Baby Bag

ბავშვის აღზრდის ოთხი მნიშვნელოვანი ეტაპი ტიბეტური სიბრძნის მიხედვით

ბავშვის აღზრდის ოთხი მნიშვნელოვანი ეტაპი ტიბეტური სიბრძნის მიხედვით

საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ტიბეტში ბრძენი, გაწონასწორებული და მშვიდი ადამიანები ცხოვრებენ, რომლებსაც უნიკალური მსოფლმხედველობა აქვთ. ისინი სამყაროს განსხვავებულად ხედავენ და ნებისმიერ მნიშვნელოვან საკითხზე საკუთარი თვალსაზრისი აქვთ. ბავშვის აღზრდას ტიბეტელები განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებენ. ისინი პატარებს მშობლების პატივისცემას, დამოუკიდებლობას და გონივრული გადაწყვეტილებების მიღებას ადრეული ასაკიდანვე ასწავლიან.

ტიბეტური სიბრძნის თანახმად, ბავშვის აღზრდის ოთხი მნიშვნელოვანი ეტაპი არსებობს. თითოეულ ეტაპზე მშობლებმა განსხვავებული მეთოდები და მიდგომები უნდა გამოიყენონ, რათა შვილების ღირსეულად აღზრდა შეძლონ.

1. ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვები

ტიბეტური სიბრძნის მიხედვით, მშობლებმა ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვები მეფეებივით და დედოფლებივით უნდა აღზარდონ. ამ ასაკში ბავშვისთვის ზედმეტი აკრძალვების დაწესება ან მისი დასჯა საჭირო არ არის. ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვები ძალიან ცნობისმოყვარეები და აქტიურები არიან. ისინი სამყაროს ყოველდღიურად შეიმეცნებენ. მათ ლოგიკური დასკვნების გაკეთება ჯერ კიდევ არ შეუძლიათ, რადგან საამისოდ გამოცდილება არ ჰყოფნით. თუ ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვი მიუღებელ ან საშიშ ქცევას ახორციელებს, თქვენ შეშინებული ან შეშფოთებული სახე უნდა მიიღოთ, შემდეგ კი ბავშვის ყურადღება სხვა რამეზე გადაიტანოთ. ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვებს ემოციების გაგება კარგად შეუძლიათ. თუ მათთვის რაიმეს სწავლება გსურთ, ეს ემოციების გამოხატვით, მიმიკებით უნდა გააკეთოთ. ნუ შეზღუდავთ ბავშვს და მას ბევრ რამეს ნუ აუკრძალავთ. თუ ბავშვს აკრძალვებით სულს შეუხუთავთ, მას კონფორმისტ ადამიანად აქცევთ, რომელიც არასდროს ფიქრობს და ყოველთვის სხვების მიბაძვით მოქმედებს.

2. ხუთიდან ათ წლამდე ასაკის ბავშვები


ტიბეტური სიბრძნის თანახმად ხუთიდან ათ წლამდე ასაკის ბავშვებს „მონებივით“ უნდა მოექცეთ. ცხადია, ამაში ნამდვილ მონობას არ ვგულისხმობთ. მშობელი ბავშვის მიმართ სასტიკი და უხეში არ უნდა იყოს. ხუთი წლის ასაკიდან ბავშვი ლოგიკურ აზროვნებას ეჩვევა და მისი ხასიათი ფორმირებას იწყებს. ამ ეტაპზე მას მიზნები უნდა დაუსახოთ და მათი მიღწევის გზები ასწავლოთ. თქვენს შვილს უნდა აუხსნათ, რა მოხდება, თუ ის დასახული მიზნების მიღწევას ვერ შეძლებს. ბავშვმა საკუთარ ქმედებებზე პასუხისმგებლობის აღება უნდა ისწავლოს. ხუთიდან ათ წალმდე ბავშვებს , შეგიძლიათ, ბევრი დავალება მისცეთ. ისინი თქვენი დავალებების შესრულებას აუცილებლად შეძლებენ. თუ „მეფობის“ ხანიდან „მონობის“ ეტაპზე არ გადაინაცვლებთ, თქვენი შვილი უპასუხისმგებლო ადამიანად ჩამოყალიბდება, რომელიც საკუთარ ქმედებებზე პასუხს თავად არასდროს აგებს.

3. ათიდან თხუთმეტ წლამდე ასაკის ბავშვები


ათიდან თხუთმეტ წლამდე ასაკის ბავშვს თანასწორივით უნდა ესაუბროთ. თქვენ იცით, რომ შვილთან შედარებით მეტი გამოცდილება და ცოდნა გაქვთ, მაგრამ ბავშვის აზრი ყოველთვის უნდა მოისმინოთ. მან საკუთარი შეხედულებები თავისუფლად უნდა გაგიზიაროთ. ამ ასაკში შვილს რჩევა ხშირად უნდა ჰკითხოთ და მისი თავისუფლება წაახალისოთ. ბავშვს რჩევები თავადაც უნდა მისცეთ. მას არასდროს არაფერი უბრძანოთ ან აუკრძალოთ. ათიდან თხუთმეტ წლამდე ასაკში მოზარდი თავისუფალ აზროვნებას სწავლობს. თუ შვილს ბევრ რამეს აუკრძალავთ, თქვენი ურთიერთობა გაფუჭდება. შესაძლოა, ის ცუდ გარემოცვაში მოხვდეს და ბევრ უსიამოვნებას გადაეყაროს. ჭარბი მზრუნველობა ბავშვს დამოუკიდებლობას წაართმევს და სუსტ ადამიანად აქცევს.

4. თხუთმეტ წელს გადაცილებული ბავშვები

თხუთმეტი წლის ასაკში ბავშვის ხასიათი უკვე ჩამოყალიბებულია. ამ ეტაპიდან მის მიმართ პატივისცემა ხშირად უნდა გამოხატოთ. შვილისთვის რჩევის მიცემა კვლავ შეგიძლიათ, თუმცა მას ამიერიდან ვერაფერს ასწავლით. თუ აღზრდის ყველა ეტაპზე სწორ მიდგომებს გამოიყენებთ, თქვენი თხუთმეტი წლის შვილი დამოუკიდებელი, თავისუფალი და ზრდილობიანი ადამიანი იქნება, რომელიც მშობლებსა და გარშემომყოფებს პატივისცემით ეპყრობა.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა


არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

„აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგმა ნინო ბუაძემ ბავშვების ეკრანდამოკიდებულებისა და ანიმაციებისადმი სიყვარულის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, როდესაც ბავშვი ხშირად ითხოვს ერთსა და იმავე ანიმაციას, მშობელი უნდა დააკვირდეს, რა ინფორმაციას იღებს მისი შვილი ანიმაციის ყურებისას:

​ბავშვი ხშირად ითხოვს ერთსა და იმავე ანიმაციას, მაგრამ მნიშვნელოვანია მშობელი დააკვირდეს, რატომ ითხოვს, რა ინფორმაციას იღებს იქიდან. შეიძლება ეს იყოს მისთვის ძალიან სტრესული და უნდოდეს ამ შიშთან გამკლავება. აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი. ბავშვს შეუძლია ძალიან კარგად გარდასახვა, შეუძლია როლის გათავისება. მერე სახეზე გვხვდება, რომ აგრესიულია, ყვირის, ურტყამს სხვებს. არ ვიცით, რატომ დაემართა სიბნელის შიში, ცალკე დაწოლა არ უნდა და ა.შ. რითი იკვებება? რა არის მისი საკვები? როგორ არის სიუჟეტი აწყობილი? როგორ ჩანს დადებითი პერსონაჟი? როგორ ამარცხებს ბოროტს? ამის გაშინაგანება ხდება. მერე როგორც კი მსგავს ემოციასთან კავშირი უწევს, ის აცოცხლებს ამ გმირს და ხდება ამ გმირის ნაწილი.“

ნინო ბუაძემ აღნიშნა, რომ ბავშვები სმარტფონებს ძალიან ეჯაჭვებიან, რაც სერიოზული პრობლემაა:

„ბავშვებს როდესაც ართმევენ სმარტფონებს, ისინი ფიქრობენ: რა გავაკეთო ახლა? ეს არის მათი სასიცოცხლო ენერგია. მოზარდებს რომ დავაკვირდეთ, მათი კომუნიკაცია არის ასეთი: „ეს თამაში იცი?“ თუ მან არ იცის ეს თამაში, მაშინ ჩამორჩება თითქოს. ​აქ შეიძლება წამოვიდეს ბულინგის თემაც, აკნინებენ, როგორ არ იცის. საკუთარი თავის აღქმაც ხდება უკვე იმ სივრცეში. იქ არის გამარჯვებული. ჩვენი თავიც რომ წარმოვიდგინოთ, სად გვიხარია? სადაც ჩვენთვის კომფორტული ზონაა. ბავშვები არიან იმ კომფორტულ ზონაში კარგად. არ უნდათ ეს ახალი ურთიერთობები. გაუცხოვებულია ბავშვი სამყაროსთან.“

ნინო ბუაძემ ბავშვების თვითშეფასების ჩამოყალიბების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის გამოცდილება არც ისე მრავალფეროვანია, რის გამოც მის თვითშეფასებაზე გარემო უფრო ძლიერად ზემოქმედებს:

„ბავშვის თვითშეფასება და ზრდასრულის თვითშეფასება სხვადასხვა საძირკველზე დგას. ჩვენ გვაქვს უამრავი გამოცდილება და ამ უამრავ გამოცდილებაში, შეგვიძლია ავირჩიოთ სხვა.​ ბავშვის გამოცდილებაში მხოლოდ ეკრანია. მის თვითშეფასებაშიც ის არის, რომ იქ სუპერმენია. მას ახალი გამოცდილებისთვის დრო არ აქვს. ცხოვრება მიედინება მისგან დამოუკიდებლად. არჩევანის წინაშე რომ დგება, ის ირჩევს კომფორტულ ზონას, სადაც ის გმირია, რეალიზებულია და აღიარებული.“

„ზღაპარში შენი ტემპით ვითარდება მოვლენები. შეგიძლია პაუზა გააკეთო, კიდევ ერთხელ გადახედო სიუჟეტს, გაიმეორო. ეს არის გააზრების პროცესი. აღზრდაში ყველაზე მნიშვნელოვანია ბავშვს ასწავლო დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღება, ასწავლო ანალიზი, გაცნობიერება. მრავალი ალტერნატივა შევთავაზოთ ბავშვს. ზრდასრულებსა და ბავშვებს შორის არის ერთი ფუნდამენტური სხვაობა. ზრდასრულები ხშირად ამბობენ: ​„რა აზრი აქვს ახლა ხატვაზე რომ ვატარო? მაინც არ გამოვა ამისგან მხატვარი.“ ბავშვები პროცესზე არიან უფრო მეტად ორიენტირებულები. არ ვიყოთ შედეგზე ორიენტირებულები. როდესაც ამბობენ: „ვერ მღერის და რატომ?“ სცენაზე ხომ გადის და ტაშს ხომ უკრავენ? მონაწილე ხომ არის, მიკუთვნებულობის განცდა ხომ აქვს. შესაძლოა, ბავშვი არ არის იმ სპორტში წარმატებული, მაგრამ წაგება ისწავლა, დარდი ისწავლა, გამარჯვებისთვის ბრძოლა ისწავლა, მოტივაცია მიიღო. უამრავი პროცესია და არა ის, გაიტანა თუ არა ფეხბურთში გოლი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო ბუაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „დღის კოდი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დღის კოდი“

წაიკითხეთ სრულად