Baby Bag

„მგზავრობის დროს ბავშვის ცუდად გახდომას მძაფრი სუნი, არასწორი კვება და ელექტრო მოწყობილობების გამოყენება იწვევს,“ - პედიატრი ნინო თოთაძე

პედიატრი ნინო თოთაძე გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ მგზავრობის დროს ბავშვის ცუდად გახდომის პრობლემის შესახებ საუბრობს:

„მგზავრობასთან დაკავშირებით ბავშვებს გარკვეული თავისებურებები ახასიათებთ. მშობლებისთვის ნამდვილად დისკომფორტია, როდესაც ბავშვებისთვის პრობლემურია მგზავრობის პროცესი, ამასთან ეს არ არის ერთჯერადი და ყოველი მგზავრობის დროს მეორდება. ამას ბრჭყალებში შეგვიძლია ვუწოდოთ „მგზავრობის ავადმყოფობა.“ აღნიშნული პრობლემა სამედიცინო თვალსაზრისით ახსნადია. პირველ რიგში, ვისაუბროთ სიმპტომებზე. მნიშვნელობა არ აქვს მგზავრობა ხდება ავტომობილით, თვითმფრინავით თუ ზღვაზე გემით. ზოგადი სიმპტომატიკა არის ის, რომ ბავშვს მგზავრობის პერიოდში ეწყება სისუსტე, ძილიანობა, გარკვეული დისკომფორტი, ფერმკრთალდება, აქვს გულისრევა და ფიქსირდება ღებინებინების ეპიზოდი. ამ შემთხვევაში ეს დისკომფორტი იხსნება, თუმცა გარკვეული პერიოდის გასვლის შემდეგ კვლავ ბრუნდება.“

ნინო თოთაძის თქმით, აღნიშნული პრობლემა გენეტიკურია:

„პრობლემა,შესაძლოა, არსებობდეს გენეტიკური ფაქტორიდან გამომდინარე. ბოლომდე ახსნილი არ არის, რატომ ხდება ზოგიერთი ბავშვი ცუდად მგზავრობის დროს, უმრავლესობა კი - არა. მეცნიერება გვეუბნება, რომ თუ ერთ მშობელს მაინც ჰქონდა მსგავსი პრობლემა ბავშვობაში, 50 %-იანი ალბათობით შვილსაც ექნება. მშობლები ხშირად შფოთავენ და აინტერესებთ, რატომ ხდება ბავშვი ცუდად მგზავრობის დროს. პრობლემა წლებთან ერთად ქრება, შესაძლოა, გარკვეული სიმპტომატიკა დარჩეს. ძირითადი სიმპტომები 2-დან 12 წლამდე ასაკის ბავშვებში ვლინდება. ბავშვებისთვის უკვე აღქმადია მოგზაურობა და ეს სიმტპომატიკაც ვლინდება, თუ პრობლემა ბავშვისთვის დამახასიათებელია. როდესაც ბავშვი მგზავრობს, სიგნალი მიდის ტვინში როგორც მხედველობიდან, სმენიდან, ასევე საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემიდან. ამ შემთხვევაში არის საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემიდან და მხედველობიდან აღქმული პროცესების დისბალანსი. მაგ. ბავშვი ზის უკანა სავარძელში, ის უყურებს ფანჯრიდან მოძრავ ავტომობილებს, მისი თვალი მოძრაობას აღიქვამს, მაგრამ საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემა ამას ვერ გრძნობს. ეს არაბალანსირებული შეგრძნებები იწვევს დისონანსს ტვინში და ბავშვი გრძნობს დისკომფორტს.“

ნინო თოთაძე მშობლებს პრობლემასთან გამკლავების გზებს სთავაზობს:

„ერთ-ერთი რეკომენდაცია არის ის, რომ ბავშვი იჯდეს წინ და ჰორიზონტს ხედავდეს. თუმცა მცირეწლოვანი ბავშვების წინა სავარძელზე დასმა რეკომენდებული არ არის. თუ მოზარდს ვასეირნებთ ნავით, უმჯობესია, თუ მას შუაში დავსვამთ და ჰორიზონს დავანახებთ. ავტომობილით როდესაც ვმგზავრობთ, ბავშვს ყურადღება ფანჯრისკენ არ უნდა გადავატანინოთ, უმჯობესია მან წინ იყუროს.“

„მგზავრობის დროს ბავშვის ცუდად გახდომას რამდენიმე მაპროვოცირებელი მიზეზი აქვს, ერთ-ერთია ელექტრო მოწყობილობის გამოყენება, ფილმის ყურება, მძაფრი სუნი, მაგ. სუნამოს სურნელი, თამბაქოს სუნი, ასევე კვება. როდესაც ბავშვს ვაჭმევთ ცხიმიან საკვებს მგზავრობის წინ, ვტვირთავთ მის ორგანიზმს. მგზავრობისას კვება უნდა შემოიფარგლოს მხოლოდ წყლით და კრეკერით. ეს ბავშვისთვის მსუბუქი კვებაა. ყურადღება ბავშვა უნდა გადაიტანოს არა ელექტრო მოწყობილობებზე, არამედ ადამიანებზე, რომლებთან ერთადაც მგზავრობს. შესაძლოა, სიმპტომები მგზავრობის დასრულებიდან რამდენიმე საათის მანძილზე გაგრძელდეს, რაც არ არის საშიში, რადგან მგზავრობის პრობლემასთან არის დაკავშირებული. ასაკის მატებასთან ერთად პრობლემა იკლებს, თუმცა თუ სიმპტომები რჩება, ბაზარზე არსებობს მედიკამენტები, რომლებიც მის დაძლევაში გვეხმარება. მთავარია, რომ ბავშვს მედიკამენტი პედიატრთან შეთანხმებით მისცეთ,“ - აღნიშნავს ნინო თოთაძე. 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

ახალციხე - აღმოსავლური ზღაპრიდან გადმოსული ქართული ქალაქი

ახალციხე - აღმოსავლური ზღაპრიდან გადმოსული ქართული ქალაქი

ამ სტატიაში საქართველოს ერთ-ერთ გამორჩეულ ქალაქ ახალციხეზე გესაუბრებით და აქვე დარწმუნებით გეტყვით იმასაც, რომ სტატიის დასასრულს, თქვენს სამოგზაურო სიას კიდევ ერთი მარშრუტი შეემატება.

საქართველოს ულამაზესი მხარე მესხეთი და მისი გული, ახალციხე, ღირსშესანიშნაობებით თუ უბრალოდ ულამაზესი ბუნებით, ყოველთვის ახერხებდა დამთვალიერებლის მოხიბლვას. აქ მკვეთრადაა შერწყმული აწმყო და წარსული, ქრისტიანობა და ისლამი, კულტურა და ისტორია.

ამიტომ სანამ მის მონახულებას გადავწყვეტთ, ახალციხის ისტორიასაც გადავხედოთ, რომელიც მეცხრე საუკუნიდან იწყება.

თავდაპირველად, ქალაქი ახალციხე ლომსიად იწოდებოდა, მეთორმეტე საუკუნიდან კი, ისტორიულ წყაროებში ის უკვე ახალციხის სახელითაა მოხსენიებული. სახელის ცვლილება, სავარაუდოდ, ჯაყელებს უნდა უკავშირდებოდეს.

თავად მესხეთი, სტრატეგიული მდებარეობიდან გამომდინარე ხშირად იყო მტრის სამიზნეში. ამის მაგალითები კი ისტორიიდან მრავლად გვაქვს.

1579 წელს სამცხე საათაბაგო ოსმალების ბატონობის ქვეშ მოექცა და სწორედ ამ პერიოდიდან იწყება ახალციხის გარდაქმნა და ქართული ქალაქის მუსულმანურ კულტურასთან შერწყმა.

ოსმალთა ბატონობის დროს, პატარა ქალაქ ახალციხეში, კერძოდ რაბათში, (რომელიც მანამდე ჯაყელების რეზიდენცია იყო), აშენდა მეჩეთი, მინარეთი და მედრესე(სასწავლებელი, სადაც ისლამურ რელიგიას ასწავლიან).

მოგვიანებით, მე-19 საუკუნეში კი, რუსულ-ქართულ და თურქულ ჯარებს შორის ბრძოლებისას ციხე-სიმაგრე დაზიანდა.

რაბათის აღდგენა 2011 წელს მოხდა და სწორედ აქედან იწყება მისი ახალი სიცოცხლეც.

ზემოაღნიშნული ფაქტებიდან გამომდინარე, ალბათ თავადაც მიხვდებით, რომ ახალციხეში ჩასულმა პირველი სწორედ რაბათის ციხე უნდა მოინახულოთ, რომელიც ქალაქის ყველა კუთხიდან ჩანს.

რაბათის ციხე


​აქ მოსულ დამთვალიერებელს შეუძლია რაბათის, როგორც ისტორიული ასევე თანამედროვე მხარე გაიცნოს. 
ციხეში კვლავ ფუნქციონირებს ისტორიული მუზეუმი, რომელშიც დაცულია ეპიგრაფიკული ძეგლები, ძველი ხელნაწერები, იარაღები, სამკაულები, ტანისამოსი, მუზეუმში ყველაფერია რასაც შეუძლია ქალაქის ისტორია თავად გიამბოთ.

მუზეუმის ექსპონატები


​აქვეა მეჩეთი, ჰარამხანა, ციტადელი და სხვა შენობები. 
გადაღლილ დამთვალიერებელს კი შეუძლია სუვენირების მაღაზიაში, ღვინის სახლში ან თუნდაც სასტუმროში დაისვენოს.

მეჩეთი რაბათში


ციხე აღდგენილია აღმოსავლურ სტილში. შესაბამისად, ულამაზესი შადრევნები, მოპირკეთებული შენობები, ორნამენტები, ეს ყველაფერი თავს მართლაც 1001 ღამის ზღაპარში გაგრძნობინებთ.

აქვეა საქორწინო სახლიც, ასე რომ, თუ დაოჯახება გადავწყვიტეთ, რაღა დაგრჩენიათ გარდა იმისა, რომ თქვენი დასამახსოვრებელი დღე ამ ულამაზეს გარემოში გაატაროთ.

ნუ იფიქრებთ, რომ მოსანახულებელი ადგილების ნუსხა დამთავრდა.

ეს პატარა ქალაქი კიდევ უამრავ საინტერესო ადგილს იტევს და მათ შორისაა, ახალციხის დრამატული თეატრი, უამრავი მაყურებლითა და ნიჭიერი მსახიობებით. თუ თქვენი სტუმრობა სპექტაკლის დღეს დაემთხვა, ბილეთის სასწრაფოდ აღებას გირჩევთ, რადგან შეიძლება, მას ვერც კი მიუსწროთ.

მესხეთის დრამატული თეატრი


​ახალციხის ნებისმიერ ქუჩაზე ჩავლისას აივანზე გამოკიდულ ფერად ყვავილებს და ულამაზეს, ფერად სახლებს რომ შეეჩეხებით,

მიხვდებით, რომ ეს პატარა ქალაქი სხვანაირად გიზიდავთ და აქ სულ სხვანაირი სიყვარული ტრიალებს.

თუ ქალაქის ფეხით დათვალიერებას გადაწყვეტთ, აუცილებლად გადააწყდებით უამრავ ძეგლს, მათ შორის, შოთა რუსთაველის და თამარ მეფისას, რომელიც პირველად საქართველოში სწორედ ახალციხეში დაიდგა.

​თამარ მეფის ძეგლი ახალციხეში

შოთა რუსთაველის ძეგლი ახალციხეში

და ბოლოს, არ შეგვიძლია, არ გირჩიოთ, რომ აუცილებლად გასინჯოთ ცნობილი მესხური „ტენილი“ ყველი, რომელიც დამზადების ტექნელოგიითა და გემოთი ნამდვილად გამორჩეულია. არ დაგავიწყდეთ ისიც, რომ „ტენილი" საქართველოს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობოს ნუსხაშია შესული.

საბოლოო ჯამში, აღმოსავლური და ქართული კულტურის შერწყმა, წარსულისa და აწმყოს ნაზავი, გამორჩეული კლიმატი და ბუნება დაგარწმუნებთ, რომ ნამდვილად ღირს თქვენი ცხოვრების მცირე ნაწილი მაინც ამ ულამაზეს ქალაქს, ახალციხეს დაუთმოთ.

ავტორი: მარიამ მახარაძე

წაიკითხეთ სრულად