Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა ვასწავლოთ ბავშვს დამოუკიდებლად თამაში?

რატომ უნდა ვასწავლოთ ბავშვს დამოუკიდებლად თამაში?

მცირეწლოვანი ბავშვების მშობლებმა შვილებს დამოუკდებლად თამაშის სწავლაში ხელი უნდა შეუწყონ. ​ბავშვმა დამოუკიდებლად, თქვენი ყოველგვარი ჩარევის გარეშე თამაში უნდა შეძლოს, თუნდაც მხოლოდ მცირე ხნით. მცირეწლოვან ბავშვის ამის უნარი ნამდვილად აქვს. მშობლები ხშირად ფიქრობენ, რომ როდესაც მცირეწლოვანი ან სკოლამდელი ასაკის ბავშვები ჰყავთ, მათ მთელი დღე ბავშვის გართობაში უნდა გაატარონ, რაც მცდარი მოსაზრებაა.

სკოლამდელი ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ ბაღში სიარული, ცეკვის, მუსიკისა და სპორტის წრეებში მონაწილეობა. გარდა ამისა, ისინი ეკრანთან და გაჯეტებთანაც ატარებენ დროს. მცირეწლოვან ბავშვებს მთელი დღის განმავლობაში ართობენ, თუმცა მათ ყველაზე მეტად სწორედ დამოუკიდებლად თამაში ესაჭიროებათ. დამოუკიდებლად თამაშში ბავშვის მარტო თამაში იგულისხმება. ​ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვების ამის უნარი აქვთ და მარტო თამაშით სიამოვნებასაც იღებენ. გარდა იმისა, რომ ეს ბავშვის განვითარებას უწყობს ხელს, თქვენი ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვისაც მნიშვნელოვანია. ცხადია, თამაშის დროს ბავშვთან ახლოს უნდა იყოთ და მას ყურადღება მიაქციოთ.

მცირეწლოვანი და სკოლამდელი ასაკის ბავშვები ყველაზე კარგად თავისუფალი თამაშისას სწავლობენ. ისინი კრეატიულები ხდებიან, წარმოსახვას იყენებენ და იმპროვიზაციას მიმართავენ. დამოუკიდებელი თამაშისას შეძენილ უნარებს ბავშვი მთელი ცხოვრების მანძილზე გამოიყენებს. მ​არტო თამაში ბავშვს ემოციების რეგულაციას, იმრპოვიზაციას, პრობლემების გადაჭრას ასწავლის და საკუთარი თავის შემეცნებაში ეხმარება. ის უფრო ყურადღებიანი ხდება დეტალების მიმართ და მისი თავდაჯერებაც მატულობს.

სახლში ბავშვისთვის უსაფრთხო, თავისუფალი სათამაშო სივრცე შექმენით. ბავშვს ბუნებრივად გაუჩნდება სურვილი, რომ თამაში დაიწყოს. ბავშვის წახალისება ნებისმიერ ასაკში შეგიძლიათ, რათა მას დამოუკიდებლად თამაშის მოტივაცია გაუჩნდეს.

მომზადებულია​ moms.com-ის მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად