Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აღზარდეთ საკუთარი თავი, ვიდრე შვილების აღზრდას დაიწყებთ,“ - ცნობილი ინდოელი გურუს რჩევები მშობლებს

„აღზარდეთ საკუთარი თავი, ვიდრე შვილების აღზრდას დაიწყებთ,“ - ცნობილი ინდოელი გურუს რჩევები მშობლებს

„ბავშვი სიცოცხლესთან ბევრად ახლოსაა, ვიდრე თქვენ. როდესაც ის ქვეყანას ევლინება, ცხოვრება თავიდან უნდა გაიცნოთ. ბავშვს მეგობარი სჭირდება და არა უფროსი. შვილს ჩვენს იდეებს თუ მოვახვევთ თავს, ის თავისუფლებას დაკარგავს, რაც მომავალში მასში მეამბოხეს გააღვიძებს. თქვენი მოვალეობაა ბავშვი ცუდი ზეგავლენისგან დაიცვათ და მას სათანადო თავისუფლება მისცეთ,“ - სადხგურუ (ცნობილი ინდოელი იოგი და გურუ).

ადამიანებს მტკიცედ სწამთ, რომ ბავშვები არასრულფასოვნები იბადებიან, რის გამოც უფროსებმა მათ ყველაფერი უნდა შევუსწოროთ და ბევრი რამ ვასწავლოთ, რაც სიმართლე არ არის. ბავშვები მშობლებთან შედარებით ბევრად სიცოცხლითსავსენი არიან. ვინ უფრო უკეთ იცნობს ცხოვრებას: ადამიანი, რომელიც ყოველთვის ბედნიერია, თუ ის, ვინც გამუდმებით წუხს და უამრავ შეცდომას უშვებს. ბავშვის აღზრდა ძალიან დიდ გამოწვევებთან არის დაკავშირებული. მშობლები ხშირად განიცდიან სასოწარკვეთას, როდესაც აღზრდის სწორი მეთოდების მოძიებას ცდილობენ, ამავე დროს ისინი სიხარულით ივსებიან, როდესაც საკუთარი შვილების ზრდას და განვითარებას აკვირდებიან.

ბავშვის მომავალი, მისი წარმატება და წარუმატებლობა მთლიანად იმაზეა დამოკიდებული, როგორ ვზრდით ჩვენს შვილს, რა მეთოდებს ვიყენებთ და როგორ ატმოსფეროს ვუქმნით მას. ბავშვების მსგავსად ყველა მშობელი ინდივიდუალურია და ყველას განსხვავებული აღზრდის მეთოდები აქვს. არსებობს ჩვევები და მიდგომები, რომლებიც კარგ მშობლებს აერთიანებს. რომელია ბავშვის აღზრდის სწორი მეთოდი? ვეცდებით ამ კითხვაზე ამომწურავი პასუხი გაგცეთ.

ბავშვის აღზრდის უნივერსალური წესი არ არსებობს. თუ თქვენ შვილისთვის ვერ აკეთებთ იმას, რაც არ შეგიძლიათ, დამნაშავე არ ხართ, მაგრამ თუ არც იმას აკეთებთ, რისი უნარიც გაქვთ, ძალიან დიდ შეცდომას უშვებთ. ჩვენს სტატიაში ცნობილი ინდოელი იოგის სადხგურუს ფილოსოფიას გაგაცნობთ, რომელიც მშობლის შვილისადმი დამოკიდებულებას და აღზრდის პრინციპებს შეეხება.

„თუ გსურთ შვილები სწორად აღზარდოთ, პირველ რიგში მოსიყვარულე და მშვიდ ადამიანიად უნდა იქცეთ. როდესაც სახლში ბავშვი იბადება, მასწავლებლობას ნუ მოისურვებთ, არამედ სწავლისთვის მოემზადეთ,“ - სადხგურუ (ცნობილი ინდოელი იოგი და გურუ .

სადხგურუს მიხედვით ნებისმიერი ბავშვი ინდივიდუალურია. თითოეულ მათგანს სიყვარულის, სითბოს და სიმკაცრის განსხვავებული დოზა სჭირდება. ბავშვზე უამრავი რამ ახდენს გავლენას, ტელევიზია, ინტერნეტი, სკოლა, მასწავლებელი, მეგობრები. ის მუდამ იქით მიილტვის, სადაც მისთვის მიმზიდველი გარემოა. როგორც მშობელი, ვალდებული ხართ, თქვენი შვილისთვის ყველაზე მოსაწონი და მომხიბლავი ადამიანი თქვენ იყოთ, რათა მან მაგალითი, უპირევლეს ყოვლისა, თქვენგან აიღოს. თუ თქვენ განათლებული, სასიამოვნო და საინტერესო ადამიანი ხართ, თქვენი შვილი ნებისმიერ საკითხზე გულახდილად გაგესაუბრებათ და აბსოლუტურ ნდობას გამოგიცხადებთ.

ბავშვი მშობლისთვის უდიდესი საჩუქარია. სადხგურუ თვლის, რომ მშობელს მისი აღზრდისა და გაბედნიერების პასუხისმგებლობა ეკისრება. მშობელმა, პირველ რიგში, შვილისთვის ნაკლებად სტრესული გარემოს შექმნაზე უნდა იზრუნოს, რათა ბედნიერი, დამოუკიდებელი და ჩამოყალიბებული ადამიანის აღზრდა შეძლოს.

სახგურუს მთავარი დევიზი, რომლითაც ის მშობლებს ხშირად მიმართავს, შემდეგია: „აღზარდეთ საკუთარი თავი, ვიდრე შვილების აღზრდას დაიწყებთ!“

მომზადებულია ​udemyfreebies.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად