Baby Bag

ბევრი სათამაშო ბავშვის განვითარებას აბრკოლებს

ბევრი სათამაშო ბავშვის განვითარებას აბრკოლებს
ბავშვებისთვის სათამაშოების ყიდვისას მშობლები ზომიერების გრძნობას ხშირად ​კარგავენ. ყველაფერი კი უმანკო და უწყინარი სურვილით იწყება: თქვენი შვილი გიყვართ, მისთვის სიხარულის მინიჭება გინდათ, რის გამოც მას სათამაშოებით ხშირად ანებივრებთ. ერთ დღეს კი აღმოაჩენთ, რომ ბავშვის ოთახში ოქროსთმიან ბარბებსა და ასაწყობ კუბიკებში მუხლებამდე ჩაფლული დგახართ. თქვენს შვილს სათამაშოებით გართობა დიდი ხანია მობეზრდა, სახლში სრული განუკითხაობა სუფევს და რაც მთავარია, ბედნიერი არავინაა. თუ აღნიშნული პრობლემის წინაშე დგახართ, მარტო არ ხართ.

მშობლების უმეტესი ნაწილი ბავშვისთვის იმაზე მეტ სათამაშოს ყიდულობს, ვიდრე საჭიროა, რაც ძალიან დიდი შეცდომაა. რაც უფრო მეტი სათამაშო აქვს ბავშვს, მით ნაკლებად არის ის თამაშის განწყობაზე. ბავშვებს არჩევანის გაკეთება არ უყვართ. ისინი სწრაფად იღლებიან. ვერ გადაუწყვეტიათ, რომელ სათამაშოს მიანიჭონ უპირატესობა, საბოლოოდ კი თამაშის სურვილი უქრებათ. თანამედროვე სამყაროში იაფფასიანი პლასტმასის სათამაშოების სიუხვემ ბავშვები პასიურ მოთამაშეებად აქცია. პატარები თოჯინებთან ერთად თამაშის ნაცვლად მათი ყურებით ერთობიან. სათამაშოები, რომლებიც თავად მოძრაობენ, მღერიან და ცეკვავენ, ბავშვს თამაშში ჩართვის სურვილს უკარგავს. პატარები თავიანთი თოჯინებისგან ჯადოსნურ სანახაობებს ელიან. როგორც წესი, პასიურ დამკვირვებლად ყოფნა ბავშვს ძალიან მალე ბეზრდება. 5 წუთის შემდეგ ახალი სათამაშო მას მოძველებულად და მოსაწყენად ეჩვენება. უკეთეს შემთხვევაში თოჯინა თავის ყუთს უბრუნდება, უარეს შემთხვევაში კი ბავშვი მას იატაკზე დაანარცხებს და სამუდამოდ დაივიწყებს.

თანამედროვე მშობლები აღნიშნული ვითარებიდან თავის დაღწევის მიზნით ცდილობენ ბავშებისთვის რაც შეიძლება ცოტა სათამაშო შეიძინონ. მთავარია, სათამაშო, რომელსაც თქვენი შვილისთვის ყიდულობთ ხარისხიანი იყოს. თუ გსურთ, რომ თქვენს შვილს სიცოცხლის ხალისი დაუბრუნდეს და თოჯინებით თამაში ახარებდეს, ჩვენს სტატიაში შემოთავაზებულ საინტერესო და სასარგებლო რჩევებს ყურადღებით გაეცანით.

ბავშვის ოთახი ზედმეტი სათამაშოებისგან გაათავისუფლეთ

თუ გსურთ, რომ თქვენი შვილის სათამაშო ოთახი მოაწესრიგოთ, პირველ რიგში მისი ოთახიდან ის სათამაშოები უნდა გაიტანოთ, რომლებიც ბავშვს აღარ სჭირდება. თუ თქვენმა შვილმა წერა-კითხვა უკვე იცის, სათამაშო ანბანი ან სპეციალური ხმოვანი თოჯინები, რომლებიც ბავშვს ბგერების ათვისებაში ეხმარება, აღარ დაგჭირდებათ. მოზრდილ ბავშვს ღძილის მასაჟორები და საჩხრიალო სათამაშოებიც აღარ დააინტერესებს. ყველაფერი, რაც ზედმეტია, ოთახიდან აუცილებლად გაიტანეთ. თოჯინები, რომლებიც ბავშვის განვითარებისთვის გამოსადეგი აღარ არის, ოთახში სივრცეს ამაოდ იკავებს. თუ მეხსიერების გასავითარებელი სათამაშოების ბევრი ვარიაცია გაქვთ, მათ შორის ყველაზე განსაკუთრებული შეარჩიეთ, დანარჩენები კი ოთახიდან გაიტანეთ.

გატეხილი სათამაშოები, ფაზლები და კუბიკები, რომლებიც თქვენს შვილს აღარ მოსწონს, მის ოთახში არ უნდა დატოვოთ. როდესაც ყველა არასაჭირო სათამაშოს დაემშვიდობებით, ოთახში დარჩენილ სათამაშოებს ყურადღებით დააკვირდით. დაფიქრდით, რომელი უყვარს თქვენს შვილს ყველაზე მეტად. ბავშვებს ყოველთვის აქვთ ფავორიტი სათამაშო, რომლითაც ყოველდღიურად თამაშობენ. ცხადია, ისინი დრო და დრო სხვა სათამაშოებითაც ერთობიან, მაგრამ ერთის მიმართ განსაკუთრებულ ინტერესს იჩენენ. თქვენი შვილის რჩეული სათამაშოები მის ოთახში დატოვეთ, დანარჩენებისადმი კი „დაუნდობლობა“გამოიჩინეთ და ყველა მათგანს დაემშვიდობეთ.

სათამაშოები გამოსაჩენ ადგილას მოათავსეთ

თუ ბავშვები სათამაშოებს კარგად ვერ ხედავენ, მათ თამაშის სურვილი ნაკლებად უჩნდებათ. თოჯინების ყუთებსა და კალათებში მოთავსება სწორი საქციელი არ არის. უმჯობესია თუ მათ გამოსაჩენ ადგილზე დააწყობთ, რათა ბავშვს მათი დანახვის შესაძლებლობა ჰქონდეს. ბავშვს ოთახში რამდენიმე თემატური სათამაშო სივრცე უნდა მოუწყოთ. საოჯახო სივრცეში სათამაშო სამზარეულო მოათავსეთ, ხელოვნების სივრცეში ასაწყობი სათამაშოები და ფერადი ფურცლები, საკითხავი სივრცე პატარა სკამ-მაგიდითა და წიგნებით გაამდიდრეთ.
ბავშვს კრეატიული და მრავალფეროვანი თამაშის შესაძლებლობა რომ მისცეთ, მას სათანადო უნარ-ჩვევების შეძენაშიც უნდა დაეხმაროთ. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ ერთი სათამაშო სივრციდან მეორეზე გასასასვლელად, პირველი საგულდაგულოდ უნდა დაალაგოს. მსგავსი მიდგომით ბავშვს არჩევანის გაკეთებას გაუადვილებთ, ამასთან ოთახში არსებულ ქაოსთან გამომშვიდობებასაც მარტივად შეძლებთ.

ბავშვს სათამაშოები მონაცვლეობით მიაწოდეთ

ყოველდღიურად ერთი და იმავე სათამაშოებით თამაში ბავშვისთვის ძალიან დამღლელია. ბავშვმა რომ არ მოიწყინოს, ეცადეთ სათამაშოები მონაცვლეობით მიაწოდოთ. თუ ყველაფერს სწორად დაგეგმავთ, პატარას დაინტერესება არ გაგიჭირდებათ. ბავშვს ყოველდღიურად სათამაშოების სხვადასხვა კომბინაცია უნდა შესთავაზოთ. ის დაინახავს, რომ არჩევანი საკმაოდ მრავალფეროვანია. ამასთან სათამაშოების კომბინაცია ყოველ მეორე დღეს იცვლება. ბავშვი მსგავსი ცვლილებით აუცილებლად აღფრთოვანდება და თამაშის პროცესში აღარ მოიწყენს. თუ ღელავთ, რომ სათამაშოების რეგულარული ცვლილება თქვენს ბავშვს დაამწუხრებს, რადგან მას საყვარელი თოჯინა მოენატრება, შეგიძლიათ მისი ფავორიტი სათამაშო ოთახში ხელუხლებლად დატოვოთ, რათა პატარა სტრესისგან მაქსიმალურად დაცული იყოს. თუ ბავშვი ბედნიერია და თქვენ მიერ შეთავაზებული კომბინაციებით აშკარად იხიბლება, მისი დასტრესვა საჭირო ნამდვილად არ არის. მთავარია, ბავშვმა თამაშით მაქსიმალური სიამოვნება მიიღოს.

ბავშვი წიგნებით დააინტერესეთ

რაში გჭირდებათ საბავშვო წიგნების კოლექციები, თუ თქვენს შვილს მისი წაკითხვის საშუალებას არასდროს აძლევთ?! წიგნის თაროებთან მისვლა და საინტერესო საკითხავის მოხელთება ბავშვისგან სერიოზულ ძალისხმევას მოითხოვს. წიგნებით სავსე კარადა პატარას ძალიან აბნევს. ის ვერ ხვდება, რომელ მათგანს მიანიჭოს უპირატესობა და წარმოდგენა არ აქვს, რა წაიკითხოს.
ტრადიციული წიგნების კარადები დროებით დაივიწყეთ და წიგნები ბავშვისთვის ხელმისაწვდომ ადგილას დაალაგეთ. შეგიძლიათ სათავსოდ პატარა ღია თაროები შეარჩიოთ, რომელზეც მხოლოდ რამდენიმე წიგნი ეტევა, რათა ბავშვმა მათი ყდებისა და სათაურების გარჩევა მარტივად შეძლოს. თარო ისეთ სიმაღლეზე უნდა იყოს, რომ თქვენს შვილს წიგნის ჩამოსაღებად ზედმეტი წინაღობის გადალახვა არ სჭირდებოდეს. შეგიძლიათ ბავშვი კვირაში ერთხელ ბიბლიოთეკაში წაიყვანოთ, სადაც მისთვის საყვარელი და საინტერესო წიგნის შერჩევას დამოუკიდებლად შეძლებს.

არ იყიდოთ ბევრი სათამაშო

ბავშვის სათამაშო სივრცის მოწესრიგება თუ გსურთ, პირველ რიგში, თოჯინების უკონტროლოდ ყიდვაზე უნდა თქვათ უარი. ეცადეთ, ბავშვებს დაბადების დღეზე საჩუქრად თოჯინები არ მიართვათ. დღესასწაულებზეც მეტისმეტად ხელგაშლილი ნუ იქნებით. თუ გსურთ, რომ ბავშვს სათამაშო სივრცე მოუწესრიგოთ, ბრძნულად და რაციონალურად იმოქმედეთ. თქვენს შვილს უყიდეთ მხოლოდ ის, რაც სჭირდება, რაც მოსწონს, რისი წაკითხვაც სურს. არასაჭირო ნივთებისგან გათავისუფლება მარტივად რომ შეძლოთ, დღესასწაულებზე სასურველი საჩუქრების სპეციალური სია შეადგინეთ. ოჯახის წევრებთან ერთად ჩამოწერეთ ყველა საოცნებო ნივთი, რომლის ქონასაც ისურვებდით. შეგიძლიათ, მეგობრებსაც გაანდოთ, თუ რა სახის საჩუქრების მიღება გსურთ თქვენთვის და თქვენი შვილებისთვის. თქვენს ახლობლებს ნამდვილად ესიამოვნებათ თქვენთვის ისეთი საჩუქრის გაკეთება, რომელიც ბედნიერებას მოგანიჭებთ. თქვენ კი სახლის არასაჭირო ნივთებით გადავსებისგან დაიზღვევთ თავს.

საჩუქრების სიის შედგენა საინტერესო ალტერნატივების აღმოჩენაშიც დაგეხმარებათ. თუ ქალაქში საყვარელი სანაყინე ან გასართობი ცენტრი გაქვთ, შეგიძლიათ მეგობრებს უთხრათ, რომ სადღესასწაულო საჩუქრად სპეციალური სასაჩუქრე ბარათების მიღება გირჩევნიათ. ამგვარად სახლის ზედმეტი ნივთებით გადატვირთვისგანაც დაიზღვევთ თავს, საყვარელ საჩუქარსაც მიიღებთ და თქვენი გულწრფელი მადლობით მეგობრებსაც გაახარებთ.

გააკეთეთ სწორი არჩევანი

სათამაშო ბავშვის განვითარების ხელშემწყობ იარაღად უნდა მიიჩნიოთ და მას გასართობი ცენტრის ფუნქცია არ უნდა შეუთავსოთ. პლასტმასის უხარისხო სათამაშოების შეძენის ნაცვლად, უპირატესობა ისეთ პროდუქტს მიანიჭეთ, რომელიც ბავშვს წარმოსახვის, გუნდური თამაშისა და კრეატიული აზროვნების უნარებს განუვითარებს.


ასაწყობი კუბები და სათამაშო აგურები ბავშვის გონებრივ განვითარებას მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს. ბავშვი ისეთი თამაშებით უნდა იყოს გატაცებული, რომელიც მას გუნდური მუშაობისა და კონკურენციის უნარებს განუვითარებს. თოჯინების სახლები და ტანსაცმელები ბავშვებს როლური თამაშის შესაძლებლობას აძლევს. მსგავსი სათამაშოების დახმარებით პატარებს ემოციური და სოციალური უნარები უვითარდებათ. თუ სახლში თავისუფალი ადგილი გაქვთ, ბავშვისთვის ერთი დიდი სათამაშო უნდა შეიძინოთ, რომელიც პატარას წარმოსახვითი თამაშებისთვის საჭირო სივრცეს შეუქმნის. სათამაშო სამზარეულო, რომელიც შესაბამისი აქსესუარებითაც არის აღჭურვილი, თქვენს შვილს რამდენიმე საათის მანძილზე არ მოაწყენს. 

მომზადებულია verywellfamily.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„რეცეპტული ენის დარღვევას ვხვდებით მაშინ, როდესაც ბავშვს უჭირს სხვისგან მიღებული ინფორმაციის გაგება და გადამუშავება“

„რეცეპტული ენის დარღვევას ვხვდებით მაშინ, როდესაც ბავშვს უჭირს სხვისგან მიღებული ინფორმაციის გაგება და გადამუშავება“

რეცეპტული ენის დარღვევაზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოკონსულტანტი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი თათული ბაკურაძე ესაუბრა.

- რა არის რეცეპტული ენის დარღვევა?

- როდესაც გვესმის ენის განვითარების დარღვევა, მასში არ იგულისხმება მეტყველებასთან, კერძოდ კი არტიკულაციასთან/გამოთქმასთან დაკავშირებული სირთულეები, ეს არის კომუნიკაციური უნარების დარღვევის ერთ-ერთი გამოხატულება, რომელიც შეიძლება იყოს რეცეპტული ენის დარღევა, ექსპრესიული ენის დარღვევა ან რეცეპტული და ექსპრესიული ენის დარღვევა ერთდროულად.

ბავშვებს უჭირთ ენის მნიშვნელობის აღქმა, მათ აქვთ ენის ცოდნასთან დაკავშირებული სირთულეები. ასეთ დროს ბავშვის სმენა წესრიგშია, მას ესმის ყველანაირ სიმაღლეზე ნათქვამი სიტყვა, თუმცა მაინც არ შეუძლია აზრი გამოიტანოს ნათქვამიდან და შესაბამისად, სწორ კონტექსტში დააბრუნოს პასუხი. რეცეპტული ენის დარღვევა ეს არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც ბავშვს უჭირს, როგორც ზეპირი საუბრის, ასევე დაწერილი ტექსტის გაგება. მათთვის სირთულეს წარმოადგენს სიტყვების მნიშვნელობების გაგება და მათი ფუნქციური დატვირთვის ცოდნა, შესაბამისად, რეცეპტული ენის დარღვევის მქონე ბავშვს ხშირ შემთხვევაში უჭირს სხვისი საუბრის შინაარსის აღქმა.

- რა ნიშნებით გამოიხატება რეცეპტული ენის დარღვევა ბავშვებში?

- რეცეპტული ენის სირთულე არის განვითარების დარღვევა და ის ადრეული ბავშვობიდანვე შეიმჩნევა. ჩამოვთვალოთ ის ნიშნები, რაც შეიძლება ახასიათებდეს რეცეპტული ენის დარღვევის მქონე ბავშვს:

  • უყურადღებობა, როდესაც მას ესაუბრებიან;
  • უჭირს ინსტრუქციების შესრულება და მიმართული საუბრის გაგება;
  • უჭირს პასუხის გაცემა შეკითხვებზე;
  • ეჭრება და აწყვეტინებს სხვებს საუბარს;
  • საჭიროებს წინადადების ან შეკითხვის რამდენჯერმე გამეორებას ან გამარტივებული ენით თქმას;
  • მისი პასუხი ყოველთვის არ შეესაბამება დასმულ შეკითხვას;
  • წინადადების შინაარსს არასწორად იგებს;
  • ვერ აღიქვამს ხუმრობით ამ გადატანითი მნიშვნელობით ნათქვამ წინადადებას.

- რა უნარებია საჭირო, რათა რეცეპტული ენის განვითარებას ხელი შევუწყოთ?

როდესაც მშობელი ატყობს რომ ბავშვს აქვს გარკვეული სირთულეები ენის აღქმასა და პროდუცირებასთან დაკავშირებით, მნიშვნელოვანი ნაბიჯები, რაც მშობელმა უნდა გადადგას არის:

  • სმენის სკრინინგი, რათა გამოირიცხოს სმენასთან დაკავშირებული სირთულეები,
  • შემდეგ მიმართოს ენისა და მეტყველების თერაპევტს, რათა შეფასდეს ბავშვის ენობრივი განვითარება. სპეციალისტი შეძლებს დიფერენცირებას ენის დარღვევის რომელ სირთულესთან გვაქვს საქმე,
  • დაიწყოს ენისა და მეტყველების თერაპიები,
  • აქტიურად ჩაერთოს პროცესში ოჯახის ყველა წევრი.

რეცეპტული ენის შეფასება და დიაგნოსტირება ყველა ასაკშია შესაძლებელი, თუმცა რაც უფრო ადრე მიმართავს მშობელი სპეციალისტს მით უკეთესია, რადგან მაქსიმალურად მოხდეს ენობრივი უნარების ათვისება და ენის განვითარების მიახლოება ბავშვის ქრონოლოგიურ ასაკთან. ამისათვის საჭიროა, როგორც ენისა და მეტყველების თერაპიების ინტენსიურად მიღება, ასევე, ოჯახის წევრების აქტიური ჩართვა პროცესში, სხვა ბავშვებთან ურთიერთობა, მრავალფეროვანი სამეტყველო გარემო, საუბრით დატვირთული როლური თამაშები, მშობლის მხრიდან ბავშვის ჩართვა თავის ყოველდღიურ აქტივობებში, ეს იქნება სახლის დალაგება თუ საჭმლის მომზადება, ილუსტრირებული წიგნების თვალიერება და მასზე საინტერესო ზღაპრების მოფიქრება, ბევრი სეირნობა და ბუნებასთან პირისპირი კავშირი. ასეთ დროს, მშობელი თავადაც ბავშვი უნდა გახდეს, რადგან მათი თამაში და ურთიერთობა მაქსიმალურად ბუნებრივი, საინტერესო და „მადისაღმძვრელი“ იყოს პატარასთვის, რათა სურვილი გაუჩნდეს მოგბაძოთ და მაქსიმალურად ბევრი ისწავლოს თქვენგან.

- რაში შეიძლება შეუშალოს ბავშვს ხელი რეცეპტული ენის დარღვევამ?

- რეცეპტული ენის დარღვევის მქონე ბავშვებს უჭირთ ადამიანებთან დაკონტაქტება ბაღის, სკოლის ან ნებისმიერ სხვა გარემოში. ამან მათში შესაძლოა გამოიწვიოს სირცხვილის გრძნობა. სირთულე აქვთ, როგორც საკუთარი აზრის ზეპირად ან წერილობით გამოხატვის დროს, ასევე, სხვისი საუბრის აღქმაში. მნიშვნელოვანია აღვნიშნოთ, რომ სირთულეები ენობრივ განვითარებაში არ უკავშირდება ინტელექტუალურ დარღვევას, მათ შესაძლოა ჰქონდეთ საკმაოდ მაღალი ინტელექტი, თუმცა ამის გამოვლენაში ხელს უშლიდეთ მათი არასაკმარისად განვითარებული ენობრივი უნარები, რის გამოც ისინი შესაძლოა იყვნენ საკმაოდ ფრუსტრირებულები და იმედგაცრუებულები. აუცილებელია გვახსოვდეს, რომ ენობრივი განვითარების დარღვევის მქონე ბავშვები, ისეთივე ჭკვიანები არიან, როგორც ისინი, ვისაც ეს სირთულე არ აღენიშნებათ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად