Baby Bag

9 მიზეზი, თუ რატომ არ უნდა გაზარდოს ბავშვი ბებიამ

9 მიზეზი, თუ რატომ არ უნდა გაზარდოს ბავშვი ბებიამ

ოჯახში ბავშვის დაბადებასთან ერთად ბებიები განსაკუთრებით აქტიურდებიან. ისინი მშობლებს ბავშვის აღზრდაში დახმარებას სთავაზობენ. მიუხედავად იმისა, რომ ბებიებს შვილიშვილების მოვლა ახარებთ, ისინი იშვიათად ითვალისწინებენ მშობლების რეკომენდაციებსა და რჩევებს. ეს ყოველივე კი ბებიასა და მშობლებს შორის ხშირად კონფლიქტის გამომწვევი მიზეზი ხდება.ასეთ შემთხვევაში, უმჯობესია, მშობლებმა ბავშვის აღზრდაზე დამოუკიდებლად იზრუნონ და ბებიის დახმარებაზე უარი თქვან. ჩვენს სტატიაში იმ მიზეზებს გაგაცნობთ, რომელთა გამოც ბავშვის აღზრდა ბებიას არ უნდა მიანდოთ.

  • ბავშვის მოვლის მოძველებული მეთოდები

წლების წინ ბავშვებს 37 გრადუს ტემპერატურაზე აბანავებდნენ, დღეს კი ბავშვის ბანაობა 33-34 გრადუსზეა რეკომენდებული. საბჭოთა კავშირში მცირეწლოვან ბავშვებს ძროხის რძეს და ხილის წვენებს აძლევდნენ. თანამედროვე სამყაროში რძის ფორმულები იყიდება, რომლებიც ვიტამინებით არის გაჯერებული. წლების წინ ითვლებოდა, რომ ჩვილ ბავშვს ხელ-ფეხის გამოძრავების შესაძლებლობა არ უნდა მისცე. თანამედროვე მშობლებისთვის მსგავსი მიდგომა მიუღებელია. ბებიები, როგორც წესი, უპირატესობას ბავშვის მოვლის მოძველებულ მეთოდებს ანიჭებენ და მშობლების ახალ მიდგომებს სულელურს ან არასაჭიროს უწოდებენ. თუ ბებია წინააღმდეგობას გიწევთ, მას კარგად აუხსენით, რომ თქვენ მხოლოდ თანამედროვე მეთოდების გამოყენებას გეგმავთ. თუ ის თქვენს აზრს არ იზიარებს, ბავშვის აღზრდას ბებიას ნუ მიანდობთ.

  • საკუთარი აღზრდის პრინციპებისთვის უპირატესობის მინიჭება

ბავშვის აღზრდის მეთოდები, რომლებიც 30 წლის წინ აქტუალური იყო, დღეს ძალიან მოძველებულია. ადრე ბავშვებს ძალიან მკაცრად ზრდიდნენ. მათ მიმართ ზედმეტ სითბოს და სიყვარულს არ გამოხატავდნენ. ბავშვის ხელში აყვანას ერიდებოდნენ, რადგან ეშინოდათ, რომ მას ძალიან გაათამამებდნენ. მშობლებმა ბავშვის აღზრდაში მონაწილე ყველა ადამიანს აღზრდის საკუთარი პრინციპები უნდა გააცნონ. თუ თქვენთვის მიუღებელია ბავშვთან ძველებური, მკაცრი მიდგომების გამოყენება, ეს ყველასთვის გასაგები უნდა გახადოთ.

  • ბავშვის გათამამება

ბებიები საკუთარ შვილიშვილებს მეტისმეტად ათამამებენ. შესაძლოა, მშობლები შვილებს ასწავლიდნენ, რომ სადილის შემდეგ მათ საკუთარი თეფში უნდა გარეცხონ. ბებია შვილიშვილის შეწუხებას მოერიდება და მისთვის ყველაფერს თავად გააკეთებს. ეს ყველაფერი ბავშვს აბნევს. ის ვერ იგებს, როგორ მოიქცეს და რა არის სწორი საქციელი. მშობლებმა ბებიას გარკევით უნდა აუხსნან, რომ არსებობს აღზრდის ისეთი პრინციპები, რომლებსაც არავინ უნდა გადაუხვიოს. შეგიძლიათ, ბებიას თანამედროვე აღზრდის მეთოდების შესახებ წიგნიც წააკითხოთ და უთხრათ, რომ თქვენთვის გარკვეულ საკითხებზე კომპრომისზე წასვლა მიუღებელია.

  • ოჯახური ცხოვრების კონტროლი

ბავშვის აღზრდასთან ერთად ბებია წყვილის ოჯახური ცხოვრებითაც ინტერესდება. ის მშობლების ყოველდღიურ ცხოვრებაში მეტისმეტად ერთვება. შესაძლოა, მან გააკრიტიკოს დედა, რომელიც ბევრს მუშაობას და მას ბავშვებისადმი უყურადღებობაში დასდოს ბრალი. ბებიასთან ურთიერთობისას მშობლებმა გარკვეული ზღვარი უნდა დააწესონ. თუ ბავშვის აღზრდაში დედამთილი გეხმარებათ, მას აუხსენით, რომ თქვენს ოჯახურ საქმეებში ჩარევას მისგან არ მოითმენთ. ნუ გააკეთებთ ამას მას შემდეგ, რაც მოთმინება ამოგეწურებათ. ბებიას ყველაფერი წინასწარ აუხსენით.

  • მშობლების ავტორიტეტის შელახვა

ბებიებს ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებით საკუთარი ხედვები აქვთ. ისინი მშობლების საწინააღმდეგო აზრს, როგორც წესი, შვილიშვილების წინაშე გამოთქვამენ. წარმოიდგინეთ შემდეგი სურათი: ბავშვები ჭირვეულობენ, მათ ტკბილეულის მირთმევა უნდათ. დედას არ სურს, რომ ბავშვებმა ტკბილეული მიიღონ. ის შვილებს მკაცრი უარით ისტუმრებს. ამ დროს საუბარში ბებია ერთვება და ბავშვებს ნაყინის ყიდვას სთავაზობს. ბავშვები ხედავენ, რომ მათი მშობლების უარი საბოლოო არ არის და ბებია ყოველთვის მათ მხარეს იჭერს. ეს ბავშვის პრობლემური ქცევის გამომწვევი მიზეზი ხდება. აუხსენით ბებიას, რომ ბავშვების წინაშე საწინააღმდეგო აზრი არასდროს გამოხატოს.

  • ბავშვის დემოტივაცია

სამსახურში წასული მშობლები ბავშვს ბებიასთან ტოვებენ. ისინი თვლიან, რომ ასე უკეთესია. ბავშვი აცნობიერებს, რომ მშობლების ნახვას მათი სამსახურში ყოფნის გამო ვერ ახერხებს. სახლში დაბრუნებული უფროსები წუწუნებენ, რომ ძალიან დაიღალნენ. ეს ყოველივე ბავშვს შრომისა და მუშაობის წინააღმდეგ განაწყობს. ეცადეთ, სამუშაო გრაფიკი შეამციროთ და ბავშვებთან მეტი დრო გაატაროთ. როდესაც ბავშვს ბებიასთან იშვიათად ტოვებთ, ბავშვს თქვენი ნახვის სასიხარულო მოლოდინი ექნება. თუ ყოველდღიურად მუშაობთ და ბავშვი ბებიასთან იზრდება, ის იფიქრებს, რომ თქვენთვის ზედმეტი ტვირთია.

  • საპასუხისმგებლო გადაწყვეტილებების მიღება

ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღებას მშობლები თუ ვერ ახერხებენ, ამას ბებია აკეთებს, რაც, ხშირ შემთხვევაში, მშობლების მოლოდინისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება. წინასწარ აუხსენით ბებიას, რა უნდა ჩააცვას ბავშვს, რა აჭამოს ან სად ატაროს გასართობად, რათა შემდგომში იმედგაცრუებები არ გქონდეთ.

  • ბავშვისადმი გადაჭარბებული მზრუნველობა

ბებიები ბავშვებს მეტისმეტად ბევრ ტანსაცმელს აცმევენ. ისინი პატარებთან ერთად სეირნობას ერიდებიან, რადგან ეშინიათ, ბავშვი არსად გაექცეთ. ზოგჯერ ბებიები შვილიშვილებისთვის საშინაო დავალებებს თავად წერენ. რა თქმა უნდა, ბებიას ბავშვისთვის ყველაფერი საუკეთესო სურს, მაგრამ ის გაუცნობიერებლად უქმნის მას პრობლემებს. მსგავს პირობებში ბავშვი დამოუკიდებლობას ვერ სწავლობს. ბებია თქვენთან მოიპატიჟეთ და აჩვენეთ, როგორ ზრდით შვილს, რა მიდგომები და მეთოდები გაქვთ, რათა მან თქვენი მაგალითით იხელმძღვანელოს.

  • ჭარბი კვება

კვლევებით დგინდება, რომ ბავშვებს, რომლებიც ბებიებთან იზრდებიან, ჭარბწონიანობის პრობლემა ხშირად აწუხებთ. ბავშვი, რომელიც ჭირვეულობას იწყებს, ბებიასგან მაშინვე იღებს იმ საკვებს, რომლის მირთმევასაც მას მშობლები უკრძალავენ. აუხსენით ბებიას, რომ ჭარბი წონა ბავშვის ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად ზემოქმედებს. მან უნდა იცოდეს, რომ გარკვეული ტიპის საკვების მიცემა ბავშვისთვის კატეგორიულად არ შეიძლება.

ბებიებმა, რომლებსაც შვილიშვილების აღზრდა სურთ, მშობლების ინტერესები და მოთხოვნილებები უნდა გაითვალისწინონ, რათა ბავშვს ნორმალური განვითარების შესაძლებლობა მისცენ. თუ ისინი მშობლებთან კონფლიქტს არ ერიდებიან, ბავშვის სწორად აღზრდა ძალიან გაუჭირდებათ.

მომზადებულია​ adme.ru - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?
რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტ სოფო მელაძეს ესაუბრა. 

- სოფო, რომელი თვიდან უნდა დავუწყოთ პატარებს წიგნის კითხვა?

- მშობელს შვილისთვის წიგნის გამოყენება და მისი წაკითხვა არა მხოლოდ ადრეულ ჩვილობაში შეუძლია, არამედ ორსულობის დროსაც კი. მოგეხსენებათ, ორსულები ხშირად ასმენინებენ პატარებს ​კლასიკურ მუსიკასაც. ბავშვი მუცელშიც ასხვავებს დედის ხმას და ხმაურს ერთმანეთისგან, შესაბამისად, ჩვენ ბავშვის მუცლადყოფნის პერიოდშიც შეგვიძლია წიგნის ემოციურად და საინტერესოდ წაკითხვა მათთვის. ეს ძალიან სასარგებლო პროცედურაა ნაყოფისთვის. პატარა მუცლადყოფნისას უკვე იწყებს ადრეული სოციალური უნარების და ურთიერთობების ჩამოყალიბებას დედასთან, ხმები და ემოციები ახდენს ნაყოფის რეფლექსების და რეაქციების სტიმულირებას. ბავშვი დაბადებამდე მეტ-ნაკლებად ახდენს ადაპტირებას გარემოსთან, მცირდება შფოთვა. რაც შეეხება ჩვილობის პირველ 2 თვეს, ამ დროს რეკომენდებულია სპეციფიკური წიგნების გამოყენება, ეს არის მკვეთრი კონტრასტის მქონე შავ-თეთრი გამოსახულებები. ამ თემაზე ძალიან საინტერესო აქტივობები ჰქონდა იტალიელ ექიმს და პედაგოგს, ​მარია მო​ნტესორის. მისი აზრით, მსგავსი შავ-თეთრი გამოსახულების მქონე ნახატები ეხმარება ბავშვს მზერის ფიქსაციაში, კონცენტრაციის გაუმჯობესებაში. ასევე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირველი ორი თვე, როცა ბავშვის მხედველობა მეტ-ნაკლებად ჩამოყალიბების პროცესშია, ჩვილი გამოსახულებებს ხედავს 20-25 სმ-ის მოშორებით.

2-4 თვემდე კი შეგვიძლია ღია, ნათელი ფერების მქონე წიგნების გამოყენება, სადაც მარტივი ილუსტრაციებია. აქ მთავარია, არა წიგნის შინაარსი, არამედ მისი ემოციურად გამოხმოვანება, რომელიც მიიქცევს ჩვილის ყურადღებას და კომუნიკაციას დაამყარებს შენთან, თუნდაც გაღიმებით ან თვალით კონაქტით.

- რა დადებითი ზეგავლენა აქვს ამ პროცესს?

- გარდა იმისა, რომ კითხვის პროცესი ასტიმულირებას, როგორც ბავშვის ვიზუალურ, ასევე სმენით უნარებს, ამასთან მეტყველების ერთ-ერთი ძლიერი მასტიმულირებელი საშუალებაა. გავიმეოროთ ის სიტყვები, დავასახელოთ ის საგნები, რაც დედამ გვანახა წიგნში ან წაგვიკითხა. ასევე იწვევს კრეატიულობის და წარმოსახვითი უნარების განვითარებას. სხვადასხვა სიუჟეტის წიგნი ხელს უწყობს სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას ბავშვებში, ემპათიის თუ სხვადასხვა ემოციის განცდის ხელშეწყობას, ბოლოს სოციალური როლების ჩამოყალიბებასა და გააზრებას.

- ზოგადად, ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალზე რომ ვისაუბროთ...

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ გვქონდეს გამოყოფილი გარკვეული დრო, როცა ბავშვთან ერთად წიგნს დავათვალიერებთ, გავახმოვანებთ და წავიკითხავთ. მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ წასაკითხი წიგნები იყოს მშვიდი, სახალისო და ნაკლებად აქტიური. წიგნის კითხვის ან დათვალიერების პროცესი ერთ-ერთი სტრესის და შფოთვის შემამცირებელი აქტივობაა. ამ დროს ბავშვის სხეული და ორგანიზმი მოდუნებულია და კარგ წინაპირობას ქმნის მშვიდი ძილისთვის, ანუ ხელს უწყობს ძილის რუტინას.

ასევე, მე ხშირად მესმის, რომ, როცა ბავშვი 1 წლის ან მეტისაა, უფრო მოძრავია, დღის მანძილზე რთულია მისი წიგნთან გაჩერება, უფრო მოტორული და მოძრავი თამაშები ურჩევნია, შესაბამისად, დედები ვეღარ ახერხებენ წიგნის კითხვის რუტინაში ჩართვას. ძილის წინ კი კითხვა ხელს შეუწყობს მის აქტიურად ჩართულობას ბავშვის ცხოვრებაში.

- როგორი წიგნები შევარჩიოთ ამ ასაკისთვის?

- როგორც აღვნიშნე, ორსულობის დროს ყურადღება მივაქციოთ ხმებს და ემოციებს, ნაკლებად ნახატებს, რადგან ბავშვი ფიზიკურად ამას ვერ დაინახავს.

როცა ჩვილი 1-2 თვისაა, გამოვიყენოთ სპეციფიკური კონტრასტული შავ-თეთრი გამოსახულებების მქონე ნახატები და მოვათავსოთ იგი მისგან 20-25 სმ-ის მოშორებით;

2-4 თვემდე მაქსიმალურად ჩავრთოთ სხვადასხვა ფერი, ფორმა;

ასევე 0-2 წლამდე ბავშვისთვის სენსომოტორული სტადიაა. ამ დროს ბავშვი მოტორულად ანუ მოქმედებით და სენსორული არხების საშუალებით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა თუ შეხება საგნებთან, შეიმეცნებს მის გარშემო არსებულ სამყაროს, შესაბამისად, მაქსიმალურად ჩავრთოთ სენსორული სტიმულები თამაშებში. ვუყიდოთ წიგნები, სადაც სხვადასხვა ტექსტურაა გამოყენებული, მაგალითად, კატა ილუსტრირებულია ნატურალური ღუნღულა ბეწვით, სადაც ასევე იქნება ხაოიანი თუ რბილი მასალები. ვუყიდოთ ისეთი წიგნები, რომლებსაც სპეციალური ზედაპირი აქვს პირში ჩასადებად, წყალში დასასველებლად თუ ხელის მოჭიდებისთვის;

1-2 წლამდე ბავშვი უკვე იაზრებს, რომ წიგნებში გახმოვანებული სიტყვები და საგნები რაღაცას ნიშნავს და შეესაბამება მის გარშემო არსებულ გარემოს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნივთების დასახელებისთვის თითის დადება, ხან მან დაადოს თითი, ხან - თქვენ. ასევე წიგნებზე გამოსახული ცხოველების იმიტირება: ხშირად შეჩერდით და დაუსვით მარტივი კითხვები, ეცადეთ აქტიურად ჩართოთ პროცესში და ხელი შეუწყვეთ მისი ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას.

- ერთი და იგივე წიგნების წაკითხვა სჯობს თუ განსხვავებულის?

- არაა საჭირო ძალიან ბევრი და განსხვავებული წიგნი, 2-3 წიგნიც საკმარისი იქნება. ბავშვს შესაძლოა, ამ პერიოდში ჰქონდეს რომელიმე საყვარელი წიგნი, რომელთან ურთიერთობაც განსაკუთრებულ სიამოვნებას ანიჭებს. არ დავუშალოთ, დაიმახსოვრეთ ერთი წიგნიც კი ძალიან ბევრი ფუნქციით, უნარის განსავითარებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ. ბავშვს უყვარს გამეორება, როცა რომელიმე ილუსტრაციას ან ამბავს კარგად აითვისებს, ეს ზრდის მათში კომპეტენტურობის და თავდაჯერებულობის განცდას.

- პატარები ხშირად წიგნების ფურცლებს ხევენ, დავუშალოთ ეს ქცევა თუ ამით იწყება მათი კონტაქტი წიგნებთან? როგორ ავუხსნათ, რომ ეს არ არის სწორი საქციელი?

- კი წიგნის ფურცვლა, მისი დახევა და თუნდაც პირში ჩადება ბავშვის წიგნთან ურთიერთობის პირველი მცდელობაა. ზემოთ ვახსენე, ზუსტად ეს არის სენსომოტორული სტადია. შეგრძნებებით ცდილობს გაიგოს, რა არის წიგნი, რა არის ფურცელი, იხევა და თუ აქვს ხმა გახევის პროცესში. მოსწონს შეხება და შეგრძნება, თუ როგორი ზედაპირი აქვს ფურცელს. უფრო მოზრდილ ასაკში კი შეგვიძლია დახევის სურვილი წიგნის მაგივრად ფერადი ქაღალდების გამოყენებით ჩავანაცვლოთ და ჩავრთოთ ეს რაიმე თამაშში. ასევე სხვადასხვა ტექსტურის და მასალის გამოყენებით ვათამაშოთ ბავშვი. ვითამაშოთ ბევრი მოტორული თამაში და ასე დავტვირთოთ მისი ტაქტილური თუ მოტორული მოხოვნილებები. გვქონდეს წიგნის კუთხე, სადაც ლამაზად დავალაგებთ და მოვუვლით წიგნებს. საჭიროა ვაჩვენოთ ბავშვს, რომ წიგნებს ვუფრთხილდებით.

- ხმოვან წიგნებზეც რომ ვისაუბროთ. სჯობს თავად წავუკითხოთ, თუ ხმოვანი წიგნებიც იმავე ფუნქციის მატარებელია?

- ჩვილობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის ხმა, მისი კომუნიკაცია ბავშვთან და ჩართულობა. ეს ბავშვში აყალიბებს ნდობის და უსაფრთხოების განცდას. მნიშვნელოვანია, მშობელი თავად ესაუბრებოდეს პატარას. ერიკ ერიქსონის ფსიქოსოციალური განვითარების თეორიაც ამაზე უსვამს ხაზს, 0-1,5 ასაკამდე ბავშვს უვითარდება სამყაროს მიმართ ნდობა/უნდობლობის სტადია, რაც შემდგომში განაპირობებს მის პოზიტიურ ურთიერთდამოკიდებულებას სამყაროსთან თუ პირიქით შფოთვის დონეს. ამ პერიოდში, ასევე ვითარდება მშობლისადმი ბუნებრივი მიჯაჭვულობა, რომელიც უზრუნველჰყოფს მას საკვებით, უსაფრთხოების განცდით თუ ფიზიკური სიახლოვით. ამ ყველაფრის დეფიციტი იწვევს მისი შფოთვის დონის აწევას. აი, უკვე 18 თვიდან შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ ყველანაირი ტიპის ხმოვანი სათამაშოები თუ წიგნები და მათი საშუალებით მაქსიმალურად შევუწყოთ ხელი მეტყველების სტიმულირებას. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად