Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

დედები ენდობიან - შვილების მკურნალობა პედიატრის დანიშნულების გარეშე

დედები ენდობიან - შვილების მკურნალობა პედიატრის დანიშნულების გარეშე
სოციალური ქსელი... დედების ჯგუფი... ერთმანეთისთვის გამოცდილების გაზიარება და სადავო საკითხები, რომელთაც გადამოწმება აუცილებლად სჭირდება! ყველა ვთანხმდებით, რომ ჩვენი შვილების ჯანმრთელობა განსაკუთრებით საფრთხილოა და თვითნებურმა მკურნალობამ, შესაძლოა, მძიმე შედეგამდე მიგვიყვანოს.
​MOMSEDU.GE რჩევების არაერთ პოსტს წააწყდა და იფიქრა, კარგი იქნებოდა, დედებისთვის დაზუსტებული ინფორმაცია გაეცნო.
უპირველესად დავიწყოთ იმით, რაც განხილვად საკითხებში ხშირად გვხვდება - შეიძლება თუ არა ანტიბიოტიკის მიღება პედიატრის დანიშნულების გარეშე? აქ მხოლოდ ერთი პასუხი არსებობს - არავითარ შემთხვევაში!
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია პირდაპირ მიგვითითებს - რაციონალურად გამოვიყენოთ ანტიბიოტიკები ექიმის სწორი დანიშნულებითა და საჭირო ხანგრძლივობით. მისი არასწორი მიღებით ბაქტერიული შტამები უფრო მძლავრი ხდება და პრეპარატის ბრძოლისუნარიანობა მცირდება. ამასთან, ვირუსული ინფექციის დროს ანტიბიოტიკის გამოყენება სპობს ნაწლავურ ფლორას, სასარგებლო ბაქტერიებს, რომელებიც აუცილებელია შეწოვის პროცესებში და მნიშვნელოვანია იმუნური სისტემის სწორი ფუნქციონირებისთვის.
ცნობისათვის, არსებობს ბაქტერიული და ვირუსული ინფექციები, რომელთაც შესაძლოა, მსგავსი ჩივილები ჰქონდეს, იქნება ეს ცხელება, ხველა თუ სხვა სიმპტომები. ბაქტერიული ინფექციების დროს, როგორებიცაა: ფილტვების ანთება, ჰაიმორიტი, ოტიტი და სხვა, გარდაუვალია ანტიბიოტიკის მიღება, მდგომარეობას შესაბამისი კვლევების საფუძველზე აფასებს პედიატრი და წერს დანიშნულებას. ვირუსული ინფექციებისას კი, რომლებიც ხშირად სეზონურია, დაუშვებელია ანტიბიოტიკის მიღება, რადგან ორგანიზმში ამ სიმპტომების გამომწვევი ვირუსია და არა მიკრობი.

​ვირუსულ ინფექციებთან ბრძოლაში, ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა: ამერიკა, კანადა, დიდი ბრიტანეთი, გერმანია, შვეიცარია და საფრანგეთი უპირატესობას ჰომეოპათიურ მედიკამენტებს ანიჭებენ. წლებია, წამყვანი ქვეყნების პედიატრები მკურნალობის 60%-80%-ში ჰომეოპათიურ პრეპარატებს იყენებენ, დღეს კი მომხმარებელთა რიცხვი საქართველოშიც იზრდება.

​ჰომეოპათიური მედიკამენტი აბსოლუტურად ბუნებრივ კომპონენტებზეა დამზადებული და მცენარეულ, ცხოველურ და მინერალურ კომპონენტებს შეიცავს.
რატომ ენდობიან დედები ჰომეოპათიურ მედიკამენტებს?!
მოდით, განვიხილოთ კანადისა და ამერიკის ბაზარზე ლიდერი მწარმოებლის მაგალითი - „ჰომეოკანი“ მსხვილი კანადური კომპანიაა, რომელიც 200-ზე მეტ მედიკამენტს აწარმოებს.
მნიშვნელოვანია, რომ GMP სტანდარტს აკმაყოფილებს და როგორც კანადის ჯანდაცვის ორგანიზაციის, ასევე FDI-ს მიერ ყოველწლიურად კონტროლდება. მედიკამენტებში შემავალ თითოეული კომპონენტს კი ამერიკის ჰომეოპათიური ფარმაკოპეა ამოწმებს და არეგულირებს. შესაბამისად, პედიატრიულ ხაზ Kids 0-9-ს, რომელსაც დღეს გაგაცნობთ, მაღალი ხარისხისა და უსაფრთხოების დიდი პროფილი აქვს.
KIDS 0-9 0-დან 9 წლამდე ბავშვებისთვისაა - გამოიყენება ნებისმიერი ტიპის ვირუსული ინფექციის დროს, ჩვენებების გამოვლენისთანავე. Kids 0-9 ჰომეოპათიური მედიკამენტები არ შეიცავს საღებავებს, გლუტენს, შაქარსა და თაფლს. აქვს ხილის არომატები და ტკბილია მასში არსებული დამხმარე ნივთიერება სორბიტოლის ხარჯზე. აქვს ადვილად მისაღები თხევადი ფორმულა (გადაცდენის რისკი არ არის), გარანტირებული დოზირება და უკეთ შეწოვის უნარი.
ქართულ ბაზარზე წარმოდგენილია Kids 0-9-ს ხველა-გაციება, სინუსი, კოლიკა, ტკივილი და ცხელება, ჰომეოკოქსინუმი და დამამშვიდებელი სიროფი. თქვენთან ერთად განვიხილავთ თითოეულ მათგანს:
Kids 0-9-ს ხველა-გაციება გამოიყენება ქვემოსასუნთქი გზების ინფექციების დროს. იგულისხმება, ბრონქიტი, ტრახეიტი, როდესაც არის ჩახლეჩილი ხმით, მშრალი, უხეში ხველა. ის აუმჯობესებს ხველის და გაციების თანმხლებ სიმპტომებს: ეხმარება ნახველის წარმოქმნაში (რადგან ამ ასაკში ბავშვებს ამოხველების რეფლექსი არ აქვთ განვითარებული, მნიშვნელოვანია, რომ პრეპარატი ნახველის დამარბილებელი საშუალებაა და არა ამოსახველებელი, ამდენად სრულიად უსაფრთხოა) ხსნის შეშუპებას, ტკივილსა და ცხელებას.
0 დან 6 წლამდე ბავშვებში რეკომენდებულია ½ ჩაის კოვზი ყოველ 4 საათში, ხოლო ბავშვებში 7-დან 9 წლამდე - 1 ჩაის კოვზი ყოველ 4 საათში. შეამცირეთ მიღება სიმპტომების გაუმჯობესების შემდეგ ან მიიღეთ ექიმის რეკომენდაციით.

​Kids 0-9-ს სინუსი
ხელს უწყობს გაციების სიმპტომებისგან გათავისუფლებას, იქნება ეს სურდო, ცემინება, ცრემლდენა, ყელის გაღიზიანება თუ თავის ტკივილი. გამოიყენება როგორც მწვავე, ასევე გახანგრძლივებული პროცესის დროს. 1 საწვეთური (0.75 მლ) 1-დან 3-ჯერ დღეში. მწვავე ფაზაში, მწარმოებლის რეკომენდაციით, პირველი 2 დღის განმავლობაში შესაძლებელია დარტყმითი დოზების გამოყენება, 1 საწვეთური (0.75 მლ) 15 წუთის ინტერვალით ზედიზედ სამჯერ, პროცესს ვიმეორებთ შუადღეს და საღამოს, სასურველია პედიატრის რეკომენდაციით.

​Kids 0-9-ს ჰომეოკოქსინუმი
გამოიყენება გრიპის მსგავსი სიმპტომების დაწყებისას: ცხელება, შემცივნება, სურდო, ტკივილი, სისუსტე.

​მისი მიღება იმუნურ სისტემას უჯრედის დონეზე აძლიერებს და გამა-ინტერფერონის დონეს 30%-40%-ით ზრდის. ის ხელს უშლის ვირუსის გამრავლებას, შესაბამისად, ინფექცია მიმდინარეობს ნაკლები სიმძიმით და აქვს მოკლე გამოჯანმრთელების პერიოდი.

​საინტერესოა, რომ მასში შემავალი ცხოველური კომპონენტი - გადამფრენი იხვი ბარბარია -  თითქმის ყველა ტიპის ვირუსის ანტისხეულის მქონე.

​Kids 0-9-ს ჰომეოკოქსინუმი 0 ასაკიდან წვეთების სახით, დღეში 3-ჯერ გამოიყენება 6 საათში ერთხელ. სეზონური ვირუსების დროს კი პროფილაქტიკის მიზნით მიიღება 10 დღის განმავლობაში, დღეში ერთხელ.

​Kids 0-9-ს ტკივილი-ცხელება
ეფექტურად არეგულირებს ტემპერატურას და ხსნის ტკივილს შემდეგი მდგომარეობების დროს: ყელის ტკივილი, თავის ტკივილი, კბილის, ღრძილების ტკივილი (ასევე კბილების ამოჭრისა და აცრების დროს), გაღიზიანება, მომატებული მგრძნობელობა, დისკომფორტი.

​მოგეხსენებათ, 38 - 38,5 გრადუსამდე სიცხის დაწევა არაა სასურველი, რადგან იმუნური სისტემისთვის მნიშვნელოვანია ტემპერატურული რეაქცია, როგორც ვირუსთან ბრძოლის მეთოდი (გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, ეპილეფსია, ფებრილური გულყრა).
აღსანიშნავია, რომ Kids 0-9-ს ტკივილი-ცხელება არა ტემპერატურის დამწევი, არამედ მარეგულირებელი საშუალებაა, რომელიც თანმხლებ დისკომფორტს ხსნის.
გამოყენების რეკომენდაცია: 1 საწვეთური (0.75 მლ) 1-დან 3-ჯერ დღეში. შეამცირეთ მიღება სიმპტომების გაუმჯობესების შემდეგ ან მიიღეთ ექიმის რეკომენდაციით.
Kids 0-9-ს კოლიკა ეფექტურად ხსნის გაზებით გამოწვეულ მუცლის ტკივილს, გულისრევას, მეტეორიზმს, შფოთვასა და გაღიზიანებას, აქვს აირების გამოყოფაში დახმარების უნარი. შეიცავს გვირილასა და მაგნიუმს, რომელიც ნერვიული სისტემის ფუნქციონირებაში დასამშვიდებლად გამოიყენება.
საგულისხმოა, რომ ჩვილ ბავშვთა კოლიკა ნაწლავთა სპაზმია, რომელიც მეცნიერთა მტკიცებით, სტრესის ფონზე ვითარდება. დედის მუცლიდან უცხო გარემოში მოხვედრა სტრესს იწვევს და ახალშობილებიც სხვადასხვა ხარისხით პასუხობენ მას. ამ მდროს მნიშვნელოვანია ჩვილის დამშვიდება, მოფერება, ნელთბილი აბაზანები, ვარჯიში და „თეთრი ხმაურის“ დახმარება, მანქანით სეირნობის ხმა ბავშვს მუცლად ყოფნის ხმას აგონებს.
Kids 0-9-ს კოლიკას მყისიერი ეფექტი აქვს, დღეში 3-4-ჯერ კვებებთან მიიღება. თუ ბავშვს აქვს მწვავე, უწყვეტი ტირილი, ვიყენებთ დარტყმით დოზებს 15-წუთიანი ინტერვალით, კვლავ სასურველია პედიატრის რეკომენდაცია.
რაც შეეხება Kids 0-9-ს დამამშვიდებელ სიროფს, ის ხელს უწყობს აღგზნების, ნევროზულობის, მოუსვენრობის, შფოთვის სიმპტომების შემცირებასა და შემსუბუქებას. 0-დან 5 წლამდე ასაკის ბავშვებში საჭიროა ½ ჩაის კოვზი 3-4-ჯერ დღეში. 6-დან 9 წლამდე ასაკის ბავშვებში კი მიიღება 1 ჩაის კოვზი 3-4-ჯერ დღეში.
და ბოლოს, აღსანიშნავია ჰომეოპათიური მედიკამენტების ფარმაკოეკონომიკურობა, პრეპარატებს საშუალოდ გახსნიდან 5 წლის განმავლობაში აქვს ვარგისიანობის ვადა და შეგიძლიათ, სიტუაციურად, საჭიროებისამებრ გამოიყენოთ.

დედები ენდობიან - შენ რას ფიქრობ ჰომეოპათიურ მედიკამენტებზე?

R.​

წაიკითხეთ სრულად