია. თუ ბავშვი მუსიკაზე დადის და მან მნიშვნელოვანი მუსიკალური ნაწარმოების დაკვრა ისწავლა, ბევრი იშრომა და საუკეთესო შედეგი მიიღო, ის თქვენგან შექებას იმსახურებს. თუ ბავშვი კონცერტისთვის მარტივ მუსიკას შეარჩევს, რადგან რთული ნაწარმოების მომზადება ეზარება, ის არ უნდა შეაქოთ. ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახურებს.

  • ბავშვი შრომის პროცესში უნდა შეაქოთ

თქვენი შვილი მნიშვნელოვან სპორტულ კონკურსს თუ მოიგებს და მას შეაქებთ, ის იფიქრებს, რომ ცხოვრებაში ყველაზე მთავარი გამარჯვებაა. უმჯობესია, მას უთხრათ, რომ მისი შრომა და მონდომება დაფასდა. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ გამარჯვება შემთხვევითობა არ არის. ის უნდა მიახვედროთ, რა მნიშვნელობა აქვს შრომას და მონდომებას. თუ ბავშვს მხოლოდ მოგების გამო აქებთ, ის ვერ გაიგებს, როგორი მნიშვნელოვანია შრომის პროცესი.

  • ბავშვს აუხსენით, თუ რა სირთულეები შეიძლება შეხვდეს ცხოვრებაში

ბავშვებს მიზნის მიღწევამდე ბევრი სირთულის გადალახვა უწევთ. ისინი ხშირად მეგობრებთან დროის გატარებას ვერ ახერხებენ, რადგან მეცადინეობენ ან სპორტული აქტივობებით არიან დაკავებულები. როდესაც ბავშვები სხვადასხვა კონკურსში მონაწილეობენ, მათ მარცხთან შეგუებაც უწევთ. როდესაც ბავშვის წარმატებებს აღნიშნავთ, აუცილებლად უთხარით მას, თუ რამდენი რამის გამოვლა მოუხდა, რათა მიზნისთვის მიეღწია. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მის წარმატებებსა და წარუმატებლობებს თვალს ადევნებთ. მან უნდა იცოდეს, რომ თქვენთვის ყველაფერი მნიშვნელოვანია, რაც მის ცხოვრებაში ხდება.

  • ბავშვის წარმატება სათანადოდ დააფასეთ და მის მიმართ აღფრთოვანება გამოხატეთ

თქვენი შვილის წარმატებით თუ იამაყებთ, ამაში ცუდი არაფერია. ბავშვი იგრძნობს, რომ მისი მიღწევები სიხარულს განიჭებთ და გაბედნიერებთ. ბავშვებს ძალიან უხარიათ, როდესაც მათ შესაძლებლობებს ხოტბას ასხამთ და სათანადოდ აფასებთ. თქვენს შვილს აუცილებლად უთხარით კომპლიმენტები, თუ ის ამას იმსახურებს. ეს ბავშვზე დაუვიწყარ შთაბეჭდილებას მოახდენს.

  • გადაჭარბებული აღფრთოვანება საჭირო არ არის

თქვენს სიამაყეს გარკვეული კონტექსტი უნდა ჰქონდეს. ბავშვის წარმატება ზედმეტად არ უნდა აღნიშნოთ. თუ თქვენი შვილი ცხოვრებაში პირველად მოიგებს საფეხბურთო ჩემპიონატს, მეზობლებისა და ნათესავების მოპატიჟება არ გჭირდებათ. თუ საზეიმო მიღებას მოაწყობთ და ბავშვის გამარჯვებას გრანდიოზულად აღნიშნავთ, ის იფიქრებს, რომ უკვე ყველაფერს მიაღწია, რაც სურდა. ბავშვის მიღწევები ოჯახურ წრეში აღნიშნეთ და მას თქვენი სიხარული გაუზიარეთ.

  • შექება ყოველთვის დროული უნდა იყოს

ბავშვი მაშინ უნდა შეაქოთ, როდესაც ის წარმატებას აღწევს. მისთვის მნიშვნელოვანი მოვლენიდან ერთი კვირის შემდეგ ქებას დიდი მნიშვნელობა არ აქვს. ბავშვმა ყველაფერი სიღრმისეულად რომ განიცადოს და პროცესის მთლიანობა აღიქვას, ქება დროული უნდა იყოს.

  • ბავშვის შექების დროს ნეგატიური ფრაზები არ გამოიყენოთ

მშობლებს ბავშვის შექება ძალიან აშინებთ, რადგან ფიქრობენ, რომ ის ზედმეტად გათამამდება. თუ თქვენი შვილი სკოლაში ცუდად სწავლობს, მაგრამ სპორტში წარმატებულია, მისი მიღწევების შექებისას, სწავლაში მის წარუმატებლობას ნუ ახსენებთ. თუ ბავშვს აქებთ, მას პარალელურად შენიშნვები არ უნდა მისცეთ.

  • ბავშვის შექებისას მასზე უნდა კონცენტრირდეთ

როდესაც ბავშვს აქებთ, ის სხვებს არ უნდა შეადაროთ. ქების დროს მხოლოდ მასზე უნდა კონცენტრირდეთ. თუ ბავშვს სხვებს შეადარებთ და აღნიშნავთ, რომ ის სხვებზე უკეთესი ან უარესია, ამით მას თავდაჯერებას ვერ შემატებთ.

  • ბავშვს სხვების შრომის დაფასება ასწავლეთ

ბავშვის ღირსეულ ადამიანად ჩამოყალიბება თუ გსურთ, მას სხვების შრომის დაფასება უნდა ასწავლოთ. თუ ის სკოლაში წარმატებული მოსწავლეა, უნდა იცოდეს, რომ ეს მხოლოდ მისი დამსახურება არ არის. ბავშვს მასწავლებლისთვის მადლობის წერილი მიაწერინეთ. მან უნდა იცოდეს, რომ ჯგუფური მუშაობა და მიღწევები ისევე მნიშვნელოვანია, როგორც ინდივიდუალური წარმატება.

მომზადებულია ​verywellfamily.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​უნდა ჩავრთოთ თუ არა უფროსი შვილები უმცროსების გაზრდის პროცესში, როგორ და რამდენად მიზანშეწონილია ეს?

​უნდა ჩავრთოთ თუ არა უფროსი შვილები უმცროსების გაზრდის პროცესში, როგორ და რამდენად მიზანშეწონილია ეს?

უნდა ჩავრთოთ თუ არა უფროსი შვილები უმცროსების გაზრდის პროცესში, როგორ და რამდენად მიზანშეწონილია ეს? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- ხშირად მშობლები უმცროს შვილებს უფროსებს აზრდევინებენ, ან ავალდებულებენ დიდი დოზით მიიღონ მონაწილეობა ამ პროცესში. რამდენად მიზანშეწონილია ეს მიდგომა?

- აქ რამდენიმე ფაქტორია გასათვალისწინებელი - რამდენია ასაკობრივი სხვაობა დედმამიშვილებს შორის, რამდენად ყოველდღიური ხასიათი აქვს უფროსი შვილის დახმარებას, რამდენად სასურველ და საინტერესო აქტივობებში ვრთავთ მას, რას იღებს სანაცვლოდ აქედან და ა.შ. მისთვისაც საინტერესო უნდა იყოს პროცესში ჩართვა, უნდა იღებდეს შექებას ან რაიმე სასურველ ჯილდოს მაინც. პატარა და-ძმაზე ზრუნვა ბავშვს უვითარებს ემპათიის გრძნობას, მზრუნველობას, პასუხისმგებლობის გრძნობას და ასევე აგრძნობინებს თავს უფრო კომპეტენტურ და „დიდ“ ადამიანად, რაც ზრდის მის თვითშეფასებას. კარგია თუ ასეთ „დახმარებას“ ექნება სიტუაციური ხასიათი, მაგალითად: თუ დედას რამე სტკივა და უფროსი შვილი ეხმარება, დედას უცბად დაურეკეს და ბავშვმა საწოვარა გამოართვა მას და ა.შ. მნიშვნელოვანია, ამ დახმარებას ჰქონდეს მიზეზი და საჭიროება. თუ ამას აქვს ყოველდღიური და სავალდებულო ხასიათი, რა თქმა უნდა, ეს ბავშვისთვის სტრესის გამომწვევი მიზეზი გახდება. განსაკუთრებით თუ ბავშვი 7 წლამდე ასაკისაა და თამაშის მაგივრად, რაც ამ პერიოდში ბავშვის განვითარებისთვის უმნიშვნელოვანესია, მშობელი აიძულებს ყოველდღე ბავშვმა „დედის ან მამის ფუნქცია“ შეითავსოს.
ასევე მნიშვნელოვანია, ამ მხრივ უსაფრთხოების გათვალისწინებაც. ჩვენ, უფროს შვილებს უნდა დავავალოთ ის, რაშიც უკვე თვითონაც მომწიფებულნი და დამოუკიდებელნი არიან. თუ ბავშვი თვითონ საჭიროებს ყურადღებას ან თვითონ არ არის ბოლომდე დამოუკიდებელი ყოველდღიური საჭიროებების დაკმაყოფილებაში, რა თქმა უნდა, ის უუნაროა ამ დროს უმცროს და-ძმაზე იზრუნოს.
- ხომ არ დავაკარვინებთ ამით ბავშვობის მნიშვნელოვან პერიოდს და დავაზიანებთ მათ ფსიქიკას?
- ამ თემაზე ძალიან საინტერესო თეორიები ჰქონდათ, ორ ფსიქოთერაპევტს, ზიგმუნდ ფროიდს და ალფრედ ადლერს. ფროიდის აზრით, ბავშვის როლი ოჯახში, მისი ურთიერთობები და-ძმებთან შემდგომში განაპირობებენ მისი პიროვნების ფორმირებას და სხვებთან ურთიერთობების ფორმებს. ადლერის აზრით, კი მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინებაც კი, თუ მერამდენეა ბავშვი დაბადების რიგით - დედისერთა, უფროსი, შუათანა თუ ნაბოლარა. როცა ბავშვი დედისერთაა, მშობლების მთელი ყურადღება მას ეკუთვნის, ანებივრებენ, ეჩვევა დიდი რაოდენობით ყურადღებას. ძირითადად არც აფრთხილებენ ხოლმე ბავშვს, რომ ოჯახში მატებაა და უცებ ის ხედავს პატარა დას ან ძმას, რომელმაც მისთვის ნაცნობი ყურადღება „მიითვისა“. უმეტესობას ამ დროს ეჭვიანობის და კონკურენციის გრძნობა უჩნდება, რის მოდიფიკაციას და ჩანაცვლებასაც ჩვენ ვახდენთ მსუბუქი, სიტუაციური ზრუნვით უმცროს დედმამიშვილზე. ამიტომ თუ ჩვენ ამ დროს ძალიან დავტვირთავთ, მოვწყვეტთ მისთვის საინტერესო აქტივობებს, თამაშებს, მეგობრებს, ეს უფრო გააღვივებს მის კონკურენტულ დამოკიდებულებას დედმამიშვილთან.
- გარდა უფროსი შვილებისა, თვითონ უმცროს ბავშვზეც უარყოფით ზეგავლენას ხომ არ მოახდენს დედის ნაკლები ჩართულობა?
- დედის ნაკლები ჩართულობა ყოველთვის მოქმედებს ბავშვის ცხოვრებასა და განვითარებაზე. ბავშვზე ზრუნვა ეს მხოლოდ მისი მატერიალური ან ფუნქციური დახმარება არაა, ეს ემოციური კავშირიცაა. რამდენად იდენტური იქნება 13 წლის მოზარდის და დედის შედარება ერთმანეთთან, როცა 13 წლის მოზარდი ამ ასაკში ფსიქოლოგიურად თუ ემოციურად საერთოდ არაა მომწიფებული „მშობლობისთვის“.
- ბევრი მშობელი მარტო ზრდის ბავშვებს, ამიტომ უწევთ დახმარება უფროს შვილებს სთხოვონ, თუმცა მოზარდებს პირადი სივრცე სჭირდებათ. როგორ უნდა მივუდგეთ შვილებს ასეთ სიტუაციაში?
- პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, რომ წინასწარ შევუთანმხდეთ უფროსს შვილს, რატომ და რისთვის, რამდენი ხანი და რა ფორმით გვჭირდება მისი დახმარება. ასე ვთქვათ, ვაგრძნობინოთ, რომ ეს იძულება არაა, ნებართვას ვიღებთ მისგანაც, მის აზრსაც ვითვალისწინებთ და არჩევანის საშუალება აქვს. ასეთი შეთანხმებების დროს ხაზი გაესმევა იმას, თუ რისი გადადება შეუძლია უფროს შვილს და რა არის იმდენად პრიორიტეტული, რომ ამ შემთხვევაში დედასაც მოუწევს მასზე მორგება. მნიშვნელოვანია ვაგრძნობინოთ ჩვენი სიყვარული და მადლიერება ამ დახმარებისთვის, წავახალისოთ მისი დახმარება და მისი ინტერესებიც ჩავრთოთ ამ პროცესში. მაგალითად, „თუ შენი დაიკოს ოთახში იქნები, სანამ სძინავს შეგიძლია შენს საყვარელ ფილმებს უყურო.“ შეჯამების სახით რომ ვთქვათ, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ უფროსი შვილის ინტერესებიც, არჩევანის საშუალება დავუტოვოთ და დავაფასოთ მისი ძალისხმევა.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად