Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

7 შეცდომა, რომელიც მშობლებმა ბავშვის სკოლაში წასვლისას არ უნდა დაუშვან

7 შეცდომა, რომელიც მშობლებმა ბავშვის სკოლაში წასვლისას არ უნდა დაუშვან

მშობლები ბავშვის აღზრდისას ყოველთვის ფიქრობენ, რამდენად სწორად იქცევიან. ყველა შეკითხვაზე ერთი სწორი პასუხის მიღება შეუძლებელია, თუმცა რიგ შემთხვევებში მშობლებს შეცდომების თავიდან არიდება ნამდვილად შეუძლიათ. თუ ბავშვები სკოლაში მიდიან, ეს 7 შეცდომა არ უნდა დაუშვათ:

1. ბავშვის სკოლაში მიყვანისას ზედმეტად ემოციური ნუ იქნებით

ბავშვები სკოლაში მისვლისას ძლიერ ემოციებს განიცდიან. ზოგიერთი ტირის, შფოთავს და ღელავს. პატარებს მშობლებთან განშორება არ სურთ, რადგან მათთან თავს უსაფრთხოდ გრძნობენ. თუ მშობელი ბავშვზე მეტად ღელავს და მას აგრძნობინებს, რომ უჭირს შვილთან განშორება, ბავშვს ეს განწყობა გადაედება. თუ სკოლის პირველ დღეს ღელავთ, თქვენი განცდები ბავშვს არ აგრძნობინოთ. ბავშვს მშვიდად დაემშვიდობეთ და მის თვალწინ დადებითი განწყობა შეინარჩუნეთ.

2. ბავშვს საშინაო დავალების მომზადებაში დახმარებაზე უარი არ უთხრათ

ბავშვისთვის დამოუკიდებლობის სწავლება მნიშვნელოვანია, თუმცა მას გარკვეული წინამძღოლობა სჭირდება, რათა დროის სწორად გადანაწილება ისწავლოს და დავალების მომზადება შეძლოს. მშობელმა ბავშვს უნდა აუხსნას, რომ გაკვეთილების მომზადება ბოლო წუთისთვის არ უნდა გადადოს. ზოგჯერ სასწავლო წლის დასაწყისში მსგავსი ტიპის დახმარება უფროსკლასელებსაც სჭირდებათ. როგორც წესი, მათ ბევრად მეტი დავალება აქვთ შესასრულებელი და პატარებზე მეტადაც იღლებიან, რის გამოც, ზოგჯერ დროის გადანაწილებასა და პრიორიტეტების შემუშავებაში მშობლების თანადგომა სჭირდებათ.

3. ნუ მოახვევთ ბავშვს თავს საკუთარ შიშებს

ბავშვის სკოლაში წასვლის წინ მშობელი ხშირად ბავშვზე მეტადაც ღელავს. მათ იციან, რამდენად მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა კლასში კარგი შთაბეჭდილება დატოვოს და კარგად ისწავლოს. ხშირად მშობელი საკუთარ შიშებს ბავშვს უზიარებს, რაც მას ზიანს აყენებს. არ უთხრათ ბავშვს, რომ შიშობთ, შეიძენს თუ არა ის მეგობრებს, ან მიიღებს თუ არა კარგ შეფასებას. ნუ დაზაფრავთ ბავშვს ნეგატიური მოლოდინებით.

4. კარგად გაარკვიეთ, რა უნდა შეიძინოთ სასკოლოდ ბავშვისთვის

ხშირად მშობლები თვლიან, რომ ზუსტად იციან, რა ნივთები სჭირდება ბავშვს სკოლისთვის, თუმცა აღმოჩნდება, რომ ბავშვი უამრავი საჭირო ნივთის გარეშე რჩება, როდესაც სკოლაში მიდის. კარგად გაარკვიეთ მასწავლებელთან, რა ნივთები უნდა შეიძინოთ.

5. ნუ დატვირთავთ ბავშვს ზედმეტი აქტივობებით

ზოგჯერ მშობლები ფიქრობენ, რომ რაც უფრო მეტი აქტივობით დაკავდება ბავშვი, მით უფრო სასარგებლო იქნება ეს მისთვის. ყოველდღიურად სხვადასხვა აქტივობით დაკავება ბავშვს ძალიან ღლის და გამოფიტავს. მართალია, ხელოვნების ან სპორტული აქტივობები ბავშვისთვის ძალიან სასარგებლოა, თუმცა მათ თქვენი შვილის თავისუფალი დრო მთლიანად არ უნდა დაეთმოს. ბავშვს ძალიან ბევრი ენერგია აქვს, მაგრამ მას ზოგჯერ საკუთარ ოთახში მშვიდად ყოფნა და თამაში სჭირდება. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, რომელი აქტივობა მოსწონს ყველაზე მეტად და წრეები, რომელზეც ის უნდა ატაროთ, ბავშვთან ერთად შეარჩიეთ.

6. ნუ ისაუბრებთ მასწავლებელზე ცუდად ბავშვის თანდასწრებით

მშობლებს და მასწავლებლებს ხშირად ბევრ საკითხზე განსხვავებული შეხედულებები აქვთ. ყველაზე ცუდი, რაც მშობელმა შეიძლება გააკეთოს, ბავშვის თანდასწრებით მასწავლებელზე ცუდად საუბარია. მსგავსმა დამოკიდებულებამ, შესაძლოა, კლასში ვითარება გაამწვავოს და ბავშვის განათლებაზე ნეგატიურად იმოქმედოს. კვლევებით დგინდება, რომ მასწავლებლები, რომლებსაც ბავშვის მშობლებთან დადებითი დამოკიდებულება აქვთ, ბავშვთან მუშაობაში მეტ ძალისხმევას დებენ.

7. ნუ გააცდენინებთ ბავშვს სკოლის პირველ დღეებს

მართალია, სწავლის დაწყების შემდეგ პირველ დღეებში აკადემიური თვალსაზრისით მნიშვნელოვანი არაფერი ხდება, თუმცა ბავშვები სკოლაში არიან. ამ დღეებში ბავშვები ერთმანეთთან ურთიერთობენ, მასწავლებლებს ეცნობიან, სკოლაში მოქცევის წესებს ითვისებენ. ბავშვები მეგობრებს სწრაფად იძენენ. მნიშვნელოვანია, რომ ურთიერთობების ჩამოყალიბების პირველ დღეებში ბავშვი სკოლაში იყოს და კლასელებთან კომუნიკაციის შესაძლებლობა მიეცეს.

წყარო: ​Brightside.me

წაიკითხეთ სრულად