Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა მივცეთ ბავშვს ჭამის დროს დასვრის უფლება?

რატომ უნდა მივცეთ ბავშვს ჭამის დროს დასვრის უფლება?

მშობლები მონდომებით ცდილობენ, რომ ჭამის დროს ბავშვი არ დაისვაროს. დასვრილი ბავშვისა და გარემოს მოწესრიგება საკმაოდ დიდ შრომასთან არის დაკავშირებული, რის გამოც უფროსების მონდომება სავსებით გასაგებია. როგორც ირკვევა მოუწესრიგებლად ჭამა ბავშვის განვითარებაზე დადებითად აისახება. ჩვენს სტატიაში იმ 4 სარგებელს გაგაცნობთ, რომელიც ბავშვისთვის მოუწესრიგებლად ჭამას მოაქვს.

1. ბავშვები, რომლებიც ჭამის დროს ისვრებიან, პრობლემურ მჭამელებად იშვიათად ყალიბდებიან

დიდ ბრიტანეთში მკვლევარებმა 2-5 წლამდე ასაკის 70 ბავშვის მონაწილეობით ექსპერიმენტი ჩაატარეს. მათ ფაფისებრი კონსისტენციის მქონე საკვებით სავსე ჯამში სათამაშო ჯარისკაცი დამალეს და ბავშვებს მისი პოვნა სთხოვეს. მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ შემდეგ ჯერზე, როდესაც საკვებით მოთხვრილ შვილს დაინახავთ, ნუ დაიზაფრებით. შესაძლოა, მან ახალი პროდუქტები სიამოვნებით დააგემოვნოს.

2. მოუწესრიგებლად კვება ბავშვის ტვინის განვითარებას და ახალი სიტყვების ათვისებას უწყობს ხელს

ერთ-ერთი კვლევით დადგინდა, რომ ბავშვები, რომლებიც საკვებ მაგიდასთან სხედან და საკვებით თამაშობენ, პროდუქტების შესახებ მეტ ინფორმაციას იძენენ. ხელით შეხება ბავშვებს საკვების შესახებ ცოდნის მიღებაში ეხმარება. კვლევის პატარა მონაწილეები მათ მიერ შესწავლილ პროდუქტების სახელებსაც იმახსოვრებდნენ, რაც მათ ენის შესწავლასა და ახალი სიტყვების ათვისებაშიც ეხმარებოდა.

3. ეს ერთგვარი სენსორული თამაშია, რომელიც ბავშვს მოტორულ უნარებს უვითარებს

​ბავშვი, რომელიც ჭურჭლის დაჭერას და მანევრირებას სწავლობს, ხშირად სახლში უდიდეს არეულობას და ქაოსს იწვევს, თუმცა ეს გამოცდილება მას სწავლაში ეხმარება. ბავშვის ტვინი ახალ ინფორმაციას იღებს. ბავშვი აცნობიერებს, რომ ჭურჭლისთვის ხელის გაშვება მის ვარდნას იწვევს, ხოლო საკვებისთვის ხელის მოჭერა მის ფორმას ცვლის.

4. ბავშვები დამოუკიდებლობისკენ ისწრაფვიან, რის გამოც მნიშვნელოვანია, რომ მათ საკვების შესახებ ინფორმაციის თავისუფლად მიღების შესაძლებლობა მისცეთ

ბავშვები პატარა მეცნიერები არიან. ისინი გარემოს იკვლევენ და დაკვირვების მეთოდს შემეცნებისთვის იყენებენ. დამოუკიდებელი მოქმედება ბავშვს მეტი ფიქრის უნარს სძენს, ხოლო პირდაპირი ინსტრუქციები მის გონებას აზარმაცებს. სწორედ ამიტომ, ბავშვისთვის თავისუფლად კვებისა და ჭამის დროს დასვრის უფლების მიცემა საკმაოდ კარგი აზრია.

წყარო: ​Brightside.me

წაიკითხეთ სრულად