Baby Bag

მშობელს თავისი შეცდომის აღიარება უნდა შეეძლოს

მშობელს თავისი შეცდომის აღიარება უნდა შეეძლოს
ჩვილი ბავშვები არასდროს ცრუობენ, თუმცა საუბრის დაწყებასთან ერთად ბავშვი ტყუილის თქმასაც ​სწავლობს. პატარები სიცრუის თქმის გამო ყოველთვის არ უნდა გააკრიტიკოთ, რადგან განვითარების საწყის ეტაპზე ტყუილის თქმა ბავშვის კოგნიტური უნარების დახვეწაზე მიგვანიშნებს. მშობლების მხრიდან აქტიური ჩარევა და ბავშვის სწორად აღზრდა მას ცუდისა და კარგის გარჩევას ასწავლის. თუ გსურთ ბავშვი გულახდილი იყოს და ტყუილის თქმას გადაეჩვიოს, დაეხმარეთ მას სწორად ჩასწვდეს სიცრუისა და სიმართლის არსს, იცოდეს თითოეული მათგანის დადებითი და უარყოფითი მხარეები.

ბავშვის სწორად აღზრდა მარტივი არ არის. თქვენი შვილი რომ გულახდილობას მიაჩვიოთ, შესაძლოა, ამისთვის წლები დაგჭირდეთ. ვაღიაროთ, რომ სიმართლის თქმა მარტივი არასდროსაა. სრულფასოვანი გულწრფელობა სოციალურად მიუღებელიც კია და ასეთად ყოფნა არც თქვენს შვილს არგებს რამეს. კომპლექსური სწავლებითა და მოთმინებით ბავშვს აუცილებლად ასწავლით, თუ როდის არის აუცილებელი სიმართლის თქმა და როდის არ უნდა ისაუბროს ხმამაღლა თავის განცდებსა და ფიქრებზე.

კარგისა და ცუდის გარჩევას ბავშვი 5-6 წლის ასაკში სწავლობს. როდესაც სკოლაში მიდის, მან სიმართლისა და სიცრუის შესახებ ბევრი რამ უნდა იცოდეს. შედარებით პატარა ასაკში ბავშვებმა იციან, რომ არსებობს ცუდი და კარგი ქცევები. ისინი თავიანთ მშობლებს აკვირდებიან და დასკვნები მათი ქცევებიდან გამომდინარე გამოაქვთ.

მშობელი თავად უნდა იყოს გულწრფელი

სიცრუისა და სიმართლის გარჩევა ბავშვებს ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ, თუმცა ეცადეთ ამ დროს მათ თავად არ უთხრათ ბევრი სიცრუე. თუ მამა სახლშია, დედას კი ბავშვები სასეირნოდ ჰყავს წაყვანილი, სადაც ბავშვებთან ერთად მაღაზიების თვალიერებით ერთობა, შინ მისულმა თავის მეუღლეს არ უნდა უთხრას, რომ მას და ბავშვებს საცობების გამო შინ მოსვლა დააგვიანდათ. პატარები ყველაფერს ამჩნევენ და იმახსოვრებენ. თქვენი ქცევა მათთვის ყოველთვის სამაგალითოა.

მშობელს თავისი შეცდომის აღიარება უნდა შეეძლოს

მშობელმა თავისი შეცდომა ყოველთვის უნდა აღიაროს. თუ ბავშვებთან ერთად პიკნიკზე მიდიხართ და მათი საყვარელი ტკბილეული სახლში დაგრჩებათ, გულახდილად უთხარით, რომ შეცდომა დაუშვით და მოუბოდიშეთ კიდეც. ამაში ცუდი არაფერია. ბავშვი თქვენს ქმედებებს აუცილებლად გაიმეორებს.

მშობელი ბავშვისთვის ავტორიტეტი უნდა იყოს და არა ავტორიტარი

გულახდილი ბავშვის აღზრდას დიდი მოთმინება სჭირდება. ბავშვი ზრდასთან ერთად მშობლების წინაშე გულწრფელობას კარგავს, რადგან ხშირ შემთხვევაში სასჯელი აშინებს. არ აქვს მნიშვნელობა რა პრინციპებით ზრდით ბავშვს, თუ ის თქვენს მითითებას გადაუხვევს, მიეცით საშუალება თავისი ქცევის მიზეზებზე გულახდილად დაგელაპარაკოთ. თუ მას ამის უფლებას არ მისცემთ, მომავალში ყველაფერს დაგიმალავთ. მოუსმინეთ თქვენს შვილს. ესაუბრეთ იმ უმთავრეს პრინციპებზე, რომლის მიხედვითაც მას ზრდით. აუცილებლად შეაქეთ გულახდილობის გამო.

ასწავლეთ ბავშვს წიგნებისა და ფილმების დახმარებით

ბავშვებთან ერთად ხშირად იკითხეთ, ფილმებს უყურეთ და შემდეგ ნანახსა და წაკითხულზე გულახდილად ისაუბრეთ. აუხსენით თქვენს შვილს, რატომ მოგწონთ ან არ მოგწონთ ესა თუ ის პერსონაჟი. მატყუარა პერსონაჟების ქცევები გააანალიზეთ, ასწავლეთ თქვენს შვილს, თუ რატომ იქცევა ესა თუ ის გმირი არასწორად.

მშობელმა უნდა იცოდეს, რომ გულწრფელობას ბავშვი ერთ დღეში ვერ ისწავლის

მცირეწლოვან ბავშვებს მარტივი სიმბოლოებით და ფრაზებით უნდა ასწავლოთ, მაგრამ თინეიჯერები კომპლექსური ქცევებისა და აბსტრაქტული კონცეფციების ანალიზს ეჩვევიან. თინეიჯერებს ბევრად რთული ცხოვრება აქვთ, ვიდრე მცირეწლოვან პატარებს. ისინი სკოლაში ძალიან ბევრ დაბრკოლებას ხვდებიან, იცნობენ ახალ ადამიანებს, წვეულებებზე დადიან. მშობელმა თავის შვილს უნდა ასწავლოს, თუ რატომ არის გულწრფელობა ძლიერი სოციალური იარაღი და რატომ არ უნდა ცრუობდეს ადამიანი, რომელსაც სოციუმში ნორმალურად ცხოვრება სურს. არსებობენ ბავშვები, რომლებიც კონფრონტაციას ყოველთვის გაურბიან. დარწმუნდით, რომ თქვენი შვილიც დაპირისპირების ან უთანხმოების შიშით ტყუილში ცხოვრებას არ ეჩვევა. ბავშვს აუცილებლად უნდა ესაუბროთ. მისთვის სწორი რჩევებისა და რეკომენდაციების მიცემა რომ შეძლოთ, მის ცხოვრებას კარგად უნდა იცნობდეთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სულ მხვდება ხოლმე ყურში: „ეს საშინელი ზღაპრები, ხოცვა-ჟლეტა, როგორ შეიძლება?!“ სულ არ ვფიქრობ ასე,“ - თამარ გაგოშიძე

„სულ მხვდება ხოლმე ყურში: „ეს საშინელი ზღაპრები, ხოცვა-ჟლეტა, როგორ შეიძლება?!“ სულ არ ვფიქრობ ასე,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ზღაპრების კითხვის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ არ ეთანხმება მოსაზრებას, თითქოს ზღაპრები, რომელთა სიუჟეტი საშიშად გვეჩვენება, ბავშვს არ უნდა წავუკითხოთ:

„ბოლო დროს სულ მხვდება ხოლმე ყურში: „ეს საშინელი ზღაპრები, ხოცვა-ჟლეტა, როგორ შეიძლება?!“ სულ არ ვფიქრობ ასე. ფსიქოანალიტიკოსები ფიქრობენ, რომ ზღაპარი კათარზისის საშუალებაა. პროპი, ძალიან ცნობილი ზღაპროლოგი, საერთოდ ფიქრობდა, რომ ზღაპრის საშუალებით შემოდის ჩვენში ცხოვრებისეული რეალობები, ​ბავშვი ადაპტირდება და რეალობებს ნელ-ნელა ეჩვევა. ზღაპარი არის ძალიან მნიშვნელოვანი რამ ბავშვის ცხოვრებაში წარმოსახვის განვითარებისთვის, მეტყველების განვითარებისთვის, ემოციური განვითარებისთვის, თამაშიც ხომ ასეა.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, პატარა ბავშვების ემოციური რეგულაციისთვის ზღაპრის კითხვას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს:

„ეს ოცი წუთი ან ნახევარი საათი ერთობლივი კითხვა​ პატარა ბავშვების შემთხვევაში არის განუზომელი წვლილი ბავშვის ემოციურ რეგულაციაში. მეტი შეგიძლიათ არაფერი არ გააკეთოთ. ასე ერთად იკითხოთ, ოღონდ მობილურის გარეშე, აქეთ-იქით სირბილის და ოჯახის სხვა წევრებთან საუბრის გარეშე. ეს არის უებარი საშუალება მომავალი პიროვნების ჩამოყალიბებისთვის.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ ცუდი ზღაპრებიც კი ბავშვებს ამბივალენტურობის განცდას უჩენენ, რის გამოც მათი წაკითხვა პატარებისთვის სასარგებლოა:

„ცუდი ზღაპრებიც კი, რომ ვიღაცამ რაღაც შეჭამა, ვიღაცამ ვიღაცა მოკლა, გაიხსენეთ ბავშვობა, მათი კითხვისას ამბივალენტურობის განცდა. ​ეს არის აუცილებელი ეტაპი ემოციური რეგულაციისთვის. ეს ამბივალენტურობა, თან რომ მოკვდა ვიღაც, თან რომ ეცოდება და აღარ ეშინია ან ეშინია, ეს არის აუცილებელი პირობა ჯანმრთელი ემოციური განვითარებისთვის. რომ ეჭვიანობ შენს მშობლებზე, რომ შენი და ან ძმა უფრო უყვართ და ამის თქმა ძალიან ძნელია, რადგან სირცხვილია, გეშტალთ თერაპევტები ამას აკეთებენ ზუსტად, რომ ეს გამოაქვთ გარეთ და მისაღები გზით ნელ-ნელა ეხმარებიან ადამიანს, რომ ეს გამოხატოს. ზღაპარი ამას ჰგავს ძალიან, რომ გეხმარება დამოკიდებულებების ჩამოყალიბებაში.“

„მე ვთვლი, რომ ზღაპარი ორ საქმეს აკეთებს: თან ემოციების განვითარებაში ეხმარება ბავშვს და თან მშობელთან კარგი კომუნიკაციის დამყარებაში. ჩვენს პერიოდში, როდესაც ​მოუცლელი მშობლები არიან, დანაშაულის განცდა რომ აქვთ ამ საწყალ მშობლებს, დრო არ აქვთ, რომ ბავშვს დაუთმონ, ეს დრო არის სრულიად საკმარისი პატარა ბავშვის შემთხვევაში, რომ ნახევარი საათი ერთად იკითხონ და გაიარონ ეს ემოციები ერთად,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად