Baby Bag

უნდა იყოს თუ არა მშობელი მკაცრი შვილთან ურთიერთობისას?

უნდა იყოს თუ არა მშობელი მკაცრი შვილთან ურთიერთობისას?

მშობლების ნაწილი თვლის, რომ ბავშვის სწორად აღსაზრდელად სიმკაცრის გამოჩენა აუცილებელია. ისინი ფიქრობენ, რომ თუ შვილებთან კომპრომისზე ნაკლებად წავლენ, მათ უკეთეს ადამიანებად ჩამოყალიბებაში დაეხმარებიან. მშობლების ნაწილმა არ იცის, რომ სიმკაცრეს ძალიან ბევრი უარყოფითი შედეგი მოაქვს. ბავშვები მეტისმეტად მკაცრ მშობლებს მეგობრებად არ განიხილავენ, რაც მათ შორის ურთიერთობას აფუჭებს. შვილები მშობლებთან გულახდილები აღარ არიან, ოჯახური კავშირი კი მტკიცე აღარ არის.

რამდენად სწორად იქცევიან მშობლები, რომლებიც შვილებთან ურთიერთობისას სიმკაცრეს ავლენენ? პირველ რიგში, მშობელმა უნდა იცოდეს, თუ რა ზიანს აყენებს მის შვილს მკაცრი დამოკიდებულებით. სიმკაცრე მშობელსა და შვილს შორის უნდობლობას იწვევს. ბავშვი არ ენდობა მშობელს, რომელიც მისდამი სიმკაცრეს იჩენს. ყოველთვის, როდესაც თქვენს შვილს პრობლემები ექნება, ის ეცდება, რომ მათ დამოუკიდებლად გაუმკლავდეს. ის იფიქრებს, რომ სიმართლის თქმის შემთხვევაში, მას მშობლები დასჯიან. მკაცრი მშობლები შვილებს აშინებენ. ეს ყველაზე ცუდი რამ არის, რაც ბავშვს შეიძლება დაემართოს.

მკაცრი მშობლები ბავშვის თვითშეფასებაზეც ნეგატიურად ზემოქმედებენ. ისინი მეტისმეტად კრიტიკულები არიან შვილებისადმი, რადგან თვლიან, რომ შვილმა მათი მოლოდინი ყოველთვის უნდა გაამართლოს. თუ ასე არ ხდება, მშობლები მას სჯიან. მკაცრი მშობლები შვილს ძალიან ზღუდავენ, რაც ბავშვს სულს უხუთავს. ის ყველაფრის ფასად ცდილობს თავისუფლება მოიპოვოს. არაერთი კვლევით დასტურდება, რომ თინეიჯერების ამბოხის უმთავრეს მიზეზს მშობლების მხრიდან გამოჩენილი სიმკაცრე წარმოადგენს. მოზარდებს სურთ, რომ საკუთარი აზრი და იდეები ჰქონდეთ, რის შესაძლებლობას მათ მშობლები ნაკლებად აძლევენ, რაც ბავშვების გაბრაზებას და ბუნტს იწვევს.

მკაცრი მშობლები შვილების ფსიქიკაზე გარკვეულ ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენენ, თუმცა მათი სიმკაცრე ბავშვებისთვის დადებითი შედეგების მომტანიც არის. მკაცრი მშობლების შვილები დისციპლინას მიჩვეულები არიან. მათ სკოლაში კარგი შედეგები აქვთ. მკაცრი მშობლების შვილებს სოციუმში ინტერგაცია არ უჭირთ. ზრდილობიანი და მოწესრიგებული ადამიანები ყველას უყვარს. მკაცრი მშობლები სწორედ ასეთ შვილებს ზრდიან, რის გამოც, ისინი ყველას სიყვარულს და მოწონებას მარტივად იმსახურებენ.

შვილის მიმართ გამოჩენილ სიმკაცრეს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს. ბავშვთან უფრო დისტანცირებული, ცივი ურთიერთობის წყალობით მშობელი მას წესრიგს და დისციპლინას აჩვევს, თუმცა რამდენად მართებულია მსხვერპლის გაღება მსგავსი შედეგის მიღების მიზნით? საქმე იმაშია, რომ მშობელი ვალდებული არ არის არჩევანი გააკეთოს. აუცილებელი არაა, რომ თქვენ ბავშვთან ყოველთვის მკაცრი ან ყოველთვის ლოიალური იყოთ. ოქროს შუალედის გამონახვა საუკეთესო არჩევანია.

მშობელმა თითოეულ საკითხზე განსხვავებული მიდგომა უნდა გამოამჟღავნოს. ძალიან რთულია, რომ ის შვილის მასწავლებელიც იყოს და მეგობარიც, თუმცა ეს სავსებით მიღწევადი მიზანია. საუკეთესო შემთხვევაში, მშობელმა საკუთარი მკაცრი ქცევის მიზეზები ბავშვს დეტალურად უნდა განუმარტოს, რათა მისი ნდობა არ დაკარგოს. მეგობრული და მენტორული მიდგომების გაერთიანება წარმატებული და დისციპლინირებული ბავშვის აღზრდაში ძალიან დაგეხმარებათ.

მომზადებულია ​paikesekilluperekeskus.ee - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად