Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოსმენა

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოსმენა

მშობელი თუ ხართ, თქვენთვის ნაცნობი უნდა იყოს შემდეგი ვითარება: შვილს გარკვეული ქმედებისკენ მოუწოდებთ, მაგრამ ის უარს გიცხადებთ. თქვენ ცდილობთ უფრო დაყვავებით გაიმეოროთ თქვენი თხოვნა, მაგრამ მისგან კვლავ უარს იღებთ. იძულებული ხდებით ხმა აიმაღლოთ და ბავშვს აგრძნობინოთ, რომ არ ხუმრობთ, თუმცა ეს მის სიჯიუტეზე გავლენას ვერ ახდენს. როდესაც სხვა გზა აღარ გრჩებათ, მის მოსყიდვას სხვა და სხვა სასიამოვნო დაპირებით ცდილობთ, მაგრამ ამაოდ. თუ მსგავს გამოუვალ მდგომარეობაში ხშირად ხართ, ნუ შეშინდებით. აღნიშნული პრობლემის მოსაგვარებლად თქვენი შვილის აღზრდა განსხვავებული მეთოდებით უნდა სცადოთ და მასთან მყარი ემოციური კავშირის დამყარება შეძლოთ.


ბავშვის აღზრდის საუკეთესო მეთოდი ზომიერი, მაგრამ მტკიცე დისციპლინის ჩამოყალიბებაა, რაც იმას გულისხმობს, რომ დასჯის მეთოდების გამოყენების ნაცვლად მასთან საუბარი და რჩევა-დარიგების მიცემა უნდა სცადოთ. ბავშვთან ურთიერთობისას რეალისტური, მისი ასაკის შესაბამისი მოლოდინები უნდა გქონდეთ. შვილის სწორად აღზრდა თუ გსურთ, მოთმინება და თანაგრძნობა უნდა ისწავლოთ. ჩვენს სტატიაში 5 სასარგებლო და საინტერესო რჩევას შემოგთავაზებთ, რომელთა დახმარებით შვილებს თქვენს მოსმენას და თქვენი აზრის გათვალისწინებას მარტივად ასწავლით.

აუხსენით თქვენს შვილს, რა გსურთ, რომ გააკეთოს

მშობლები დიდ შეცდომას უშვებენ, როდესაც შვილებს ნეგატიური ფრაზებით გარკვეული ქცევის შეწყვეტისკენ მოუწოდებენ და ეუბნებიან: „შეწყვიტე სირბილი“ ან „ნუ ჩხუბობ.“ ბავშვს გარკვეულ ასაკამდე არ აქვს ნათქვამის სრულყოფილად განსჯისა და გაანალიზების უნარი, შესაბამისად ის ვერ იგებს, თუ რა უნდა გააკეთოს სირბილის ან ჩხუბის ნაცვლად, მისთვის თქვენი მოლოდინები გაურკვეველი და ბუნდოვანია, გარდა ამისა, მას საკუთარი იმპულსების გაკონტროლება ძალიან უჭირს. ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვს ნეგატიური ფრაზებით მიმართოთ, მასთან ურთიერთობისას პოზიტიური ინსტრუქციები გამოიყენეთ. უთხარით თქვენს შვილს, რომ მშვიდად იაროს, ან თავის მეგობარს თბილად ესაუბროს. მალევე დარწმუნდებით, რომ მას თქვენი გაგება ძალიან კარგად შეუძლია.

მიეცით ბავშვს მარტივი მითითებები

ბავშვთან ურთიერთობისას დიდი სიფრთხილის გამოჩენა გმართებთ. ნუ დაიწყებთ მასთან რთული და გაურკვეველი ფრაზებით საუბარს. არასდროს მისცეთ ორი დავალება ერთდროულად, ნურც მრავალფეროვანი ინსტრუქციებით დატვირთავთ, რადგან მსგავსი დამოკიდებულებით მას მხოლოდ დააფრთხობთ და დააბნევთ. მიეცით თქვენს შვილს მარტივი მითითებები. მაგ. უთხარით, რომ თავისი ფეხსაცმელი მოიტანოს. როდესაც ბავშვი თქვენ მიერ მიცემულ დავალებას შეასრულებს, მხოლოდ ამის შემდეგ სთხოვეთ, რომ მოტანილი ფეხსაცმელი ჩაიცვას.

აქციეთ სწავლა გართობად

სამყაროს ბავშვები თამაშის დახმარებით იმეცნებენ. თუ გსურთ, რომ თქვენს შვილს თქვენი ესმოდეს, ეცადეთ სწავლის პროცესი გართობად აქციოთ. ნებისმიერი მითითება, რომელსაც გასცემთ, სახალისოდ უნდა ჟღერდეს. თუ გსურთ, რომ ბავშვებმა საკუთარი სათამაშოები ყუთში ჩააწყონ, აიღეთ რბილი თოჯინები და სათამაშო ყუთისკენ ისროლეთ, რათა ბავშვებმა სათამაშოების ყუთში ჩალაგების პროცესი გართობად აღიქვან და ამ პროცესისგან სიამოვნების მიღება შეძლონ. თუ გსურთ, რომ თქვენმა შვილმა დროულად დაიძინოს, უთხარით, რომ ცელქი ძიძა ხართ და თუ არ დაიძინებს, კოცნებით დასჯით.

გამოავლინეთ მეტი ემპათია

ხშირად მშობლები შვილებს ისე ესაუბრებიან, რომ თავადაც ვერ აცნობიერებენ, თუ როგორი გულსატკენი შეიძლება იყოს მათ მიერ ნათქვამი ესა თუ ის ფრაზა. ნაცვლად იმისა, რომ თქვენს შვილს მკაცრი მოთხოვნები წაუყენოთ და საყვედურებით აავსოთ, ეცადეთ მისდამი მეტი ემპათია გამოავლინოთ. თუ ბავშვი თამაშობს, თქვენ კი მისგან თამაშის დაუყოვნებლივ შეწყვეტას და დაძინებას მოითხოვთ, ის ამას ვერ გაიგებს, რადგან თამაში მისთვის სასიამოვნო აქტივობაა, ძილი კი სულაც არ სურს. თქვენ როგორ მოიქცეოდით, თუ ვინმე თქვენთვის სასიამოვნო გარემოს დაუყოვნებლივ დატოვებას მოგთხოვდათ? ნუ ეტყვით ბავშვს, რომ სწრაფად შეწყვიტოს თავისი საქმიანობა და თქვენი სურვილი შეასრულოს. უმჯობესია, დაყვავებით უთხრათ, რომ მართალია, ის დაკავებულია და ახლა დრო არ აქვს, მაგრამ როდესაც თამაშს მორჩება, უმჯობესია, დაიძინოს. ბავშვი თქვენს თხოვნას აუცილებლად გაითვალისწინებს.

თქვენს თავს აუცილებლად დაუსვით შემდეგი კითხვები: რატომ იქცევა ჩემი შვილი სწორედ ასე და არა სხვაგვარად? რას გრძნობს ბავშვი, რა განცდები აქვს? რა მსურს, რომ მას ვასწავლო, რის მიღწევას ვაპირებ?

არ აქვს მნიშვნელობა ბავშვი დაუმორჩილებლობას გიცხადებთ, არ გისმენთ, თუ სხვა სახის პრობლემურ ქცევას ავლენს, მთავარია, მისდამი მეტი ემპათია გამოავლინოთ და მის ნებისმიერ ნაკლს გაგებით მოეკიდოთ. ბავშვებს ყველაზე მეტად სწორედ თანაგრძნობა ესაჭიროებათ. უფროსებს ხშირად ავიწყდებათ, რომ თავადაც ყოველთვის ისეთი ადამიანების გარემოცვაში სურთ ყოფნა, რომლებიც მათ მიმართ დიდ ყურადღებას, ინტერესს და ემპათიას ავლენენ. 

მომზადებულია psychcentral.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 შეცდომა, რომლის დაშვების უფლება ნებისმიერ ბავშვს უნდა მივცეთ

5 შეცდომა, რომლის დაშვების უფლება ნებისმიერ ბავშვს უნდა მივცეთ

მშობლების უმთავრეს მოვალეობას შვილების საფრთხისგან დაცვა წარმოადგენს. ისინი თვლიან, რომ ბავშვები შეცდომების დაშვებისგან უნდა დაიცვან და მათ უსაფრთხოებაზე იზრუნონ. მშობლები ვერ აცნობიერებენ, რომ ხშირად შვილებს მეტი თავისუფლება უნდა მისცენ. ადამიანები ყველაზე უკეთ საკუთარ შეცდომებზე სწავლობენ. ბავშვის არასწორი ქმედებები უმეტეს შემთხვევაში მშობლებს ტკენს გულს, თუმცა უშუალოდ მისთვის სიკეთის მომტანიც შეიძლება იყოს.

​ჩვენს სტატიაში იმ 5 შეცდომაზე გესაუბრებით, რომელთა დაშვების უფლება შვილებს აუცილებლად უნდა მისცეთ.

• არასასურველი სამეგობრო წრე
თქვენი შვილი, შესაძლოა, ისეთ ადამიანებს დაუმეგობრდეს, რომლებიც თქვენ არ მოგეწონებათ. რა თქმა უნდა, ბავშვს კრიმინალებთან ან საშიშ ადამიანებთან ახლობლობის ნება არ უნდა დართოთ, მაგრამ მას შესაძლებლობა უნდა მისცეთ, სამეგობრო წრე თავად აირჩიოს. ცხადია, თქვენს შვილს შეცდომებზე უნდა მიუთითოთ და მას სასარგებლო რჩევებიც უნდა მისცეთ, მაგრამ მის ურთიერთობებში უხეშად ნუ ჩაერევით. აკრძალვები მხოლოდ სავალალო შედეგამდე მიგიყვანთ. თუ ბავშვს თავის მეგობართან ურთიერთობას დაუშლით, მას პროტესტის გრძნობა გაუჩნდება. თქვენი შვილი თქვენთვის არასასურველ ადამიანთან უფრო მეტად დაახლოებას მოინდომებს. უმჯობესია, მას დასკვნების დამოუკიდებლად გამოტანის საშუალება მისცეს. ბავშვი თავადვე მიხვდება, რომ ცუდი სამეგობრო წრე ჰყავს. ის ადამიანების უკეთ ცნობასაც ისწავლის და ახალ ურთიერთობებს უფრო ფრთხილად წამოიწყებს.

• სკოლის დავალების შესრულებაზე უარის თქმა

მშობლები, რომლებიც ბავშვებს საშინაო დავალებების შესრულებას აიძულებენ, იძულებულები ხდებიან, ყოველ ჯერზე მეტი სიმკაცრე გამოიჩინონ. თუ თქვენს შვილებს გამუდმებით უმეორებთ, რომ სკოლისთვის უნდა მოემზადონ, შესაძლოა, ამგვარი ქცევით მათი გაღიზიანება გამოიწვიოთ. შეგიძლიათ შვილებს მეგობრული რჩევები მისცეთ, საშინაო დავალების შესრულებაში დახმარება შესთავაზოთ, ხოლო სხვა დანარჩენი მთლიანად მათ უნდა მიანდოთ. თუ ისინი სკოლის ტესტირებისთვის მომზადებაზე უარს იტყვიან, მათ გადარწმუნებას ნუ ეცდებით. ბავშვებმა თავიანთი შეცდომების შედეგები თავადვე უნდა ნახონ და გააცნობიერონ. მშობლები საკუთარ რეპუტაციას უფრთხილდებიან და თვლიან, რომ თუ მათი შვილები ცუდად სწავლობენ, მასწავლებლების თვალში ისინი ცუდ მშობლებად წარმოჩინდებიან. მსგავსი ფიქრები თავიდან ამოიგდეთ და თქვენს შვილებზე კონცენტრირდით. მთავარია, მათ სწავლისადმი ინტერესი გაუღვივოთ.

• სხვა ადამიანისადმი გულგრილი დამოკიდებულების გამოვლენა

ზრდასრულების დიდმა ნაწილმა კარგად ვიცით, რომ სხვა ადამიანებზე ზრუნვა და მათი პირადი სივრცის პატივისცემა აუცილებელია. მსგავს დასკვნებამდე ჩვენ ჯერ კიდევ მოზარდობაში მიღებული გაკვეთილებით მივდივართ. თუ ისეთ ადამიანებს იცნობთ, რომლებიც სხვების განცდებს არაფრად აგდებენ და მათზე არასდროს ზრუნავენ, ე.ი. მათი მშობლები აღზრდის არასწორი მეთოდებით ხელმძღვანელობდნენ. ბავშვებს შეცდომის დაშვების უფლება უნდა მისცეთ. თუ მათ წინასწარ შეზღუდავთ და გარკვეულ ქმედებებს აუკრძალავთ, ისინი სწორი დასკვნების გამოტანას ვერასდროს შეძლებენ. თუ თქვენი შვილი მოხუც ბებიას ან ბაბუას დაბადების დღეს არ ულოცავს, მას მსგავსი ქცევის განხორციელება არ უნდა აიძულოთ. მასთან გულახდილად გაისაუბრეთ და უთხარით, რომ მოხუცმა ბებიამ ან ბაბუამ, შესაძლოა, მხოლოდ რამდენიმე წელს იცოცხლოს და დაბადების დღის მილოცვების მოსმენის შესაძლებლობა ბევრჯერ აღარ მიეცეს. ბავშვი თქვენი საუბრის პათოსს აუცილებლად ჩაწვდება და თქვენი მშობლებისადმი გამოვლენილ გულგრილობას ინანებს.

• ეპატაჟური ვარცხნილობებისა და ტანისამოსის ტარება

ტინეიჯერებს განსაკუთრებით ხიბლავთ ეპატაჟური ტანისამოსის ტარება. როგორც წესი, ისინი ერთმანეთს ბაძავენ და ცდილობენ მოდას მისდიონ. შესაძლოა, ბევრ მათგანს სრულებით არ მოსწონდეს მუქი ფერის მაისურებისა და დიდი ზომის ფეხსაცმელების ტარება, მაგრამ ყველა მათგანი ცდილობს თანატოლების თვალში მოსაწონი და მისაღები ადამიანი იყოს. ბავშვებს მსგავსი ქმედებები არ უნდა შეუზღუდოთ. გაიხსენეთ, თავად როგორ ცხოვრობდით ტინეიჯერობის ეტაპზე. სავარაუდოდ, თმების ნაირფრად შეღებვა, ტატუების და პირსინგების გაკეთება თქვენც ორიგინალურად გეჩვენებოდათ. არ აქვს მნიშვნელობა მათ მიერ გარეგნობაში შეტანილი ცვლილებები მოგწონთ თუ არა, მთავარია, რომ ბავშვების არჩევანს პატივი სცეთ. ასაკის მატებასთან ერთად ისინი დამოუკიდებლობას მეტად მიეჩვევიან და სხვების გემოვნებაზე ნაკლებად იქნებიან დამოკიდებულნი.

• ისეთი გადაწყვეტილების მიღება, რომელსაც მომავალში ინანებენ

ნებისმიერ ადამიანს ცხოვრებაში ერთხელ მაინც მიუღია ისეთი გადაწყვეტილება, რომელსაც ძალიან ნანობს. ბავშვები ხშირად აცხადებენ უარს გარკვეული საგნების სიღრმისეულ შესწავლაზე, ისინი საკუთარ ნიჭს არ უფრთხილდებიან და მის განვითარებაზე ნაკლებად ზრუნავენ. ადამიანები სწორედ საკუთარი შეცდომების გაანალიზების წყალობით იზრდებიან. თუ ისინი საკუთარ ნიჭს ბავშვობაში უდიერად მოექცნენ, სამომავლოდ მსგავსი შეცდომის დაშვებისგან თავს მაქსიმალურად შეიკავებენ.
მომზადებულია alphamom.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 
წაიკითხეთ სრულად