Baby Bag

10 რამ, რაც ახალბედა დედამ ძუძუთი კვების შესახებ უნდა იცოდეს

10 რამ, რაც ახალბედა დედამ ძუძუთი კვების შესახებ უნდა იცოდეს
ძუძუთი კვების შესახებ ორსულ ქალბატონებსა და ახალბედა დედებს ძალიან ბევრი რამ სმენიათ. ნებისმიერი გამოცდილი ქალბატონი თვლის, რომ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ამომწურავი ცოდნა აქვს და ცდილობს თავისი გამოცდილება სხვებსაც გაუზიაროს, თუმცა ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებული ისეთი საკითხებიც არსებობს, რომელთა შესახებ ქალბატონებმა ძალიან ცოტა რამ იციან. თუ თქვენ პატარას ელოდებით ან ახალბედა დედა ხართ და ბავშვის ძუძუთი გამოკვება გსურთ, ჩვენს ​სტატიაში შემოთავაზებულ ინფორმაციას ყურადღებით გაეცანით. ახალი ცოდნის შეძენის შემდეგ ჩვილის გამოკვებას გაცილებით კომფორტულად და მშვიდად შეძლებთ.

თავის ტკივილი
ზოგიერთ იღბლიან ქალბატონს ძუძუთი კვების აღნიშნული გვერდითი ეფექტი ნაკლებად აწუხებს. ძუძუთი კვება ქალის ორგანიზმში ჰორმონალურ ფონს ცვლის. გარკვეულ ჰორმონთა გამომუშავების ზრდა ან კლება თავის ტკივილის მიზეზი ხდება. დედებმა, რომლებსაც მსგავსი პრობლემა ხშირად აწუხებთ, კარგად იციან, რომ პერმანენტული თავის ტკივილი ყოველდღიურ ყოფას გაუსაძლისს ხდის. ქალბატონებს, რომლებიც თავის ტკივილს ხშირად უჩივიან, ბავშვის მოვლა ძალიან უჭირთ. თუ გრძნობთ, რომ ძუძუთი კვების პარალელურად თავის ტკივილები ხშირად გაწუხებთ, აუცილებლად მიაკითხეთ მკურნალ ექიმს. ტკივილის მდუმარედ ატანა სავალდებულო სულაც არ არის. ექიმი სათანადო დანიშნულებას მოგცემთ, რაც ბავშვის მოვლას გაგიადვილებთ.
ბავშვის ორგანიზმისთვის მოტანილი სარგებელი
ძუძუთი კვებას ბავშვის ორგანიზმისთვის უამრავი სარგებლის მოტანა შეუძლია. დედის რძე ჩვილს არამხოლოდ ანაყრებს, ის მის იმუნურ სისტემასაც მნიშვნელოვნად აძლიერებს. ძუძუთი კვება ჩვილთა უეცარი გარდაცვალების სინდრომის პრევენციისთვის ერთ-ერთ საუკეთესო საშუალებად ითვლება. დედის რძე ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს. მის შემადგენლობაში შემავალი ზოგიერთი ელემენტი ძილისმომგვრელია, რაც ღამით კვებას მეტად უსაფრთხოსა და კომფორტულს ხდის. პატარები, რომლებსაც დედები ძუძუთი კვებავენ, ღამით ჭამის შემდეგ მარტივად იძინებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ დედის რძე ძუძუთი კვების პირველ სამ თვეში თავის ტვინის თეთრი ნივთიერების წილს 20-30%-ით ზრდის.
დედის ორგანიზმისთვის მოტანილი სარგებელი
ალბათ, ძალიან ცოტამ თუ იცის, რომ ძუძუთი კვება არამხოლოდ ჩვილისთვის, არამედ დედისთვისაც ძალიან სასარგებლოა. როდესაც თქვენს შვილს ძუძუთი კვებავთ, თქვენს ორგანიზმში ორი ჰორმონი: პროლაქტინი და ოქსიტოცინი გამომუშავდება. ორივე მათგანი თქვენს ნერვულ სისტემაზე დამამშვიდებლად მოქმედებს. მათი დახმარებით მშობიარობის შემდეგ ძალების აღდგენაც გაგიმარტივდებათ. ძუძუთი კვების დახმარებით მშობიარობის შემდეგ გადიდებული საშვილოსნო ნორმალურ ზომას სწრაფად უბრუნდება.
ეკონომიურობა
ძუძუთი კვება საკმაოდ ეკონომიურია და ოჯახის ბიუჯეტის დაზოგვაშიც დაგეხმარებათ. დედები, რომლებიც პატარებს ფორმულით კვებავენ, ბავშვთა კვებაზე გაცილებით მეტ თანხას ხარჯავენ, ვიდრე ის ქალბატონები, რომლებიც პატარას მხოლოდ დედის რძეს აძლევენ. თუმცა, დედებმა, რომლებიც პატარებს ძუძუთი კვებავენ, აუცილებელია, ყოველდღიურად დიდი რაოდენობით სასარგებლო და ჯანსაღი პროდუქტები მიიღონ.
ურთიერთკავშირი
ძუძუთი კვება დედასა და ბავშვს შორის მტკიცე ურთიერთკავშირის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს. კანის კანთან ყოველდღიური და ხშირი შეხებით ჩვილსა და მშობელს შორის განსაკუთრებული სიახლოვე ყალიბდება. ძუძუთი კვების დროს დედის ორგანიზმი დიდი რაოდენობის სიყვარულის ჰორმონს გამოიმუშავებს, რაც არამხოლოდ დედას, არამედ ბავშვსაც სიმშვიდით ავსებს. დედების უმეტესობა თვლის, რომ ძუძუთი კვების დროს შექმნილი ურთიერთკავშირი და სიახლოვე ყველაზე საოცარი გრძნობაა, რომელიც ცხოვრების მანძილზე განუცდიათ.
სპეციფიკური უნარების განვითარება
ბევრი ადამიანი თვლის, რომ ძუძუთი კვებას განსაკუთრებული უნარები არ სჭირდება და რომ ბავშვის გამოკვების ნიჭი ყველა ქალს ბუნებრივად თანდაყოლილი აქვს, თუმცა ეს სიმართლე არ არის. ძუძუთი კვება სპეციალურ ტექნიკასა და სწორ მიდგომას საჭიროებს. სწორედ ამიტომ ახალბედა დედებს თავდაპირველად ბავშვის გამოკვება უჭირთ. აუცილებელია, ძუძუთი კვებასთან დაკავშირებით თავიდანვე რეალისტური მოლოდინები გქონდეთ. კვების სპეციალური ტექნიკების შესასწავლად, შესაძლოა, თქვენ და თქვენს პატარას რამდენიმე დღე, კვირა ან თვეც დაგჭირდეთ.
კომფორტულობა
ძუძუთი კვება დედას დიდ დროს ართმევს, მაგრამ ის საოცრად კომფორტულია. თუ ბავშვს ფორმულას აჭმევთ, ბოთლის გამუდმებული რეცხვა, სტერილიზაცია და საჭმლის წინასწარ მომზადება დაგჭირდებათ, რაც დიდ დროს და ენერგიას წაგართმევთ. გარდა ამისა, თუ ბავშვს მოულოდნელად მოშივდება, ფორმულის მომზადება ექსტრემალურ პირობებში მოგიწევთ. ძუძუთი კვება კი საოცრად კომფორტულია. თქვენ არაფერს ამზადებთ, ბავშვს საკვების მოლოდინში გუნება-განწყობა არ უფუჭდება და არც ბოთლის სტერილიზაციაზე გეხარჯებათ დრო.
ბოთლით კვება
ძუძუთი კვება ადამიანების წარმოდგენაში დედის სურათ-ხატს ქმნის, რომელიც ბავშვს ძუძუს აჭმევს, თუმცა დედების გარკვეულ ნაწილს ურჩევნია ჩვილს დედის რძე ბოთლის გამოყენებით მიაწოდოს. ასე ძირითადად ისეთი მშობლები იქცევიან, რომლებიც მუშაობენ და იძულებულები არიან ბავშვისთვის დედის რძე ბოთლში შეინახონ.
შერეული კვება
ფორმულასა და დედის რძეს შორის კატეგორიული არჩევანის გაკეთება აუცილებელი სულაც არ არის. თუ რძე არ გყოფნით ან მუშაობთ და ბავშვთან მთელ დღეს ვერ ატარებთ, შეგიძლიათ შერეულ კვებას მიმართოთ. მითი იმის შესახებ, რომ ფორმულის გამოყენება დედის რძის რაოდენობას ამცირებს, არ უნდა დაიჯეროთ. შერეული კვება მოსახერხებელიცაა და სასარგებლოც. თუ ბავშვს ფორმულასაც აწვდით და დედის რძესაც, შეგიძლიათ მშვიდად იყოთ, რადგან თქვენი პატარა საჭირო ვიტამინებსა და მინერალებს სრულად იღებს.
თავის მოვლა
დედები, რომლებიც ბავშვებს ძუძუთი კვებავენ, საკუთარ ჯანმრთელობას განსაკუთრებით უნდა გაუფრთხილდნენ. აუცილებელია, რომ ჯანსაღად იკვებებოდნენ და სტრესისგანაც დაცულები იყვნენ. დედა, რომელიც პატარას ძუძუთი კვებავს, საკუთარ თავზე უნდა ზრუნავდეს, კარგად ეძინოს, რელაქსაციისთვის სპეციალურ ვარჯიშებს იყენებდეს. როგორც წესი, ორსულ ქალბატონებს და შემდგომში ახალბედა დედებს საკუთარი თავისთვის დრო ნაკლებად რჩებათ, თუმცა, როდესაც ქალი აცნობიერებს, რომ ის თავისი პატარასთვის საკვების ერთადერთი წყაროა, იძულებული ხდება, თავს მეტად გაუფრთხილდეს, რაც ძუძუთი კვების კიდევ ერთი დადებითი მხარეა.
ავტორი: ია ნაროუშვილი
ამავე თემაზე:

შეიძლება დაინტერესდეთ

​შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? - თემაზე ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე საუბრობს

​შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? - თემაზე ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე საუბრობს

შესაძლებელია თუ არა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს ყაბზობა ჩვილებში? -  თემაზე MomsEdu.ge-ს ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე ესაუბრა.

- სტატისტიკურად რამდენად ხშირია ყაბზობა ჩვილებში?

კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის პრობლემებს შორის, ერთ წლამდე ასაკის ბავშვებში, დაახლოებით 20-30%-ში გვხვდება ყაბზობა.

- რა იწვევს ჩვილებში ყაბზობას?

ჩვილებში ყაბზობა უფრო იმით განისაზღვრება, როგორ გამოიყურება დეფეკატი, ვიდრე რამდენად ხშირია ნაწლავთა მოქმედება. ყაბზობად მიიჩნევა - თუ განავალი მკვრივია და მაგარი კონსისტენციის, დეფეკაციას თან ახლავს ჩვილის ჭირვეულობა, ძლიერი ჭინთვები და დეფეკატის გაძნელებული ევაკუაცია ნაწლავიდან. რბილი დეფეკატი არაა შეკრულობის ნიშანი.

გამომწვევი მიზეზი შესაძლოა მრავალი იყოს:

1) კვებითი დარღვევები (ძირითადად ეხება ხელოვნურ კვებაზე მყოფ ბავშვებს და როდესაც ბავშვი გადადის შერეულ კვებაზე);

2) ნევროგენული დარღვევები (მაგალითად, ჰირშპრუნგის დაავადება, ზურგის ტვინის დაზიანება);

3) სხვადასხვა მედიკამენტის ხანგრძლივი და არარაციონალური მოხმარება;

4) მეტაბოლურ-ენდოკრინული დარღვევები;

5) კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის სხვადასხვა ფუნქციური პათოლოგია;

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ჩვილები, რომლებიც იკვებებიან დედის რძით, იშვიათად აქვთ შეკრულობის პრობლემა, თუ რა თქმა უნდა, ჩვილს არ აქვს რომელიმე ზემოთ ჩამოთვლილი პათოლოგია.

- შესაძლებელია თუ არა შეკრულობა მეძუძური დედის კვებამ გამოიწვიოს?

არა, კვლევებით დასტურდება რომ დედის კვების რაციონი არ ახდენს გავლენას ჩვილის შეკრულობაზე. დედისთვის არ უნდა მოხდეს საკვები პროდუქტების არასაჭირო შეზღუდვა. თუ ჩვილს აქვს შებერილობა, დედა უნდა დააკვირდეს მის მიერ ბოსტნეულის შეზღუდვას (მაგალითად: კომბოსტო, ნიორი, ხახვი, პარკოსნები), თუ ექნება დადებითი გავლენა ჩვილის შებერილობაზე. თუმცა, ზოგადად ხილის ან ბოსტნეულის შეზღუდვა დედის საკვებ რაციონში არ არის რეკომენდებული.

რაც შეეხება ალერგიულ საკვებს, როგორიც არის ძროხის რძე, კვერცხი, თევზი, თხილეულობა, ციტრუსი საწყის ეტაპზე, ასევე, უნდა მოხდეს მათი მცირე რაოდენობით და უმჯობესია არაერთდროულად მიღება, რადგან მშობელი დააკვირდეს ჩვილს. კვლევებმა აჩვენა რომ ლაქტაციის პერიოდში რომელიმე საკვების (მათ შორის ალერგიულის) შეზღუდვას არ აქვს არსებითი გავლენა ჩვილის ჯანმრთელობაზე, თუმცა აღსანიშნია, რომ დედის დაბალანსებული და სასარგებლო კვება ძალიან მნიშვნელოვანია.

- როდის არის საშიში იშვიათი დეფეკაცია?

- ნაწლავთა მოქმედება, კონსისტენცია და ფერი ცვალებადია და დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, კვების ტიპზე. სრულად ბუნებრივ კვებაზე მყოფ ბავშვებს ნაწლავთა მოქმედება შესაძლოა ყოველი კვების შემდეგ ჰქონდეთ, ან ძალიან იშვიათად, მაგალითად, 1-2 კვირაში ერთხელ. თუ ამ დროს ჩვილი არ ჭირვეულობს, მუცელი რბილია, შარდვა და წონის ნამატი - ნორმის ფარგლებში, დეფეკატი - რბილი, შეშფოთების საფუძველი არ გვაქვს. ზოგჯერ დედის რძე სრულად შეიწოვება, მისი შემადგენლობიდან გამომდინარე და მხოლოდ შარდის სახით გამოიყოფა. თუ ბავშვი იმყოფება შერეულ კვებაზე ან სრულად იღებს ფორმულას, დეფეკაცია შეიძლება ჰქონდეს 1-3-ჯერ დღეში, თუ დეფეკატი არაა მკვრივი და არ ახლავს ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომატიკა არც ამ შემთხვევაში ვღელავთ, მაგრამ თუ ახალშობილს პირველი რამდენიმე დღის განმავლობაში არ აქვს ნაწლავთა მოქმედება (მეკონიუმი) ან დეფეკაციის აქტმა 48 საათს გადააჭარბა, დეფეკატის კონსიტენცია მკვრივია, ბავშვი ჭირვეულობს, დეფეკაციას თან ახლავს ტკივილი, მუცლის შებერილობა, ასეთ შემთხვევაში, აუცილებლად უნდა ჩავერიოთ და მივმართოთ ექიმს (პედიატრს/ნეონატოლოგს) დახმარებისთვის. არსებობს რამდენიმე სამედიცინო მდგომარეობა, რაც განსაკუთრებით საყურადღებოა და დროული ჩარევაა საჭირო.

პრევენციის გზებზე რომ ვისაუბროთ?

- ყაბზობა, პედიატრთან ვიზიტის ხშირი მიზეზია. შეკრულობის პრობლემის მოგვარება უმეტესად კვებით შეიძლება. ასევე, არსებობს გარკვეული ვარჯიშებიც (მაგალითად, „ველოსიპედი“). უპირატესობა უნდა მივანიჭოთ ძუძუთი კვებას, თუ რასაკვირველია დედის ფსიქო-ემოციური და სომატური მდგომარეობა გვიწყობს ხელს, რადგან ქალის რძე ბუნებრივ საფაღარათო საშუალებადაც კი ითვლება. თუ ახალშობილი სრულად ფორმულაზეა ან შერეულ კვებაზე და აღენიშნება ყაბზობა, ექიმმა ჩვილს უნდა შეურჩიოს სპეციალური კვება. როდესაც ბავშვი გადადის მყარ საკვებზე, რაციონი მდიდარი უნდა იყოს უჯრედისის შემცველი საკვებით. თუ აღნიშნული ღონისძიებების მიუხედავად ბავშვთან გამოხატული რჩება ყაბზობა, დაუყოვნებლად უნდა მიმართოთ ნეონატოლოგს/პედიატრს, რათა დაადგინოს გამომწვევი მიზეზი და სწორად შეირჩეს მკურნალობის ტაქტიკა.

- როგორ მოვაგვაროთ ეს პრობლემა და ზოგადად, რას ურჩევდით მშობლებს?

- როდესაც დადგებით მსგავსი გამოწვევის წინაშე, პირველ რიგში, შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, განსაზღვრეთ რა შეიძლება ყოფილიყო ყაბზობის გამომწვევი მიზეზი. ვიდრე მიმართავთ პედიატრს, ერთჯერადად, შეგიძლიათ გამოიყენოთ საბავშვო გლიცერინის მიკროოყნა ან სანთელი (თუ ბავშვს არ აღენიშნება სწორი ნაწლავის ნახეთქი ან სისხლდენა) და შემდეგ აუცილებლად მიმართეთ ნეონატოლოგს/პედიატრს და რა თქმა უნდა, ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ თქვენ ძალიან კარგი დედა ხართ, თქვენ არ ხართ „დამნაშავე“, როცა ბავშვი ჭირვეულობს, შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, განსაზღვრეთ პრობლემები, გაითვალისწინეთ ზემოთ აღნიშნული რჩევები და იმოქმედეთ რაციონალურად.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად