Baby Bag

ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით

ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით

მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ყველაზე მეტად ბავშვის შესაძლებლობებისადმი რწმენა ეხმარებათ. მშობლებს შვილების ნდობა ძალიან უჭირთ. ისინი ფიქრობენ, რომ ბავშვებმა მათ კვალზე უნდა იარონ და მათი მითითებები შეასრულონ. თუმცა, ვინ ვართ უფროსები, რომ შვილებს ყველაფერი მივუთითოთ და ვასწავლოთ? რა ვიცით ჩვენ შვილების არჩევანის ავკარგიანობის შესახებ, რამდენად შეგვიძლია მათი არჩევანის სწორად შეფასება? მშობლის მოვალეობა შვილის გასავლელი გზის წინაღობებისგან გათავისუფლებაა და არა ამ გზის გაკვალვა.

ერთ-ერთი კომპოზიტორის დედა იხსენებს: „ჩემი შვილი ადრეული ასაკიდანვე უკრავდა ვიოლინოზე, მაგრამ მეცადინეობები არ მოსწონდა, ძალიან განიცდიდა. ვგრძნობდი, რომ ამის გამო ჩვენ შორის ურთიერთობა ძალიან დაიძაბა. შევთავაზე, რომ ვიოლონის შესწავლისთვის თავი დაენებებინა. ისიც დამთანხმდა. გარკვეული დროის შემდეგ სწავლის გაგრძელება თავად მოისურვა. ახლა ის ცნობილი კომპოზიტორია, რაც უზომოდ მახარებს.“

მშობლების ნდობა ბავშვს თავდაჯერების ამაღლებაში ეხმარება. ჩვენი ვალი არ არის შვილების ფარული ნიჭის აღმოჩენა, არამედ მათი სურვილების მხარდაჭერა. ბავშვები მშობლების კრიტიკას, უნდობლობას და ჭკუის სწავლებას ყოველთვის პროტესტით პასუხობენ. ისინი ვერ ეგუებიან, როდესაც მშობლებს მათი არ სჯერათ.

მშობლებს ეშინიათ, რომ მათი შვილები შეცდომებს დაუშვებენ. ისინი ცდილობენ ბავშვებს ცხოვრება ასწავლონ. როდესაც მშობელი გრძნობს, რომ შვილი არასწორად (მშობლის აზრით) იქცევა, ის მის გაკრიტიკებას იწყებს და ცდილობს მისი გადაწყვეტილება შეცვალოს. მშობელს სურს, რომ მისი შვილი საზოგადოებისთვის მისაღებ ქცევას ავლენდეს და საერთო წესებს ემორჩილებოდეს, მაგრამ რა ხდება მაშინ, თუ თქვენი შვილი ქვეყანას ახალი წესების შექმნისთვის მოევლინა? რატომ უნდა აიძულოთ ის, რომ არსებულ წესებს დაემორჩილოს?

მშობლებს ეშინიათ, რომ მათი შვილები სერიოზულ შეცდომებს დაუშვებენ. მათ ავიწყდებათ, რომ ერთ დროს თავადაც დამოუკიდებლობაზე ოცნებობდნენ და არ მოსწონდათ, როდესაც მშობლები მათ მიმართ უნდობლობას ავლენდნენ.

შვილებს ჩვენგან თანადგომა და მხარდაჭერა სჭირდებათ, ისინი ელიან, რომ ყოველთვის მხარს დავუჭერთ მათ მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებს, დავიცავთ მათ ყოველგვარი საფრთხისგან და არასდროს დავტოვებთ მარტო. მშობელს უნდა სჯეროდეს, რომ შვილს წარმატების მიღწევა და მშობლის გაბედნიერება სურს, რადგან მას მშობელზე ძვირფასი არავინ ჰყავს. ბავშვებს საკუთარი გზის პოვნა სურთ, ისინი მზად არიან ისწავლონ და განვითარდნენ. მშობლების კრიტიკა და უნდობლობა ბავშვებს არწმუნებს, რომ მათ წარმატების მიღწევა არ შეუძლიათ, ისინი ვერავის ენდობიან და არავის იმედი არ აქვთ.

მასწავლებლობა და ლიდერობა არ გუსლიხმობს, რომ მშობელმა შვილს საკუთარი აზრები თავს მოახვიოს. ბავშვის დასჯა, იზოლორება, მისთვის შეზღუდვების დაწესება და მისი საყვარელი ნივთების ჩამორთმევა ის გზა არ არის, რომელიც მას მოტივაციას შესძენს. გამუდმებული კრიტიკით და ჭკუის სწავლებით მშობელი შვილს საშიში გზისკენ მიუძღვება. ბავშვები სამყაროსადმი ნდობას კარგავენ, ისინი არც საკუთარ თავს და არც მშობლებს აღარ ენდობიან. მშობლებო, საკუთარი შვილებისთვის სიკეთე თუ გსურთ, პირველ რიგში, ნდობა ისწავლეთ. მოუსმინეთ ბავშვებს და გაიგეთ, რა სურთ მათ, მაშინაც კი, როდესაც მათი იდეები არ მოგწონთ.

მომზადებულია​ bonnieharris.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- თამაში ბავშვის განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია. თამაშით ის საკუთარ თავს და გარე სამყაროს შეიმეცნებს. კერძოდ, თამაში ბავშვს ეხმარება ჩამოუყალიბდეს ნდობა ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ, იგრძნოს თავი ბედნიერად, განუვითარდეს სოციალური უნარები, ენა და კომუნიკაცია, შემეცნებითი და მოტორული უნარები, ისწავლოს ემოციების რეგულაცია, ზრუნვა.

თამაშის კატეგორიზება ხდება ასაკის და თამაშის ფორმის მიხედვით. მაგალითად, გამოიყოფა 0-2 წლამდე ე.წ. მარტო თამაშის ეტაპი - ამ დროს ბავშვი ძალიან ბევრს ამოძრავებს ხელებს, ფეხებს და ამგვარად ცდილობს შეისწავლოს საკუთარი სხეულის შესაძლებლობები. იღებს ახალ სენსორული გამოცდილებას. 2 წლიდან იწყება ე.წ. პარალელური თამაშის ეტაპი, რა დროსაც ბავშვები თამაშობენ ერთნაირ თამაშს გვერდიგვერდ, მაგრამ ერთმანეთთან ინტერაქცია ნაკლებია. 4 წლიდან იწყება თანამშრომლობითი თამაში - ამ დროს ბავშვები ერთად მოქმედებენ, ინაწილებენ აქტივობებს, როლებს. თამაშის ფორმის მიხედვით გამოიყოფაარასტრუქტურირებული და სტრუქტურირებული თამაში, თამაში შიდა და გარე სივრცეში,მარტო და გუნდური თამაში. სტრუქტურირებული თამაში უფრო მეტად ორგანიზებულია და მას ხშირად ხელმძღვანელობს ზრდასრული. არასტრუქტურირებული ე.წ. თავისუფალი თამაშის დროს ძირითადად ბავშვი წარმართავს პროცესს.

- რატომ არის მნიშვნელოვანი დამოუკიდებლად თამაში ბავშვის განვითარებისთვის?

- ზოგადად, როგორც სტრუქტურირებული, ასევე არასტრუქტურირებული, ანუ დამოუკიდებელი თამაში მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის, რადგან სხვადასხვა ტიპის თამაშის გამოცდილება განსხვავებული უნარების განვითარებას უწყობს ხელს. რომ ვისაუბროთ კონკრეტულად დამოუკიდებლად თამაშის მნიშვნელობაზე, ამ დროს, ბავშვებს შემოქმედებითი უნარი მეტად უვითარდებათ. ამ პროცესში ისინი კრეატიულ გადაწყვეტილებებს იღებენ, უჩნდებათ ინტერესი, ემატებათ მოტივაცია, ვითარდება ბავშვის მოთმინება და გამძლეობა, რაც ხელს უწყობს რომ უფრო კომფორტულად ითამაშონ მარტო და ამცირებს თანატოლების ზეგავლენას. ეს ეხმარება მათ იპოვონ საკუთარი გზა.

- როგორ შეუძლიათ მშობლებს წაახალისონ დამოუკიდებლად თამაში?

- პირველ რიგში, დარწმუნდით, რომ თქვენს შვილს აქვს უსაფრთხო ადგილი სათამაშოდ. დამოუკიდებლად თამაშისას ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა გამოიკვლიონ გარემო და ეს დიდწილად საკუთარი ძალებით გააკეთონ, რათა განივითარონ თავდაჯერებულობა და დამოუკიდებლობა. თუმცა, მნიშვნელოვანია რომ ბავშვს ჰქონდეს უსაფრთხო გარემო. ამიტომ, უნდა „გავასუფთავოთ“ სათამაშო ადგილები პოტენციური საფრთხისგან და მთელი თამაშის განმავლობაში ვაკონტროლეთ პროცესი, რათა დავრწმუნდეთ, რომ თქვენი პატარა უსაფრთხოდ თამაშობს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში.

მნიშვნელოვანია გამოიკვლიოთ ბავშვის ინტერესები და მისცეთ შესაბამისი სათამაშოები. მაგალითად, თუ სახლის აწყობა უნდა ლეგოებით, დარწმუნდით რომ ოთახში ხელმისაწვდომია ლეგოები და სხვა საჭირო სათამაშოები. პერიოდულად შეგიძლიათ მისცეთ მითითებები, დაეხმაროთ თუ სირთულის წინაშე დადგება, შეაქოთ და მოტივაცია აუმაღლოთ. მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი წესებით ითამაშოს და იყოს ლიდერი.

- რა გავაკეთოთ როდესაც ბავშვს არ უყვარს თამაში?

- არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვები არ ერთვებიან მრავალფეროვან თამაშებში, ზოგჯერ ეს უბრალოდ ნაკლები მოტივაციითაა გამოწვეული, ზოგჯერ კი ეს შეიძლება განვითარების შეფერხების მაჩვენებელიც კი იყოს. განსაკუთრებით საყურდღებოა, როდესაც ბავშვი არ გადადის თამაშის ერთი ეტაპიდან მეორეზე ანუ, მაგალითად, როდესაც უკვე მოეთხოვება, როლური/ფუნქციური თამაში სხვა ბავშვებთან ერთად, მაგრამ ყოველთვის ირჩევს მარტო თამაშს, აქვს ძალიან შეზღუდული ინტერესები, არ იყენებს სათამაშოს ფუნქციას შესაბამისად. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ამ ნიშნებით არ ხდება დარღვევის შეფასება, თუმცა საყურადღებოა და საჭიროა სპეციალისტთან კონსულტაცია. ამ ყველაფერში დიდი წვლილი მიუძღვის გაჯეტებს, ეკარენზე დამოკიდებულასაც. ასეთ დროს ეცადეთ დააკვირდეთ ბავშვს და განმავითარებელი თამაშები მის ინტერესებს მოარგოთ. დაიწყეთ თამაში მცირე დროით და ნელ-ნელა გაზარდეთ დრო, მიჰყევით ბავშვის ტემპს.

გახსოვდეთ, რომ თამაშმა არ უნდა დაკარგოს გართობის ფუნქცია და არ უნდა გახდეს ბავშვისთვის მომაბეზრებელი ან სტრესის მომტანი. ამისათვის კი მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ ბავშვის ინტერესები და შესაძლებლობები. არასწორად შერჩეულ სათამაშოს ან თამაშს შესაძლოა თან ახლდეს იმედგაცრუება, გაღიზიანება ან თამაშის თავიდან არიდების მცდელობა. ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ შერჩეული თამაში იყოს ბავშვის ასაკის და განვითარების შესაბამისი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად