Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ წონაში კლების პროცესი გაჩერდა, ორგანიზმს უნდა მოვუწყოთ დატვირთვის დღეები,“ - ენდოკრინოლოგ ლაშა უჩავას რჩევები

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ წონაში კლების პროცესის გაჩერების პრობლემაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ მსგავს შემთხვევაში ეფექტიანია ორგანიზმის დატვირთვა კალორიებით:

„ცუდია თუ კარგია ცხიმოვანი ქსოვილი, ეს არის ჩვენი ორგანიზმის ნაწილი, რომელზეც ადაპტირებულია ჩვენი ტვინი. შესაბამისად ​ნებისმიერი კილოგრამის კლება, თუნდაც ეს იყოს ცუდი ცხიმის ხარჯზე, მისთვის არის სტრესი. ამ სტრესის ფონზე ის აჩერებს წონას. წონის კლების განახლების შესახებ სხვადასხვა მოსაზრება არსებობს. ხშირ შემთხვევაში ადამიანები მიმართავენ უფრო მეტად დაბალკალორიულ კვებას, რაც უფრო მეტად ამცირებს ნივთიერებათა ცვლას. ეს მეტ სტრესში აყენებს ჩვენს ორგანიზმს. ამისთვის მოწოდებულია ე.წ. განტვირთვის და დატვირთვის დღეები. ეს იმას ნიშნავს, რომ მონაცვლეობით უნდა მივაწოდოთ უფრო მეტი კალორაჟი ორგანიზმს, ხოლო ყოველ მეორე დღეს უფრო ნაკლები კალორაჟი, რომ მან გარკვეულწილად განიცადოს ადაპტირება და ჩართოს ნივთიერებათა ცვლის მექანიზმი. ეს ჩვენ მიგვაღწევინებს სასურველ შედეგს.“

ლაშა უჩავას თქმით, პლატოს ეფექტის შემთხვევაში დატვირთვის დღეებისას კალორიების რაოდენობა 2000-2500 კილოკალორიამდე უნდა იყოს:

„ორგანიზმს უნდა მოვუწყოთ დატვირთვის დღეები. საუბარი არ არის კონკრეტულ პროდუქტზე, თუ რომელ პროდუქტს მივირთმევთ. აქ საუბარია, თუ რა კალორაჟს გამოვიყენებთ იმ დღის განმავლობაში. ამ დროს მოწოდებულია დაახლოებით 2000-2500 კილოკალორია, ​იმისთვის, რომ წამოვიდეს წონის კლება. ეს არ უნდა იყოს პერმანენტული ხასიათის. თუ ერთხელ დავარღვევთ დიეტას და მოვიწყობთ დატვირთვის დღეს, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ხვალ და ზეგ ასევე უნდა გავაგრძელოთ.“

„ჯერ კიდევ სამოციანი წლებიდან იყოს სამედიცინო საზოგადოების მიერ მოწოდებული​ 5:2-ზე კვების სტილი. ეს ნიშნავდა იმას, რომ ხუთი დღის განმავლობაში ვიყავით დაბალკალორიულ კვებაზე, ორი დღის განმავლობაში მივირთმევდით ყველაფერს, რაც გვსურდა,“ - აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად