Baby Bag

ბავშვები, რომლებსაც ნაკლებად მკაცრი და თბილი მშობლები ჰყავთ, ბედნიერ ადამიანებად იზრდებიან

ბავშვები, რომლებსაც ნაკლებად მკაცრი და თბილი მშობლები ჰყავთ, ბედნიერ ადამიანებად იზრდებიან

ბავშვთან ურთიერთობისას ყველაზე მთავარი იდეალური ბალანსის დაცვაა. როდესაც გადაწყვეტთ, რომ ყველაფერი კარგად გამოგდით და იდეალური მშობელი ხართ, რაღაც ისეთს აღმოაჩენთ, რაც გაფიქრებინებთ, რომ ცდებოდით და ბევრი რამ უნდა შეცვალოთ. მშობლებსა და შვილებს შორის გახსნილი ურთიერთობების დამყარება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვებს საკუთარი ემოციებისა და განცდების გამოხატვის შესაძლებლობა აუცილებლად უნდა მიეცეთ. მათ ისეთი სიყვარული სჭირდებათ, რომელსაც გამუდმებით გრძნობენ, მაშინაც, როდესაც ყველაფერი კარგად არის და მაშინაც, როდესაც ცხოვრებისეულ სირთულეებთან გამკლავება უხდებათ. მსგავს სიყვარულს ბავშვები მაშინ გრძნობენ, როდესაც მშობლებთან გულახდილი საუბრის შესაძლებლობა ეძლევათ.

ბედნიერი შვილების აღსაზრდელად, აუცილებელია, რომ მათ ძალიან ბევრი სითბო, უპირობო სიყვარული და კომფორტი შევთავაზოთ. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ ბავშვები, რომლებსაც ნაკლებად მკაცრი და თბილი მშობლები ჰყავთ, ბედნიერ ადამიანებად იზრდებიან, განსხვავებით იმ პატარებისგან, რომლებსაც გამუდმებით აკონტროლებენ. მკაცრი მშობლების შვილები ზრდასრულ ასაკში ბედნიერებისა და კეთილდღეობის მოპოვებას რთულად ახერხებენ.

ბავშვის თავისუფლების შეზღუდვა, გამუდმებით მის ნაცვლად მოქმედება, მისთვის გადაწყვეტილების მიღების აკრძალვა და პირადი სივრცის წართმევა მშობლის მხრიდან ჭარბი კონტროლის მანიშნებელია. როდესაც მშობლები სიმკაცრეზე უარს ამბობენ და მომავლის დაგეგმვას წყვეტენ, ისინი უფრო მეტად კონცენტრირდებიან ბავშვთან ურთიერთობაზე. კონტროლის შემცირება მშობელსა და შვილს შორის ძლიერ კავშირს ამყარებს და მათ ურთიერთობაზე დადებითად აისახება. ნაკლებად მკაცრი მშობლები, რომლებიც შვილების მიმართ სითბოს ხშირად გამოხატავენ შვილებს ბედნიერების პოვნაში ეხმარებიან.

  • ბავშვები ემოციების გაკონტროლებას სწავლობენ

მშობლები, რომლებიც შვილებს ყველა შეცდომას უსწორებენ, ბავშვს საკუთარი გამოცდილებით სწავლის შესაძლებლობას არ აძლევენ. რა თქმა უნდა, ზრდასრულების ცხოვრებისეული გამოცდილება საკმაოდ მდიდარია. მათ პრობლემების მოგვარება ბავშვებზე უკეთ შეუძლიათ. როდესაც თქვენი შვილის პრობლემების გადაჭრას თავად ცდილობთ, მას გამოცდილების მიღების შესაძლებლობას ართმევთ. ბავშვს შეცდომის დაშვების უფლება მიეცით. თუ ის დაშვებული შეცდომის გამო ინერვიულებს, ჩაეხუტეთ და ანუგეშეთ. ამ გზით ბავშვი ემოციების გაკონტროლებას ისწავლის, რადგან ეცოდინება, რომ სტრესთან გამკლავების საუკეთესო სტრატეგია საყვარელი ადამიანის ჩახუტებაა.

  • ბავშვები მშობლებთან ძლიერ ემოციურ კავშირს ამყარებენ

კონტროლის მოყვარულ ადამიანთან ურთიერთობა ძალიან რთულია. როდესაც ვიღაც ცდილობს გამუდმებით გააკონტროლოს შენი ქმედებები და მიგითითებს, როდის რა უნდა აკეთო, მასთან ძლიერ ემოციურ კავშირს ვერ დაამყარებ. მშობლისთვის საკუთარი ემოციების და ოცნებების განდობა რთულია, როდესაც იცი, რომ მას ყველაფერზე აქვს პასუხი. როდესაც მშობლები შვილებს კრიტიკის გარეშე უსმენენ და მათ მიმართ სითბოს გამოხატავენ, ბავშვებს მათთან ძლიერი ემოციური კავშირის დამყარება არ უძნელდებათ. შვილები ენდობიან მშობლებს, რომლებსაც მათი გაგება შეუძლიათ. ისინი გრძნობენ, რომ უფროსებს მათი ესმით. მათ იციან, რომ ცხოვრებაში ძლიერი დასაყრდენი აქვთ, რაც ყველაზე კარგი შეგრძნებაა, რაც შეიძლება, რომ ადამიანმა გამოსცადოს.

  • ბავშვები თავდაჯერებულები და კომპეტენტურები არიან

ბავშვები, რომლებსაც გადაწყვეტილებების დამოუკიდებლად მიღების შესაძლებლობა აქვთ, თავდაჯერებულები არიან. შესაძლოა, მათ ყველაფერი სწორად არ გააკეთონ, მაგრამ ისინი შეცდომებზე სწავლობენ და არასდროს ნებდებიან. თავდაჯერებულ ბავშვებს სტრესთან გამკლავება არ უჭირთ. შვილებს წარუმატებლობის განცდის შესაძლებლობა მიეცით, ამით მათ წარმატებისკენ გაუხსნით გზას. როდესაც მშობლები ყველაფერს აკონტროლებენ, ბავშვს შფოთვითი აშლილობა, თავდაჯერების ნაკლებობა და სტრესი ტანჯავს.

მართალია, კონტროლის შემცირება და ბავშვისთვის დამოუკიდებლობის მიცემა მარტივი არ არის, თუმცა თუ ურთიერთობას ნდობასა და ემპათიაზე დაამყარებთ, თავადვე დარწმუნდებით, რომ მომავალში თქვენი შვილი გაცილებით ბედნიერი, წარმატებული და ძლიერი ადამიანი იქნება.

მომზადებულია ​momtastic.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად