Baby Bag

ბევრი სათამაშო ბავშვის განვითარებას აბრკოლებს

ბევრი სათამაშო ბავშვის განვითარებას აბრკოლებს
ბავშვებისთვის სათამაშოების ყიდვისას მშობლები ზომიერების გრძნობას ხშირად ​კარგავენ. ყველაფერი კი უმანკო და უწყინარი სურვილით იწყება: თქვენი შვილი გიყვართ, მისთვის სიხარულის მინიჭება გინდათ, რის გამოც მას სათამაშოებით ხშირად ანებივრებთ. ერთ დღეს კი აღმოაჩენთ, რომ ბავშვის ოთახში ოქროსთმიან ბარბებსა და ასაწყობ კუბიკებში მუხლებამდე ჩაფლული დგახართ. თქვენს შვილს სათამაშოებით გართობა დიდი ხანია მობეზრდა, სახლში სრული განუკითხაობა სუფევს და რაც მთავარია, ბედნიერი არავინაა. თუ აღნიშნული პრობლემის წინაშე დგახართ, მარტო არ ხართ.

მშობლების უმეტესი ნაწილი ბავშვისთვის იმაზე მეტ სათამაშოს ყიდულობს, ვიდრე საჭიროა, რაც ძალიან დიდი შეცდომაა. რაც უფრო მეტი სათამაშო აქვს ბავშვს, მით ნაკლებად არის ის თამაშის განწყობაზე. ბავშვებს არჩევანის გაკეთება არ უყვართ. ისინი სწრაფად იღლებიან. ვერ გადაუწყვეტიათ, რომელ სათამაშოს მიანიჭონ უპირატესობა, საბოლოოდ კი თამაშის სურვილი უქრებათ. თანამედროვე სამყაროში იაფფასიანი პლასტმასის სათამაშოების სიუხვემ ბავშვები პასიურ მოთამაშეებად აქცია. პატარები თოჯინებთან ერთად თამაშის ნაცვლად მათი ყურებით ერთობიან. სათამაშოები, რომლებიც თავად მოძრაობენ, მღერიან და ცეკვავენ, ბავშვს თამაშში ჩართვის სურვილს უკარგავს. პატარები თავიანთი თოჯინებისგან ჯადოსნურ სანახაობებს ელიან. როგორც წესი, პასიურ დამკვირვებლად ყოფნა ბავშვს ძალიან მალე ბეზრდება. 5 წუთის შემდეგ ახალი სათამაშო მას მოძველებულად და მოსაწყენად ეჩვენება. უკეთეს შემთხვევაში თოჯინა თავის ყუთს უბრუნდება, უარეს შემთხვევაში კი ბავშვი მას იატაკზე დაანარცხებს და სამუდამოდ დაივიწყებს.

თანამედროვე მშობლები აღნიშნული ვითარებიდან თავის დაღწევის მიზნით ცდილობენ ბავშებისთვის რაც შეიძლება ცოტა სათამაშო შეიძინონ. მთავარია, სათამაშო, რომელსაც თქვენი შვილისთვის ყიდულობთ ხარისხიანი იყოს. თუ გსურთ, რომ თქვენს შვილს სიცოცხლის ხალისი დაუბრუნდეს და თოჯინებით თამაში ახარებდეს, ჩვენს სტატიაში შემოთავაზებულ საინტერესო და სასარგებლო რჩევებს ყურადღებით გაეცანით.

ბავშვის ოთახი ზედმეტი სათამაშოებისგან გაათავისუფლეთ

თუ გსურთ, რომ თქვენი შვილის სათამაშო ოთახი მოაწესრიგოთ, პირველ რიგში მისი ოთახიდან ის სათამაშოები უნდა გაიტანოთ, რომლებიც ბავშვს აღარ სჭირდება. თუ თქვენმა შვილმა წერა-კითხვა უკვე იცის, სათამაშო ანბანი ან სპეციალური ხმოვანი თოჯინები, რომლებიც ბავშვს ბგერების ათვისებაში ეხმარება, აღარ დაგჭირდებათ. მოზრდილ ბავშვს ღძილის მასაჟორები და საჩხრიალო სათამაშოებიც აღარ დააინტერესებს. ყველაფერი, რაც ზედმეტია, ოთახიდან აუცილებლად გაიტანეთ. თოჯინები, რომლებიც ბავშვის განვითარებისთვის გამოსადეგი აღარ არის, ოთახში სივრცეს ამაოდ იკავებს. თუ მეხსიერების გასავითარებელი სათამაშოების ბევრი ვარიაცია გაქვთ, მათ შორის ყველაზე განსაკუთრებული შეარჩიეთ, დანარჩენები კი ოთახიდან გაიტანეთ.

გატეხილი სათამაშოები, ფაზლები და კუბიკები, რომლებიც თქვენს შვილს აღარ მოსწონს, მის ოთახში არ უნდა დატოვოთ. როდესაც ყველა არასაჭირო სათამაშოს დაემშვიდობებით, ოთახში დარჩენილ სათამაშოებს ყურადღებით დააკვირდით. დაფიქრდით, რომელი უყვარს თქვენს შვილს ყველაზე მეტად. ბავშვებს ყოველთვის აქვთ ფავორიტი სათამაშო, რომლითაც ყოველდღიურად თამაშობენ. ცხადია, ისინი დრო და დრო სხვა სათამაშოებითაც ერთობიან, მაგრამ ერთის მიმართ განსაკუთრებულ ინტერესს იჩენენ. თქვენი შვილის რჩეული სათამაშოები მის ოთახში დატოვეთ, დანარჩენებისადმი კი „დაუნდობლობა“გამოიჩინეთ და ყველა მათგანს დაემშვიდობეთ.

სათამაშოები გამოსაჩენ ადგილას მოათავსეთ

თუ ბავშვები სათამაშოებს კარგად ვერ ხედავენ, მათ თამაშის სურვილი ნაკლებად უჩნდებათ. თოჯინების ყუთებსა და კალათებში მოთავსება სწორი საქციელი არ არის. უმჯობესია თუ მათ გამოსაჩენ ადგილზე დააწყობთ, რათა ბავშვს მათი დანახვის შესაძლებლობა ჰქონდეს. ბავშვს ოთახში რამდენიმე თემატური სათამაშო სივრცე უნდა მოუწყოთ. საოჯახო სივრცეში სათამაშო სამზარეულო მოათავსეთ, ხელოვნების სივრცეში ასაწყობი სათამაშოები და ფერადი ფურცლები, საკითხავი სივრცე პატარა სკამ-მაგიდითა და წიგნებით გაამდიდრეთ.
ბავშვს კრეატიული და მრავალფეროვანი თამაშის შესაძლებლობა რომ მისცეთ, მას სათანადო უნარ-ჩვევების შეძენაშიც უნდა დაეხმაროთ. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ ერთი სათამაშო სივრციდან მეორეზე გასასასვლელად, პირველი საგულდაგულოდ უნდა დაალაგოს. მსგავსი მიდგომით ბავშვს არჩევანის გაკეთებას გაუადვილებთ, ამასთან ოთახში არსებულ ქაოსთან გამომშვიდობებასაც მარტივად შეძლებთ.

ბავშვს სათამაშოები მონაცვლეობით მიაწოდეთ

ყოველდღიურად ერთი და იმავე სათამაშოებით თამაში ბავშვისთვის ძალიან დამღლელია. ბავშვმა რომ არ მოიწყინოს, ეცადეთ სათამაშოები მონაცვლეობით მიაწოდოთ. თუ ყველაფერს სწორად დაგეგმავთ, პატარას დაინტერესება არ გაგიჭირდებათ. ბავშვს ყოველდღიურად სათამაშოების სხვადასხვა კომბინაცია უნდა შესთავაზოთ. ის დაინახავს, რომ არჩევანი საკმაოდ მრავალფეროვანია. ამასთან სათამაშოების კომბინაცია ყოველ მეორე დღეს იცვლება. ბავშვი მსგავსი ცვლილებით აუცილებლად აღფრთოვანდება და თამაშის პროცესში აღარ მოიწყენს. თუ ღელავთ, რომ სათამაშოების რეგულარული ცვლილება თქვენს ბავშვს დაამწუხრებს, რადგან მას საყვარელი თოჯინა მოენატრება, შეგიძლიათ მისი ფავორიტი სათამაშო ოთახში ხელუხლებლად დატოვოთ, რათა პატარა სტრესისგან მაქსიმალურად დაცული იყოს. თუ ბავშვი ბედნიერია და თქვენ მიერ შეთავაზებული კომბინაციებით აშკარად იხიბლება, მისი დასტრესვა საჭირო ნამდვილად არ არის. მთავარია, ბავშვმა თამაშით მაქსიმალური სიამოვნება მიიღოს.

ბავშვი წიგნებით დააინტერესეთ

რაში გჭირდებათ საბავშვო წიგნების კოლექციები, თუ თქვენს შვილს მისი წაკითხვის საშუალებას არასდროს აძლევთ?! წიგნის თაროებთან მისვლა და საინტერესო საკითხავის მოხელთება ბავშვისგან სერიოზულ ძალისხმევას მოითხოვს. წიგნებით სავსე კარადა პატარას ძალიან აბნევს. ის ვერ ხვდება, რომელ მათგანს მიანიჭოს უპირატესობა და წარმოდგენა არ აქვს, რა წაიკითხოს.
ტრადიციული წიგნების კარადები დროებით დაივიწყეთ და წიგნები ბავშვისთვის ხელმისაწვდომ ადგილას დაალაგეთ. შეგიძლიათ სათავსოდ პატარა ღია თაროები შეარჩიოთ, რომელზეც მხოლოდ რამდენიმე წიგნი ეტევა, რათა ბავშვმა მათი ყდებისა და სათაურების გარჩევა მარტივად შეძლოს. თარო ისეთ სიმაღლეზე უნდა იყოს, რომ თქვენს შვილს წიგნის ჩამოსაღებად ზედმეტი წინაღობის გადალახვა არ სჭირდებოდეს. შეგიძლიათ ბავშვი კვირაში ერთხელ ბიბლიოთეკაში წაიყვანოთ, სადაც მისთვის საყვარელი და საინტერესო წიგნის შერჩევას დამოუკიდებლად შეძლებს.

არ იყიდოთ ბევრი სათამაშო

ბავშვის სათამაშო სივრცის მოწესრიგება თუ გსურთ, პირველ რიგში, თოჯინების უკონტროლოდ ყიდვაზე უნდა თქვათ უარი. ეცადეთ, ბავშვებს დაბადების დღეზე საჩუქრად თოჯინები არ მიართვათ. დღესასწაულებზეც მეტისმეტად ხელგაშლილი ნუ იქნებით. თუ გსურთ, რომ ბავშვს სათამაშო სივრცე მოუწესრიგოთ, ბრძნულად და რაციონალურად იმოქმედეთ. თქვენს შვილს უყიდეთ მხოლოდ ის, რაც სჭირდება, რაც მოსწონს, რისი წაკითხვაც სურს. არასაჭირო ნივთებისგან გათავისუფლება მარტივად რომ შეძლოთ, დღესასწაულებზე სასურველი საჩუქრების სპეციალური სია შეადგინეთ. ოჯახის წევრებთან ერთად ჩამოწერეთ ყველა საოცნებო ნივთი, რომლის ქონასაც ისურვებდით. შეგიძლიათ, მეგობრებსაც გაანდოთ, თუ რა სახის საჩუქრების მიღება გსურთ თქვენთვის და თქვენი შვილებისთვის. თქვენს ახლობლებს ნამდვილად ესიამოვნებათ თქვენთვის ისეთი საჩუქრის გაკეთება, რომელიც ბედნიერებას მოგანიჭებთ. თქვენ კი სახლის არასაჭირო ნივთებით გადავსებისგან დაიზღვევთ თავს.

საჩუქრების სიის შედგენა საინტერესო ალტერნატივების აღმოჩენაშიც დაგეხმარებათ. თუ ქალაქში საყვარელი სანაყინე ან გასართობი ცენტრი გაქვთ, შეგიძლიათ მეგობრებს უთხრათ, რომ სადღესასწაულო საჩუქრად სპეციალური სასაჩუქრე ბარათების მიღება გირჩევნიათ. ამგვარად სახლის ზედმეტი ნივთებით გადატვირთვისგანაც დაიზღვევთ თავს, საყვარელ საჩუქარსაც მიიღებთ და თქვენი გულწრფელი მადლობით მეგობრებსაც გაახარებთ.

გააკეთეთ სწორი არჩევანი

სათამაშო ბავშვის განვითარების ხელშემწყობ იარაღად უნდა მიიჩნიოთ და მას გასართობი ცენტრის ფუნქცია არ უნდა შეუთავსოთ. პლასტმასის უხარისხო სათამაშოების შეძენის ნაცვლად, უპირატესობა ისეთ პროდუქტს მიანიჭეთ, რომელიც ბავშვს წარმოსახვის, გუნდური თამაშისა და კრეატიული აზროვნების უნარებს განუვითარებს.


ასაწყობი კუბები და სათამაშო აგურები ბავშვის გონებრივ განვითარებას მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს. ბავშვი ისეთი თამაშებით უნდა იყოს გატაცებული, რომელიც მას გუნდური მუშაობისა და კონკურენციის უნარებს განუვითარებს. თოჯინების სახლები და ტანსაცმელები ბავშვებს როლური თამაშის შესაძლებლობას აძლევს. მსგავსი სათამაშოების დახმარებით პატარებს ემოციური და სოციალური უნარები უვითარდებათ. თუ სახლში თავისუფალი ადგილი გაქვთ, ბავშვისთვის ერთი დიდი სათამაშო უნდა შეიძინოთ, რომელიც პატარას წარმოსახვითი თამაშებისთვის საჭირო სივრცეს შეუქმნის. სათამაშო სამზარეულო, რომელიც შესაბამისი აქსესუარებითაც არის აღჭურვილი, თქვენს შვილს რამდენიმე საათის მანძილზე არ მოაწყენს. 

მომზადებულია verywellfamily.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა იბადება ბავშვი, ოჯახი დიდ იმედებს ამყარებს მასზე და მის მომავალზე. ბავშვი ხდება ოჯახის ყურადღების ცენტრი და მთავარი საინვესტიციო პროექტი, რის შედეგადაც დიდი ტვირთის ტარება უწევს''

,,როცა იბადება ბავშვი, ოჯახი დიდ იმედებს ამყარებს მასზე და მის მომავალზე. ბავშვი ხდება ოჯახის ყურადღების ცენტრი და მთავარი საინვესტიციო პროექტი, რის შედეგადაც დიდი ტვირთის ტარება უწევს''
რა იწვევს ყველაფრის მიმართ უინტერესობას ბავშვებში და როგორ დავეხმაროთ მათ, რათა განივითარონ შემოქმედებითობა, ლიდერობა და ცნობისმოყვარეობა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge​-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი, ნატა თუმანიშვილი.

- ხშირად მშობლები ამბობენ, რომ მათ შვილს არაფერი აინტერესებს, არ სწავლობს, არ აქვს მოტივაცია, არ ისწრაფვის სიახლეებისკენ. რამ შეიძლება ასეთი უინტერესობა გამოიწვიოს ბავშვში?

- მინდა მჯეროდეს, რომ ყველა მშობელს უყვარს თავისი შვილი და მხოლოდ საუკეთესო სურს მისთვის. ბუნებრივია, როცა იბადება ბავშვი, ოჯახი დიდ იმედებს ამყარებს მასზე და მის მომავალზე. ბავშვი ხდება ოჯახის ყურადღების ცენტრი და მთავარი საინვესტიციო პროექტი, რის შედეგადაც დიდი ტვირთის ტარება უწევს. ამ ყველაფერს ემატება წარმატების მიღწევის და სრულყოფილების კულტი, რომელიც დღესდღეობით წამყვანი თემაა.

ბავშვს ჩვილობიდან ტვირთავენ უამრავი დისციპლინით და სპორტით, სკოლის დაწყებამდე ცდილობენ ასწავლონ ის პროგრამა, რაც მომდევნო სასწავლო წლებზეა გათვალისწინებული, ამგვარი დატვირთვით მშობელი ამზადებს მომავალ ოლიმპიურ ჩემპიონს ან ნობელის პრემიის ლაურეატს და როგორც ვიცით, ხშირ შემთხვევაში მსგავსი მოლოდინები არ მართლდება. მშობელი იმყოფება მუდმივ შფოთვაში, რომ მისი შვილი არ არის „სუპერ“ ბავშვი, შვილი კი მუდმივად გადატვირთულია სხვადასხვა წრეზე და მასწავლებლებთან სიარულით.

დღევანდელ დღეს ბევრი მშობელი ცდილობს ადრეული ასაკიდან ასწავლონ წერა-კითხვა და უცხო ენა, ოღონდ ჩვენ გვავიწყდება, რომ სრულყოფილებისკენ ლტოლვა არ გვაძლევს იმის გარანტიას, რომ ბავშვი მომავალში წარმატებული და ბედნიერი იქნება. მშობელი ხშირად ითხოვს შვილისაგან წარმატებას, რადგან მან უამრავი ენერგია და ინვესტიცია ჩადო ბავშვში.

როდესაც ბავშვი აღწევს პუბერტატს ანუ ხდება მოზარდი, მას ეწყება რთული გარდატეხის პერიოდი. ამ დროს, მოზარდი დაუმორჩილებლობის დემონსტრირებას ახდენს, უამრავი პროტესტი იჩენს თავს და იწყება პრობლემები მშობელთან კომუნიკაციაში. ხშირად მშობელი მოგვმართავს ჩივილით, რომ მის შვილს „არაფერი არ აინტერესებს“, „არაფერი არ უნდა“, სახლიდან არ გადის, არ ჰყავს მეგობრები და უჭირს ურთიერთობის დამყარება. ასეთი შემთხვევების დროს, მოზარდი სრულიად დემოტივირებულია, რადგან ადრეულ ასაკში მას თავზე მოახვიეს ვალდებულებები და არ აცალეს ფიქრი ან ოცნება. მოზარდს არ განუვითარეს უმთავრესი რამ: მიზნის დასახვა და თავისუფალი არჩევანი, რომ თავად მიეღო გადაწყვეტილება, თუ რა უნდა და რისი უნარი გააჩნია? ასეთ ბავშვებს წაართვეს თავისუფალი ნება, მათ უჭირთ დაასახელონ თუ რა მოსწონთ და რა არა. როცა ამ კითხვას ვუსვამ მოზარდს, ის თითქოს კარნახს ელოდება საკუთარი მშობლისაგან. პირადად მე,  ასეთი დამოკიდებულება დიდ ტრაგედიად მიმაჩნია, ვინაიდან იკარგება ბავშვის პიროვნული თვისებები, ითრგუნება კრეატიულობა და მიზანდასახულობა, რადგან მის მაგივრად ჰიპერმზრუნველმა მშობლებმა მიიღეს გადაწყვეტილებები.

- როგორ გავუღვივოთ ბავშვს ინტერესი სხვადასხვა აქტივობის მიმართ?


- მხოლოდ თავისუფალ ადამიანს შეუძლია განავითაროს ისეთი უნარები, როგორიცაა: შემოქმედებითობა, ლიდერობა და ცნობისმოყვარეობა. ეს ხდება მაშინ, როდესაც ბავშვი რჩება მარტო საკუთარ ფიქრებთან და ოცნებებთან. ოღონდ ნუ ავურევთ თავისუფლებას უდისციპლინობასთან. უნდა არსებობდეს საზღვრები და რბილი კონტროლი, სადაც ​მშობლის „არა“ - არას ნიშნავს და ის მყარია.

- ზოგჯერ ბავშვს სულ სხვა ინტერესები აქვს, ხოლო მშობლები ერთპიროვნულად წყვეტენ თუ რითი დაკავდეს ბავშვი. რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიუდგნენ შვილებს ასეთ დროს?

- მე ვურჩევდი ასეთ მშობლებს, მეტი აქცენტი საკუთარ თავზე მიმართონ და გაარკვიონ, თუ რა ცხოვრებისეულ მოდელს სთავაზობენ საკუთარ შვილებს. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ბავშვი მშობლის ანალოგიურად იქცევა. დაუსვით საკუთარ თავს შეკითხვა - ხარ თუ არა საზგადოებისთვის სასარგებლო? წარმატებული, აქტიური და საინტერესო? რის ეტალონს უქმნით მომავალ თაობებს?

მთავარია კარგად გაიცნოთ თქვენი შვილები და დაინახოთ მათი უნიკალურობა. არასოდეს არ შეადაროთ სხვა ბავშვებს და ხარისხიანად გაატარეთ მათთან მეტი დრო. შედეგად თქვენ არ მოგიწევთ არაფრის დაძალება, იმიტომ რომ გეცოდინებათ - რა უყვარს, რაზე ოცნებობს, რისი ნიჭი გააჩნია, რა გამოსდის კარგად და ამის გათვალისწინებით,  სწორ მიმართულებას მისცემთ ცხოვრებაში.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური


წაიკითხეთ სრულად